ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ

ΠΡΙΝ Ο κ. ΠΕΤΑΛΩΤΗΣ πάει για το πουσουκου στην Κωνσταντινούπολη, ως γνωστόν είχε ταξιδεύσει στην Τουρκία ο ανυπεξ Δημήτρης Δρούτσας, που δεν περιορίστηκε όμως μόνο στις επαφές με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και εκπροσώπους της ελληνικής μειονότητας, αλλά πήγε και στην Άγκυρα για να γίνει δεκτός από τον τούρκο πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ, τον πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και φυσικά τον ομόλογό του τούρκο υπεξ Αχμέτ Νταβούτογλου, με τον οποίο είχαν και τις μακρές και σημαντικές συζητήσεις. Λέγεται ότι Δημήτρης και Αχμέτ έχουν γίνει φίλοι, όπως αποδεικνύει ότι ο δεύτερος κάλεσε τον πρώτο σε γεύμα στο... σπίτι του (κάτι που δεν συνηθίζεται σε αυτού του επιπέδου τις διπλωματικές επαφές). Μάλιστα, μαθαίνω ότι το γεύμα είχε ως κύριο πιάτο λαβράκι στη λαδόκολλα, ιδιαίτερα καλά μαγειρεμένο, αλλά αγνώστου προελεύσεως, αν και κάποιοι έσπευσαν να πουν ότι προέρχονταν από το... Αιγαίο. Προφανώς ώστε να διαψευστεί η ρήση ότι «ανήκει στα ψάρια του», από την στιγμή που τα ψάρια αυτά γίνονται μετέπειτα εδέσματα στα γεύματα των υπεξ της Ελλάδας και της Τουρκίας.



ΠΙΟ ΠΡΙΝ ΠΑΝΤΩΣ είχε σπεύσει και ο έλληνας ανυπεξ να τείνει χείρα φιλίας προς την τουρκική πλευρά. Όχι, ο Δρούτσας δεν διαθέτει σπίτι στην Άγκυρα για να ανταποδώσει το γεύμα, αν και τίποτα δεν αποκλείει να πράξει κάτι τέτοιο τον άλλο μήνα στην Αθήνα. Ωστόσο πήγε στην τουρκική πρωτεύουσα κρατώντας ένα δώρο με συγκεκριμένο (διπλό) συμβολισμό, αφού έφερε στον Νταβούτογλου έναν... κλάδο ελαίας. Πρόκειται για ένα δώρο εξαιρετικά φθηνό, αφού δεν είναι καιρός για πολλά έξοδα και πολυτέλειες στους χαλεπούς καιρούς που διανύει η ελληνική οικονομία, που δείχνει όμως και την πρόθεση της Αθήνας για σχέσεις καλής γειτονίας με την Άγκυρα. Δυστυχώς οι φωτογράφοι δεν αποθανάτισαν την στιγμή που ο Δρούτσας παρέδωσε το δώρο στον Νταβούτογλου, για να δούμε τις αντιδράσεις και των δύο και έτσι το μόνο που μας απέμεινε είναι το σκίτσο που εμπνεύστηκε από την περίσταση η Έφη Ξένου για το «Βήμα».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΣΗ του τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Θράκη, δεύτερη φορά στα χρονικά μετά από την περίφημη επίσκεψη λίγο μετά τις εκλογές του 2004, έχουν αρχίσει διακριτικά να προετοιμάζονται οι ελληνικές αρμόδιες αρχές. Βέβαια, σχετικό αίτημα δεν έχει ακόμα υποβληθεί από τουρκική πλευράς, θεωρείται όμως σχεδόν βέβαιο από αρμόδιους παράγοντες ότι κάτι τέτοιο θα γίνει, όπως άλλωστε συμβαίνει σχεδόν με κάθε επίσημη τουρκική αντιπροσωπεία που επισκέπτεται την ελληνική πρωτεύουσα τα τελευταία χρόνια. Και επειδή δεν θα είναι εύκολο να δικαιολογηθεί ένα «όχι» στην τρέχουσα συγκυρία, οι περισσότεροι διπλωμάτες στο ελληνικό υπεξ έχουν από τώρα αρχίσει να προετοιμάζονται για την πολύ πιθανή επικείμενη έλευση στην Θράκη του τούρκου πρωθυπουργού και ίσως του πλήθους των υπουργών που θα τον συνοδεύει, μετά τις επαφές και τις όποιες συμφωνίες θα έχουν υπάρξει στην Αθήνα.

ΟΙ ΠΙΟ ΤΟΛΜΗΡΟΙ μάλιστα δεν αποκλείουν, αν και όταν έρθει ο Ερντογάν στην Θράκη να συνοδεύεται και από τον ίδιο τον έλληνα πρωθυπουργό, που έχει εκφράσει άλλωστε την επιθυμία να είναι το γεωγραφικό μας διαμέρισμα από τις πρώτες περιοχές της χώρας στις οποίες θα περιοδεύσει ως πρωθυπουργός. Βέβαια, ο ΓΑΠ έχει έρθει ως πρωθυπουργός στις αρχές της χρονιάς στην ορεινή Ξάνθη, για τα εγκαίνια της συνοριακής διάβασης Θερμών – Ζλάτογκραντ, αλλά τότε η παρουσία του ήταν ολιγόωρη (και κυρίως στο βουλγαρικό έδαφος). Οπότε η επίσκεψη εκείνη «δεν μετράει». Κάποιοι μάλιστα δεν αποκλείουν η έλευση Παπανδρέου, εφόσον φυσικά γίνει, να συμπέσει με τις εορταστικές εκδηλώσεις της 14ης Μαΐου για την ενσωμάτωση της Θράκης στον εθνικό κορμό, ακριβώς δηλαδή σε ένα μήνα από σήμερα. Λέτε να είναι αυτή η ημερομηνία της επίσκεψης και του Ερντογάν στην Ελλάδα, που έχει προγραμματιστεί ανεπισήμως για τα... μέσα Μαΐου, οπότε να ανέβουν τελικά μαζί οι δύο πρωθυπουργοί στην Κομοτηνή; Θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον, αν και φαντάζει χλωμό να αποδεχθεί κάτι τέτοιο η τουρκική διπλωματία.

ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ πρέπει να τονιστεί ότι στην απόφαση που ελήφθη για δημιουργία Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας με επικεφαλής τους Παπανδρέου - Ερντογάν και συμμετοχή δεκαεπτά συνολικά υπουργών (επτά από την Αθήνα και δέκα από την Άγκυρα), δεν υπήρξε καμία αναφορά σε Θράκη ή γενικά μειονότητες ούτε από τη μία πλευρά ούτε από την άλλη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα εγερθεί και σχετικό ζήτημα, όπως συνέβη πριν από χρόνια, στις αρχές σχεδόν της δεκαετίας, όταν ξεκίνησαν εκείνες οι διερευνητικές επαφές μεταξύ εμπειρογνωμόνων των δύο υπουργείων Εξωτερικών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες, οι οποίες σαράντα και πλέον γύρους μετά δεν έχουν καταλήξει σε κάποιο αποτέλεσμα.

ΤΟΤΕ ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ότι οι δύο αντιπροσωπίες, που είχαν ως επικεφαλής τον έλληνα πρέσβη Αναστάσιο Σκοπελίτη και τον τούρκο Ουγούρ Ζιγιάλ, θα ασχολούνταν μόνο με το Αιγαίο. Οι τούρκοι με το καλημέρα έθεσαν θέμα Θράκης, αλλά οι έλληνες το ξέκοψαν. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και μάλιστα προχώρησαν σε τέτοιο βαθμό, που κάποια στιγμή έφτασαν σε συμφωνία για υπογραφή συνυποσχετικού για παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας στο δικαστήριο της Χάγης. Ο Σκοπελίτης παρουσίασε ένα σχέδιο κοινής ανακοίνωσης, το οποίο σε γενικές γραμμές έγινε δεκτό από την άλλη πλευρά. Το μόνο που ζήτησε ο Ζιγιάλ ήταν η προσθήκη μιας ακροτελεύτιας παραγράφου, η οποία έλεγε ότι «με την ανωτέρω περιγραφόμενη διαδικασία τίθεται σε οδό επίλυσης ένα από τα μείζονα ζητήματα, τα οποία χωρίζουν τις δύο χώρες». Η ελληνική πλευρά ζήτησε διευκρινίσεις για το ποια είναι τα άλλα ζητήματα. Ο Ζιγιάλ προσπάθησε να υπεκφύγει, αλλά όταν πιέστηκε ανέφερε ως ένα απ’ αυτά το ζήτημα της Θράκης! Ύστερα από αυτή τη (νέα) δήλωση, στην Αθήνα έγιναν δεύτερες σκέψεις. Εκτιμήθηκε δικαιολογημένα ότι με την υπογραφή του συνυποσχετικού δεν επρόκειτο να λυθεί η ελληνοτουρκική διένεξη. Απλώς, θα ρυθμίζονταν ορισμένες πτυχές της. Η Ελλάδα θα προέβαινε σε μεγάλες υποχωρήσεις χωρίς να έχει εξασφαλίσει το επιδιωκόμενο οριστικό κλείσιμο του μετώπου με την Τουρκία, αφού η Αγκυρα θα είχε την ευκαιρία να επανέλθει όποτε αυτή έκρινε σκόπιμο, επαναφέροντας και τις διμερείς σχέσεις στον αστερισμό της έντασης.

ΕΚΕΙΝΗ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ουσιαστικά αποδείκνυε με τον πιο περίτρανο τρόπο τις προσπάθειες της Αγκυρας να έχει τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να προκαλεί κλίμα αναταραχής, ακόμα και μέσω της μουσουλμανικής μειονότητας. Είναι πια αποδεδειγμένη στην πράξη η πολιτική βούληση του μετακεμαλικού καθεστώτος να διατηρούνται εστίες τριβών με την Ελλάδα. Και αυτό δεν φαίνονταν μονάχα από το γεγονός ότι η Τουρκία προσπαθεί διαρκώς να εγείρει νέα θέματα, όπως με τις «γκρίζες ζώνες» και τις παραβιάσεις στον εναέριο χώρο του Φαρμακονησίου, αλλά και από το ότι αποφεύγει συστηματικά να ρυθμίσει ακόμα και τελείως τεχνικού χαρακτήρα ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα η τοποθέτηση των συνοριακών πυραμίδων στον Εβρο. Έτσι η συμφωνία ακυρώθηκε στο «παρά ένα» και οι επαφές παραμένουν τόσα χρόνια πλέον διερευνητικές, με τον πρώην διπλωμάτη αλλά και διοικητή της ΕΥΠ Παύλο Αποστολίδη να αναλαμβάνει εφεξής με απόφαση του Γ. Παπανδρέου επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπίας για τις σχετικές συζητήσεις...