Σκληρός κεμαλικός στην κεφαλή του στρατού

«Σιωπηλός» και «σκληροπυρηνικά κοσμικός» χαρακτηρίζεται ο νέος αρχηγός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, ο οποίος ανέλαβε χθες τα καθήκοντά του σε μια δύσκολη στιγμή για τον τουρκικό στρατό. Ο στρατηγός Ισίκ Κοσανέρ , που πήρε τη σκυτάλη από τον Ιλκέρ Μπασμπούγ , βρίσκει εαυτόν «στριμωγμένο» ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις προς το δημ
οκρατικότερο που απαιτεί η ΕΕ και στην πρόθεση της κυβέρνησης Ερντογάν να περιορίσει τις εξουσίες των πασάδων.

Η αλλαγή φρουράς στην κεφαλή του τουρκικού στρατού, του δεύτερου μεγαλύτερου στο ΝΑΤΟ, πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες προτού το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τα βάλει με έναν ακόμη πυλώνα του τουρκικού κατεστημένου- τη Δικαιοσύνη. Η έκβαση του μπρα ντε φερ μεταξύ κυβέρνησης και δικαστών θα καθορίσει τη μελλοντική μορφή της μουσουλμανικής αυτής δημοκρατίας.

Το παρελθόν του στρατηγού Κοσανέρ στο Σώμα των Καταδρομέων τού έχει χαρίσει το παρωνύμιο «πασά κομάντο». Κεμαλιστής ως το κόκαλο, όχι όμως και ιέραξ, είναι πολύ φειδωλός στις δηλώσεις. Εχει επίσης εργαστεί στην υπηρεσία πληροφοριών και συμμετείχε στην εισβολή στην Κύπρο, το 1974, ως διοικητής μονάδας της Ταξιαρχίας Καταδρομών. Μετά το 2000 διετέλεσε επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων στην κατεχόμενη Κύπρο.
Ενα από τα «αγκάθια» που έχει να αντιμετωπίσει ο Κοσανέρ, που γεννήθηκε πριν από 65 χρόνια στη Σμύρνη, είναι οι δίκες συναδέλφων του για την υπόθεση Εργκενεκόν που αφορά μια παραστρατιωτική συνωμοσία για την ανατροπή της κυβέρνησης. Ο διορισμός του, πριν από λίγες εβδομάδες, έβαλε ένα τέλος στην ένταση που είχε δημιουργηθεί εντός του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου, ένα Σώμα όπου κυριαρχούν οι στρατηγοί αλλά προεδρεύει ο πρωθυπουργός. Ο Ερντογάν μπλοκάρισε την προαγωγή πολλών στρατιωτικών, προκαλώντας μεγάλη δυσαρέσκεια στις τάξεις των «πασάδων».

Ο στρατηγός είναι παντρεμένος με τη Νουρντάν και πατέρας δύο παιδιών. Είναι φανατικός οπαδός της Γαλατάσαραϊ και από τα τουρκικά ΜΜΕ επισημαίνεται ιδιαίτερα το γεγονός ότι γνωρίζει αγγλικά. Στη θέση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ θα μείνει για τα επόμενα τρία χρόνια, ως την αποστράτευσή του.

«Εχει δύσκολη δουλειά μπροστά του» λέει ο αναλυτής Γουλφγκάνγκο Πίκολι. «Υπάρχει ένταση στις σχέσεις κυβέρνησηςστρατού ενώ έχει αναζωπυρωθεί και η βία του ΡΚΚ» στη Νοτιοανατολική Τουρκία.

Ο στρατός, αυτοδιορισμένος φύλακας του κοσμικού κράτους, έχει ανατρέψει τέσσερις κυβερνήσεις στην Τουρκία, αλλά τελευταίως οι μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε η κυβέρνηση ως μέρος της πορείας προς την ΕΕ έχουν περιορίσει κατά πολύ την εξουσία του. Ο Ερντογάν, ο οποίος στον αγώνα του κατά του στρατιωτικού και του δικαστικού κατεστημένου έχει την υποστήριξη της ανερχόμενης μεσαίας τάξης που αντιτίθεται στην κεμαλική ελίτ, δηλώνει ότι πρέπει να μπει ένα τέλος στη στρατιωτική «κηδεμονία» της Τουρκίας. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι οι σχέσεις κυβέρνησης- στρατού θα είναι γενικώς ομαλές, με μεμονωμένες στιγμές έντασης. Ομοίως και ο στρατηγός εν αποστρατεία Οζγκέν ο οποίος δήλωσε: Ο Κοσανέρ «είναι δημοκράτης και θα προσπαθήσει να προστατεύσει τις ένοπλες δυνάμεις με δημοκρατικούς τρόπους».

ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΕΠΙΤΕΛΑΡΧΗ

Η Τουρκία διοργανώνει δημοψήφισμα στις 12 Σεπτεμβρίου για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις.

Αν επικρατήσει το «Ναι» θα τροποποιηθεί το Σύνταγμα που είχε καταρτίσει ο στρατός το 1982. Οι μεταρρυθμίσεις θα περιορίσουν τις εξουσίες του στρατού και των δικαστικών. Τον Δεκέμβριο θα δικαστούν οι στρατιωτικοί που συμμετείχαν στο παρακρατικό δίκτυο των εθνικιστών Εργκενεκόν.

Το πλήγμα στην επιρροή του στρατού θεωρείται αναπόφευκτο.