Οι αντιφάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας

Η πρόσφατη έξαρση των επιθέσεων του ΡΚΚ εναντίον στρατιωτικών στόχων στην Τουρκία υπενθύμισε με τον πιο δυσάρεστο τρόπο στην τουρκική κυβέρνηση ότι τα προβλήματα του οίκου της παραμένουν ανεπίλυτα. Μπορεί το ενδιαφέρον για την αποπυρηνικοποιημένη Μέση Ανατολή ή για την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσεως στο ζήτημα του εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιράν να προσέλκυσαν τους προβολείς της διεθνούς δημοσιότητος, άλλα όμως είναι τα μείζονα και επείγοντα προβλήματα για την Τουρκία. Κατά τούτο παρατηρείται μία ενδιαφέρουσα αντίφαση. Από την μία, η κυβέρνηση Ερντογάν παίρνει πρωτοφανή διπλωματικά ρίσκα καταψηφίζοντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας την αμερικανική πρόταση για επιβολή κυρώσεων στο Ιράν και φθάνοντας κοντά στην διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ μετά την επίθεση στον στολίσκο ανοικτά της Γάζας. Από την άλλη η ίδια κυβέρνηση δείχνει να έχει εγκαταλείψει μία από τις πλέον ρηξικέλευθες και με υψηλό πολιτικό κόστος επιλογές της, αυτήν του «Κουρδικού Ανοίγματος».

Παρά τις επανειλημμένες κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, ελάχιστα έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες προς την κατεύθυνση της προστασίας των δικαιωμάτων των Κούρδων της Τουρκίας. Το αντίθετο, προσφάτως τα μέλη του ΡΚΚ τα οποία είχαν επιστρέψει στην Τουρκία τον περασμένο Οκτώβριο, σε ό,τι αποτέλεσε το αποκορύφωμα του «Κουρδικού Ανοίγματος» συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη αντιμετωπίζοντας ποινές πολυετούς φυλακίσεως.

Καθώς όλα αυτά συνέβαιναν, ήταν λογικό να προσπαθήσει το ΡΚΚ να οξύνει ακόμη περισσότερο την αντιπαράθεση μεταξύ Κούρδων και Τούρκων με την διεξαγωγή μεγάλης κλίμακος και θανατηφόρων επιθέσεων. Αυτή που δεν είναι λογική είναι η επαμφοτερίζουσα στάση της τουρκικής κυβερνήσεως. Μέχρι προσφάτως, η τουρκική κυβέρνηση έδειχνε διατεθειμένη να ακολουθήσει την διεθνή πεπατημένη αναφορικά με την επίλυση του προβλήματος της τρομοκρατίας. Συχνά το πρόβλημα της τρομοκρατίας παρομοιάζεται με την ελονοσία. Είναι αδύνατον να εξολοθρεύσει κανείς ένα ένα όλα τα κουνούπια που ζούν στα λιμνάζοντα νερά και μεταφέρουν την ελονοσία, μπορεί κάποιος όμως με συστηματική δουλειά να αποξηράνει τον βάλτο. Η αποξήρανση ενός βάλτου στερεί από τα κουνούπια τις συνθήκες για την ευημερία και πολλαπλασιασμό τους, μειώνει τον αριθμό τους σε αμελητέες ποσότητες και τελικά συμβάλλει ουσιαστικά στην εξάλειψη της ελονοσίας. Αυτή η στρατηγική ακολουθήθηκε στην επίλυση του Βορειοϊρλανδικού ζητήματος.

Έτσι και στο Κουρδικό ζήτημα, το ζητούμενο δεν έπρεπε να είναι να συλληφθούν ή να σκοτωθούν όλα τα μέλη του ΡΚΚ. Αυτό ήταν αδύνατον εκ των πραγμάτων. Αυτό που μπορούσε να γίνει ήταν να αρθούν οι νομικές, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και άλλες συνθήκες οι οποίες διαιωνίζουν τις διακρίσεις εναντίον της κουρδικής μειονότητος και ευνοούν την στρατολόγηση μελών του ΡΚΚ. Αυτή η πολιτική με την οποία ήταν σύμφωνο και το «Κουρδικό Άνοιγμα» δείχνει να εγκαταλείπεται από την κυβέρνηση Ερντογάν. Αντ’ αυτού γίνεται στροφή προς την πολλάκις αποτυχούσα «στρατιωτική λύση» του προβλήματος του ΡΚΚ, καθώς και προσπάθεια συνδέσεως των επιχειρήσεων του ΡΚΚ με την κρίση στις σχέσεις με το Ισραήλ, αφήνοντας υπονοούμενα για ισραηλινή υποστήριξη προς το ΡΚΚ.

Έτσι φαίνεται η τουρκική κυβέρνηση να ενδιαφέρεται περισσότερο για τα παιδιά της Γάζας παρά για τα παιδιά του Ντιγιάρμπακιρ, αν και τα τελευταία μόνο είναι πολίτες της Τουρκίας. Χωρίς να δρομολογήσει την ειρηνική λύση του Κουρδικού ζητήματος στην Τουρκία, η τουρκική κυβέρνηση κινδυνεύει να πέσει θύμα των ιδίων αντιφάσεων και περιορισμών τις οποίες η ίδια στηλιτεύει στην πολιτική των δυτικών κυβερνήσεων στο Μεσανατολικό.