Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιήσει σύντομη επίσκεψη στην Ρωσία στις 16 Μαΐου, σύμφωνα με την ρωσική κυβέρνηση.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι κυρίαρχο θέμα συζήτησης θα είναι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αρμενία.
Η ρωσική κυβέρνηση είπε ότι η επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί μετά από πρόσκληση του πρωθυπουργού της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Aναφερόμενος στις πρώτες 100 ημέρες του προέδρου Obama, o αναλυτής του γνωστού κέντρου Stratfor, George Friedman, επισημαίνει ότι η μόνη ουσιαστική αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής επικεντρώνεται στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη δεν ήταν συμβολική και σαφέστατα δεν εξαντλήθηκε με την ανάληψη της διοίκησης της πολυεθνικής Αντιπειρατικής Δύναμης CTF 151 για την αντιμετώπιση των σομαλών πειρατών από το Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό.
Οι ΗΠΑ χρειάζονται την Τουρκία για την εξισορρόπηση του Ιράν, την προστασία των αμερικανικών συμφερόντων στον Καύκασο, η βοήθειά της είναι απαραίτητη για τη σταθεροποίηση του Ιράκ, χρήσιμη για το Αφγανιστάν και βεβαίως λειτουργεί ως γέφυρα για τη Συρία. Η στροφή αυτή στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι εντυπωσιακό, όπως τονίζει ο Friedman, ότι δεν εμφανίστηκε ποτέ ούτε ως δευτερεύον θέμα στην αμερικανική προεκλογική εκστρατεία.
Oλόκληρη η ανάλυση εδώ. Η έκθεση του συντηρητικού Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) με τίτλο "Turkey's Evolving Dynamics" που δόθηκε στη δημοσιότητα παραμονές της επίσκεψης Obama στην Τουρκία, προτείνοντας την ουσιαστική αναβάθμιση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων εδώ.
Απρόθυμη παρουσιάζεται η Τουρκία να αποχωριστεί τα πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ που βρίσκονται αποθηκευμένα στην αεροπορική βάση του Incirlik, επισημαίνει κορυφαίος Τούρκος αναλυτής σε θέματα διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
Ο Mustafa Kibaroglu, καθηγητής του πανεπιστημίου Bilkent της Άγκυρας, θεωρεί πως η τουρκική ηγεσία θα επιδιώξει την παραμονή των όπλων στο τουρκικό έδαφος, λόγω της αποτρεπτικής τους ισχύος στην ευρύτερη περιοχή (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Μεσόγειος). Αυτό θα επιφέρει πιέσεις από την πλευρά της Συμμαχίας, καθώς τον τελευταίο καιρό υπάρχει η τάση της απομάκρυνσης των ΝΑΤΟϊκών πυρηνικών από τις χώρες στις οποίες είναι σταθμευμένα: χαρακτηριστικά παραδείγματα το Βέλγιο και η Γερμανία, όπου συζητάται η απομάκρυνσή τους.
Κατά τον Kibaroglu οι θέσεις των τουρκικών κυβερνήσεων τα τελευταία 40 χρόνια ήταν στατικές, ωστόσο αυτό άλλαξε μέσα στην τρέχουσα δεκαετία: «από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και μετά, στο χώρο της διεθνούς ασφαλείας έχουν επέλθει δραστικές αλλαγές. Η αποτρεπτική αξία των πυρηνικών όπλων δεν υφίσταται απέναντι στις παρούσες απειλές…επιπρόσθετα στα αυξημένα μέτρα ασφαλείας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης, πλέον πρέπει να αρχίσουν να λαμβάνονται μέτρα για τη σταδιακή απομάκρυνσή τους. Αυτό θα έπρεπε να ξεκινήσει με την απομάκρυνση των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ από τις συμμαχικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας».
Ένας από τους λόγους που εκτιμάται πως η Τουρκία θα συνεχίσει να επιμένει στη διατήρηση των εν λόγω όπλων, παρά τις διεθνείς τάσεις, είναι το γεγονός ότι κάποια στιγμή στο προσεχές μέλλον το γειτονικό Ιράν ενδεχομένως να προσπαθήσει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Στη φωτογραφία, ο Τούρκος καθηγητής σε ομιλία του στην Ακαδημία Πολέμου της Κωνσταντινούπολης το 2004, όπου μεταξύ άλλων είχε ισχυρισθεί ότι η Τουρκία δεν χρειάζεται να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο για να καταστεί περιφερειακή υπερδύναμη.
"Η Τουρκία εκθέτει μία σταθερή θέση κατά της μεγαλύτερης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης", δήλωσε ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτηρίζοντας μάλιστα την Τουρκία ως μία ηγήτρια χώρα στον τομέα του κοσμήματος.
Ο πρωθυπουργός Ερντογάν μετά από την τελετή εγκαινίασης ενός ξενοδοχείου στο Ατακόι (Ataköy) της Ιστανμπούλ πήρε μέρος στη σύνοδο που διοργανώθηκε με τη συμβολή της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Κοσμήματος στο ίδιο χώρο.
Στην ομιλία του, ο κος Ερντογάν αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής των G-20 στο Λονδίνο είπε: "Εμείς αυτό που ζητήσαμε ήταν το ΔΝΤ τη χρέωση των χωρών να κάνει με βάση το χρυσό".
Όσο για την παγκόσμια οικονομική κρίση ο πρωθυπουργός πρόσθεσε: "Κατ’ αρχήν η σταθερή δομή του τραπεζικού συστήματος και η αποφασιστική στάση στην πολιτική οικονομία μας οδήγησαν εντός του αγώνα για το ξεπέρασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης. Μέχρι στιγμής έχουμε διαισθανθεί στο ελάχιστο τις αρνητικές επιπτώσεις της κρίσης σε σχέση με τις οικονομικά αναδυόμενες χώρες. Είμαστε αποφασισμένοι από τώρα και στο εξής να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας λαμβάνοντας όλα τα μέτρα ώστε η Τουρκία στο τέλος της κρίσης αυτής να γίνει το λαμπερό αστέρι της οικονομίας".
Οι δυνάμεις ασφαλείας περικύκλωσαν Κούρδους αντάρτες του ΡΚΚ και τους σφυροκοπούν ανελέητα. Οι δυνάμεις ασφαλείας ξεκίνησαν επιχείρηση μετά από τον εντοπισμό μιας ομάδας Κούρδων ανταρτών στο όρος Τζούντι που βρίσκεται μέσα στα όρια της επαρχίας Σίρνακ.
Στην περιοχή μεταφέρθηκαν μονάδες του Τουρκικού στρατού. Μετά από λίγο άρχισε θερμή σύγκρουση μεταξύ των στρατιωτών και της ομάδας των Κούρδων στρατιωτών του ΡΚΚ.
Την χερσαία επιχείρηση υποστηρίζουν ελικόπτερα Σικόρσκι.
Στην περιοχή που εντοπίζονται οι τρομοκράτες μεταφέρονται με ελικόπτερα πάνοπλοι άνδρες της μονάδας ειδικών επιχειρήσεων της Στρατοχωροφυλακής.
Οι Κούρδοι πολεμιστές που δεν μπορούν να αντιδράσουν απέναντι στις ειδικές δυνάμεις προσπαθούν να κρυφτούν στην περιοχή εκμεταλλευόμενοι την ύπαιθρο.
Από την άλλη οι δυνάμεις ασφαλείας εντόπισαν και εξουδετέρωσαν εκρηκτικά που είχαν τοποθετηθεί σε 3 διαφορετικά σημεία της ορεινής περιοχής του Σίρνακ.
Η σθεναρή αντίσταση των Κούρδων πολεμιστών όμως κάνει πολύ πιθανή την διαφυγή τους, όπως έχει άλλωστε συμβεί πάρα πολλές φορές στο παρελθόν.
Στις 11:02 σχηματισμός 8 τουρκικών αεροσκαφών (4 F-16 και 4 F-4) εισήλθε μεταξύ Χίου και Σάμου και στις 11:23 τα 4 αεροσκάφη F-4 πραγματοποίησαν υπερπτήση πάνω από το Φαρμακονήσι στα 1000 πόδια.
Στο τεύχος, 77 (Απρίλιος 2009), του περιοδικού «Αμυντική Επιθεώρηση», φιλοξενείται μια εκτενής γεωπολιτική ανάλυση, του κ. Ιωάννη Μάζη, (Καθηγητής Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής του Τμήματος Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου) με θέμα την πολιτική φιλοσοφία του νέου Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου.
Η ανάληψη της θέσης του Υπουργού των Εξωτερικών της Τουρκίας, από τον κ. Α. Νταβούτογλου, θα διαμορφώσει νέες διαστάσεις στα Ελληνοτουρκικά και την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.
Ολόκληρη η ανάλυση του διακεκριμένου στον κάτωθι σύνδεσμο, σε μορφή pdf.
http://www.geo-mazis.gr/
Σάββας Δ. Βλάσσης
Η ανακάλυψη αξιοποιησίμων κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο, ήταν η αιτία για την οποία η Τουρκία μετατόπισε το ενδιαφέρον της και στην συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, ενώ μέχρι τότε, όσον αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αυτό εστιαζόταν στην Κύπρο.
Είχε προηγηθεί στις 21 Μαρτίου 1970 σύμβαση εκχωρήσεως από την ελληνική κυβέρνηση σε εταιρεία των ΗΠΑ, περιοχής του Βορείου Αιγαίου για την αναζήτηση, έρευνα κι εκμετάλλευση πετρελαίου. Στις 1 Νοεμβρίου 1973 ανακοινώθηκε η εκχώρηση από την τουρκική κυβέρνηση αδειών στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) για την διενέργεια ερευνών σε ζώνες στο Αιγαίο, από την Σαμοθράκη μέχρι την Χίο. Οι ζώνες αυτές ευρίσκοντο εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδος, σύμφωνα με την άποψη των Αθηνών.
Στις 29 Μαΐου 1974, το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Τσανταρλί» βγήκε στο Αιγαίο για την διεξαγωγή ερευνών μέχρι τις 6 Ιουνίου, πυροδοτώντας ένταση με την Ελλάδα. Στις 18 Ιουλίου 1974 ανακοινώθηκαν τέσσερις νέες περιοχές στο Αιγαίο, από την Σαμοθράκη μέχρι την Ρόδο, όπου και πάλι η τουρκική κυβέρνηση παραχωρούσε άδεια διεξαγωγής ερευνών στην ΤΡΑΟ.
Τα γεγονότα στην Κύπρο επισκίασαν τις τουρκικές προθέσεις στο Αιγαίο μέχρι το καλοκαίρι του 1976, όταν το ερευνητικό σκάφος «Χόρα» εμφανίστηκε και πάλι για διεξαγωγή ερευνών. Νέα κρίση ξέσπασε, που έφερε τις χώρες πολύ κοντά στην πολεμική αναμέτρηση.
Η εμπειρία των ετών εκείνων έδειξε ότι η αρχική τουρκική επιτυχία για κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη αδράνεια της Ελλάδος, ενίσχυσε την επιδίωξη της Αγκύρας για αναθεώρηση του νομικού καθεστώτος του Αιγαίου. Η ελληνική κυβέρνηση επέδειξε διαλλακτική στάση για την εξεύρεση λύσεως στο Κυπριακό όσο και στα ζητήματα που είχε θέσει η Άγκυρα για το Αιγαίο. Παρά όμως τα πρόσκαιρα σημάδια ανταποκρίσεως από τουρκικής πλευράς, η αλαζονεία που είχε προκαλέσει η στρατιωτική επιτυχία στην Κύπρο και η μετριοπαθής στάση των Αθηνών, ενθάρρυναν την Τουρκία σε σκλήρυνση της στάσεώς της. Το αποτέλεσμα ήταν η τουρκική υπαναχώρηση ακόμη και από συγκεκριμένες δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί, όσον αφορά τον μηχανισμό επιλύσεως του πρωτεύοντος ζητήματος για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος.
Τουρκικός χάρτης, στον οποίο διακρίνονται με γκρι χρώμα οι περιοχές που παραχώρησε η τουρκική κυβέρνηση το 1974 στην ΤΡΑΟ, για εκτέλεση πετρελαϊκών ερευνών
Στις 27 Ιανουαρίου 1975 η Αθήνα απέστειλε ρηματική διακοίνωση στην Άγκυρα με την οποία ενημέρωνε ότι αποδεχόταν το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) ως όργανο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος. Η Τουρκία, αν και αρχικώς αποδέχθηκε την παραπομπή του θέματος στο ΔΔΧ, υπαναχώρησε τέσσερις μήνες αργότερα. Τα υπόλοιπα ζητήματα που είχε θέσει στην περίοδο 1974-1981 η Τουρκία, αφορούσαν:
Αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νήσων: Η Άγκυρα κατηγόρησε την Ελλάδα ότι κατά παράβαση των υφισταμένων διεθνών συνθηκών, μεταφέρει στρατιωτικές δυνάμεις στα ελληνικά νησιά, κάτι που αντιπροσωπεύει απειλή για τα Μικρασιατικά παράλια.
Τα όρια του FIR Αθηνών: Στις 6 Αυγούστου 1974 η Τουρκία εξέδωσε την ΝΟΤΑΜ 714, απαιτώντας από τα αεροσκάφη που πετούσαν ανατολικώς μίας γραμμής στο μέσον του Αιγαίου και εντός του FIR Αθηνών, να αναφέρονται στις τουρκικές υπηρεσίες εναερίου κυκλοφορίας. Η ΝΟΤΑΜ 714 ήταν παράνομη διότι για το FIR Αθηνών, έκδοση οδηγιών μπορεί να γίνει μόνο από την αρμόδια αρχή, την ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Στις 7 Αυγούστου η Ελλάδα αντέδρασε εκδίδοντας την ΝΟΤΑΜ 1018 με την οποία θεωρούσε την τουρκική ενέργεια ανύπαρκτη και στις 14 Αυγούστου την ΝΟΤΑΜ 1066, με την οποία χαρακτήριζε προσωρινώς ολόκληρο το Αιγαίο ως «επικίνδυνη περιοχή». Ο επίσημος χαρακτηρισμός έγινε με την ΝΟΤΑΜ 1157 της 13ης Σεπτεμβρίου, αποκλείοντας το Αιγαίο από πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας.
Ο ICAO απηύθυνε έκκληση και στις δύο πλευρές για εξεύρεση λύσεως. Τελικώς, λόγω των διεθνών ανακατατάξεων όσο και αντιλαμβανόμενη ότι η απόφασή της έπληττε καίρια τα συμφέροντα και ειδικώς τον τουρισμό της, η Τουρκία απέσυρε την ΝΟΤΑΜ 714 στις 22 Φεβρουαρίου 1980. Φυσικά παρουσίασε την κατάργηση της παράνομης ενεργείας της ως κίνηση καλής θελήσεως. Την επομένη η Ελλάδα εξέδωσε την ΝΟΤΑΜ 267 με την οποία ακύρωνε την ΝΟΤΑΜ 1157.
Εκτός του ζητήματος των ορίων του FIR Αθηνών, η Τουρκία άρχισε να αμφισβητεί και την υποχρέωση της υποβολής σχεδίων πτήσεως από τα στρατιωτικά της αεροσκάφη, με το επιχείρημα ότι το άρθρο 3 της Συμβάσεως του Σικάγου του 1944, εξαιρεί τα στρατιωτικά αεροσκάφη. Η Αθήνα αντιτείνει ότι υπερισχύουν σε κάθε περίπτωση οι πρόνοιες του ICAO για προτεραιότητα στην ασφάλεια της εναερίου κυκλοφορίας και κατά συνέπεια η απαίτηση της ελληνικής ΥΠΑ για υποβολή σχεδίων πτήσεως απ’ όλα τα αεροσκάφη ανεξαιρέτως, πρέπει να γίνει σεβαστή. Η τουρκική άρνηση να καταθέτει σχέδια πτήσεως των στρατιωτικών της αεροσκαφών, μιμήθηκε το παράδειγμα των ΗΠΑ. Πράγματι, στην διάρκεια της ελληνοτουρκικής κρίσεως του 1974, μαχητικά του Ναυτικού των ΗΠΑ απονηώθηκαν κατ' επανάληψη από αεροπλανοφόρο που έπλεε στο Αιγαίο, δίχως να υποβάλλουν σχέδια πτήσεως και παρά την κήρυξή του από την Αθήνα ως «επικίνδυνη περιοχή».
Εναέριος χώρος: Μετά την κήρυξη του Αιγαίου ως «επικίνδυνη περιοχή» η Αθήνα δέχθηκε τις διεθνείς συστάσεις να συζητήσει με την Άγκυρα την άρση του αδιεξόδου. Τον Ιούνιο του 1975 έγινε η πρώτη συνάντηση εμπειρογνωμόνων με κύριο ζήτημα την άρση της ΝΟΤΑΜ 714. Τότε η τουρκική πλευρά έθεσε για πρώτη φορά μία σειρά νέων ζητημάτων:
1) Δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει στην Ελλάδα εύρος Εθνικού Εναερίου Χώρου (ΕΕΧ) 10 ν.μ. αλλά μόνο 6 ν.μ.
2) Δημιουργία ζώνης 50 ν.μ. δυτικώς των τουρκικών παραλίων, στην οποία κάθε αεροπορική δραστηριότητα θα έπρεπε να αναφέρεται στις τουρκικές αρχές. Τα τουρκικά μαχητικά εντός της ζώνης αυτής, δεν θα υπέβαλαν σχέδια πτήσεως στην Αθήνα.
3) Καθιέρωση μονίμων περιοχών ασκήσεων της Τουρκίας στο Αιγαίο, με άμεση έκδοση ΝΟΤΑΜ από την Ελλάδα δίχως μεταβολές των στοιχείων επί της τουρκικής αιτήσεως και από κοινού χρήση των μονίμων πεδίων βολής Άνδρου και Ψαθούρας.
4) Περιορισμό της τερματικής περιοχής του αεροδρομίου Λήμνου, με το επιχείρημα ότι η μεγάλη της έκταση εντός του διεθνούς εναερίου χώρου εμπόδιζε τις πτήσεις στην περιοχή.
Παρά τις κινήσεις καλής θελήσεως που έγιναν από την ελληνική πλευρά, δεν επιτεύχθηκε καμία συμφωνία. Στα τέλη του 1980 μόνο, μετά το «άνοιγμα» του Αιγαίου και την επιστροφή της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ, η Αθήνα, ως ένδειξη καλής θελήσεως προέβη σε ορισμένες «τεχνικές ρυθμίσεις» εντός του FIR Αθηνών. Αυτές αφορούσαν περιορισμό της τερματικής περιοχής του αεροδρομίου Λήμνου από 3.000 σε 1.382 τ.μ. και αναπροσαρμογή των υψών και ορίων σε ορισμένους αεροδιαδρόμους. Η τελευταία ρύθμιση, διευκόλυνε σημαντικά τις πτήσεις στρατιωτικών αεροσκαφών στο Αιγαίο, δεδομένου ότι άφηνε περισσότερο ελεύθερο χώρο για την εκτέλεση ελιγμών κάτω από τους αεροδιαδρόμους στους οποίους πετούν τα αεροσκάφη της πολιτικής αεροπορίας. Ειδικότερα στην περίπτωση ρυθμίσεως υψών του αεροδιαδρόμου W-14 στο τμήμα από Λήμνο μέχρι Σάμο, ήταν εμφανής η πρόθεση διευκολύνσεως της διεξαγωγής τουρκικών ασκήσεων.
Η μόνιμη παρουσία της Τουρκικής Αεροπορίας στο Αιγαίο, επιδιώκει να επιβάλλει την επιθυμία συνδιαχειρίσεως στο Αιγαίο, με πρόσχημα την ύπαρξη διεθνούς εναερίου χώρου και διεθνών υδάτων
ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΠΑΡΑΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΩΝ
Η τουρκική στάση από το 1974, ιδίως με την υπαναχώρηση από την δέσμευση προσφυγής στο ΔΔΧ για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος, έπεισε την Αθήνα ότι η Άγκυρα δεν ενδιαφερόταν για νομική διευθέτηση των ζητημάτων που έθετε στο Αιγαίο. Προτιμούσε μία απευθείας διαπραγμάτευση, υπολογίζοντας στην επικράτηση των απόψεών της λόγω του ειδικού βάρους της και της απειλής χρήσεως της στρατιωτικής ισχύος.
Μετά την κυβερνητική αλλαγή που επήλθε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1981, τέθηκε τέρμα στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Η ελληνική κυβέρνηση κατήγγειλε την τουρκική στάση η οποία οδηγούσε σε άγονο διάλογο και ανακήρυξε ως μόνη υπαρκτή διαφορά την οποία ήταν διατεθειμένη να διαπραγματευθεί, το νομικό ζήτημα της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδος. Όλα τα άλλα ζητήματα αποτελούσαν αυθαίρετες μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας εις βάρος της Ελλάδος.
Όσο ο ελληνοτουρκικός διάλογος βρισκόταν σε εξέλιξη και το Αιγαίο εξακολουθούσε να αποτελεί «επικίνδυνη περιοχή», η τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο ήταν συγκρατημένη. Οι είσοδοι τουρκικών μαχητικών στο FIR Αθηνών, δίχως υποβολή σχεδίων πτήσεως στην ελληνική ΥΠΑ, ήταν σποραδική. Επιπλέον, η άσχημη κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Τουρκική Αεροπορία εξαιτίας του εμπάργκο που είχε επιβληθεί από τις ΗΠΑ, επηρέασε σοβαρά το επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητος και την διαθεσιμότητα αεροσκαφών. Σταδιακώς, μετά την άρση του εμπάργκο, οι δείκτες αυτοί βελτιώθηκαν, όπως συνέβη και με την εκπαίδευση των Τούρκων ιπταμένων.
Με το «άνοιγμα» του Αιγαίου το 1980, η τουρκική επιθετικότητα κλιμακώθηκε. Η παράλειψη της ελληνικής πλευράς, προ, όσο και μετά, να λάβει αποφασιστικά αντίμετρα, καταρρίπτοντας τα τουρκικά αεροσκάφη που συχνά παραβίαζαν ακόμη και τον ΕΕΧ σε βάθος μεγαλύτερο των 6 ν.μ., προκάλεσε την αποθράσυνση της άλλης πλευράς. Τοιουτοτρόπως, μετά την περίοδο «ανιχνεύσεως» των ελληνικών προθέσεων και όταν έγινε αντιληπτό ότι δεν υφίστατο απειλή αντιμέτρων, η Τουρκική Αεροπορία ανέλαβε να εφαρμόσει στην πράξη όσα διεκδικούσε η τουρκική εξωτερική πολιτική σε διπλωματικό επίπεδο. Από την δεκαετία του 1980 λοιπόν, οι τουρκικές παραβάσεις των κανόνων εναερίου κυκλοφορίας και παραβιάσεις του ΕΕΧ κλιμακώθηκαν κι έλαβαν συστηματική βάση.
Η Πολεμική Αεροπορία, αποτελεί την μοναδική σταθερά όσον αφορά την ελληνική πλευρά, έναντι των μονομερών διεκδικήσεων της Τουρκίας στο Αιγαίο
Το κλίμα δυσπιστίας που επικράτησε στις σχέσεις Ελλάδος – ΗΠΑ, είχε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση και των σχέσεων με το ΝΑΤΟ, κατάσταση η οποία επηρέασε και την εκτέλεση συμμαχικών γυμνασίων μεγάλης κλίμακος στο Αιγαίο. Βάσει του κανονισμού MC 66/1 της Συμμαχίας που ισχύει από το 1960, για λειτουργίες αυτής, ο ΕΕΧ της Ελλάδος αναγνωρίζεται στα 6 κι όχι 10 ν.μ. Επειδή οι κανόνες στο πλαίσιο της Συμμαχίας δεν υποκαθιστούν το Διεθνές Δίκαιο ώστε να επηρεάζονται τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, η Ελλάδα δεν αντέδρασε. Από την δεκαετία του 1980 όμως, αμερικανικά αεροσκάφη, στο πλαίσιο μεμονωμένων πτήσεων ή συμμαχικών ασκήσεων πετούσαν στο Αιγαίο εξίσου προκλητικά με τα τουρκικά, ενθαρρύνοντας εμμέσως την τουρκική επιθετικότητα, η οποία όμως δεν εκδηλώνεται μόνο μέσα στο πλαίσιο της Συμμαχίας αλλά και εκτός αυτού. Η Ελλάδα, εκλαμβάνοντας την στάση της Συμμαχίας ως μεροληπτική υπέρ της Τουρκίας, αντιδρούσε με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή προβαίνοντας σε αναγνώριση και αναχαίτιση των αμερικανικών ή συμμαχικών αεροσκαφών που προέβαιναν σε παραβιάσεις του ΕΕΧ.
Σε γενικότερο πλαίσιο, παρά την επιστροφή της Ελλάδος στο στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας, έπειτα από συμβιβασμό με την παρέμβαση των ΗΠΑ, σημεία τριβής με την Τουρκία εξακολούθησαν να είναι τα όρια επιχειρησιακού ελέγχου των στρατηγείων επί ελληνικού εδάφους όσο και η περίπτωση της Λήμνου. Στις αρχές του 1980 η Τουρκία αντέδρασε στην πρόθεση της Συμμαχίας να εγκαταστήσει στην Λήμνο σταθμό ραντάρ, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι επρόκειτο για αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Έκτοτε, η νήσος έπαυσε να περιλαμβάνεται στις ασκήσεις του ΝΑΤΟ, παρά τις έντονες ελληνικές διαμαρτυρίες. Από το 1982, η ελληνική πλευρά, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την εξαίρεση της Λήμνου, έπαυσε να συμμετέχει στις συγκεκριμένες ασκήσεις. Η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την ελληνική αποχή, προβαίνοντας σε σωρεία παραβιάσεων του ΕΕΧ στο πλαίσιο ασκήσεων της Συμμαχίας. Ενθαρρυμένη από τις εξελίξεις αυτές, το 1984 η Τουρκία έθεσε veto στην ελληνική πρόταση για διάθεση των δυνάμεων που στάθμευαν στην Λήμνο στον αμυντικό σχεδιασμό του επομένου έτους. Η Ελλάδα αντέδρασε με veto στο σύνολο των τουρκικών δυνάμεων. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στην ουσία σε νέα, μετά το 1974, αδρανοποίηση της Νοτιοανατολικής Πτέρυγος.
Η κρίση που εκδηλώθηκε τον Μάρτιο του 1987, με αφορμή νέες εξαγγελίες της Τουρκίας για έξοδο ερευνητικού σκάφους στο Αιγαίο προς διεξαγωγή ερευνών, που προκάλεσαν ελληνική αντίδραση, έφερε για άλλη μια φορά τις χώρες κοντά στην πολεμική αναμέτρηση. Ενώ όμως τελικώς η Τουρκία υπαναχώρησε και δεν επέτρεψε στο σκάφος της να διεξάγει έρευνες, σε διπλωματικό επίπεδο, η Ελλάδα συμφώνησε το 1988 σε αποχή από ερευνητική δραστηριότητα εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Αποδέχθηκε δηλαδή άτυπη συμφωνία που ίσχυε από την δεκαετία του 1970.
Από πλευράς τουρκικών διεκδικήσεων, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η Άγκυρα ανέδειξε ένα νέο ζήτημα ως πεδίο αντιπαραθέσεως με την Ελλάδα: την Έρευνα & Διάσωση (Ε&Δ) στο Αιγαίο. Για τα αεροπορικά ατυχήματα, η Σύμβαση του Σικάγου του 1944, προέβλεπε στο Παράρτημα 12 (Annex 12) ότι η περιοχή ευθύνης Ε&Δ της Ελλάδος συμπίπτει με τα όρια του FIR Αθηνών. Όσον αφορά τα ναυτικά ατυχήματα που καλύπτει η Σύμβαση του Αμβούργου του 1979, η Ελλάδα, κατά την κύρωσή της το 1989, δήλωσε ότι θα ασκεί θαλάσσια Ε&Δ σε όλο τον χώρο του FIR Αθηνών, σύμφωνα και με την σχετική ανακοίνωση στην οποία είχε προβεί και προς τον ΙΜΟ και την πρακτική που ακολουθούσε αδιαλείπτως ήδη από το 1975. Το άρθρο 2.1.4 της Συμβάσεως του Αμβούργου ορίζει ότι ο καθορισμός των περιοχών ναυτικής Ε&Δ γίνεται με συμφωνία των ενδιαφερομένων παρακτίων κρατών. Η Ελλάδα έχει υπογράψει ανάλογες συμφωνίες με την Ιταλία και Μάλτα. Η τουρκική επιθετικότητα όμως, δεν επέτρεψε τέτοιου είδους προσέγγιση.
Στην διαδικασία της αναγνωρίσεως από ελληνικά μαχητικά, εφόσον τα τουρκικά μαχητικά εισέρχονται στο FIR Αθηνών δίχως να υποβάλλουν σχέδια πτήσεως, τα δεύτερα συχνά αντιδρούν και εμπλέκονται σε εικονικές αερομαχίες
Από την πλευρά της, στις 7 Ιανουαρίου 1989 η Άγκυρα δημοσίευσε «Τουρκικό Κανονισμό Έρευνας και Διάσωσης», τον 88/13559, σύμφωνα με τον οποίο και με βάση σχετική της δήλωση προς τον ΙΜΟ, οριοθέτησε περιοχή ευθύνης της για παροχή υπηρεσιών Ε&Δ σε κινδυνεύοντα «αεροπορικά και θαλάσσια μέσα», η οποία περιλαμβάνει τμήμα του FIR Αθηνών μέχρι το μέσο περίπου του Αιγαίου. Επρόκειτο για αυθαίρετη ενέργεια, διότι αγνοούσε ότι οι περιοχές αεροπορικής Ε&Δ απαιτούν απόφαση των αρμοδίων οργάνων του ICAO. Επιπλέον, η αναφορά σε «αεροπορικά και θαλάσσια μέσα», προκαλούσε σκόπιμη σύγχυση μεταξύ αεροπορικής και θαλασσίας E&Δ, κατά παράβαση σχετικών ρυθμίσεων του ICAO. Φυσική συνέπεια των τουρκικών αυθαιρεσιών ήταν η επιβεβαίωση από πλευράς ICAO, στις 7 Απριλίου 1989, ότι οι περιοχές ευθύνης της Ελλάδος και της Τουρκίας σχετικά με την αεροναυτική Ε&Δ παραμένουν αμετάβλητες, όπως αυτές έχουν ορισθεί και συμφωνηθεί στο πλαίσιο του Οργανισμού.
Μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ενώσεως το 1989 και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, άλλαξαν άρδην οι πολιτικοστρατιωτικές συνθήκες. Η σημασία του ΝΑΤΟ περιορίστηκε, όπως και η επιρροή που είχαν στην ελληνική εξωτερική πολιτική ζητήματα που την έφερναν σε σύγκρουση με την Τουρκία. Η αλλαγή της δομής της Συμμαχίας, διευκόλυνε την διαδικασία. Η «ουδετερότητα» του ΝΑΤΟ στις ελληνοτουρκικές διαφορές απόψεων, έπαυσε να έχει την σημασία που απέδιδε ενοχλημένη η Αθήνα.
ΕΠΙΣΗΜΟΠΟΙΗΣΗ CASUS BELLI ΚΑΙ «ΓΚΡΙΖΕΣ ΖΩΝΕΣ»
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, το ζήτημα προτεραιότητος για την Τουρκία ήταν η έναρξη εφαρμογής το 1994 ως Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, της σχετικής Διεθνούς Συμβάσεως που είχε συνταχθεί το 1982 στο Μοντέγκο Μπέι. Σύμφωνα με αυτήν, κάθε χώρα έχει δικαίωμα επεκτάσεως των χωρικών υδάτων της μέχρι εύρους 12 ν.μ. Η Ελλάδα κύρωσε την Σύμβαση στις 31 Μαΐου 1995, επιφυλασσόμενη να ασκήσει το δικαίωμα επεκτάσεως των χωρικών της υδάτων όποτε αυτή το έκρινε σκόπιμο. Ως αντίδραση, η τουρκική Εθνοσυνέλευση εξέδωσε ψήφισμα στις 8 Ιουνίου με το οποίο εκχώρησε στην τουρκική κυβέρνηση όλες τις αρμοδιότητες, συμπεριλαμβανομένων και των στρατιωτικών μέτρων, για την διατήρηση και υπεράσπιση των ζωτικών συμφερόντων της Τουρκίας. Επρόκειτο στην ουσία για
επισημοποίηση του casus belli, το οποίο από το 1974 η Τουρκία χρησιμοποιούσε μόνο ατύπως ως προειδοποίηση προς την Ελλάδα.
Ανεπίσημος τουρκικός χάρτης, στον οποίο με κίτρινο χρώμα απεικονίζονται τα ελληνικά νησιά των οποίων η κυριότητα αμφισβητείται από την Άγκυρα. Η απαρίθμηση των νήσων, δεν είναι πλήρης και δεν περιλαμβάνονται οι βραχονησίδες. Διακρίνονται με αριθμήσεις το Αγαθονήσι (8), το Φαρμακονήσι (9) και τα Ίμια (10)
Οι πρόνοιες της νέας Συμβάσεως όσον αφορά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, είναι ιδιαίτερα θετικές. Όχι μόνο η Ελλάδα έχει το δικαίωμα μέχρι και διπλασιασμού των χωρικών υδάτων της, αλλά αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδος όσο και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Το ίδιο έτος που η Αθήνα κύρωνε την νέα Σύμβαση, προωθούσε ένα σχέδιο εποικισμού μικρονησίδων στο Αιγαίο με κρατική επιδότηση. Οι επίσημες ανακοινώσεις μιλούσαν για ένα πρόγραμμα αναπτύξεως εναλλακτικής μορφής αγροτικού τουρισμού. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μία εύστοχη κίνηση διασφαλίσεως των εθνικών συμφερόντων όσον αφορά δικαιώματα επί υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ. Σύμφωνα με το άρθρο 121, παράγραφος 3 της Συμβάσεως για το Δίκαιο της Θαλάσσης του 1982, «Βράχοι, οι οποίοι δεν μπορούν να διατηρήσουν ανθρώπινη οίκηση ή αυτοδύναμη οικονομική ζωή, δεν θα έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα» (“Rocks which cannot sustain human habitation or economic life of their own shall have no exclusive economic zone or continental shelf”).
Διαβλέποντας τις ελληνικές προθέσεις, το τουρκικό Γενικό Επιτελείο είχε αναζητήσει αντίμετρα. Στο πλαίσιο αυτό προέβη στην εκπόνηση και υιοθέτηση μιας μελέτης η οποία θα αμφισβητούσε άμεσα την ελληνική κυριαρχία σε συγκεκριμένα εδάφη και ειδικότερα σε νησίδες και βραχονησίδες. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα επίσημα αρχεία του τουρκικού κράτους, εντοπίστηκαν ελληνικά νησιωτικά εδάφη τα οποία δεν αναφέροντο ονομαστικώς στις υφιστάμενες συνθήκες. Η μη σαφής αναφορά σε αυτά, αυτομάτως έθετε σε αμφισβήτηση το σημερινό καθεστώς ελληνικής κυριαρχίας. Επρόκειτο για μία αυθαίρετη τουρκική θέση, δεδομένου ότι στα κείμενα των διεθνών συνθηκών γίνεται αναφορά σε «παρακείμενες νήσους».
Η φρουρά στο Φαρμακονήσι, αποτελεί μόνιμο στόχο των τουρκικών κυκλωμάτων διακινήσεως λαθρομεταναστών, όσο και της Τουρκικής Αεροπορίας
Η μελέτη υιοθετήθηκε ως νέα θέση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Απέμενε η επίσημη εξαγγελία της. Για το τουρκικό πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο από το οποίο εκπορεύεται η εξωτερική πολιτική, η επικρατούσα πολιτική ρευστότητα στο εσωτερικό της χώρας, ήταν η συνθήκη εκείνη που επέτρεπε την άνετη «διακομματική» αποδοχή της νέας θέσεως και την επίσημη προβολή της. Το ότι στην Ελλάδα επικρατούσε το ίδιο διάστημα αντίστοιχη εικόνα, εξαιτίας της νοσηλείας του πρωθυπουργού, συνιστούσε ευμενή συγκυρία η οποία καθιστούσε τις συνολικές συνθήκες ιδανικές.
Η προκήρυξη τουρκικών εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου 1995 ήταν ένα ορόσημο. Την επομένη, ημέρα μεγάλης εορτής της Χριστιανοσύνης και άρα επισήμου αργίας στην Ελλάδα, το τουρκικό εμπορικό πλοίο “Figen Akat” προσάραξε στις βραχονησίδες Ίμια. Ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε την ελληνική συνδρομή δηλώνοντας ότι επρόκειτο για περιοχή τουρκικής αρμοδιότητος. Το θέμα προκάλεσε ελληνοτουρκικές επαφές σε επίπεδο Υπουργείων Εξωτερικών με αποτέλεσμα στις 29 Δεκεμβρίου η Άγκυρα να εκδώσει ρηματική διακοίνωση με την οποία υποστήριζε ότι οι νησίδες Ίμια αποτελούσαν τουρκικό έδαφος. Η νέα αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, είχε εκφραστεί επισήμως.
Το ζήτημα παρέμεινε στην αφάνεια μέχρι τις 24 Ιανουαρίου 1996 οπότε και αποκαλύφθηκε από τα ελληνικά ΜΜΕ. Στις 27 Ιανουαρίου Τούρκοι δημοσιογράφοι προσγειώνονται με ελικόπτερο στην Ανατολική Ίμια και υψώνουν την τουρκική σημαία. Την επομένη ζητείται η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων για αφαίρεση της τουρκικής σημαίας και επανατοποθέτηση της ελληνικής. Για λόγους ασφαλείας, ομάδα βατραχανθρώπων εγκαθίσταται στην Ανατολική Ίμια. Το βράδυ της 29ης Ιανουαρίου, η Τουρκία αποφασίζει την ανάληψη στρατιωτικής δράσεως, για λόγους όμως παραπλανήσεως της Ελλάδος, εξακολουθεί να «συζητά». Πράγματι, οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο για την επίτευξη συμφωνίας αποκλιμακώσεως με την ταυτόχρονη απόσυρση των δυνάμεων που έχουν συγκεντρώσει οι δύο χώρες στην περιοχή. Ελλάδα και Ουάσιγκτον νομίζουν ότι διεξάγονται διαπραγματεύσεις ουσίας αλλά στις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου, τουρκική ομάδα βατραχανθρώπων αποβιβάζεται στην Δυτική Ίμια. Παρά το ότι η ενέργεια αυτή ανατρέπει όλο το σκηνικό της μέχρι τότε διαπραγματεύσεως, η Αθήνα αποφασίζει να αποδεχθεί την πρώιμη, και υπό διαφορετικές συνθήκες επιτευχθείσα συμφωνία, αποσύρσεως δυνάμεων και εθνικών συμβόλων (no troops, no ships, no flags).
Την επομένη της κρίσεως, η Αθήνα υποστηρίζει ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει όσον αφορά το status quo στην περιοχή και ότι οι νησίδες Ίμια είναι ελληνικό έδαφος. Η Τουρκία υποστηρίζει την δική της άποψη. Απέμενε να αποδειχθεί στην πράξη κατά πόσο εννοούσε πραγματικά η κάθε πλευρά τον ισχυρισμό της. Τα επόμενα χρόνια, η περιοχή των Ιμίων απετέλεσε πεδίο εντάσεως λόγω της παρουσίας ελληνικών και τουρκικών σκαφών του λιμενικού ή του ναυτικού όσο και της ασκήσεως αλιευτικής δραστηριότητος μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων αλιέων.
Από ελληνικής πλευράς απαγορεύτηκε η μετάβαση Ελλήνων και ξένων στις συγκεκριμένες βραχονησίδες, πλην ενός Καλυμνίου ο οποίος και προ των γεγονότων συντηρούσε σε αυτές κοπάδι αιγοπροβάτων. Λίγα χρόνια μετά, ο ποιμένας απέσυρε το κοπάδι του εξαιτίας διακοπής καταβολής του επιδόματος που ελάμβανε από το κράτος, μέσω του οποίου εξασφάλιζε τροφή την οποία μετέφερε στα Ίμια. Το ενδιαφέρον της Αθήνας αρχίζει να «χαλαρώνει» εμπράκτως.
Αυτή την εικόνα ενίσχυε η αποφυγή προστασίας των Ελλήνων αλιέων από το Λιμενικό Σώμα (ΛΣ), απέναντι στις παρενοχλήσεις από σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής που τους πίεζαν να εγκαταλείψουν την περιοχή επειδή, δήθεν, δραστηριοποιούντο εντός τουρκικών χωρικών υδάτων (άρα οι βραχονησίδες είναι τουρκικές). Για λόγους αποφυγής εντάσεων, η Αθήνα διέκοψε την προστατευτική παρουσία σκαφών του ΛΣ, αφήνοντας τους Έλληνες αλιείς να υφίστανται διαρκή καταστροφή περιουσιών (κόψιμο διχτυών) που στο τέλος τους οδήγησε σε οριστική απομάκρυνση. Την θέση τους δε έλαβαν Τούρκοι αλιείς, οι οποίοι στην ουσία επιδίδονται ανενόχλητοι σε δραστηριότητα εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, αφού δεν καλούνται να απομακρυνθούν από σκάφη του ΛΣ.
Συνοψίζοντας, το αποτέλεσμα της κρίσεως των Ιμίων είναι η εκ των πραγμάτων και με την συγκατάθεση των Αθηνών μετατροπή της περιοχής σε «γκρίζα ζώνη», παρόλο που σε θεωρητικό επίπεδο τίποτε δεν έχει αλλάξει.... Καμία μεταβολή δεν έχει καταγραφεί υπό μορφή επισήμου διμερούς συμφωνίας, ωστόσο, έχει επιβληθεί de facto μεταβολή του καθεστώτος. Και αυτό διότι η στάση της Αθήνας φανερώνει ερμηνεία της συμφωνίας της 31ης Ιανουαρίου 1996 όχι ως συμφωνίας εκτονώσεως της κρίσεως στην δεδομένη στιγμή αλλά ως επ' αόριστον άτυπη συμφωνία.
Η νέα τουρκική αυθαίρετη αξίωση, οι «γκρίζες ζώνες», ήταν η «κληρονομιά» της κρίσεως των Ιμίων. Στις 30 Μαΐου 1996, κατά την σχεδίαση της ασκήσεως “Dynamic Mix '96” από το ΝΑΤΟ, η Τουρκία υποστήριξε τον αποκλεισμό της Γαύδου, λόγω του «αμφισβητούμενου καθεστώτος κυριαρχίας». Το επόμενο διάστημα, από τουρκικής πλευράς παρουσιάστηκαν διάφορες εκδοχές για τον αριθμό των νήσων και νησίδων που, σύμφωνα με την άποψή της, ενέπιπταν στην κατηγορία των νησιωτικών εδαφών με ακαθόριστο καθεστώς κυριαρχίας.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ
Ο προσανατολισμός της Τουρκίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την υποστήριξη και των ΗΠΑ, προσέφερε στην Ελλάδα την δυνατότητα αξιοποιήσεώς του ως μοχλό πιέσεως για διευθέτηση των όποιων διαφορών σε διμερές επίπεδο, παράλληλα με την ένταξη και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα όμως, η Τουρκία διείδε μία ευκαιρία αναβαθμίσεως του καταλόγου των διεκδικήσεων εις βάρος της Ελλάδος.
Παρά το ότι η γεωγραφία δεν την ευνοεί, η Τουρκία διεκδικεί αρμοδιότητα για Έρευνα & Διάσωση στο μισό σχεδόν Αιγαίο!
Με την ενεργό ανάμειξη των ΗΠΑ, στις 8 Ιουλίου 1997 επιτεύχθηκε η Συμφωνία της Μαδρίτης, μεταξύ των πρωθυπουργών Ελλάδος – Τουρκίας. Ήταν φανερό ότι είχε προηγηθεί μυστική διπλωματία για την κατάρτιση της συμφωνίας, η οποία άλλωστε υπεγράφη στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Η συμφωνία απέβλεπε στην προώθηση των διμερών σχέσεων, προκειμένου αυτές, μετά την κρίση των Ιμίων, να τεθούν σε νέο πλαίσιο.
Η Συμφωνία της Μαδρίτης προέβλεπε:
Αμοιβαία δέσμευση για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη συνεχή ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας.
- Σεβασμό της κυριαρχίας της κάθε χώρας.
- Σεβασμό των αρχών του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών.
- Σεβασμό στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία τους.
- Δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της επιθυμίας, ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις οφειλόμενες σε παρεξήγηση.
- Δέσμευση διευθέτησης των διαφορών τους με ειρηνικά μέσα, στη βάση αμοιβαίας συναίνεσης και χωρίς τη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας.
Εκ πρώτης, η Συμφωνία της Μαδρίτης περιορίζεται σε αυτονόητες γενικές αναφορές για την εφαρμογή αρχών καλής γειτονίας. Το ίδιο είχε αποδεχθεί η Άγκυρα και με την υπογραφή της συμφωνίας τελωνειακής ενώσεως ΕΕ – Τουρκίας, η οποία υπεγράφη στις 6 Μαρτίου 1995. Η διαφορά της Συμφωνίας της Μαδρίτης ήταν ότι η γενικόλογη αναφορά σε «ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία της», επέτρεψε έκτοτε στην Τουρκία να παρουσιάζει ως τέτοια όλες τις μονομερείς διεκδικήσεις της εις βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Με απλά λόγια, η Αθήνα δεχόταν την ύπαρξη ελληνοτουρκικών διαφορών πέραν του ζητήματος της υφαλοκρηπίδος. Εάν αυτό το τελευταίο μπορεί να θεωρηθεί ως ένα αυθαίρετο συμπέρασμα, η διάψευση ήλθε από την επίσημη επίκληση των συμφωνηθέντων στην Μαδρίτη εκ μέρους της τουρκικής πλευράς, προκειμένου να «εξηγήσει» αυτή την στάση της στα ελληνοτουρκικά.
Κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα τον Ιούνιο του 2007, ο Τούρκος πρόεδρος Γκιούλ δήλωσε ότι η Τουρκία διεκδικεί τα «νόμιμα και ζωτικά της συμφέροντα» στο Αιγαίο. Μετά την Μαδρίτη, επιταχύνθηκε ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών σε επίπεδο διερευνητικών επαφών εμπειρογνωμόνων των Υπουργείων Εξωτερικών. Η εξέλιξη αυτή, δημιούργησε μία επίπλαστη εικόνα βελτιώσεως των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Αθήνα στράφηκε την εκμετάλλευση της εξελίξεως της τελωνειακής ενώσεως ΕΕ Τουρκίας, με σκοπό να μεταφέρει το ζήτημα των ελληνοτουρκικών τριβών στο επίπεδο των ευρωτουρκικών σχέσεων, ευελπιστώντας στην σαφή δρομολόγηση διαδικασίας επιλύσεώς τους.
Πράγματι, τον Δεκέμβριο του 1999 στο Ελσίνκι, η ΕΕ αποφάσισε να παροτρύνει όλα τα υποψήφια προς ένταξη κράτη (μεταξύ των οποίων και η Τουρκία) να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια επιλύσεως κάθε εκκρεμούς συνοριακής διαφοράς και άλλων συναφών θεμάτων, διαφορετικά θα έπρεπε να φέρουν την όποια διαφορά ενώπιον του ΔΔΧ το αργότερο μέχρι τα τέλη του 2004. Η προσφυγή στο ΔΔΧ, για πρώτη φορά καθίστατο υποχρεωτική για την Τουρκία.
Στον χάρτη αυτό, διακρίνονται με ερυθρή διαγράμμιση οι περιοχές που δεσμεύει η Τουρκία σε ετήσια βάση, για την διεξαγωγή γυμνασίων στο Αιγαίο. Επέκταση των χωρικών υδάτων από ελληνικής πλευράς, θα περιόριζε την ευχέρεια αυτή της Τουρκίας
Πράγματι, οι ελληνοτουρκικές διερευνητικές επαφές απέκτησαν δυναμική και σημειώθηκε σοβαρή πρόοδος για την σύνταξη συνυποσχετικού μεταξύ των δύο χωρών, που θα παρέπεμπε το ζήτημα της υφαλοκρηπίδος στο ΔΔΧ. Η κυβερνητική μεταβολή τον Μάρτιο του 2004 στην Αθήνα, οδήγησε σε αναθεώρηση της γραμμής στα ελληνοτουρκικά. Οι πρόνοιες της Συμφωνίας του Ελσίνκι εγκαταλείφθηκαν και η Τουρκία έλαβε ημερομηνία ενάρξεως ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην ΕΕ, δίχως προηγουμένως να έχει συναινέσει στην παραπομπή του ζητήματος της υφαλοκρηπίδος στο ΔΔΧ. Η Τουρκία, ανέλαβε, θεωρητικώς μόνο, την υποχρέωση να τηρεί γενικές αρχές καλής γειτονίας και προαιρετικώς μόνο να καταφύγει στο ΔΔΧ για την επίλυση των όποιων διαφορών της. Την ίδια στιγμή, οι ελληνοτουρκικές διερευνητικές επαφές ατόνησαν.
ΧΑΓΗ ΚΑΙ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ
Ο πυρήνας των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο, έγκειται στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδος μεταξύ των δύο χωρών. Η έκταση της υφαλοκρηπίδος μιας παράκτιας χώρας, ορίζει τον βυθό στα διεθνή ύδατα όπου ασκεί το δικαίωμα της εκμεταλλεύσεως. Ως ανώτατο εύρος της υφαλοκρηπίδος, ορίζονται τα 200 ν.μ. από τα όρια των χωρικών υδάτων, κάτι που πρακτικώς είναι ανεφάρμοστο στις συνθήκες του Αιγαίου. Η υφαλοκρηπίδα συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα και όχι πλήρη κυριαρχία, όπως στην περίπτωση των χωρικών υδάτων και του εθνικού εναερίου χώρου.
Ανεπίσημος τουρκικός χάρτης, στον οποίο με ερυθρή διαγράμμιση αποτυπώνονται, σύμφωνα με την αυθαίρετη τουρκική άποψη, τα όρια της υφαλοκρηπίδος στο Αιγαίο
Τοιουτοτρόπως, η έκταση της υφαλοκρηπίδος προσδιορίζει τις περιοχές στις οποίες η παράκτια χώρα μπορεί να διεξάγει έρευνες και εκμετάλλευση τυχόν πετρελαϊκών κοιτασμάτων. Η Ελλάδα αποδέχεται την παραπομπή του θέματος στο ΔΔΧ, θέση με την οποία διαφωνεί η Τουρκία, η οποία μη επιθυμώντας την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, προτιμά μία απευθείας διαπραγμάτευση με την Ελλάδα για εξεύρεση πολιτικής και όχι νομικής λύσεως. Από το 1994, η Ελλάδα, επέκτεινε την αποδοχή της στο ΔΔΧ για την επίλυση και άλλων ζητημάτων με την Τουρκία, ενημερώνοντας τα Ηνωμένα Έθνη ότι αναγνωρίζει «υποχρεωτική τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου της Χάγης, υπό την αίρεση της αμοιβαιότητας, με την εξαίρεση οποιασδήποτε διαφοράς συνδέεται με αμυντικά στρατιωτικά μέτρα που έχουν ληφθεί για λόγους εθνικής άμυνας».
Επιβεβαιώνεται έτσι ότι η μη παραπομπή των όποιων διαφορών στο ΔΔΧ οφείλεται σε άρνηση της Τουρκίας. Επιπλέον, καθίσταται αντιληπτό ότι υπάρχουν δύο προϋποθέσεις για τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδος:
α) Σύναψη συνυποσχετικού μεταξύ Ελλάδος – Τουρκίας για την παραπομπή του θέματος στο ΔΔΧ.
β) Καθορισμός του εύρους των χωρικών υδάτων της Ελλάδος, βάσει των οποίων θα οριστεί και η υφαλοκρηπίδα. Η έκταση της υφαλοκρηπίδος συναρτάται άμεσα από το εύρος των χωρικών υδάτων των ενδιαφερομένων παρακτίων χωρών, διότι ξεκινά από την γραμμή του βυθού στο όριο των χωρικών υδάτων.
Αυτά σημαίνουν ότι προ της Χάγης, Ελλάδα και Τουρκία θα εμπλακούν σε διαπραγματεύσεις ουσίας. Από ελληνικής πλευράς δηλώνεται ότι πριν την έναρξη των επισήμων διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος, η Αθήνα θα ασκήσει το δικαίωμα μονομερούς επεκτάσεως των χωρικών υδάτων της. Οι διαρροές όμως που κατά καιρούς έχουν γίνει, σχετικώς με τις επιδιώξεις των δύο πλευρών όσον αφορά την τελική επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, φανερώνουν ότι και αυτό αποτελεί αντικείμενο ουσιαστικής διαπραγματεύσεως που θα προηγηθεί. Κατά συνέπεια, η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, εικονικώς μόνο θα είναι μονομερής ενέργεια.
Οι κατά καιρούς διαρροές για την περίοδο μετά το Ελσίνκι, εμφάνιζαν την Ελλάδα να μην εμμένει στην μαξιμαλιστική θέση για χωρικά ύδατα 12 ν.μ. Φυσιολογική θα ήταν η επιδίωξη επεκτάσεως των χωρικών υδάτων στα 10 ν.μ. ώστε να υπάρξει ομαλή εναρμόνιση με το εύρος του ΕΕΧ. Ωστόσο, οι πληροφορίες συνέτειναν στο συμπέρασμα ότι η ελληνική πλευρά εξέταζε το ενδεχόμενο συμβιβαστικής λύσεως για εύρος 9 ν.μ. με αντίστοιχη τουρκική πίεση για 8 ν.μ. Η αλλαγή πλεύσεως της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής το 2004 με την εγκατάλειψη του Ελσίνκι, οφείλεται στις εκπεφρασμένες επιφυλάξεις της νέας κυβερνήσεως έναντι των πραγματικών δυνατοτήτων εξασφαλίσεως ικανοποιητικής λύσεως μέσω του ΔΔΧ. Σύμφωνα με αυτές, προσφυγή στο ΔΔΧ ενέχει κινδύνους για την Ελλάδα, διότι πρόκειται για όργανο νομικό μεν, του οποίου όμως η κρίση σαφώς επηρεάζεται από πολιτικά κριτήρια, όπως έχει δείξει η εμπειρία. Κατ' αυτό τον τρόπο, η λύση που θα προσφέρει, ενδέχεται να αποβεί εις βάρος της Ελλάδος. Εφόσον, η απόφαση θα αφορά μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας, είναι βέβαιο ότι οι παραχωρήσεις θα είναι μόνο ελληνικές!
Ο Τουρκικός μιλιταρισμός, κυριαρχεί στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, με πρωταρχικό στόχο την ανάδειξή της σε περιφερειακή δύναμη. Ως εκ τούτου, μόνη η διπλωματία δεν εξασφαλίζει παρά προσωρινά αποτελέσματα
Η θέση αυτή παρουσιάζεται αντιφατική, δεδομένου ότι από το 1994 η Ελλάδα έχει επιβεβαιώσει εκ νέου την προσήλωσή της στο ΔΔΧ ως διαιτητικού οργάνου. Η ελληνική αναστολή δικαιολογείται από την προσθήκη, μετά το 1996, ενός νέου ζητήματος που θέτει η Άγκυρα, της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών». Η εξέλιξη αυτή περιπλέκει την διαπραγμάτευση για σύναψη συνυποσχετικού, δεδομένου ότι με βάση τις «γκρίζες ζώνες» η Τουρκία ουσιαστικώς αρνείται χωρικά ύδατα στις ελληνικές νήσους των οποίων την κυριότητα αμφισβητεί. Κατά συνέπεια, πριν την συμφωνία για το εύρος επεκτάσεως των χωρικών υδάτων, απαιτείται διευκρίνιση επί των «γκρίζων ζωνών», οι οποίες, σύμφωνα με την Τουρκία, περιλαμβάνουν περί τις 130 ελληνικές νήσους και νησίδες. Η άποψη του τότε υπουργού Εξωτερικών Π. Μολυβιάτη (την οποία δεν έδειξε να συμμερίζεται η προηγούμενη κυβέρνηση Σημίτη), ήταν ότι με την εξέλιξη αυτή, θα ετίθετο στην κρίση του ΔΔΧ ουσιαστικώς και εδαφικό ζήτημα. Ως εκ τούτου, διακινδύνευση απωλείας έστω και μέρους αυτών των νησιωτικών εδαφών, δεν ήταν επιθυμητή.
Όσοι βιάστηκαν να μιλήσουν για περιορισμό της τουρκικής πλευράς σε διακριτική παρουσίαση των «γκρίζων ζωνών» κατά τις διερευνητικές επαφές, διαψεύστηκαν. Τον Απρίλιο του 2005, κατά την επίσκεψη του Π. Μολυβιάτη στην Τουρκία, τουρκική ακταιωρός παρέμεινε επί ώρες εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων στην περιοχή των Ιμίων, αρνούμενη να υπακούσει στις κλήσεις ελληνικού σκάφους για αποχώρηση. Αυτό έγινε μετά την ενεργοποίηση μηχανισμού μέσω των δύο Υπουργείων Εξωτερικών, στην βάση της αμοιβαιότητος, όπως και στις 31 Ιανουαρίου 1996. Αυτή η εξόφθαλμα τεχνική κρίση που προκάλεσε η Άγκυρα, ήταν άκρως προσβλητική για τον Έλληνα επίσημο, ο οποίος όμως δεν αντέδρασε με τρόπο που θα ανακλούσε ελληνική διαμαρτυρία και δυσαρέσκεια. Επιβεβαιώθηκε με τον πλέον κραυγαλέο τρόπο η θεωρία περί αμφισβητούμενης κυριαρχίας των βραχονησίδων, δίχως πειστική ελληνική αντίδραση.
Η ανάδειξη λοιπόν της θεωρίας περί «γκρίζων ζωνών» σε ένα επιπλέον εμπόδιο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος, περιπλέκει το πλαίσιο καθορισμού συνυποσχετικού και την παραπομπή του θέματος στο ΔΔΧ, δικαιολογώντας τις ελληνικές επιφυλάξεις.
Κατά τα άλλα, η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών (40 κύκλοι μέχρι σήμερα) έδειξε να αποβλέπει τουλάχιστον σε βελτίωση για την ελληνική πλευρά, των όρων συμφωνίας για επέκταση των χωρικών υδάτων. Νέες διαρροές, συνέτειναν στην άποψη ελληνικής επιδιώξεως για 10 ν.μ. ενώ το ενδεχόμενο ορισμένων εξαιρέσεων σε περιοχές ιδιαιτέρας σημασίας, όπου θα αποφασιστεί εύρος 8 ν.μ., δείχνει να τυγχάνει της αποδοχής και των δύο μερών.
ΠΕΙΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Ενώ η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος και τα χωρικά ύδατα συνθέτουν τον πυρήνα της ελληνοτουρκικής διενέξεως, η Τουρκία σταθερά αυξάνει τις μονομερείς διεκδικήσεις της, όχι μόνο επί ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά ακόμη και στα ζητήματα αναγνωρισμένης διεθνούς αρμοδιότητος.
Η ανάπτυξη καθαρώς εχθρικής όσο και πειρατικής δραστηριότητος, από την Τουρκική Αεροπορία, δεν αφήνει αμφιβολίες για τις προθέσεις της γείτονος. Μόνο μέσον ανασχέσεως, έχει αναδειχθεί στην πράξη η Πολεμική Αεροπορία
Τέτοια είναι η περίπτωση του FIR Αθηνών, όπου η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει όρια όσο και υποχρέωση υποβολής σχεδίων πτήσεως των στρατιωτικών της αεροσκαφών που εισέρχονται σε αυτό, όσο και η περίπτωση των περιοχών ευθύνης Ε&Δ. Η τουρκική στάση επιδεικνύει σταθερή περιφρόνηση προς το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο εφαρμόζει μόνο επιλεκτικώς, αναλόγως των συμφερόντων της. Αυτή η «θέση εκκινήσεως», την καθιστά αυτομάτως κι εξαρχής αναξιόπιστο συνομιλητή. Η εικόνα αυτή ενισχύεται από την σταθερή άρνηση της Τουρκίας να εφαρμόσει ακόμη και τις υφιστάμενες συμφωνίες που αποσκοπούν στην μείωση της εντάσεως μεταξύ των δύο χωρών.
Το Μνημόνιο της Βουλιαγμένης (Παπούλια – Γιλμάζ) του 1988 περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την εκτέλεση αεροναυτικών γυμνασίων στην ανοικτή θάλασσα και τον διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου, προς αποφυγή εντάσεως. Για τις ασκήσεις αυτές που απαιτείται η έκδοση ΝΟΤΑΜ, η κάθε πλευρά συμφώνησε να αποφεύγει:
α) την απομόνωση ορισμένων περιοχών.
β) την δέσμευση περιοχών ασκήσεων για μεγάλες χρονικές περιόδους.
γ) την διεξαγωγή τους στη διάρκεια αιχμής της τουριστικής περιόδου και των εθνικών και θρησκευτικών εορτών.
Η Τουρκία παραβιάζει συστηματικώς τα μέτρα αυτά. Από το 2002 δε, δεσμεύει συστηματικώς τρεις ή τέσσερις φορές τον χρόνο και για μεγάλα χρονικά διαστήματα, περιοχές μεταξύ ελληνικών νήσων και του ελληνικού ηπειρωτικού κορμού. Δίχως να απευθύνεται στην αρμόδια ελληνική αρχή, εφόσον οι ασκήσεις διεξάγονται στο FIR Αθηνών, εκδίδει παράνομες ΝΟΤΑΜ για τις εν λόγω ασκήσεις. Η Ελλάδα εκδίδει ΝΟΤΑΜ με τις οποίες κηρύσσει άκυρες τις παράνομες τουρκικές ΝΟΤΑΜ και με δική της ΝΟΤΑΜ συστήνει, για αντικειμενικούς λόγους, τροποποιήσεις επί του τουρκικού προγράμματος ασκήσεων. Επιπλέον, κατά πάγια τακτική, η ελληνική ΝΟΤΑΜ ενημερώνει ότι τα τουρκικά αεροσκάφη θα πρέπει να υποβάλουν σχέδια πτήσεως και να μην παραβιάζουν το όριο των 10 ν.μ. του ΕΕΧ. Η Τουρκία αδιαφορεί για τις ελληνικές ΝΟΤΑΜ και παραβιάζει συστηματικώς τον ΕΕΧ. Επιπλέον, επειδή το Μνημόνιο της Βουλιαγμένης περιορίζεται στις ασκήσεις «που απαιτούν έκδοση ΝΟΤΑΜ», η Τουρκία προγραμματίζει στην διάρκεια της τουριστικής περιόδου «εκπαιδευτικές ασκήσεις» της Τουρκικής Αεροπορίας, με αποτέλεσμα την θερινή περίοδο όχι μόνο να μην διακόπτονται οι είσοδοι τουρκικών μαχητικών στο FIR Αθηνών αλλά απεναντίας να αυξάνονται.
Τέλος, η Άγκυρα εκμεταλλεύεται την ασαφή αλλά περιοριστική αναφορά του Μνημονίου «στο Αιγαίο», εκτελώντας συστηματικώς ασκήσεις σε περιοχές τις οποίες θεωρεί ότι βρίσκονται «εκτός Αιγαίου», στην Μεσόγειο, και συγκεκριμένα μεταξύ Κρήτης και Ρόδου. Αντίστοιχη περιφρόνηση επιδεικνύει η Τουρκία και με τις πρόνοιες της Μαδρίτης περί αποφυγής μονομερών ενεργειών, όπως αποκαλείται η άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων (έρευνες στην υφαλοκρηπίδα, επέκταση χωρικών υδάτων κ.λπ.). Η δραστηριότητα που αναπτύσσει η Τουρκική Αεροπορία στο FIR Αθηνών, πέρα από τον σαφή εχθρικό χαρακτήρα της, αποθρασυνόμενη σταθερά στο πέρασμα του χρόνου, έχει καταστεί πλέον καθαρώς πειρατική.
Τα τουρκικά μαχητικά όχι μόνο παραβιάζουν τον ΕΕΧ των 10 ν.μ. αλλά ακόμη και τα 6 ν.μ. Τα τουρκικά μαχητικά εκτελούν ακόμη και υπερπτήσεις σε ελληνικά νησιά, πράγμα που επιβεβαιώνει ότι πρόκειται περί εσκεμμένης κι όχι τυχαίας παραβιάσεως του ΕΕΧ. Οι υπερπτήσεις έχουν επεκταθεί σε σταθερή βάση στα μικρά νησιά. Οι υπερπτήσεις σε μικρά νησιά, εκτελούνται συνήθως σε χαμηλό ύψος και συχνά τα τουρκικά αεροσκάφη σπάνε το φράγμα του ήχου, διαταράσσοντας την ηρεμία των κατοίκων και προκαλώντας υλικές ζημιές σε κτίρια, από την θραύση τζαμιών. Οι υπερπτήσεις σε μικρά νησιά, όπου εδρεύουν ελληνικές φρουρές, έχουν χαρακτήρα εκπαιδευτικών αποστολών βομβαρδισμού. Τα τουρκικά αεροσκάφη προσεγγίζουν ελληνικά αεροσκάφη VIP που πετούν στο FIR Αθηνών, με σκοπό να προκαλέσουν. Τα τουρκικά αεροσκάφη αντιδρούν στην αναγνώριση που εκτελούν ελληνικά μαχητικά, με τρόπο που δεν συνάδει με την αεροπορική δεοντολογία. Τα ελληνικά μαχητικά προσεγγίζουν τους τουρκικούς σχηματισμούς προκειμένου να καταγράψουν ειδικά εξωτερικά φορτία (ατρακτίδια αναγνωρίσεως) που φέρουν, δεδομένου ότι εκτελούν επιχειρησιακές αποστολές φωτοαναγνωρίσεως ελληνικών εδαφών. Οι ελιγμοί αντιδράσεως των Τούρκων που αποσκοπούν στον εκφοβισμό των Ελλήνων χειριστών, είναι επικίνδυνοι και συχνά αδέξιοι, με δυνητικώς μοιραία αποτελέσματα, όπως απεδείχθη στο δυστύχημα της 23ης Μαΐου 2006 και την απώλεια του Σμηναγού Ηλιάκη. Οι Τούρκοι χειριστές χρησιμοποιούν την διεθνή συχνότητα κινδύνου κι εξυβρίζουν τους Έλληνες χειριστές και την Ελλάδα. Συχνά ακούγονται θρησκευτικού περιεχομένου επικλήσεις, αποδεικνύοντας τυφλό φανατισμό και ανεξέλεγκτη κατάσταση. Δικαίως οι Έλληνες χειριστές αποδίδουν τα αρχικά TAF ως “Taliban Air Force”. Τούρκοι χειριστές που εμπλέκονται σε εικονικές αερομαχίες με ελληνικά μαχητικά, εξαπολύουν θερμοβολίδες, με σκοπό την πρόκληση ζημιών στο ελληνικό αεροσκάφος από είσοδο αντικειμένων στον αεραγωγό. Τουρκικά μαχητικά που εισέρχονται στο FIR Αθηνών, εγκλωβίζουν με το ραντάρ τους ελληνικά πολεμικά πλοία.
Οι διαταγές της τουρκικής ηγεσίας για μέγιστη πρόκληση των Ελλήνων, επιτρέπουν την εκτέλεση επικινδύνων ελιγμών και εχθρικών αντιδράσεων από τους Τούρκους ιπταμένους, μια σαφώς ανεύθυνη στάση
Η αποτύπωση των ιχνών των τουρκικών σχηματισμών που εισέρχονται στο FIR Αθηνών, αποδεικνύει ότι αυτοί δεν εκτελούν εκπαιδευτικές ασκήσεις όπως προφασίζεται η Τουρκία. Αποτελούν απλές πτήσεις δίχως τακτικό εκπαιδευτικό αντικείμενο, αποβλέποντας μόνο στην καθημερινή παράβαση των κανόνων εναερίου κυκλοφορίας, την πραγματοποίηση παραβιάσεων του ΕΕΧ, ενίοτε δε σε μεγαλύτερες προκλήσεις, όπως η εκτέλεση υπερπτήσεων και το σπάσιμο του φράγματος του ήχου.
Η πειρατική συμπεριφορά των Τούρκων ιπταμένων, συμβαδίζει με επίσημες ψευδείς δηλώσεις της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας, που αποδεικνύουν έλλειψη σοβαρότητος και αξιοπιστίας, επιτείνοντας την ελληνική καχυποψία. Ενδεικτικώς, στην πρώτη σύσκεψη αρχηγών Γενικών Επιτελείων των Βαλκανικών χωρών τον Απρίλιο του 2007, οι απαντήσεις του αρχηγού του τουρκικού Γενικού Επιτελείου σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, κινήθηκαν στα όρια της παραπληροφορήσεως και της διαστροφής της πραγματικότητος. Στην ερώτηση γιατί τα τουρκικά αεροσκάφη φέρουν όπλα, διατύπωσε την γνωστή τουρκική πρόταση περί πτήσεως μόνο αόπλων αεροσκαφών και από τις δύο πλευρές. Παραβλέπει ότι τα ελληνικά μαχητικά απογειώνονται για αναγνώριση των τουρκικών αεροσκαφών που παραβιάζουν τους διεθνείς κανόνες εναερίου κυκλοφορίας και είναι υποχρεωμένα εκ των κανόνων του ICAO να φέρουν όπλα. Επιπλέον, ο Τούρκος αξιωματούχος, σκοπίμως προκαλούσε σύγχυση μεταξύ των εννοιών του FIR και του ΕΕΧ. Σε ερώτηση για τις παραβιάσεις του ΕΕΧ, ανέφερε ότι τα τουρκικά αεροσκάφη πετούν στον διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου, αποκρύπτοντας ότι καθημερινώς τα τουρκικά αεροσκάφη όχι μόνο παραβιάζουν τον ΕΕΧ αλλά πραγματοποιούν ακόμη και υπερπτήσεις ελληνικών νήσων.
Το συμπέρασμα είναι ότι η πειρατική συμπεριφορά των Τούρκων στο Αιγαίο, δεν προέρχεται από προσωπική πρωτοβουλία κάποιων θερμόαιμων και ανεύθυνων αεροπόρων αλλά από συγκεκριμένες διαταγές της τουρκικής ηγεσίας για πρόκληση με κάθε τρόπο της Ελλάδος και επιβεβαίωση της περιφρονήσεως των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και αρμοδιοτήτων.
Τα τελευταία χρόνια η Τουρκία προσπάθησε εμπράκτως να αναδείξει την μη αναγνώριση ορίων του FIR Αθηνών, σε συνδυασμό με τις περιοχές ευθύνης Ε&Δ. Τον Φεβρουάριο του 1999, στο πλαίσιο της θεωρίας περί «γκρίζων ζωνών» η Τουρκία εξέδωσε την ΝΟΤΑΜ 240 στην οποία υποστήριζε ότι η γραμμή ορίων μεταξύ FIR Αθηνών και FIR Κωνσταντινουπόλεως, η οποία διερχόταν από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον δέλτα του Έβρου μέχρι το Καστελλόριζο είναι πλασματική, δεν αντιπροσώπευε θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών και ότι δεν είχε καμία νομική υπόσταση. Το 2000, η τουρκική Εθνοσυνέλευση ψήφισε τον νόμο 2441 με τον οποίο καθόριζε ως περιοχή ευθύνης Ε&Δ της Τουρκίας, την περιοχή που διεκδικεί στο θέμα του εναερίου χώρου και του FIR Αθηνών για τον έλεγχο της εναερίου κυκλοφορίας, δηλαδή το ήμισυ του Αιγαίου βάσει χονδρικώς του 25ου Μεσημβρινού. Τέλος, η Τουρκία κινήθηκε και σε επίπεδο ΝΑΤΟ, ζητώντας επισήμως τον Φεβρουάριο του 2005 να συμπεριληφθεί στο εγχειρίδιο Ε&Δ της Συμμαχίας ως περιοχή ευθύνης της το μισό Αιγαίο.
Νεότερες αποφάσεις του ICAO, διαφοροποίησαν σημαντικά τα δεδομένα όσον αφορά τις περιοχές ευθύνης για αεροπορική Ε&Δ. Τον Νοέμβριο του 2004 τέθηκε σε ισχύ το αναθεωρημένο Παράρτημα 12 (Annex 12) της Συμβάσεως του Σικάγου για την αεροπορική Ε&Δ. Σε αυτό (παράγραφος 2.2) αναφέρεται ότι «ο καθορισμός της περιοχής έρευναςκαι διάσωσης ορίζεται με βάση τις τεχνικές και επιχειρησιακές δυνατότητες των χωρών και δεν λαμβάνονται υπ΄ όψιν τα σύνορα των χωρών αυτών». Η επίσημη ελληνική θέση για την τροποποίηση αυτή είναι ότι δεν θίγονται τα εθνικά συμφέροντα, καθώς αφορά αρμοδιότητα και όχι κυριαρχικό δικαίωμα. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την πρόνοια από πλευράς ΙΜΟ για καθορισμό των περιοχών ευθύνης ναυτικής Ε&Δ μέσω συμφωνιών των παρακτίων κρατών, δημιουργεί έδαφος για διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Ωστόσο, πέραν των προϋποθέσεων αυτών, η ανυπαρξία θετικού κλίματος, εξαιτίας των διαρκών τουρκικών προκλήσεων, δεν επιτρέπει εξελίξεις. Τοιουτοτρόπως, οι δύο πλευρές περιορίζονται στην ισχύ των αποφάσεών τους σε εθνικό επίπεδο. Η διαφορά είναι ότι ενώ η Ελλάδα δηλώνει ότι τα όρια των περιοχών αεροπορικής και ναυτικής Ε&Δ συμπίπτουν με το FIR Αθηνών, η Τουρκία έχει επεκτείνει την δική της περιοχή εντός του FIR Αθηνών στο μισό Αιγαίο. Η τελευταία δε, ερμηνεύει αυθαιρέτως τον μη υπολογισμό των συνόρων ως κριτήριο για καθορισμό των περιοχών αεροπορικής Ε&Δ, ως κατάργηση των ορίων του FIR Αθηνών!
Το αποτέλεσμα είναι να διατηρούνται οι τουρκικές αυθαιρεσίες όσον αφορά το FIR Αθηνών και ζητήματα Ε&Δ. Στο πλαίσιο αυτό, η τουρκική πλευρά:
Χαρακτηρίζει πτήσεις των ελληνικών αεροσκαφών ανατολικώς του 25ου Μεσημβρινού (στο μέσον του Αιγαίου περίπου) ως παραβάσεις σε περιοχή δικής της αρμοδιότητος. Χαρακτηρίζει τις προσεγγίσεις ελληνικών μαχητικών που σπεύδουν να αναγνωρίσουν τα τουρκικά, ως «παρενοχλήσεις». Σε περίπτωση πτήσεων ελληνικών αεροπλάνων ή ελικοπτέρων στα ανατολικά όρια του FIR Αθηνών, μέσω της διεθνούς συχνότητος κινδύνου ειδοποιούνται οι Έλληνες ιπτάμενοι ότι πετούν σε περιοχή, δήθεν, τουρκικής αρμοδιότητος και καλούνται να απομακρυνθούν. Σε περιπτώσεις πτήσεως ελληνικών αεροσκαφών στα ανατολικά όρια του FIR Αθηνών, συχνά απογειώνονται τουρκικά μαχητικά που δήθεν εκτελούν αναγνώριση και αναχαίτισή τους. Η τελευταία, συχνά έχει την μορφή εκτελέσεως επικινδύνων ελιγμών, σε περιπτώσεις δε ελληνικών ελικοπτέρων, έχει παρατηρηθεί η πρόθεση των Τούρκων να προκαλέσουν δυστύχημα, αφού τα αεροσκάφη τους εκτελούν κοντινές διελεύσεις σε μικρή απόσταση, με σκοπό, από το ισχυρό ρεύμα των μετα-καυστήρων να προκαλέσουν πτώση του ελικοπτέρου.
Παραλλήλως, η Τουρκία επιδιώκει την περαιτέρω αμφισβήτηση των ελληνικών αρμοδιοτήτων εντός του FIR Αθηνών, στην περίπτωση των μονίμων πεδίων βολής που έχει ανακηρύξει η Ελλάδα. Επειδή αυτά είναι δηλωμένα και περιλαμβάνονται σε όλα τα διεθνή αεροναυτιλιακά εγχειρίδια, υποδηλώνοντας στην ουσία αναγνώριση ελληνικής αρμοδιότητος, τουρκικά αεροσκάφη διέρχονται από αυτά, ακόμη και σε περιόδους που έχει αναγγελθεί η εκτέλεση πυρών! Στην ουσία, το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τα μόνιμα πεδία βολής στο Αιγαίο, ταυτίζεται με την αρχική απαίτηση που εκφράστηκε το 1975, όσον αφορά την εξασφάλιση μονίμων περιοχών τουρκικών ασκήσεων στο Αιγαίο.
Η πειρατική συμπεριφορά της Τουρκικής Αεροπορίας, εδραιώνει ένα κλίμα εντάσεως και καχυποψίας σε καθημερινό επίπεδο, το οποίο κανένα Μέτρο Οικοδομήσεως Ειρήνης (ΜΟΕ) δεν αγγίζει. Στο ευρύτερο πολιτικοδιπλωματικό επίπεδο, την ατμόσφαιρα εξακολουθούν να δηλητηριάζουν το casus belli που διατηρείται κατά παράβαση ακόμη και του Καταστατικού Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών όσο και η θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Πρόκειται για δύο από τα κορυφαία «ατού» που έχει αναδείξει η τουρκική διπλωματία, κατά την πάγια τακτική της εγέρσεως πληθώρας ανύπαρκτων θεμάτων, τα οποία την στιγμή της διαπραγματεύσεως δύναται να αποσύρει ανώδυνα, παρουσιάζοντας τοιουτοτρόπως εικονικές παραχωρήσεις και πνεύμα καλής θελήσεως.
Η ελληνική πολιτική ηγεσία έχει αποδειχθεί ότι λαμβάνει πολύ σοβαρά υπ' όψιν τις ανωτέρω απειλές-διεκδικήσεις. Στην διάρκεια των διερευνητικών επαφών, τουλάχιστον μέχρι την και το 2003, για την σύναψη συνυποσχετικού, πληροφορίες έφεραν την ελληνική πλευρά να απαιτεί την εγκατάλειψη αιτιάσεων όπως η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νήσων και της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών»! Ως θετική διαπίστωση δε, αναφερόταν η διακριτική προσέγγιση από τουρκικής πλευράς των «γκρίζων ζωνών» όσο και η μη προβολή θέματος τουρκικής μειονότητος στην Θράκη…
Ταυτοχρόνως, η ελληνική πολιτική ηγεσία, τείνει να ερμηνεύει με κοντόφθαλμη αισιοδοξία την άρση τουρκικών απειλών και διεκδικήσεων, μέσα από τις διμερείς συμφωνίες τακτικής σημασίας που συνάπτονται κατά καιρούς. Ενδεικτικώς, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος έσπευσε αμέσως μετά την Συμφωνία της Μαδρίτης να προεξοφλήσει την εγκατάλειψη του casus belli από την τουρκική πλευρά! Σύμφωνα όμως με την τουρκική άποψη, η Συμφωνία, αντιθέτως, επισημοποίησε την ισχύ του casus belli... Σε συνέντευξή του το 2007, ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε την τουρκική ερμηνεία για την «δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών» της Συμφωνίας: «Η δήλωση της Μαδρίτης του 1997, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα δεν πρέπει να προεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και η Τουρκία οφείλει να μην καταφύγει σε στρατιωτική λύση, βρίσκεται πάντα σε ισχύ».
Όμως η πραγματική αξία τέτοιου είδους ζητημάτων που θέτει η Άγκυρα, έχουν σημασία μόνο στον βαθμό που λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψιν από την Αθήνα. Τον Απρίλιο του 2005, ο πρόεδρος της τουρκικής Εθνοσυνελεύσεως εκφράστηκε υπέρ της άρσεως του casus belli, διευκρινίζοντας ότι η πράξη αυτή δεν συνιστούσε καν απόφαση της Εθνοσυνελεύσεως αφού δεν διεξήχθη διαδικασία ψηφοφορίας. Πρόκειται δηλαδή στην ουσία για απλό ανακοινωθέν, το οποίο εξίσου εύκολα μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή...
Η στρατιωτική ηγεσία στην Τουρκία, επισκίαζε πάντα την πολιτική. Ο εγγενής μιλιταρισμός της Τουρκίας, σε πλήρη αντιδιαστολή με τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, την καθιστά επικίνδυνη για την περιφέρειά της
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Οι τουρκικές επιδιώξεις στο Αιγαίο σχετίζονται με:
α) Ζητήματα στρατηγικής σημασίας που άπτονται των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Αυτά αφορούν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος, η οποία προϋποθέτει καθορισμό της επεκτάσεως των χωρικών υδάτων. Με την θεωρία των «γκρίζων ζωνών», η Τουρκία επιδιώκει να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία σε ελληνικά νησιωτικά εδάφη, επηρεάζοντας και την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος. Η έγερση ζητήματος «γκρίζων ζωνών» περιπλέκει την εξεύρεση λύσεως. Από την πλευρά της, η Αθήνα δεν θέτει ανοικτά ζήτημα καθορισμού ΑΟΖ, που εισάγει νέα δεδομένα, για να μην προκαλέσει επιπλέον περιπλοκή.
Η παράταση του ζητήματος, έχει οδηγήσει σε αδρανοποίηση της Ελλάδος όσον αφορά την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επειδή το ποσοστό της υφαλοκρηπίδος που θεωρητικώς αντιστοιχεί στην Τουρκία είναι μικρό μόνο σε σχέση με αυτό που αναλογεί στην Ελλάδα, η Άγκυρα επιδιώκει την σοβαρή αύξησή του, υπολογίζοντας ότι η ελληνική πλευρά θα λάβει υπ' όψιν την υπεροχή ισχύος της.
β) Ζητήματα ειδικού τουρκικού ενδιαφέροντος. Αυτά αφορούν την εξασφάλιση από τουρκικής πλευράς της εισόδου τουρκικών αεροσκαφών στο Αιγαίο, δίχως να υποβάλλουν σχέδια πτήσεως στην Αθήνα. Επιπλέον, επιδιώκεται ο καθορισμός συγκεκριμένης περιοχής ή περιοχών στα διεθνή ύδατα και τον διεθνή εναέριο χώρο, όπου θα επιτρέπεται η ανεμπόδιστη εκτέλεση ασκήσεων των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Επέκταση των χωρικών υδάτων και διατήρηση του ΕΕΧ στα 10 ν.μ. ενδεικτικώς, θα συρρίκνωνε δραστικώς «ανοικτές» περιοχές διεθνών υδάτων και διεθνούς εναερίου χώρου για την εκτέλεση στρατιωτικών γυμνασίων. Σε αυτό το σημείο, εντοπίζεται η ευαισθησία της Τουρκίας για τα μόνιμα πεδία βολής που έχει κηρύξει η Ελλάδα στο Αιγαίο. Επιπλέον, προβάλλοντας λόγους δικής της ασφαλείας, η Τουρκία επιδιώκει επίσης συνδιαχείριση της εναερίου κυκλοφορίας στο Ανατολικό Αιγαίο.
Τα ζητήματα αυτά θίγουν αναγνωρισμένες διεθνώς ελληνικές αρμοδιότητες όσον αφορά τον έλεγχο της εναερίου κυκλοφορίας στο Αιγαίο και την Ε&Δ. Για τον λόγο αυτό, επιδιώκεται από τουρκικής πλευράς η αμφισβήτηση των ορίων FIR και περιοχών ευθύνης Ε&Δ στο Αιγαίο και ο καθορισμός τους κατόπιν συμφωνίας με την Ελλάδα. Η επίλυση των τελευταίων, υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα αποτελούσε ιδιαίτερο πρόβλημα. Η Αθήνα όμως παρουσιάζεται απρόθυμη, διότι την ίδια στιγμή η Τουρκία αμφισβητεί τα θαλάσσια σύνορα, μέσω της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών» ενώ καθημερινώς επιδεικνύει εχθρική συμπεριφορά τόσο σε επίπεδο στρατιωτικών δραστηριοτήτων όσο και διπλωματίας.
Η ελληνική εξωτερική πολιτική των τελευταίων ετών, πλήρως απογοητευμένη από την ανυπαρξία τουρκικής ανταποκρίσεως στις κινήσεις καλής θελήσεως, έχει περιοριστεί σε επικοινωνιακές πρακτικές και προώθηση της οικονομικής συνεργασίας. Η αχαλίνωτη επιθετικότητα της Άγκυρας, προκαλεί δικαιολογημένη καχυποψία στην Αθήνα, όσον αφορά το τέλος των τουρκικών μονομερών διεκδικήσεων
Ως εκ τούτου, η Ελλάδα είναι εξαιρετικά επιφυλακτική έναντι ενός γείτονα με ασυγκράτητες αρπακτικές διαθέσεις και ανεξέλεγκτη πειρατική νοοτροπία που αποβλέπει στον εξαναγκασμό της σε συνεννόηση υπό συνθήκες εκβιαστικής πιέσεως. Η αναξιοπιστία της Τουρκίας και η διαρκής διεύρυνση της αμφισβητήσεως ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και αρμοδιοτήτων, βραχυκυκλώνουν κάθε προσπάθεια ελληνοτουρκικής προσεγγίσεως για διαπραγμάτευση ουσίας.
Η ποιοτική αναβάθμιση των προκλήσεων, αποσκοπεί στην διαρκή υπογράμμιση των θέσεών της, στην μέτρηση των ελληνικών αντιστάσεων και στην άσκηση πιέσεως για ελληνική υποταγή σε εφ' όλης της ύλης διαπραγμάτευση υπό ευνοϊκούς γι' αυτήν όρους. Αποτελεί ένδειξη της ελληνικής αδυναμίας ελλείψεως υπομονής, επιμονής και σθένους στην αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων, η κατά καιρούς επίκληση των υψηλών δαπανών σε καύσιμα αεροσκαφών ή και των όποιων απωλειών σε έμψυχο δυναμικό, του «ακήρυχτου πολέμου» στο Αιγαίο, ως ένδειξη του «κόστους» από την παράταση της καταστάσεως. Πρόκειται για μία επικίνδυνα συναισθηματική στάση, που προσβάλει το κύρος της χώρας, υπονομεύει το ηθικό της κοινής γνώμης και των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ μεταφέρει στον επιθετικό γείτονα μηνύματα προετοιμασίας για άτακτη υποχώρηση και υποταγή. Αγνοείται δε η αταλάντευτη στάση της άλλης πλευράς, παρά τις όποιες ελληνικές κινήσεις καλής θελήσεως, που δεν αφήνει αμφιβολίες για τις μελλοντικές προθέσεις της.
Τα τελευταία χρόνια, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις επιδεινώθηκαν. Παρά την προσπάθεια από το 2006 της νέας ηγεσίας του ελληνικού ΥΠΕΞ για προσέγγιση των ελληνοτουρκικών βάσει «νέας στρατηγικής», δεν έχουν παραχθεί αποτελέσματα. Οι όποιες διμερείς συμφωνίες αποσκοπούσες στην μείωση της εντάσεως, παραβιάζονται στην πράξη από την πειρατική συμπεριφορά της Τουρκίας.
Τουναντίον, το διάστημα αυτό η Τουρκία:
Επιβεβαίωσε τις διεκδικήσεις της με τον πλέον προκλητικό τρόπο. Σε αυτό ακριβώς αποσκοπούσε η προσβολή πρώτου μεγέθους κατά την επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα το 2005, προκαλώντας ένταση στα Ίμια. Το αποτέλεσμα μεταφράστηκε από την Άγκυρα ως νέα επιβεβαίωση της ελληνικής αδυναμίας δυναμικής αντιδράσεως σε τέτοιες προκλήσεις, όχι μόνο σε στρατιωτικό αλλά ακόμη και σε διπλωματικό επίπεδο. Ανέδειξε νέα προβλήματα. Αυτό ίσχυσε στην περίπτωση του ζητήματος «τουρκικής» μειονότητος, όχι μόνο στην Θράκη αλλά πλέον και στην Δωδεκάνησο. Ανέδειξε και πάλι εντός του ΝΑΤΟ τις μονομερείς διεκδικήσεις της. Προέβη σε μονομερείς ενέργειες, διεξάγοντας έρευνες σε θεωρουμένη από την Αθήνα ελληνική υφαλοκρηπίδα. Την πρώτη φορά διαβεβαίωσε ότι επρόκειτο για καθαρώς επιστημονικής φύσεως έρευνες, θέση την οποία αποδέχθηκε η Αθήνα. Μόλις πρόσφατα όμως, διενήργησε έρευνες βυθού για πετρέλαιο ανοικτά του Καστελλορίζου.
Η Ελλάδα περιορίζεται πλέον στην βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μέσω κυρίως της αναπτύξεως συνεργασίας σε οικονομικό επίπεδο, δίχως την ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών. Εξακολουθεί να υποστηρίζει την, εκ των πραγμάτων άνευ νοήματος, ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, δίχως να έχει λάβει καμμία ανταπόδοση σε
πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο. Τοιουτοτρόπως, ακόμη και για ζητήματα θρησκευτικού περιεχομένου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα οποία η διεθνής κοινότητα θέτει στην Άγκυρα, ζητήματα για τα οποία υπάρχει και σχετικό ελληνικό ενδιαφέρον (Οικουμενικό Πατριαρχείο, Θεολογική Σχολή Χάλκης) δεν έχει παρατηρηθεί ούτε χιλιοστό μετακινήσεως της άλλης πλευράς.
Η διαπίστωση ότι, σε όσα ζητήματα θέτει η ΕΕ, τουρκική άρνηση, σε συνδυασμό με την υποστήριξη των ΗΠΑ, έχει ως αποτέλεσμα αναδίπλωση των Ευρωπαίων, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την αλαζονεία της Άγκυρας. Ακριβώς αυτή η αυτοπεποίθηση και αλαζονεία, ενισχυόμενα και από την διαπιστωμένη ιστορικώς απροθυμία της Αθήνας για δυναμικά αντίμετρα, είναι η αιτία για την οποία η Άγκυρα διευρύνει διαρκώς τις διεκδικήσεις της στα ελληνοτουρκικά.
Η τουρκική εμμονή σε πολιτική «λύση – πακέτο» και όχι σε προσφυγή στο ΔΔΧ, σε συνδυασμό με την σταθερή διεύρυνση των ζητημάτων που θέτει, προκαλεί βάσιμο φόβο στην Αθήνα ότι μετά και υπό μια διευθέτηση, της επιφυλάσσει στο μέλλον νέα έγερση ζητημάτων εις βάρος της, με σκοπό περαιτέρω αναθεώρηση του status quo. Αυτό άλλωστε διαφαίνεται από την «προετοιμασία» του εδάφους με τις μειονότητες.
Η ελληνική πλευρά, ενώ φαίνεται να υποστηρίζει την παραπομπή στο ΔΔΧ, στην ουσία έχει αποδεχθεί και συζητά ήδη για όλα τα ζητήματα που θέτει η Τουρκία. Αυτό ακριβώς σημαίνουν οι διερευνητικές επαφές. Αλλά η κατάσταση διαρκούς ανωμαλίας και εντάσεως που καλλιεργεί η Τουρκία, σε συνδυασμό με την επιδεικτική περιφρόνηση του Διεθνούς Δικαίου και των διμερών συμφωνιών, ενισχύουν δικαίως την καχυποψία της Ελλάδος. Υπ' αυτό το πρίσμα, ανεξαρτήτως του όποιου πλαισίου και ειδικών προσεγγίσεων έχουν γίνει σε διπλωματικό επίπεδο, η Αθήνα δεν διακρίνει θετικό κλίμα για επίτευξη συμφωνίας.
Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας όσον αφορά το Αιγαίο, δείχνει να επιδιώκει την διάσπαση της πολιτικής και εδαφικής ενότητος της Ελλάδος. Αυτό θα προκύψει μέσω της μεταβολής του καθεστώτος βάσει των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων, ώστε να περιέλθει σημαντική ζώνη ελληνικών νήσων και νησίδων σε αμοιβαίως αναγνωρισμένη τουρκική ζώνη οικονομικών και στρατηγικών συμφερόντων. Η Τουρκία, χρησιμοποιεί όπως και όλες οι αναθεωρητικές δυνάμεις στην ιστορία, τον μιλιταρισμό για την ανάδειξή της σε περιφερειακή δύναμη.
Ο εγγενής τουρκικός μιλιταρισμός εκδηλώνεται με την μόνιμη ή περιοδική παρουσία των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ξένο έδαφος (Βόρεια Κύπρος, Βόρειο Ιράκ, Αιγαίο) και την απειλή χρήσεως στρατιωτικής βίας (Ελλάδα, Συρία). Η πολιτική αυτή αποδίδει τόσο στις σχέσεις της με τις γειτονικές της χώρες, όσο και με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Υποχωρήσεις και παραδοχές σε διπλωματικό επίπεδο έναντι των τουρκικών αξιώσεων, δεν επιτυγχάνουν παρά μόνο την δικαίωση του τουρκικού μιλιταρισμού.
Για την Ελλάδα, η εξασφάλιση θετικού πλαισίου, την ώρα της διαπραγματεύσεως για μια «ειδική σχέση» της Τουρκίας με την ΕΕ, δείχνει να προσφέρει μία ευκαιρία. Πρόκειται ίσως για την κορυφαία πρόκληση την οποία θα αντιμετωπίσει η Ελλάδα. Οι συνθήκες βεβαίως, είναι δύσκολες και θα απαιτηθούν επιδέξιοι διπλωματικοί χειρισμοί. Η διεθνής εμπειρία όμως, όπως και τα ελληνοτουρκικά, δείχνουν ότι ο μιλιταρισμός δεν αναχαιτίζεται μόνο με πολιτικά μέσα. Η πρόνοια εφαρμογής πειστικών αντιμέτρων σε στρατιωτικό επίπεδο, δεν μπορεί να αγνοείται, κάτι που ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδος τα τελευταία 35 χρόνια.
ου Σάββα Καλεντερίδη
Την ημέρα που δέκα Τούρκοι στρατιώτες έχαναν τη ζωή τους στο τουρκικό Κουρδιστάν και ο αρχηγός του τουρκικού γενικού επιτελείο, στρατηγός Ιλκέρ Μπάσμπουγ, έδινε ...συνέντευξη τύπου, οι δικηγόροι του Αμπντουλλάχ Οτζαλάν συναντήθηκαν με τον φυλακισμένο Κούρδο ηγέτη, στη φυλακή του Ιμραλί.
Τα κυριώτερα σημεία της συζήτησης του Αμπντουλλάχ Οτζαλάν με τους δικηγόρους του, σύμφωνα με όσα δημοσιεύθηκαν στο κουρδικό πρακτορείο ANF NEWS AGENCY ήταν τα εξής:
Στην Τουρκία δεν υπάρχει ιδεολογικοπολιτική πρωτοβουλία
"Στην Τουρκία δεν υπάρχει καμία ιδεολογική και πολιτική πρωτοβουλία. Κανείς δεν εργάζεται για να βρεθεί λύση. Η πολιτική δεν κινείται προς την κατεύθυνση εξεύρεσης λύσης. Δεν υπάρχει πολιτική βούληση. Οι Νεότουρκοι έγιναν αιτία να διαλυθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτοί τώρα θα γίνουν αιτία για τη διάλυση του κράτους. Από τούδε και το εξής υπάρχουν δυο δρόμοι για την Τουρκία. Ή θα αναπτυχθεί η δημοκρατία ή θα επικρατήσει ο φασισμός. Αν γίνουν βήματα προς την ανάπτυξη της δημοκρατίας, τότε οι δυο λαοί είναι δυνατόν να συναδελφωθούν".
Χαιρετίζω τον Wallerstein
"Ο Βαλερτστάιν ήλθε στην Τουρκία. Του απευθύνω τους χαιρετισμούς μου. Αν αξιολογήσει ο ίδιος το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα των τελευταίων πέντε αιώνων, υπό το πρίσμα του πολιτισμού της Μεσοποταμίας και των Σουμερίων, που αριθμεί πέντε χιλιάδες χρόνια, τί συμπερασμα θα βγει; Θα πρέπει να κάνει την αξιολόγησή του και κάτω από αυτό το πρίσμα, Έχω αγωνία να μάθω τις απόψεις του γι' αυτό το ζήτημα. Νομίζω ότι θα είναι πολύ ενδιαφέρουσες."
Οι επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων αποσκοπούν στον περιορισμό και την κατάργηση της δημοκρατίας
"Έχω αναφερθεί στην ανάγκη οργάνωσης του KCK (διάδοχος του ΡΚΚ, σ.τ.μ.). Με ρώτησε γι' αυτό και ο εισαγγελέας των Μουδανιών. Του είπα ότι κατά την άποψή μου το κόμμα αυτό είναι νόμιμο. Είναι η Δημοκρατική Διοίκηση του Κουρδιστάν. Δεν θα πρέπει να το αντιμετωπίζουν ως μια οργάνωση. Οι εισαγγελείς το είδαν σαν μια οργάνωση. Κατά την άποψή μου, η Δημοκρατική Διοίκηση του Κουρδιστάν είναι μια μορφή εκδημοκρατισμού της κουρδικής κοινωνίας. Είναι η συμμετοχή των Κούρδων στις μαζικές οργανώσεις και σε μια σειρά από άλλους τομείς. Αυτό θα μπορούσε να ονομαστεί και "δημοκρατική συμμετοχικότητα" ή κάπως αλλοιώς. Είναι η συμμετοχή και η συμβολή των Κούρδων στη Δημοκρατία. Οι δημοκρατικοί φορείς στην Τουρκία δεν το έχουν αντιληφθεί ή δεν τους το έχουν εξηγήσει. Η Δημοκρατική Διοίκηση του Κουρδιστάν (KCK) είναι ένα δημοκρατικό κίνημα άσκησης πολιτικής. Οι επιχειρήσεις και οι συλλήψεις που έγιναν εναντίον στελεχών του, είναι μια επιχείρηση κατάργησης της Δημοκρατίας".
Οργανώνουν και πάλι την Χαζμπολλάχ
"Η Τουρκία διευρύνει τις σχέσεις της με τη Συρία, κάνει φλέρτ, κάνουν κοινές ασκήσεις. Επίσης, γίνονται προσπάθειες για είσχυση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ιράν. Προσπαθούν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με την Αρμενία. Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή, υπολογίζουν και σχεδιάζουν να επιτεθούν όλοι μαζί και να λοιώσουν τους Κούρδους. Η επιχείρηση σύλληψης των στελεχών του κόμματος DTP είναι μια προκαταρκτική ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση.
Και ο Ερμπακάν επισκέφθηκε το Ιράν. Κάνουν νέες σχέσεις με το Ιράν. Η κάθε χώρα κάνει σχέδια και πολιτικές για να καλύψει το κενό επιρροής που δημιουργηθεί στην περιοχή μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ.
Θα πρέπει όμως όλοι να γνωρίζουν το εξής: Γεννιέται μια νέα χεζμπολλάχ στην περιοχή, αυτό θα κάνουν. Το Ιράν συγκαλεί διάσκεψη ασφάλειας, με σκοπό τη δημιουργία μια τέτοιας "βαθειάς" οργάνωσης. Το Ιράν θα βάλει στο παιχνίδι μια τέτοια "βαθειά" οργάνωση. Θα δημιουργήσουν και θα βγάλουν στο προσκήνιο μια νέα Χεζμπολλάχ. Το Ιράν έχει τεράστια εμπειρία σ' αυτό το θέμα. Αυτό θα επιτρέψει το Ιράν να ισχυροποιήσει και να διευρύνει ακόμα περισσότερο τη θέση και την επιρροή του στο Λίβανο. Θα δώσει βαρύτητα στο Αφγανιστάν, θα ενισχύσει τις σχέσεις του με τη Συρία, το Πακιστάν, τη Ρωσία, ακόμα και με την Κίνα".
Βρισκόμαστε σε μια εντελώς νέα εποχή
"Από τη φυλακή αυτή απευθύνω για άλλη μια φορά έκκληση στον πρωθυπουργό και στους άλλους υπεύθυνους στην Τουρκία. Το Ιράν σας φέρνει και σας παρασέρνει εκεί που θέλει, σας παίζει στα δάχτυλά του. Το ίδιο και η Συρία. Μην παίρνετε στ' αστεία το Ιράν. Είναι μια μεγάλη χώρα, με μεγάλη παράδοση ως κράτος. Δεν κάνει κινήσεις έτσι απλά επειδή το ζητάτε εσείς. Το Ιράν σχεδιάζει ενωθεί με τη Συρία και να λοιώσει τους Κούρδους μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή.
Απευθύνω τελευταία έκκληση στον πρωθυπουργό. Μην πέφτετε στην παγίδα τους. Δεν θα καταφέρετε τίποτα. Είναι ένας πολύ επικίνδυνος δρόμος. Θεωρείτε τους εαυτούς σας πολύ ισχυρούς και νομίζετε ότι μπορείτε να πετύχετε τα πάντα. Δεν θα πετύχετε. Με συνθήματα του τύπου "έχουμε ισχυρό στρατό, έχουμε μοντέρνα όπλα" δεν θα πετύχετε τίποτα. Αντιμετωπίζετε το θέμα πολύ επιφανειακά.
Όχι κ. πρωθυπουργέ! Αυτή η εποχή δεν είναι ο Μεσαίωνας, ούτε οι εποχές που ακολούθησαν. Είναι μια εντελώς νέα εποχή. Ο δρόμος που επιλέγετε είναι πολύ επικίνδυνος, μια περιπέτεια που οδηγεί στην καταστροφή."
Οι Κούρδοι θα πρέπει να γνωρίσουν καλά τί εστί Ιράν
"Απευθύνω έκκληση και στους Κούρδους. Θα πρέπει να γνωρίσουνε πολύ καλά το Ιράν. Το Ιράν δεν είναι κάτι απλό, όπως είναι τα άλλα κράτη. Η ιδεολογία των Ιρανών είναι φασιστική. Είναι δυνατόν να κάνουν μια μεγάλη κίνηση εναντίον των Κούρδων. Μπορεί να ζήσουμε μεγάλες σφαγές. Είναι σε θέση να βγάλουν έναν "φετβά" που θα χαρακτηρίζει τους Κούρδους ως άπιστους και στη συνέχεια να αρχίσουν τις σφαγές."
Το DTP πρέπει να χρησιμοποιεί πολιτική γλώσσα
"Εαν το DTP δεν χρησιμοποιήσει πολιτική γλώσσα, εάν δεν εμβαθύνει τη δημοκρατική του οργάνωση και εάν δεν αποκτήσει ιδεολογικοπολιτική επάρκεια, είναι δυνατόν να μην μπορέσει να ανταπεξέλθει στις ανάγκες αυτής της περιόδου. Επίσης, να λάβουμε υπόψη μας ότι το DTP είναι δυνατόν να το κλείσουν, να το θέσουν εκτός νόμου. Γι' αυτό πρότεινα τις ακαδημίες πολιτικής.
Όσον αφορά το κόμμα-στέγη που θα στεγάσει όλα τα κόμματα της αριστεράς δεν έχουμε κάποια σοβαρή εξέλιξη.
Είναι σε εξέλιξη νέα σχέδια όσον αφορά τις κουρδικές περιοχές. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ κάνει σχέδια για την περιοχή δια του κόμματος του Ερντογάν (ΑΚΡ) και το Ιράν δια του κόμματος του Ερμπακάν (Saadet). Με άλλα λόγια υπάρχει το αμερικανικό και το ιρανικό σχέδιο. Και η Συρία έχει το δικό της σχέδιο.
Κύριε πρωθυπουργέ, η Συρία θα σας χρησιμοποιήσει, το ίδιο και το Ιράν. Το Ιράν σχεδιάζει με προσοχή τα δικά του σχέδια. Στο παρελθόν χρησιμοποίησαν τη Χεζμπολάχ για να μας χτυπήσουν. Η Χεζμπολάχ ελεγχόταν 50% από την υπηρεσία πληροφοριών της τουρκικής στρατοχωροφυλακής (JİTEM) και κατά 50% από το Ιράν. Το Ιράν τώρα θα αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή".
Είναι πιθανόν να ζήσουμε νέες σφαγές, όπως εκείνη στη Χαλέπτσε
"Εγω αυτό που μπορώ να κάνω για το λαό μου, είναι να τον υποστηρίξω ιδεολογικά. Και αυτό κάνω. Αυτό να γίνει γνωστό. Όλοι θα πρέπει να ξέρουν τις σκέψεις μου, να ενημερώνονται.
Τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν μια δημοκρατική στάση. Τα αποτελέσματα αυτά θα έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις, θα επηρεάσουν τις εξελίξεις. Ακόμα και αν έχουμε κάποιες αρνητικές εξελίξεις, ο πολιτικός αγώνας από τούδε και στο εξής θα διευρυνθεί και θα ισχυροποιηθεί ακόμα περισσότερο.
Οι Κούρδοι μπορούν να διργανώσουν ένα Συνέδριο. Θα μπορούσαν τουλάχιστον να διακηρύξουν τη δική τους εσωτερική οργάνωση και με βάση αυτή να προκύψει ένας φορέας εκπροσώπησής τους (εθνοσυνέλευση, σ.τ.μ.). Ο φορέας αυτός θα θέτει τα αιτήματα των Κούρδων και θα τα συζητά με τα κράτη στα οποία κατοικούν οι Κούρδοι.
Αυτό το λέω επειδή ξέρω ότι είναι επείγον, το απαιτεί η κρισιμότητα της κατάστασης. Τα λέω από τώρα, έγκαιρα, για να αντιμετωπίσουμε τις σφαγές και τις συμφορές που επέρχονται.
Οι αξιότιμοι κ.κ. Ταλαμπανί και Μπαρζανί γνωρίζουν πολύ καλά τη σοβαρότητα της κατάστασης. Σε περίπτωση που δεν πετύχουμε την εθνική μας ενότητα, εμείς οι Κούρδοι θα υποστούμε μεγαλύτερες σφαγές από αυτές που υπέστησαν οι Παλαιστίνοι. Τέτοια σχέδια βρίσκονται σε εξέλιξη. Οι Κούρδοι θα πρέπει να εξασφαλίσουν μεταξύ τους την εθνική τους ενότητα από τώρα.
Με τον ίδιο τρόπο είναι δυνατόν να στραφούν και οι Άραβες εναντίον των Κούρδων. Οι σφαγές μπορεί να είναι πιο μαζικές και πιο σκληρές από εκείνες που γνωρίσαμε στο παρελθόν. Με "φετβάδες" μπορεί να στραφούν εναντίον των Κούρδων και να μας σφάξουν για άπιστους. Η επίθεση των Αράβων μπορεί να είναι φοβερή. Αυτό θα πρέπει να το λάβουν υπόωη τους οι δυνάμεις του Νοτίου Κουρδιστάν"
Οι Τούρκοι, χωρίς τη στήριξη των Κούρδων, είναι καταδικασμένοι να χάσουν
"Εγώ από την πλευρά μου, έκανα ό,τι περνούσε από το χέρι μου μέχρι σήμερα, για να μην αναπτυχθεί η εχθρότητα μεταξύ των λαών μας. Δεν βλέπω όμως να κάνει κάτι αντίστοιχο κάποιος από την τουρκική πλευρά. Δεν υπάρχει στην Τουρκία βούληση για να αναπτυχθεί μια τέτοια πολιτική. Το AKP δεν δείχνει καμία πολιτική βούληση.
Απορώ γιατί δεν καταλαβαίνουν ολοι αυτοί ότι οι Τούρκοι, χωρίς να έχουν δίπλα τους τους Κούρδους, είναι καταδικασμένοι να χάσουν. Η Τουρκία θα χάσει. Χωρίς τους Κούρδους η Τουρκία δεν μπορεί να πάρει αναπνοή.
Δεν ξέρουν την ιστορία; Ας πάρουν για παράδειγμα τον Γιαβούζ Σουλτάν Σελήμ. Ο Αρπαρσλάν, πριν να κυριεύσει την Ανατολή, ένοιωσε την ανάγκη να κάνει πρώτα διάλογο και μετά να συμμαχήσει με τους Κούρδους. Την απόφαση για την εκστρατεία κατάληψης της Ανατολής την έλαβαν στο Σίλβαν. Μετά πήγαν στο Αχλάτ και από εκεί κινήθηκαν από κοινού με τους Κούρδους.
Ο Γιαβούζ Σουλτάν Σελήμ έστειλε άδειες σελίδες με τη σφραγίδα του στον Κούρδο ηγεμόνα İdris-i Bitlisi, για να συμπληρώσει μόνος του τους όρους της συμφωνίας. Ο Γιαβούζ έλεγε: "Επιλέξτε το δικό σας ηγέτη, να κάνουμε δυο βασίλεια". Ο Γιαβούζ Σελήμ ήξερε πολύ καλά τη σημασία της συμμαχίας με τους Κούρδους. Μόλις συμμάχησε μαζί τους, στράφηκε εναντίον των Σαφαβιδών Περσών και τους νίκησε.
Και ο Μουσταφά Κεμάλ έγραψε γράμμα στους Κούρδους λέγοντας: "Έι Κούρδοι, η ύπαρξη του Κουρδιστάν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί μόνο μέσα από μια συμφωνία μαζί μας".
Ο τελευταίος ηγεμόνας των Σελτζούκων είναι ο πρώτος ηγεμόνας που χρησιμοποίησε τον όρο Κουρδιστάν".
Δεν μπορούν να δουλέψουν για την εξεύρεση λύσης στο Κουρδικό
"Δεν είναι σε θέση κανένας τους να δουλέψει για να βρεθεί μια λύση στο Κουρδικό. Ο Ντενίζ Μπαϊκάλ έχει μηδενικές δυνατότητες, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί δεν καταλαβαίνει και πολλά, το ΑΚΡ δεν ξέρει τίποτα, δεν μπορεί να δουλέψει για τη λύση. Θεωρούν τον εαυτό τους δυνατό, όπως ο Μεντερές. Δεν βλέπουν όμως ότι ο Μεντερές απαγχονίστηκε όταν ένοιωθε πολύ δυνατός. Κάτι πρέπει να κάνουν, για να μην παθουν τα ίδια.
Αυτοί όλοι έχουν την νοοτροπία των Νεοτούρκων. Οι Νεότουρκοι γκρέμισαν μια αυτοκρατορία και αυτοί θα οδηγήσουν στη διάλυση το κράτος.
Διάβασα τη συνέντευξη του πρώην αρχηγού του πολεμικού ναυτικού, του Σαλίμ Ντερβίσογλου. Λέει σημαντικά πράγματα. Ο Ντερβίσογλου χρησιμοποιεί τη γλώσσα της λύσης, θέλει να βρεθεί λύση. Βλέπει κινδύνους σε περίπτωση που δεν βρεθεί λύση. Οι άνθρωποι που υπηρέτησαν σε υψηλά πόστα, γνωρίζουν την κατάσταση και την ανάγκη εξεύρεσης λύσης. Θα πρέπει να δώσουν τη δέουσα προσοχή και να καταλάβουν.
Θα ρωτούσε κανείς: Ο Ερντογάν δεν καταλαβαίνει. Όχι, δεν καταλαβαίνει. Ακόμα και ο στρατός μιλάει για λύση και οι πολιτικοί δεν κάνουν τίποτα. Ο αρχηγός του επιτελείου, ο Χιλμί Οζκιόκ, έλεγε: Η πολιτική θα πρέπει να παίξει το δικό της ρόλο .
Θέλω να πω το εξής: Οι πολιτικοί δεν εργάζονται για να βρεθεί λύση. Και ο τωρινός αρχηγός του επιτελείου, Μπασμπούγ, λέει ότι η πολιτική πρέπει να παίξει το ρόλο της.
Όμως, δυστυχώς, οι πολιτικοί δεν τολμούν να κινηθούν προς την κατεύθυνση της λύσης. Φοβούνται όλοι τους. Προτιμούν να διαχειρίζονται την εξουσία".
Να σταματήσουμε την σιιτική ιδεολογία του Ιράν
"Στην υπόθεση της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ η κατάσταση είναι αρκετά μπερδεμένη. Δεν ξέρεις ποιός είναι μέλος της οργάνωσης, ποιός είναι κεμαλιστής. Στην υπόθεση είναι αναμεμειγμένη η Αμερική, η Ρωσία, η Αγγλία, το Ισραήλ. Οι κεμαλιστές είναι σε δύσκολη κατάσταση. Δεν ξέρεις ποιός υποστηρίζει ποιόνν και πόσο. Όταν λέω ότι η κατάσταση αυτή μοιάζει με την περίοδο του 1920, αυτό εννοώ. Ο Ερντογάν δεν καταλαβαίνει και πολύ απ' αυτά. Νοιώθει ισχυρός, όμως δεν βλέπει ότι ο Τουρχάν Τσομέζ (πρώην βουλευτής, ισχυρό στέλεχος της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ, σ.τ.μ.) διαφεύγει στην Αγγλία, ο Μπεντρετίν Νταλάν (πρώην δήμαρχος Κωνστνατινούπολης, επίσης ανώτατο στέλεχος στην ιεραρχία της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ, σ.τ.μ.) διαφεύγει στις ΗΠΑ. Δεν βλέπει ότι 60-70 βουλευτές του θεωρούνται στελε΄χη της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ. Ποιός του είπε ότι αυτούς δεν μπορεί κάποια στιγμή να τους χρησιμοπιήσει εναντίον του η Αμερική;
Όλοι έχουν τα δικά τους σχέδια. Για παράδειγμα, στην Ούρφα το Ισραήλ προωθεί τα δικά του σχέδια μέσω του κόμματος του Ερντογάν (ΑΚΡ) και οι Άραβες μέσω του κόμματος του Ερμπακάν (Saadet). Υπάρχουν σοβαρά σχέδια για την Ούρφα και γίνονται επικίνδυνα παιχνίδια. Ό,τι είναι για το Ισραήλ η Ιερουσαλή, είναι η Ούρφα για τους Άραβες. Όπως θα δείτε, στα σχέδια αυτά δεν υπάρχουν ούτε οι Κούρδοι, ούτε οι Τούρκοι. Όλοι οι άλλοι υπάρχουν, εμείς όχι. Γι' αυτό λέω να δούμε καλά την ιστορία.
Θα πρέπει να σταματήσουμε μαζί τη σιιτική ιδεολογία του Ιράν".
Η παρουσία του Κιβρίκογλου και του Καρανταγί στη συνέντευξη Μπασμούγ είναι ένα μήνυμα
"Η παρουσία των ρώην αρχηγών ΓΕΕΘΑ, Κιβρίκογλου και Καρανταγί, δίπλα στον τωρινό αρχηγό του επιτλείου, Ιλκέρ Μπάσμπουγ, στην πρώτη συνέντευξη τύπου που έδωσε, θεωρώ ότι είναι ένα μήνυμα. Κατά την προσωπική μου άποψη ο Καρανταγί και ο Κιβρίκογλου δίνουν το εξής μήμυμα στις ΗΠΑ: Εμείς προσπαθούμε να βρούμε τη λύση μεταξύ μας και όχι στις ΗΠΑ ή οπουδήποτε αλλού.
Θέλουν να δώσουν το μήμυμα ότι δεν συναινούν στα σχέδια που βρίσκονται σε εξέλιξη. Επίσης, κατά την προσωπική μου άποψη, θέλουν να δώσουν το μήνυμα ότι είναι εκτός της οργάνωσης ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ.
Εγώ λέω να βρούμε μεταξύ μας μια δημοκρατική λύση. Θα πρέπει να ανοίξουμε τις διαύλοος του πολιτικού διαλόγου. Υπάρχει τρόπος. Το ΡΚΚ λέει ότι υπάρχει χρόνος μέχρι τις 1 Ιουνίου, που ισχύει η μονομερής εκεχειρία. Σήμερα έγινε μια έκρηξη στο Λίτζε (9 νεκροί). Μετά από ένα μήνα κανείς δεν ξέρει τί άλλο μπορεί να γίνει. Εγώ θέλω να τα ξεπεράσουμε αυτά. Αυτό το λέω από το 1990. Το λέω για να το γράψει η ιστορία. Υπάρχει ο δρόμος του πολιτικού διαλόγου και της λύσης. Αρχίζει ο διάλογος, συζητούνται ορισμένα πράγματα και συμφωνούνται οι αρχές. Με βάση αυτά, γίνονται και κάποια πρακτικά βήματα.".
Δημοκρατία ή φασισμός
"Για τις συγκρούσεις αυτές, τις επιχειρήσεις, στενοχωριέμαι και πονάω. Εγώ προσπαθώ να αποτρέψω τους θανάτους. Αφού υπάρχει ο δρόμος του διαλόγου και της λύσης, γιατί να γίνοτναι όλες αυτές οι επιχειρήσεις; Το ΑΚΡ, όλοι θα πρέπει να καταλάβουν το εξής: Όταν γίνονται στρατιωιτκές ειχειρήσεις, τότε η πρωτοβουλία περνάει στα χέρια των ανταρτών. Όταν επιτίθεται ο ένας, θα επιτίθεται και ο άλλος. Τότε, όταν μιλούν τα όπλα, χάνουν και οι δυο πλευρές. Και τότε δεν προχωρά η πολιτική και η λύση.
Εμείς λέμε να βρεθεί λύση και προτείνουμε συγκεκριμένα βήματα. Ας δοκιμάσουν μια φορά αυτά που λέω και να δεν είναι αληθινά, τότε ας με σκοτώσουν. Εγώ δεν θέλω να ιδρύσω κουρδικό κράτος. Θέλω να βρεθεί λύση. Αν απαιτηθεί, σε ένα μήνα είναι δυνατόν αν έχουμε εξελίξεις προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν είμαι απαισιόδοξος. Το πρόβλημα είναι επίκαιρο και επείγει. Ό,τι είναι να γίνει θα γίνει τώρα. Ή θα προχωρήσει η δημοκρατία ή ο φασισμός, μέση οδός δεν υπάρχει".
Το DTP πρέπει να βελτιώσει τον εαυτό του
"Το DTP θα πρέπει να βελτιωθεί ιδεολογικά και πολιτικά, θα πρέπει να αναπτύξει πολιτικές για τη λύση. Πιο πριν είχα μιλήσει για την ίδρυση πολιτικής Ακαδημία. Αν δεν αναπτυχθεί ο ιδεολογικός και ο πολιτικός μας λόγος, δεν θα αναπτυχθεί και η οικονομία μας. Δεν θα μπορέσετε να προστατέψετε και τους ίδιους σας τους εαυτούς. Τ απαιδιά και τις γυναίκες σας. Έχω πει την άποψή μου για τους δήμους και τις πόλεις. Η δημαρχία δεν έχει σχέση μόνο με το χρήμα. Σε όλες τις αποφάσεις πρέπει να συμμετέχει και ο λαός. Οι δήμοι θα πρέπει να αναπτυχθούν και αυτοί σε ιδεολογικό και σε πολιτικό επίπεδο. Μόνον τότε θα γίνουν ένα με το λαό. Τότε ο λαός θα δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον του, για να βελτιώσει τον τόπο που ζει και την ίδια τη ζωή του.
Έλαβα γράμματα από τις φυλακές. Οι σύντροφοί μας στις φυλακές έχουν ανατπύξει καλές σκέψεις και θεωρίες. Είναι πιο προχωρημένοι από τους έξω. Αν και οι έξω βελτίωναν τους εαυτούς τους, θα ήταν καλά.
Δώστε τους χαιρετισμούς μου στο λαό μας."
Πηγή: ANF NEWS AGENCY
Σε τηλεφωνικό διάβημα προς τον Τούρκο ομόλογό της Αλί Μπαμπατσάν προέβη προχθές το απόγευμα η υπουργός Εξωτερικών κ. Ντόρα Μπακογιάννη, σχετικά με την κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο. Η σωρεία παραβιάσεων και παραβάσεων του FIR Αθηνών από τουρκικά μαχητικά τις τελευταίες ημέρες, που ακολούθησε την τελευταία υπέρπτηση πάνω από το Φαρμακονήσι την περασμένη Τρίτη, οδήγησε στην απόφαση η αντίδραση της ελληνικής πλευράς να αναβαθμισθεί.
Ετσι, από την αντίδραση σε υπηρεσιακό επίπεδο, που γίνεται με διαβήματα της ελληνικής πρεσβείας στην Αγκυρα προς το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ., περάσαμε στην αντίδραση σε πολιτικό επίπεδο.Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, η κ. Μπακογιάννη εξέφρασε στον Τούρκο ομόλογό της την ελληνική δυσαρέσκεια για τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά υπερπτήσεων και, γενικότερα, για τη συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο, με την οποία διαρκώς αμφισβητούνται ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η απάντηση του κ. Μπαμπατσάν κινήθηκε στο πλαίσιο που κινούνται και οι απαντήσεις των υπηρεσιακών διαβημάτων, δηλαδή στη λογική ότι θα εξετασθούν οι ελληνικές διαμαρτυρίες και θα ζητηθούν στοιχεία από τη στρατιωτική ηγεσία για τις κινήσεις στο Αιγαίο, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η απόφαση για αναβάθμιση της ελληνικής αντίδρασης ελήφθη καθώς η Τουρκία εμφανίζεται να επιμένει σε βάθος χρόνου στις υπερπτήσεις με επαναλαμβανόμενα περιστατικά εδώ και μήνες. Παράλληλα, το τελευταίο τριήμερο τα περιστατικά παραβάσεων και παραβιάσεων του FIR Αθηνών ξεπέρασαν τα 30, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των εμπλοκών κατά τη διάρκεια αναχαίτισης, με τον κίνδυνο πρόκλησης θερμού επεισοδίου ακόμη και λόγω ατυχήματος να παραμένει υψηλός.
Οπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές, εκτιμάται ότι δύο είναι οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο τις τελευταίες ημέρες: η υπογραφή της συμφωνίας για την υφαλοκρηπίδα και τις θαλάσσιες ζώνες με την Αλβανία και η επίσκεψη του υπουργού Εθνικής Αμυνας κ. Ευάγγελου Μεϊμαράκη στις ΗΠΑ.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Το ίδρυμα Freedom House, που εδρεύει στις ΗΠΑ, δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή του για την κατάσταση της ελευθερίας του τύπου στις χώρες του κόσμου.
Στην κατάσταση αυτή, η Τουρκία καταλαμβάνει την 101η θέση, μαζί με την Αλβανία, τις Κομόρες και την Τανζανία.
Με βάση την εν λόγω έκθεση, μόνο το 17% των χωρών του κόσμου μπορούν να χαρακτηριστούν ως απολύτως ανεκτικές στα ΜΜΕ, ενώ σε 70 χώρες τα ΜΜΕ είναι ελεέθερα, σε 61 χώρες σχεδόν ελεύθερα και σε 64 χώρες τα ΜΜΕ είναι υπό την κηδεμονία του κράτους.
Οι χώρες με τη μεγαλύτερη ελευθερία είναι η Ισλανδία, η Φινλανδία και η Νορβηγία και οι πιο προβληματικές η Βόρεια Κορέα, το Τουρκμενιστάν, η Βιρμανία, η Λιβύη, η Ερυθραία, η Κούβα, το Ουζμπεκιστάν και η Λευκορωσία.
Όσον αφορά την Τουρκία, εκπρόσωπος του ιδρύματος, Karin Deutch Karlekar, δήλωσε ότι το άρθρο 301 του ποινικού κώδικα της Τουρκίας ασκεί πίεση στις εφημερίδες, τους δημοσιογράφους και τους συγγραφείς, όπως επίσης δήλωσε ότι συνεχίζονται οι εκφοβιστικές πολιτικές και οικονομικού χαρακτήρα πιέσεις προς τα ΜΜΕ.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες όπου τα ΜΜΕ είναι ελεύθερα και χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις.
Η Διεθνής Επιτροπή Θρησκευτικών Ελευθεριών, που στηρίζεται από το αμερικανικό Κογκρέσο, στην έκθεσή της για το έτος 2008 συμπεριέλαβε την Τουρκία ανάμεσα στις χώρες στις οποίες "τα θρησκευτικά δικαιώματα επιδεινώνονται". Η Τουρκία συγκαταλέγεται ανάμεσα σε χώρες όπως η Σομαλία, η Ρωσία, το Λάος, το Τατζικιστάν, και η Βενεζουέλα.
Η επιτροπή αναφέρει στην έκθεσή της ότι στην Τουρκία παραβιάζονται τα δικαιώματα των μειονοτήτων, αλλά και των ίδιων των μουσουλμάνων, με νόμους όπως αυτός που αφορά την απαγόρευση της ισλαμικής μαντήλας στα πανεπιστήμια.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει με πείσμα την πολιτική αποκλεισμού και καταπίεσης των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων που κατοικούν στη χώρα.
Πηγή: Ραντικάλ
Μία ημέρα μετά την επίσκεψη του αρχηγού του μεικτού γενικού επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, ναυάρχου Μάικλ Μούλεν, στην πρωτεύουσα του ιρακινού Κουρδιστάν, Αρμπίλ, ήρθε η απάντηση των κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ: Μια πανίσχυρη βόμβα ανατίναξε τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού του τουρκικού στρατού κοντά στο Ντιγιάρμπακιρ, στα σύνορα με το Ιράκ, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν εννέα στρατιώτες.
Ηταν η πλέον πολύνεκρη επίθεση των ανταρτών τα τελευταία χρόνια.
Ο Μούλεν συναντήθηκε με τον πρόεδρο του ιρακινού Κουρδιστάν, Μεσούτ Μπαρτζανί και πίεσε για μια δυναμική εκδίωξη των κούρδων ανταρτών τουρκικής καταγωγής που έχουν τις βάσεις τους σε απρόσιτο ιρακινό έδαφος, στο βουνό Καντίλι, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία και το Ιράν.
Οι Αμερικανοί και οι Τούρκοι έχουν δημιουργήσει κοινό επιτελείο με τους Κούρδους του Ιράκ, με στόχο την επιχειρησιακή δράση κατά των ανταρτών.
Απόσταση ασφαλείας
Ωστόσο, οι ιρακινοί Κούρδοι δεν δείχνουν πρόθυμοι να χύσουν αδελφικό αίμα, αν και επιδιώκουν την ειρηνική αποχώρηση των ανταρτών από το Ιράκ.
Οι Τούρκοι πραγματοποίησαν τους περασμένους μήνες πολλές αεροπορικές επιδρομές κατά των βάσεων του ΡΚΚ, παραβιάζοντας τη μονομερή εκεχειρία που είχαν αναγγείλει οι αυτονομιστές. Πρακτικά, το μήνυμα που στέλνουν οι αδιάλλακτοι του ΡΚΚ στην Αγκυρα, είναι πως αν εκδιωχθούν από το Ιράκ, τότε θα μεταφέρουν τον πόλεμο στην Τουρκία.
Ο Ερντογάν είδε πριν από δύο μήνες στις τοπικές εκλογές να μειώνονται σοβαρά τα ποσοστά του κόμματός του στο τουρκικό Κουρδιστάν προς όφελος των Κούρδων και ετοιμάζεται να εξαγγείλει αμνηστία για όσους αντάρτες καταθέσουν τα όπλα. Ωστόσο, απορρίπτει τον πολιτικό διάλογο με τους κούρδους αυτονομιστές, τους οποίους χαρακτηρίζει «τρομοκράτες».
Ταυτοχρόνως, η τουρκική δικαιοσύνη προχωράει τις διαδικασίες για να κηρυχθεί παράνομο το κοινοβουλευτικό κόμμα των Κούρδων, απόφαση που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.
Την ίδια ημέρα που σκοτώθηκαν οι εννέα στρατιώτες, άλλη μια βόμβα υπενθύμισε με δραματικό τρόπο τις ανοιχτές πληγές της τουρκικής κοινωνίας. Μια γυναίκα προσπάθησε με εκρηκτικά που έφερε πάνω της να δολοφονήσει μέσα στο Πανεπιστήμιο της Αγκυρας τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Χικμέτ Σάμι Τουρκ.
Ο Τουρκ είναι διαβόητος για τις ακροδεξιές θέσεις του και την άγρια καταστολή την οποία επέβαλε επί της υπουργίας του το 2000, στους χιλιάδες αριστερούς Τούρκους και Κούρδους.
Ο Τουρκ ήταν ο εμπνευστής των κελιών «τύπου F», ένα είδος λευκών κελιών που οδήγησαν στον θάνατο δεκάδες κρατούμενους. Σε αυτά τα κελιά απομόνωσης μεταφέρθηκαν όσοι θεωρήθηκαν επικίνδυνοι για το κράτος και συστηματικά εξοντώθηκαν. Εκεί έγιναν ανείπωτα βασανιστήρια, οι κρατούμενοι δεν είχαν καμία επαφή με τον έξω κόσμο, ούτε και μεταξύ τους, δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν με τους συγγενείς και τους δικηγόρους τους.
Οταν απάντησαν με απεργίες πείνας που κόστισαν τη ζωή σε 18 άτομα, ο Τουρκ αποφάσισε τη βίαιη σίτιση αλλά και την επέμβαση των ειδικών δυνάμεων στις 20 εξεγερμένες φυλακές υψίστης ασφαλείας ανά τη χώρα, με αποτέλεσμα να δολοφονηθούν 31 κρατούμενοι και να τραυματιστούν εκατοντάδες.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
"Ο κ. Έρογλου, παρόλο που αναφέρει πως θα στηρίξει την εν εξελίξει διαδικασία στο Κυπριακό, απειλεί με διακοπή των συνομιλιών σε περίπτωση που η Βρετανία εφαρμόσει την απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε σχέση με την υπόθεση Όραμς. Ταυτόχρονα, ο Ντερβίς Έρογλου δεν αποδέχεται τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και αμφισβητεί τη μια κυριαρχία και τη μια ιθαγένεια. Λέγει, μάλιστα, πως αν η ελληνοκυπριακή πλευρά συνεχίσει να προβάλλει απαράδεκτες, κατά την έκφρασή του, θέσεις, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα καταλήξουμε σε λύση δύο κρατών."
Άκρως αποκαλυπτικός ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα πολιτευτεί στο Κυπριακό εμφανίζεται, σε συνέντευξή του στη «Σ», ο νέος λεγόμενος πρωθυπουργός των κατεχομένων, Ντερβίς Έρογλου.
Ο κ. Έρογλου, παρόλο που αναφέρει πως θα στηρίξει την εν εξελίξει διαδικασία στο Κυπριακό, απειλεί με διακοπή των συνομιλιών σε περίπτωση που η Βρετανία εφαρμόσει την απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε σχέση με την υπόθεση Όραμς. Ταυτόχρονα, ο Ντερβίς Έρογλου δεν αποδέχεται τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και αμφισβητεί τη μια κυριαρχία και τη μια ιθαγένεια. Λέγει, μάλιστα, πως αν η ελληνοκυπριακή πλευρά συνεχίσει να προβάλλει απαράδεκτες, κατά την έκφρασή του, θέσεις, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα καταλήξουμε σε λύση δύο κρατών. Ο κ. Έρογλου προαναγγέλλει ακόμη συνάντησή του με τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Νίκο Αναστασιάδη.
Όταν βρέθηκα πριν από ένα μήνα σε αυτό το γραφείο είχατε προβλέψει ότι θα συγκεντρώνατε ποσοστό μεγαλύτερο του 42%, κάτι το οποίο πετύχατε. Τι σημαίνει αυτό το ποσοστό για εσάς;
Δουλέψαμε σκληρά και αυτό είναι το αποτέλεσμα του έργου μας. Πιστέψαμε στο «λαό μας», αυτός μας εμπιστεύθηκε, και έχουμε αυτό το αποτέλεσμα.
Όταν θα δημοσιευτεί αυτή η συνέντευξη την Κυριακή πιθανό να έχετε σχηματίσει ήδη «κυβέρνηση». Αυτή η «κυβέρνηση» θα είναι «αυτοδύναμη» ή θα συνεργαστείτε τελικά με κάποιο άλλο κόμμα;
Θα δοκιμάσουμε, για πρώτη φορά να σχηματίσουμε «αυτοδύναμη κυβέρνηση». Έχουμε 26 «βουλευτές» και επομένως έχουμε τη δυνατότητα «αυτοδυναμίας».
Η νίκη σας έχει προκαλέσει γενικά φοβία ότι θα προβάλετε εμπόδια στις διαπραγματεύσεις, δυσκολεύοντας ακόμα περισσότερο τη διαδικασία. Ποια είναι η θέση σας;
Τόσο κατά την «προεκλογική περίοδο» όσο και τη νύχτα των «εκλογών» ξεκαθάρισα ότι δεν θα εγκαταλείψουμε τις διαπραγματεύσεις και δεν θα θέσουμε εμπόδια στη διαδικασία. Τώρα, αν κάποια στιγμή σταματήσουν οι συνομιλίες, σίγουρα ο λόγος δεν θα είμαστε εμείς.
Οι κύριοι Χριστόφιας και Ταλάτ συμφώνησαν τη βάση της λύσης: Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Εσείς θα τηρήσετε τα συμφωνηθέντα;
Πρέπει κατ' αρχήν να ξεκαθαριστεί τι σημαίνει μια κυριαρχία και μια ιθαγένεια, γιατί ο κύριος Ταλάτ άφησε κάποια κενά. Άρα κατ’ αρχήν εμείς θα προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε και να γεμίσουμε αυτά τα κενά που άφησε ο κύριος Ταλάτ.
Λέτε ότι στηρίζετε τον Ταλάτ, αλλά ο κύριος Ταλάτ συνομιλεί για λύση διζωνικης δικοινοτικής ομοσπονδίας. Επομένως στηρίζετε αυτή τη μορφή λύσης;
Μιλούν για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Τι σημαίνει, όμως, αυτό θα πρέπει να εξηγηθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τι σημαίνουν οι όροι αυτοί. Λένε ότι θα υπάρχει μια κυβέρνηση. Αλλά θα είναι η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας ή αυτή θα σχηματιστεί από δύο κράτη; Πρέπει να το διαπραγματευτούμε αυτό.
Εκχώρηση «κυριαρχιών»
Δηλαδή ποια μορφή λύσης θα στηρίξετε;
Λέγεται ότι η λύση θα είναι διζωνική. Όμως πώς μπορεί να είναι διζωνική από τη στιγμή που έχουμε δυο κράτη; Εμείς έχουμε το δικό μας κράτος και εσείς το δικό σας. Αλλά το δικό μας κράτος αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία, ενώ το δικό σας απ' όλο τον κόσμο. Επομένως δεν μπορούμε να δεχτούμε εμείς να συνεχίσουμε να αποτελούμε απλά κοινότητα και οι Ε/κ να αποτελούν κράτος. Μια ομοσπονδία δεν μπορεί να σχηματιστεί από μια κοινότητα και ένα κράτος. Μετά το 1975 είχαμε την ανταλλαγή των πληθυσμών και τώρα στην ε/κ πλευρά ζουν οι Έλληνες και στην τ/κ πλευρά οι Τούρκοι. Αυτή η πραγματικότητα πρέπει να γίνει αντιληπτή, ότι δηλαδή ζούμε χωριστά. Στην ε/κ πλευρά υπάρχει μια κυριαρχία και στην τ/κ πλευρά υπάρχει άλλη μια κυριαρχία. Γι’ αυτό και οι δύο πλευρές πρέπει να εκχωρήσουν κάποιες από τις κυριαρχίες τους για να μπορέσει να δημιουργηθεί μια νέα κυβέρνηση και μια νέα Δημοκρατία.
Δηλαδή, αν αντιλαμβάνομαι σωστά, μιλάτε για μια λύση στη βάση δύο κρατών, δύο λαών και δύο κυριαρχιών;
Αυτό που θέλω να επαναλάβω είναι ότι και οι δυο πλευρές πρέπει να εκχωρήσουν κάποιες από τις κυριαρχίες τους, αν θέλουμε να φτάσουμε σε λύση και να δημιουργηθεί ένα νέο κράτος. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην οποία εμείς θα έχουμε απλά θέση, όπως έχουν σήμερα οι Αρμένιοι και οι Μαρωνίτες. Εμείς έχουμε τη δική μας κυριαρχία και πρέπει να μετέχουμε στο κράτος που θα προκύψει, ως ίσοι.
Πολλές φορές αναφερθήκατε σε λύση δυο κρατών. Ποια θα είναι η μεταξύ τους σχέση; Θα έχουν κοινή εξωτερική πολιτική, άμυνα και οικονομία;
Βέβαια θα έχουν κοινή εξωτερική πολιτική, άμυνα και οικονομία. Από τη λύση θα προκύψει ένα νέο κράτος, το οποίο σε καμία περίπτωση θα είναι μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, και μια νέα κεντρική κυβέρνηση στην οποία θα μετέχουν αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές.
Επομένως για να ξεκαθαρίσουμε το θέμα, στηρίζετε μια λύση στη βάση δύο λαών και δύο κρατών;
Εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά συνεχίσει να προβάλλει απαράδεκτες θέσεις, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα καταλήξουμε σε αυτή τη λύση.
Παρατηρητής
Κύριε Έρογλου, το κόμμα σας θα έχει παρατηρητή στις διαπραγματεύσεις; Θα επιμείνετε κάποιος να συνοδεύει τον κύριο Ταλάτ;
Ακόμα δεν συζητήσαμε το θέμα με τον κύριο Ταλάτ, αλλά θα το συζητήσουμε λίαν συντόμως.
Όταν θα το συζητήσετε θα ζητήσετε να υπάρχει παρατηρητής ακόμα και στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις του κυρίου Ταλάτ με τον Πρόεδρο Χριστόφια;
Όπως σας είπα δεν έχουμε συζητήσει το θέμα με τον κύριο Ταλάτ. Αλλά είμαστε υπεύθυνοι για το λαό μας, και ως υπεύθυνοι πρέπει να γνωρίζουμε τι γίνεται εκεί. Αλλά θα το συζητήσουμε αυτό το θέμα, γιατί δεν θέλουμε να φέρουμε τον Ταλάτ σε δύσκολη θέση.
Σκοπεύετε ν’ αναλάβετε κάποιες πρωτοβουλίες, ώστε να αποδείξετε ότι στηρίζετε τις συνομιλίες;
Δεν χρειάζεται να αποδείξω τίποτα, γιατί το έχω ξεκαθαρίσει από το βράδυ των «εκλογών». Ότι δηλαδή στηρίζουμε τις διαπραγματεύσεις και τη λύση, η οποία όμως θα εξευρεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, και όχι στους διαδρόμους των δικαστηρίων.
Πρόωρες «προεδρικές»
Γκιουλ και Ερντογάν αμέσως μετά τις «εκλογές» με δήλωσή τους προσέφεραν πλήρη στήριξη στον Ταλάτ. Εσείς στηρίζετε τις θέσεις Ερντογάν στο Κυπριακό;
Βέβαια και στηρίζω τις θέσεις της Τουρκίας στο Κυπριακό και πιστεύω απόλυτα σε αυτές.
Σε περίπτωση που οι συνομιλίες συνεχιστούν στη βάση η οποία έχει συμφωνηθεί θα ζητήσετε πρόωρες «προεδρικές εκλογές»;
Ακόμα δεν έχω σχηματίσει «κυβέρνηση» και επομένως δεν μπορώ από τώρα να σκεφτώ τις πρόωρες «προεδρικές εκλογές».
Διαφωνώ με τον Καραμανλή
Στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο ο Έλληνας Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι μια επανενωμένη Κύπρος δεν έχει ανάγκη από παρωχημένα συστήματα εγγυήσεων και ότι η μεγαλύτερη εγγύηση θα είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση…
Διαφωνώ απόλυτα με τον κύριο Καραμανλή. Δεν χρειαζόμαστε τις εγγυήσεις της ΕΕ. Εμείς επιμένουμε και στηρίζουμε το υπάρχον σύστημα εγγυήσεων.
Δεν θα σταματήσουμε την πώληση ε/κ περιουσιών
Η απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δικαίωσε την Κυπριακή Δημοκρατία. Λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση αυτή, σκοπεύετε να σταματήσετε την πώληση ε/κ περιουσιών;
Όχι βέβαια. Δεν πρόκειται να σταματήσουμε την πώληση των περιουσιών.
Η ζωή συνεχίζεται και κανείς δεν ξέρει πότε θα λυθεί το Κυπριακό. Θα συνεχίσουμε τις οικονομικές μας δραστηριότητες, για να μπορέσουμε να ζήσουμε, μέχρι την εξεύρεση λύσης, αφού είναι γνωστόν ότι το οικονομικό μας επίπεδο είναι χαμηλότερο από το δικό σας.
Πώς σχολιάζετε όμως την ίδια την απόφαση;
Αν η Βρετανία αποδεχτεί και εφαρμόσει αυτή την απόφαση, τότε δεν ξέρουμε πώς μπορούν να συνεχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Θα πρέπει να αναμένουμε την απόφαση της Βρετανίας για να δούμε αν μπορούν να συνεχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Δηλαδή αν η Βρετανία εφαρμόσει την απόφαση, θα διακοπούν οι διαπραγματεύσεις; Αυτό θέλετε να μου πείτε;
Αυτό θα το αποφασίσουμε εκείνη την ώρα, όταν δηλαδή η Βρετανία λάβει την απόφασή της. Γιατί εμείς θέλουμε το Κυπριακό να λυθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και όχι στους διαδρόμους των δικαστηρίων.
Συμφωνείτε ότι οι πρόσφυγες θα πρέπει αν έχουν τον πρώτο λόγο στο θέμα των περιουσιών; Δηλαδή αυτοί να αποφασίσουν αν θέλουν επιστροφή, ανταλλαγή ή αποζημιώσεις…
Είναι άκρως αντίθετο με την πολιτική μας αυτό το πράγμα. Αν αποδεχθούμε οι πρόσφυγες να έχουν τον πρώτο λόγο, τότε σημαίνει ότι χάσαμε τη δυνατότητα για διζωνική-δικοινοτική λύση
Θα περάσω στην άλλη πλευρά
Έχετε περάσει ποτέ σας την Πράσινη Γραμμή μετά το '74; Αν όχι, σκοπεύετε να το πράξετε τώρα;
Η «κυβέρνησή μου» ήταν αυτή που άνοιξε τα οδοφράγματα, αλλά ποτέ δεν πέρασα στην άλλη πλευρά. Το μόνο που έκανα ήταν να συναντήσω των Κόφι Ανάν στο αεροδρόμιο Λευκωσίας. Όμως, ναι, σκοπεύω να το κάνω, και να περάσω στην άλλη πλευρά.
Θα συναντηθώ με το Νίκο Αναστασιάδη
Θα επιδιώξετε να συναντηθείτε με ηγέτες των ε/κ κομμάτων ή ακόμα και τον Πρόεδρο Χριστόφια, για να ξεκαθαρίσετε τις προθέσεις σας; Και αν ναι, υπό ποια ιδιότητα;
Θα συναντηθώ με τον κύριο Αναστασιάδη. Θέλω να συναντηθώ και με τον κύριο Χριστόφια. Το γεγονός όμως ότι είναι Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και εγώ ο «Πρωθυπουργός» της «ΤΔΒΚ», νομίζω δεν επιτρέπει να γίνει αυτή η συνάντηση, γιατί δεν νομίζω ότι θα δεχόταν ο κύριος Χριστόφιας.
Θα μπορούσατε όμως να συναντήσετε τον Πρόεδρο ως ηγέτης του κόμματος Εθνικής Ενότητας…
Όχι, ουδέποτε θα τον συναντούσα υπό αυτή μόνο την ιδιότητα. Τον συνάντησα μόνο μια φορά στο Στρασβούργο. Δώσαμε τα χέρια, αλλά δεν μιλήσαμε.
Ελληνικά στα τ/κ σχολεία
Πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη θα ήθελα να ρωτήσω κάτι ακόμα.
Η «κυβέρνησή» σας θα συνεχίσει να στηρίζει τη διδασκαλία των ελληνικών στα τ/κ σχολεία, ως μαθήματος επιλογής, ή θα ζητήσετε την κατάργησή του;
Η γλώσσα είναι γλώσσα και όλοι πρέπει να γνωρίζουμε τη γλώσσα των γειτόνων μας. Στο δημοτικό είχα και εγώ μια δασκάλα. Την έλεγαν Έλλη και μου δίδασκε ελληνικά. Μετά εξάσκησα τη γλώσσα κατά τη διάρκεια της πρακτικής μου στο νοσοκομείο. Μετά όμως από τόσα χρόνια δεν μπορώ να τα μιλήσω αν και θα ήθελα να μπορούσα. Γι’ αυτό και υποστηρίζω τη διδασκαλία των ελληνικών στα τ/κ σχολεία. (Σε αυτό το σημείο διαβιβάζει τις ευχές και τα χαιρετίσματά τους στους Ελληνοκυπρίους, στην κυπριακή διάλεκτο.)
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
© Blogger templates ProBlogger Template by Ourblogtemplates.com 2008
Back to TOP
