Όταν η Τανσού Τσιλέρ έβαλε το περίστροφο πάνω στο τραπέζι

Με ή χωρίς casus belli, η τουρκική διεκδίκηση στο Αιγαίο είναι συνολική. Η Άγκυρα απαιτεί τη συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο, κάτι που διαδήλωσε και φέτος το καλοκαίρι.
Η απόφαση της Άγκυρας να αποσύρει την «απειλή πολέμου» (ή να αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά αυτής της απειλής) εντάσσεται στο πλαίσιο της νέα πολιτικής της κυβέρνησης Ερντογάν, εμπνεύσεως Νταβούτογλου, περί «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες.

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα δημοσιεύτηκαν στον τουρκικό Τύπο, το νέο Έγγραφο Εθνικής Ασφάλειας, που σχεδιάζει η Τουρκία, γνωστό ως το «Βιβλίο Κόκκινης Γραμμής», θεωρεί πλέον τις γειτονικές χώρες της Τουρκίας, δηλαδή το Ιράν, την Ελλάδα, το Ιράκ και τη Ρωσία, συνεργάτες και όχι εχθρούς.

Το προσχέδιο αναφέρει ότι πια τα 12 ναυτικά μίλια δεν είναι λόγος έναρξης πολέμου. Για την ακρίβεια η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων δεν θα χαρακτηρίζεται «προέχουσα απειλή». Ή κατά μια άλλη εκδοχή, «η πιθανότητα να προκαλέσει η Ελλάδα πόλεμο στο Αιγαίο και να απειλήσει στρατιωτικά την Τουρκία θεωρείται πλέον “απειλή χαμηλής έντασης”».
Στο τελευταίο Έγγραφο, που είχε γραφεί το 2005 και ανανεώνεται κάθε πενταετία, αναφερόταν ότι η επέκταση από την Ελλάδα των χωρικών της υδάτων σε 12 ναυτικά μίλια θεωρείται αιτία πολέμου.
Το σχέδιο, αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του χρόνου και θα ψηφιστεί από το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας το Δεκέμβρη του 2010. Μένει βεβαίως να δούμε την Βουλή της Τουρκίας να άρει την απόφασή της του 1995 για το casus belli.
Mισά μισά
Η πρόθεση της Άγκυρας να αποσύρει το casus belli δείχνει ότι η ντε φάκτο διαπραγμάτευση για τα ενεργειακά αποθέματα του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου συνεχίζεται εντατικά.
Συγχρόνως σε ό,τι αφορά τη χωρική ελληνική θάλασσα και εδώ φαίνεται ότι επιδιώκεται η υποχώρηση της Αθήνας με την επέκταση των χωρικών υδάτων πέρα των 6 ν.μ. κλιμακωτά και κατά περίπτωση, ανάλογα τις περιοχές.
Ο Μ.Α. Μπιράν έγραψε ότι «οι αρμόδιοι των δύο χωρών θα συναντηθούν, θα θέσουν ενώπιόν τους το χάρτη του Αιγαίου και θα αρχίσουν να χαράσσουν ένα νέο σύνορο. Τα τουρκικά και ελληνικά χωρικά ύδατα, σε κάποιο σημείο θα ανέρχονται στα τρία, σε άλλο σημείο στα οκτώ και σε ορισμένα στα 10 ή στα 12 ναυτικά μίλια. Ο νέος χάρτης θα εξασφαλίσει την έξοδο της Τουρκίας στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, θα αντιμετωπίσει τις ανάγκες των στρατιωτικών ασκήσεων και κατά τον ίδιο τρόπο θα εξαλείψει τις ανησυχίες ασφάλειας της Ελλάδας. Η ύπαρξη μιας συμφωνίας στο Αιγαίο θα διευκολύνει και τη λύση όλων των άλλων προβλημάτων.
Και τούτο διότι τα χωρικά ύδατα είναι κλειδί. Εάν αυτά προσδιοριστούν, τότε θα προσδιοριστεί αυτομάτως και ο εναέριος χώρος και αν απαιτηθεί, οι δύο χώρες θα απευθυνθούν και στη Χάγη».
Ο βασικός στόχος όμως της Άγκυρας είναι να αποδεχθεί η Ελλάδα την συνεκμετάλλευση ειδικά στην περιοχή νοτίως της Ρόδου και του Καστελόριζου (που κινήθηκε το Πίρι Ρέις) αλλά και στο βόρειο Αιγαίο (που κινήθηκε το «Τσεσμέ»).
Η παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα δείχνει ότι διεξάγεται παρασκηνιακά συζήτηση περί συνεκμετάλλευσης, με τους Αμερικανούς να κρατάνε για τον εαυτό τους το «δικαίωμα» συμμετοχής στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σε ποσοστά 50%.
Μένει να δούμε ποια είναι η πολιτική της Αθήνας.
Αν θα επεκτείνει τα χωρικά ύδατα με τη μέθοδο της κτένας,
Αν θα αποδεχθεί συνεκμετάλλευση σε περιοχές που είναι ελληνικών δικαιωμάτων.
Η απειλή πολέμου ήταν η αντίδραση της Τουρκίας το 1995 στο δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ. βάσει του νέου (τότε) Δικαίου της Θάλασσας.
Συμφώνα με τα πρακτικά της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης της 8ης Ιουνίου 1995 κατά την 121η συνεδρίασή της, επί πρωθυπουργίας Τανσού Τσιλέρ (κυβέρνηση συνασπισμού κομμάτων Ορθού Δρόμου, DYP-Τσιλέρ) και Σοσιαλδημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (SHP-Ερντάλ Ίνονου), αποφασίστηκε:
«Η Ελλάδα, επωφελούμενη από κάποια άρθρα της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, εξέφρασε πρόσφατα (σ.σ.: πιθανότατα στις 31.5.1995) την επιθυμία να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Αν αυτό πραγματο­ποιηθεί, η Ελλάδα θα θέσει υπό την κυριαρχία της το 72% της Θάλασσας του Αιγαίου.
Μια τέτοια κατάσταση, θα είχε ως αποτέλεσμα η πρόσβαση της Τουρκίας στις θάλασσες και τους ωκεανούς να γίνεται μέσω των ελληνικών χωρικών υδάτων, κάτι που δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει αποδεκτό. Η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο. Η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, αν και ελπίζει ότι η Ελλάδα δεν θα λάβει την απόφαση να διαταράξει την ισορροπία που έχει επιτευχθεί με τη Συνθήκη της Λωζάνης επεκτείνοντας τα χωρικά της ύδατα πέρα των 6 μιλίων, αποφασίζει, έναντι του ενδεχομένου και για να προασπίσει και να προστατεύσει τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας μας, να παραχωρήσει στην κυβέρνηση της Τουρκικής Δημοκρατίας όλες τις αρμοδιότητες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που θα κριθούν απαραίτητες από στρατιωτικής απόψεως, καθώς και να γνωστοποιηθεί η κατάσταση αυτή με φιλικά αισθήματα στην ελληνική και τη διεθνή κοινή γνώμη».
Η απόφαση αυτή ήταν το επιστέγασμα της τουρκικής πολιτικής σε βάρος της Ελλάδας. Ήταν το «περίστροφο» πάνω στο τραπέζι κάθε διαπραγμάτευσης.
Το σκηνικό που στήθηκε στα Ίμια ήταν το απαραίτητο συμπλήρωμα, για την ολοκληρωτική αμφισβήτηση των ελληνικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο.
Πόλωση για το δημοψήφισμα
Είκοσι ημέρες έχουν απομείνει ως τις 12 Σεπτεμβρίου που θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα για την τροποποίηση 26 άρθρων του τουρκικού συντάγματος και ο αγώνας έχει φουντώσει, το κλίμα πολωθεί και η γλώσσα των αρχηγών των κομμάτων αγριέψει.
- «Αν είσαι άντρας… έλα να συζητήσουμε στην τηλεόραση», καλεί τον Ρ.Τ. Ερντογάν ο αρχηγός της αντιπολίτευσης (CHP) ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
- «Το ’χει η φάρα σας να κοροϊδεύετε το λαό» κατηγορεί τον Ταγίπ Ερντογάν, ο αρχηγός του εθνικιστικού ΜΗΡ Ντεβλέτ Μπαχτσελί συμπληρώνοντας πως «ο Ερντογάν θα καταλήξει στο ειδικό δικαστήριο» – επειδή τα έχει κάνει πλακάκια με τον Ότζαλαν για τις κουρδικές ψήφους.
- Το κουρδικό κόμμα BDP δηλώνει μεν δια του αρχηγού του Σελαχατίν Ντεμίρτας ότι «θα μποϊκοτάρει την ψηφοφορία», φαίνεται όμως ότι διαπραγματεύεται την αλλαγή της απόφασης του για Αποχή.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του «Συνεδρίου για μια Δημοκρατική Κοινωνία» που πραγματοποιήθηκε προχθές στο Ντιάρμπακιρ (με συντονιστή τον πρώην αρχηγό του BDP Αχμέτ Τουρκ που τον Δεκέμβρη 2009 του επεβλήθη από το δικαστήριο 5ετής απαγόρευση άσκησης πολιτικών δικαιωμάτων), το BDP θα αναθεωρήσει την απόφασή του για μποϊκοτάρισμα «αν η κυβέρνηση υποσχεθεί ότι θα θεσπίσει νέο σύνταγμα μετά τις βουλευτικές εκλογές του (Ιουλίου) 2011».
Ο Ερντογάν έσπευσε σε συνέντευξή του στο κανάλι ATV, να δηλώσει ότι «βεβαίως και σκέπτεται να θέσει θέμα νέου συντάγματος στην επόμενη Βουλή». Επισημαίνεται ότι το BDP έχει περί τις 2,5 εκατομμύρια ψήφους (το σύνολο του εκλογικού σώματος είναι γύρω στα 40 εκατομμύρια).
Η πόλωση έχει φτάσει στο απόγειο όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του ηγέτη της αντιπολίτευσης Κιλιτσντάρογλου σε συνέντευξη που έδωσε στο γερμανικό Σπίγκελ λέει, μεταξύ άλλων, ότι «ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι πως… η κυβέρνηση του ΑΚΡ κοντεύει να κυριεύσει το κράτος», πράγμα που είναι ο εκπεφρασμένος με κάθε ευκαιρία μεγάλος φόβος της καθεστηκυίας τάξης που διοικεί την Τουρκία από της ιδρύσεώς της (1923) και από πολλούς Τούρκους αναλυτές θεωρείται ότι σήμερα έχει «εκφυλιστεί» στο συγκεχυμένο και σύνθετο μόρφωμα που ονομάζεται «Εργκενέκον».