ΑΓΚΥΡΑ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ Η ΜΙΤ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ

Λίφτινγκ στις μυστικές υπηρεσίες
Η ΚΡΙΤΙΚΗ, Η ΑΛΛΑΓΗ ΗΓΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΡΡΟΕΣ
του Δημήτρη Μπεκιάρη

Το τελευταίο χρονικό διάστημα αναπτύσσεται στην Τουρκία μία ολόκληρη φιλολογία και μία ολόκληρη συζήτηση σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών, της ΜΙΤ.

Στην εφημερίδα Sabah δημοσιεύτηκε έγγραφο, σύμφωνα με το οποίο η προσκόμιση των στοιχείων που αφορούν στην υπόθεση του σχεδίου πολιτικής αποσταθεροποίησης και δολοφονιών πολιτικών δολοφονιών από την παρακρατική - εθνικιστική οργάνωση Εργκένεγκον, δεν πραγματοποιήθηκε με ορθόδοξο τρόπο. Ο Οktay Eksi, Πρόεδρος του Συμβουλίου της Τουρκίας, γράφει ευθέως ότι μία υπηρεσία πληροφοριών, η οποία το έτος 2001, δηλαδή εφτά χρόνια πριν αποκαλυφθεί η υπόθεση Εργκένεγκον, απέκρυπτε τα στοιχεία γύρω από τους παρακρατικούς μηχανισμούς από την ίδια την πρωθυπουργία, δε μπορεί να λειτουργεί. Μέσα σε αυτό το κλίμα αμφισβήτησης, και ενώ στην Τουρκία ήδη το στρατιωτικο-πολιτικό σύμπλεγμα παρακολουθεί με ενδιαφέρον και ανησυχία τις εξελίξεις στο βόρειο Ιράκ, μετά το προσύμφωνο ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Ιρακινή διοίκηση περί αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων από το Βόρειο Ιράκ μέχρι το έτος 2011, την ηγεσία της ΜΙΤ αναλαμβάνει μία γυναίκα.
Η «σιδηρά Κυρία»
Τον τίτλο «σιδηρά Κυρία» έδωσε η τουρκική εφημερίδα Vatan. Η θητεία του σημερινού αρχηγού της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας ΜΙΤ, Εμρέ Τανέρ, λήγει τον ερχόμενο Μάρτιο. Το όνομά της δεν έχει δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα, όπως έχει όμως γνωστοποιηθεί με βάση σχετικά δημοσιεύματα στην Τουρκία, τα αρχικά του ονοματεπώνυμού της είναι Α.Γκ. και είναι επικεφαλής του Κλάδου Επιχειρήσεων της ΜΙΤ.
Στο φως της δημοσιότητας όμως έχει έρθει και ο ανταγωνισμός για τη θέση του επικεφαλής της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας. Βασικός συνυποψήφιος για τη θέση του αρχηγού της ΜΙΤ είναι ο επικεφαλής του Κλάδου Πληροφοριών Α.Σ., ο οποίος τοποθετήθηκε στη θέση που κατέχει σήμερα μόλις πριν τρεις μήνες και το γεγονός αυτό αποδυναμώνει την προοπτική ανάληψης των καθηκόντων του αρχηγού. Τη θέση της Α.Γκ. ενισχύει αναμφισβήτητα ότι οι δύο τελευταίοι αρχηγοί της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας προέρχονταν και εκείνοι από τον Κλάδο των Επιχειρήσεων. Ο Σενκάλ Ατάσαγκουν (1998-2005) και ο Εμρέ Τανέρ (2005-) θεωρούνταν εμπειρότατα στελέχη, όπως και η Α.Γκ.. Το 1992 στη θέση του αρχηγού της υπηρεσίας είχε τοποθετηθεί, ωστόσο, για πρώτη φορά από το 1965, οπότε ιδρύθηκε η υπηρεσία, μη στρατιωτικός και μάλιστα διπλωμάτης.
Η αμφισβήτηση
Το γεγονός ότι η ΜΙΤ είχε σχετικά πλήρη εικόνα των στοιχείων για την υπόθεση Εργκένεγκον, είναι αποκαλυπτική του επιλεκτικού τρόπου με τον οποίο λειτουργούν κάποιες ομάδες στο εσωτερικό της. Δε λείπουν οι τοποθετήσεις προσώπων και αναλυτών που γνωρίζουν πολύ καλά ζητήματα τα οποία άπτονται του τομέα ασφάλειας στην Τουρκία. Οι αναλύσεις επισημαίνουν με εμφατικό τρόπο την ύπαρξη ομάδων που αξιοποιούν τα στοιχεία κατά το δοκούν. Η παρακρατική-τρομοκρατική-εθνικιστική οργάνωση Εργκένεγκον απειλούσε ευθέως την πολιτειακή κατάσταση στην Τουρκία και το πολιτικό status. Ο υπονομευτικός σχεδιασμός της στόχευε ξεκάθαρα στη δημιουργία «κοινωνικού χάους», κλίματος ανασφάλειας και προέβλεπε τη δολοφονία πολιτικών στελεχών του PKK, μεταξύ των οποίων ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Αμπντουλάχ Γκιουλ. Σε αυτή τη βάση εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το άρθρο του Oktay Eksi στην εφημερίδα Hurriyet, μέσω του οποίου ζητά ουσιαστικά η ΜΙΤ να διαλυθεί και να αντικατασταθεί από μία νέα υπηρεσία. Τα στοιχεία που παρουσίασε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Τύπου της Τουρκίας είναι εξόχως αποκαλυπτικά. Συγκεκριμένα, στο άρθρο του επικαλείται το έγγραφο το οποίο δημοσίευσε η εφημερίδα Sabah και το οποίο παρουσιάζει στοιχεία σχετικά με την υπόθεση της Εργκένεγκον. Υπενθυμίζει, λοιπόν, ο αρθρογράφος ότι το έγγραφο το οποίο διέρρευσε και έφερε στη δημοσιότητα η τουρκική εφημερίδα Sabah αναφέρει ότι «ο Tuncay Güney έδωσε τις πληροφορίες για τη στοιχειοθέτηση της υπόθεσης Εργκένεγκον. Στην πραγματικότητα είναι ένα άτομο με το οποίο η MΙT κατά κάποιο τρόπο είχε διασυνδέσεις.
Το άτομο αυτό αρχικά είχε εκδιωχθεί από την Μ_T, αλλά αργότερα και επί πρωθυπουργίας Τανσού Τσιλέρ είχε προσληφθεί και πάλι στην Υπηρεσία και εργαζόταν για λογαριασμό του Mehmet Eymür, δίχως να γνωρίζει κανείς τι είδους υπηρεσίες προσέφερε και σε ποιον. Την ίδια περίοδο εργάσθηκε και ως «δημοσιογράφος». Κάποια στιγμή και όταν αναμείχθηκε σε κάποια βρόμικη δουλειά, έπεσε στα χέρια της Αστυνομίας και με τον τρόπο αυτό αποκαλύφθηκε.
Η MΙT τον ένοχο τι τον κάνει; Τον γλιτώνει αμέσως από τη Δικαιοσύνη».
Η συγκυρία στην οποία αναπτύσσεται ολόκληρος σκεπτικισμός και εκδηλώνεται υπό τη μορφή έντονου προβληματισμού για τη λειτουργία της ΜΙΤ, μόνο τυχαία δεν είναι. Το γεωπολιτικό περιβάλλον, η έξοδος της Τουρκίας από τη βαθειά πολιτική, πολιτειακή και οικονομική κρίση του περασμένου καλοκαιριού, αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες που προσδιορίζουν τη μετέπειτα πορεία της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας και οδηγούν με σχεδόν νομοτελειακό τρόπο σε αναπροσαρμογή της λειτουργίας στις νέες συνθήκες.
Η Τουρκία, λοιπόν, βρίσκεται, στο επίκεντρο σημαντικών εξελίξεων στο πεδίο του ενεργειακού ανταγωνισμού, που έχει να κάνει με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και αναμένει με ανησυχία την πολιτική της νέας κυβέρνησης, υπό τον Μπάρακ Ομπάμα, στις ΗΠΑ στο ζήτημα του Βορείου Ιράκ. Ας μην ξεχνάμε ότι ο νέος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζόζεφ Μπάιντεν υπήρξε ο βασικός εισηγητής της τριχοτόμησης του Ιράκ, πριν από λίγα χρόνια, ενός σχεδίου στο οποίο εξαρχής αντέδρασε έντονα η Άγκυρα, αφού προέβλεπε τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους του Κουρδιστάν στα νοτιοανατολικά της σύνορα.
Πριν μάλιστα από λίγο καιρό ξεκίνησε συν τοις άλλοις να ξετυλίγεται το κουβάρι των διαρροών κρατικών και κυρίως στρατιωτικών μυστικών της Τουρκίας. Επρόκειτο για μία εξέλιξη η οποία θορύβησε την Τουρκία, δεδομένου ότι εικόνες μιας στρατιωτικής επιχείρησης, μυστικής, βρέθηκαν στα χέρια προσώπου κατηγορούμενου για την υπόθεση της Εργκένεγκον. Διαρροές υπήρξαν και όσον αφορά στα ημερολόγια αρχηγού του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, ναυάρχου Özden Örnek, στα οποία παρουσιάζονταν στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή ανωτάτων αξιωματικών στο σχεδιασμό πραξικοπήματος, ενώ οι διαρροές περιείχαν εικόνες από τις επιθέσεις του ΡΚΚ στο φυλάκιο Νταγλίτζα και στο φυλάκιο Άκτουτουν.