Για το Αιγαίο, η επόμενη σύρραξη μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας

* Την περασμένη Δευτέρα, η τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ» έγραψε ότι στο νέο Πολιτικό Έγγραφο Εθνικής Ασφάλειας, του οποίου η συγγραφή συνεχίζεται, τα 12 μίλια δεν είναι πλέον αιτία πολέμου μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας και πρόσθεσε ότι, έτσι, «χαλάει πλέον η παπαγαλία στην αντίληψη εξωτερικής απειλής»

Στο Έγγραφο, που είναι γνωστό ως «Βιβλίο των Κόκκινων Γραμμών» της Τουρκίας, οι γειτονικές χώρες δεν χαρακτηρίζονται πλέον ως «εξωτερική απειλή», αλλά ως στοιχείο συνεργασίας. Όπως είναι γνωστό, μετά τη λειτουργία της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, που η Τουρκία ακόμα δεν υπέγραψε, η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση προειδοποίησε και θεσμοθέτησε ότι, αν η Ελλάδα αποτολμήσει να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, αυτό θα σημαίνει αιτία πολέμου (casus belli).

Ταυτόχρονα, η Τουρκία δημιούργησε τη λεγόμενη στρατιά του Αιγαίου, με σαφείς επιθετικές στοχεύσεις κατά των ελληνικών νησιών. Η κρίση με τα Ίμια ήταν μια πρώτη δοκιμή, από την οποία η Ελλάδα βγήκε λαβωμένη, αφού με το γνωστό δόγμα Χόλμπρουκ (no ships, no armies, no flags), η Τουρκία πέτυχε το γκριζάρισμα όχι μόνο των Ιμίων, αλλά και να ρίξει βαριά σκιά μόνιμης αμφισβήτησης στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο. Χωρίς να εισπράττει σχεδόν καμία αξιόπιστη και σοβαρή ελληνική απάντηση, παρά μόνο φλύαρες τοποθετήσεις περί φιλίας, συνεργασίας και διεθνούς νομιμότητας.

Μετά την πρόσφατη συνάντησή του με τον αν. υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Δ. Δρούτσα στη Ρόδο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Νταβούτογλου, ισχυρίστηκε, με έκδηλη επιτήδευση, ότι, τάχα, οι Έλληνες και οι Τούρκοι είναι μια οικογένεια! Περίεργη και εξωφρενική αντίληψη περί οικογένειας, όπου ο ένας εκ των δύο κάνει τον αδίστακτο νταή και εκβιαστή, έτοιμος να στραγγαλίσει το άλλο μέλος. Η Ελλάδα, για πολλά χρόνια, ακολουθεί έναντι της Τουρκίας μιαν αδιέξοδη πλην ολέθρια κατευναστική πολιτική εξημέρωσης του τουρκικού θηρίου. Η Αθήνα εμφανώς δεν έχει κατανοήσει ότι η επόμενη, πιθανή σύρραξη με την Τουρκία θα γίνει στο Αιγαίο. Το κραυγάζει ο Νταβουτογλου στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος. Η Διεθνής Θέση της Τουρκίας» (εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 2010). Ο Νταβούτογλου παραδέχεται ότι «η πιο σοβαρή δυσκολία στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας εντοπίζεται στην αδυναμία δημιουργίας μιας μακροπρόθεσμης και καλά συντονισμένης στρατηγικής, που σχετίζεται με τις θαλάσσιες και υδάτινες αρτηρίες» (σελ. 239).

Αφού ομολογεί ότι η Τουρκία επέδειξε «στρατηγική αμέλεια στο ζήτημα της απεμπόλησης του ελέγχου (!) των νησιών του Αιγαίου», ώστε να εγκαταλειφθούν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γράφει τα εξής αποκαλυπτικά: «Όπως ελέγχει η Τουρκία μέσω των Στενών τον ''παλμό'' του στρατηγικού ελαφρού υπογαστρίου της Ρωσίας, με τον ίδιο τρόπο και η Ελλάδα, μέσω των νησιών του Αιγαίου, απέκτησε το ίδιο στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας. Το σημείο με τις μεγαλύτερες πιθανότητες εμπλοκής σε σύρραξη της Τουρκίας είναι τα νησιά του Αιγαίου, που στενεύουν σε σημαντικό βαθμό το ζωτικό χώρο της (σ.: είναι η ναζιστική θεωρία περί ζωτικού χώρου - lebensraum) και ο λόγος είναι τα ασυγχώρητα λάθη που έγιναν, ως συνέπεια της ανυπαρξίας μιας συνεπούς θαλάσσιας στρατηγικής. Η κρίση του Καρντάκ (Ίμια), που έφερε στο προσκήνιο το θέμα της ελληνικής κυριαρχίας ακόμη και επί των βραχονησίδων που βρίσκονται μπροστά από τα παράλιά μας, είναι το πικρό τιμολόγιο των συσσωρευμένων (τουρκικών) σφαλμάτων που έχουν διαπραχθεί» (σελ. 244). Προφανώς, εξαιτίας των ασυγχώρητων λαθών, η Τουρκία, διά του Νταβούτογλου και του δόγματός του, καθώς και της γενικότερης αναθεώρησης της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, επιχειρεί τώρα να διορθώσει αυτά τα λάθη.

Ο Νταβούτογλου θεωρεί ότι «τα ζητήματα του Αιγαίου και της Κύπρου, που βρίσκονται στο χώρο αλληλεπίδρασης και διέλευσης των περιοχών των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής», «αύξησαν τη σημασία κυρίως της Ανατολικής Μεσογείου, ως νέας περιοχής θαλάσσιας αλληλεπίδρασης. Η Τουρκία δεν είναι μόνο μια χώρα του Αιγαίου, αλλά και μία χώρα της Ανατολικής Μεσογείου». Και προσθέτει: «Οι πολιτικές της Τουρκίας για την Κύπρο και το Αιγαίο πρέπει να επανεξεταστούν. Μία Τουρκία, που έχει αποκλειστεί από το Αιγαίο και έχει περικυκλωθεί στα νότια από τη ''Ρωμέικη Διοίκηση'' (εννοεί την Κυπριακή Δημοκρατία) της νότιας Κύπρου, σημαίνει ότι τα περιθώριά της να κάνει ένα άνοιγμα στον κόσμο έχουν περιοριστεί σημαντικά» (σελ. 266-274). Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών παραδέχεται ότι το Αιγαίο έχει «μία πρώτης τάξης στρατηγική σημασία όχι μόνο για την Ελλάδα και την Τουρκία», αλλ΄ ακόμα και για τις παρευξείνιες χώρες και όλες τις παγκόσμιες και περιφερειακές δυνάμεις, που έχουν ανάγκη ενός μεταφορικού κα εμπορικού κόμβου.

Ο Νταβούτογλου ολοφύρεται, επειδή «η συντριπτική πλειοψηφία των νησιών του Αιγαίου βρίσκεται υπό ελληνική κυριαρχία» και αυτό «αποτελεί το σημαντικότερο αδιέξοδο της πολιτικής της εγγύς θαλάσσιας περιοχής της Τουρκίας» και ισχυρίζεται ότι «τα νησιά του Αιγαίου είναι φυσική προέκταση της γεωλογικής δομής της χερσονήσου της Μικράς Ασίας». Για να καταλήξει ότι τα νησιά του Αιγαίου «αξιολογούνται από την Τουρκία ως ένα πολύ σοβαρό κενό ασφάλειας». Καθαρά πράγματα: Πρώτον, η Τουρκία θεωρεί τα νησιά του ελληνικού Αρχιπελάγους ως «ζωτικό χώρο της» (lebensraum). Δεύτερον, ομολογεί ότι η Τουρκία διέπραξε «ασυγχώρητα σφάλματα» στην ανάκτηση-κατοχή των ελληνικών νησιών μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τρίτον, θεωρεί ότι τα νησιά του Αιγαίου την αποκλείουν από δυσμάς, ενώ η Κύπρος την περικλείει από νότο. Τέταρτον, αμφισβητεί ευθέως και επισήμως την ελληνική κυριαρχία στα νησιά. Πέμπτον, η περικύκλωσή της από τα ελληνικά νησιά αξιολογείται από την Τουρκία ως σημαντικό κενό ασφάλειας, που αποφάσισε να το πληρώσει.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αντιμετωπιστούν οι αδίστακτες, συνεχείς και μεθοδευμένες, καθημερινές σχεδόν παραβιάσεις και αμφισβητήσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και κυριαρχίας των νησιών. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι μόνο με την κατοχή του 37% των εδαφών της, αλλά και των ενεργειακών αποθεμάτων της στα «οικόπεδα» νοτίως και ανατολικά της Κύπρου. Οι Τούρκοι φωνάζουν κυριολεκτικά, στην Αθήνα και στη Λευκωσία, τους ξεκάθαρους στόχους τους στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Η Τουρκία, όπως γράφει ο Νταβούτογλου, «πρέπει να είναι προετοιμασμένη, ώστε να απαντήσει με την απαιτούμενη σκληρότητα σε κάθε γεγονός που απειλεί τους στρατηγικούς της υπολογισμούς». Η Ελλάδα και η Κύπρος πώς ανθίστανται και πώς θα απαντήσουν στο νεο-οθωμανικό επεκτατισμό, που απειλεί την κυριαρχία, εθνική ανεξαρτησία και ελευθερία τους