Τουρκία: Η δημοσιογραφία, η δημοκρατία και το θράσος του Ερντογάν

* H Aκαδημία Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, στην οποία "εκπαιδεύονται" οι Τούρκοι δημοσιογράφοι, υπάγεται στη Διοίκηση Ακαδημιών Πολέμου, του τουρκικού ΓΕΕΘΑ. Παρόλα αυτά, δεν αντέδρασε κανείς Έλληνας δημοσιογράφος, πλην Χαρβαλία, στη βαρύτατη κατηγορία που εκτόξευσε εναντίον τους ο Ερντογάν. Τί να πει κανείς. Ας βγάλει ο καθένας μας τα συμπεράσματά του και για τον Ερντογάν και για τους Έλληνες δημοσιογράφους!

Δημοσιογράφοι - Επιτελείς
Αθήνα, 10 Ιουλίου 2008
Αναρτάται μετάφραση άρθρου του Τούρκου δημοσιογράφου Τουντζάι Οπτσίν που δημοσιεύθηκε στο εβδομαδιαίο τουρκικό περιοδικό «Ακτουέλ» της 9ης Νοέμβρη 2000. Το άρθρο αναφέρεται στην εκπαίδευση που γίνεται στους δημοσιογράφους από τον τουρκικό στρατό στην Ακαδημία Εθνικής Ασφαλείας, για να μπορούν στη συνέχεια να λειτουργούν με βάση τις επιδιώξεις του στρατού και του βαθέως κράτους, στον κρίσιμο τομέα της επιρροής της κοινής γνώμης.

Το άρθρο, παρ' ότι γράφτηκε το 2000, εκτιμούμε ότι έχει επικαρότητα, με βάση τις εξελίξεις που αφορούν την οργάνωση ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ και τις συζητήσεις που γίνονται γύρω από το βαθύ κράτος και τη λειτουργία του.
Σάββας Καλεντερίδης

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΕΠΙΤΕΛΕΙΣ
Τους προηγούμενους μήνες μας απασχόλησε το θέμα των δημοσιογράφων που είναι ταυτόχρονα υπάλληλοι της ΜΙΤ. Μετά όμως την αναφορά του δημοσιογράφου Τσεγκίζ Τσαντάρ στους «δημοσιογράφους της Ακαδημίας Εθνικής Ασφάλειας», κατά την πρόσφατη συνέντευξή του στη δημοσιογράφο Νεσέ Ντουζέλ, στην εφημερίδα Ραντικάλ την 30 Οκτωβρίου η προσοχή όλων μας στράφηκε σ’αυτούς.
Υπάρχουν λοιπόν δημοσιογράφοι που διδάσκουν στην Ακαδημία Εθνικής Ασφάλειας, όπως επίσης και δημοσιογράφοι που καλούνται και εκπαιδεύονται σ’αυτή.
Τί όμως είναι η ΑΕΑ, ποιοί είναι οι δημοσιογράφοι που εκπαιδεύονται σ’αυτή και το σημαντικότερο, ποιοί είναι αυτοί που διδάσκουν στη ΑΕΑ;
Μιλήσαμε με τους δημοσιογράφους που έχουν παρακολουθήσει «κούρς» στη ΣΕΑ.
Ο Τσεγκίζ Τσαντάρ, δήλωνε στη δημοσιογράφο Νεσέ Ντουζέλ: «Οι δημοσιογράφοι που παρακολούθησαν μαθήματα στην ΑΕΑ πρέπει να συνεχίσουν να θεωρούνται δημοσιογράφοι; Άς αποκαλυφθούν τα ονόματα αυτών που έχουν εκπαιδευτεί στην ΑΕΑ. Τι μαθήματα παρακολουθούν; Ποιό είναι το πρόγραμμα εκπαίδευσής τους; Ποιοί δημοσιογράφοι εκπαιδεύτηκαν; Ας δούμε τα άρθρα τους πρίν την εκπαίδευση στην ΑΕΑ και ας τα δούμε και μετά. Τότε μπορούμε να δούμε αν αυτοί μπορούν να θεωρούνται ακόμη δημοσιογράφοι ή κάτι άλλο. Άς δώσουμε όλοι μαζί την απάντηση».
Πριν από λίγους μήνες η Τουρκία ταρακουνήθηκε από τις φήμες για τους δημοσιογράφους που ήταν ταυτόχρονα υπάλληλοι της ΜΙΤ. Κωδικά ονόματα, δημοσιογράφοι που μετά τη συνταξιοδότησή τους συνέχισαν την καριέρα τους στη ΜΙΤ, δημοσιογράφοι που υπηρέτησαν στο εξωτερικό σαν πράκτορες της ΜΙΤ με το κάλυμα του δημοσιογράφου,πρακτορεία ειδήσεων που έστησε η ΜΙΤ με δημοσιογράφους κλπ.
Τώρα έχουμε τους δημοσιογράφους που εκπαιδεύονται στην πιό μυστική στην πιό «βαθειά» υπηρεσία του τουρκικού κράτους.
Το Ακτουέλ, έψαξε και βρήκε αυτούς τους δημοσιογράφους. Και πήγε ακόμη και πιό πέρα.
ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ
Σην ΑΕΑ οι δημοσιογράφοι δεν αρκούνται μόνο σε παραδόσεις ορισμένων μαθημάτων. Ορισμένοι φημισμένοι δημοσιογράφοι είναι διδακτικό προσωπικό της ΑΕΑ. Κάποια μεγάλα ονόματα είναι ο γενικός διευθυντής εκπομπών της τηλεόρασης Σταρ και αναλυτής της εφημερίδας Σταρ Ουγούρ Ντουντάρ, ο επικεφαλής της εφημερίδας Τζουμχουριέτ στην Άγκυρα και σχολιογράφος Μουσταφά Μπαλμπάι, ο σχολιογράφος της Χουριέτ Μουμτάζ Σοϋσάλ και άλλοι.
Δεν είναι λιγώτερο επώνυμοι και αυτοί που παρακολουθούν μαθήματα στην ΑΕΑ.
Ανάμεσα σ’αυτούς είναι ο γενικός διευθυντής του πρακτορείου «Ανατολή» Μεχμέτ Γκιουλέρ, ο διευθυντής ειδήσεων του ίδιου πρακτορείου Λεβέντ Πιρλέρ, οι αναλυτές-σχολιογράφοι Χουλκί Τσεβίζογλου, Εμίν Παζαρτζί, Μαχμούτ Μπουλούτ, Οκτάυ Πιρίμ, Αχμέτ Ντιντς, Αντνάν Οκσούζ, Χαλούκ Οργκούν, Ομέρ Λουτφί Καμπούρογλου, και άλλοι.
Η λίστα μακραίνει και πάει.....
Ορισμένοι από αυτούς επιβεβαιώνουν το γεγονός της εκπαίδευσής τους στην ΑΕΑ. Άλλοι δέχονται ότι παρακολούθησαν μαθήματα και σεμινάρια μιάς εβδομάδας, άλλοι δύο εβδομάδων και άλλοι, όπως ο διευθυντής του περιοδικού «Ακσιόν» Οκσούζ και ο διευθυντής του περιοδικού «Γκρουπ Φόρουμ» Καμπούρογλου, παρακολούθησαν μαθήματα για έξι ολόκληρους μήνες επί πέντε ημέρες την εβδομάδα, κατοχυρώνοντας έτσι τον τίτλο του «μόνιμου».
Ο δημοσιογράφος Οκσούζ, θεωρεί απόλυτα φυσιολογική την εκπαίδευση των δημοσιογράφων στην ΑΕΑ υποστηρίζοντας τα εξής: «Οσοι πηγαίνουν στην ΑΕΑ σίγουρα επωφελούνται. Εγώ θα ήθελα να πηγαίνουν εκεί όλοι οι δημοσιογράφοι, για να μάθουν πως σκέφτεται το κράτος σε όλα τα θέματα και τί εκτιμήσεις κάνει».
Ο Καμπούρογλου δεν έχει διαφορετική άποψη. Τουναντίον, πιστεύει ότι όσοι κατά καιρούς εκπαιδεύονται στη ΑΕΑ, πρέπει κατά τακτά χρονικά διαστήματα να επανεκπαιδεύονται. Έτσι θα ενημερώνονται συνεχώς, θα μαθαίνουν καινούργιες πληροφορίες και θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις εξελίξεις σε διάφορα θέματα που απασχολούν το κράτος σε μόνιμη βάση.
Ο επικεφαλής της εφημερίδας «Ακσάμ» στην Άγκυρα Εμίν Παζαρτζί, μας είπε:
«Ανταποκριθήκαμε σε μία πρόσκληση κρατικής αρχής, δεν πήγαμε σε στρατόπεδο τρομοκρατικής οργάνωσης».
Ο Χουλκί Τσεβίζογλου μας είπε:
«Θέλησα να μάθω τί σκέφτεται το κράτος για ορισμένα θέματα»
ΤΟ ΓΕΕΘΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΟ, Η ΑΕΑ ΑΝΟΙΚΤΗ
Όλοι όσοι παρακολούθησαν μαθήματα στην ΑΕΑ, σε ένα θέμα έχουν την ίδια άποψη. Στην ΑΕΑ υπάρχει ένα κλίμα ελευθερίας. Ο Αντνάν Οκσούζ τη χαρακτηρίζει «πλατφόρμα ελευθερίας». Ο ίδιος δημοσιογράφος λέει:
«Το ΓΕΕΘΑ δεν μας καλλεί σε καμμία εκδήλωσή του επειδή σχολιάσαμε αρνητικά τις αποφάσεις της 28ης Φλεβάρη. Η ΑΕΑ όμως δεν είναι έτσι. Εκεί όλοι είναι ίσοι. Είναι ανοικτή σε όλα τα ΜΜΕ».
Και ο σκοπός των μαθημάτων είναι η ενημέρωση των δημοσιογράφων ή η διαμόρφωση συγκεκριμένης συνείδησης σε κάποια θέματα;
Οι δημοσιογράφοι το απορρίπτουν μετά βδελυγμίας.
Ο Χουλκί Τσεβίζογλου λέει:
«Ο σκοπός εκεί δεν είναι η διαμόρφωση σε όλους σγκεκριμένης άποψης. Άλλωστε εμένα δεν μπορεί να με επηρεάσει κανείς. Εγώ συμμετείχα σε ένα αθώο συμπόσιο της ΑΕΑ που είχε σχέσει με τα προβλήματα εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας. Εκεί μας ενημέρωσαν για θέματα όπως, τι είναι το FIR, το ιστορικό του Κυπριακού προβλήματος, κλπ. Δεν μας είπαν αυτή είναι η άποψή μας για την Ελλάδα, έτσι θα γράφετε. Σας το λέω εγώ που είμαι μάρτυρας».
Ο Αντάν Οκσούζ που μας εξήγησε ότι όσοι αποφοιτούν από της ΑΕΑ, έχουν τις ίδιες απόψεις στα θέματα που διδάσκονται στην ακαδημία, απορρίπτει με κατηγορηματικό τρόπο την δημιουργία εννιαίας συνείδησης στους αποφοιτούντες δημοσιογράφους λέγοντας:
«Μετά την αποφοίτηση δεν υπάρχει καμμιά επαφή για να μας κατευθύνουν. Υπάρχει έξω η άποψη ότι όσοι αποφοιτούν από την ΑΕΑ, στη συνέχεια κατευθύνονται μόνιμα από αυτή. Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα. Κατά κάποιο τρόπο υλοποιούμε αυτά που μάθαμε στη σχολή Επικοινωνίας του πανεπιστημίου. Η είδηση θα είναι πλήρης όταν επωφεληθείς όσο είναι δυνατόν από περισσότερες πηγές.η εκπαίδευση είναι σε αυτό το πλαίσιο».
ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΤΗΝ 30Η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου εύκολο να φοιτήσει κανείς στην ΑΕΑ. Και αυτό επειδή η ΑΕΑ υπάγεται στην Διοίκηση Ακαδημιών Πολέμου. Εκεί είναι το φυτώριο όπου εκπαιδεύονται οι αξιωματικοί των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και στη συνέχεια, με την αποφοίτησή τους λαμβάνουν τον τίτλο του επιτελούς. Εκεί επίσης εκπαιδεύονται μετά από πολύ προσεκτική επιλογή και υψηλόβαθμοι υπάλληλοι του τουρκικού κράτους σε θέματα που έχουν σχέση με την εθνική ασφάλεια.
Τα τελευταία χρόνια, άρχισαν να καλούνται για φοίτηση στην ΑΕΑ εκτός από υπαλλήλους του δημοσίου και στελέχη μαζικών και κοινωνικών οργανώσεων, καθώς και άτομα από το χώρο των ΜΜΕ.
Τα μαθήματα διαρκούν έξι μήνες και όσοι συμμετέχουν σε αυτά αποκαλούνται «μόνιμοι». Οι μόνιμοι μέχρι πέρισυ αποφοιτούσαν από την ΑΕΑ μετά από στρατιωτική τελετή απονομής διπλώματος την 30η Αυγούστου κάθε έτους.
Από φέτος άλλαξαν τα πράγματα αφού στην ΑΕΑ φοιτούν δύο σειρές εκπαίδευσης, διάρκειας έξι μηνών η κάθε μία.
Με βάση το άρθρο 21 του υπ’αριθμό 657 νόμου, κατά την επιλογή υπαλλήλων που τοποθετούνται στο εξωτερικό, προτιμούνται οι απόφοιτοι της ΑΕΑ.
Το συντονισμό για την επιλογή των δημοσιογράφων που θα φοιτήσουν στην ΑΕΑ την έχει αναλάβει η Γενική Διεύθυνση Τύπου και Ενημέρωσης της Πρωθυπουργείας. Κέθε περίοδο στέλνει στα ΜΜΕ έγγραφα και ζητάει να προτείνουν ονόματα για τη φοίτησή τους στην ΑΕΑ. Στη συνέχεια στέλνει στη Διοίκηση Ακαδημιών Πόλέμου την κατάσταση με διπλάσιο αριθμό ονομάτων δημοσιογράφων από αυτούς που θα εισαχθούν στην ΑΕΑ.
Στη συνέχεια ακολουθεί η έρευνα της καταλληλότητας των υποψηφίων από την ΜΙΤ, το ΓΕΕΘΑ και την Ασφάλεια.
Από αυτούς που τελικά θα κριθούν κατάλληλοι, γίνεται η τελική επιλογή αυτων που θα φοιτήσουν στην ΑΕΑ.
Φυσικά έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα, ούτως ώστε οι απόφοιτοι να μην σκορπίσουν σε «διάφορες κατευθύνσεις». Έχει ιδρυθεί σύλλογος με την επωνυμία «Σύλλογος Εθνικής Ασφάλειας και Στρατηγικών Ερευνών», στον οποίο σύλλογο δεν γίνονται μέλη όσοι δεν έχουν αποφοιτήσει από την ΑΕΑ. Από τους 1500 πολίτες που έχουν αποφοιτήσει μέχρι τώρα από την ΑΕΑ, ενεργά μέλη του συλλόγου είναι τα 200.
Ο σύλλογος έχει σαν διεύθυνση και χώρο δραστηριοποίησης τα γραφεία του περιοδικού « Γενί Φόρουμ», το οποίο είναι ένα δεξιο-κεμαλιστικό αντικομουνιστικό περιοδικό της δεκαετίας του ’70. Στο περιοδικό που εκδίδονταν από τον καθηγητή Αϊντίν Γιαλτσίν, έγραφαν άρθρα και οι καθηγητές Φερρούχ Μπόζμπεϊλί και Τουρχάν Φεϋζίογλου.
Φυσικά, υπάρχει ένα θέμα με τη λειτουργία ενός τέτοιου συλλόγου στα γραφεία ενός περιοδικού με τέτοιο παρελθόν, όμως το πραγματικό ερώτημα είναι το κατά πόσον συνάδει η φοίτηση και παράδοση μαθημάτων από δημοσιογράφους σε ένα κρατικό ίδρυμα μυστικής εκπαίδευσης, με την αρχή της ανεξαρτησίας του δημοσιογράφου και του τύπου.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Δημοσιογράφων Τουρκίας κ. Ναίμ Γκιουρελί, απάντησε στο ερώτημα αυτό χωρίς καν να το σκεφθεί: «Δεν βλέπω κανένα πρόβλημα στο θέμα της παράδοσης μαθημάτων από δημοσιογράφους σε δημοσιογράφους μέσα στα πλαίσια εκπαίδευσης που γίνεται σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα. Τώρα όσον αφορά τη συμμετοχή δημοσιογράφων σε πάνελ, κονφεράνς και παρόμοιες εκδηλώσεις που διοργανώνουν διάφορες υπηρεσίες και φορείς, ο καθένας μπορεί να πει τις απόψεις του. Αρκεί να μην θίγεται η ανεξαρτησία του τύπου και η ουδετερότητα του δημοσιογράφου».
Όλοι δε οι δημοσιογράφοι που ρωτήθηκαν λένε το ίδιο πράγμα: «Ας δούνε τα γραπτά μας πρίν και μετά τη φοίτησή μας στην ΑΕΑ. Δεν υπάρχει καμμία διαφορά».
Η σημαντικώτερη όμως τοποθέτηση όλων των δημοσιογράφων που ρωτήθηκαν για το θέμα είναι η εξής:
«Είναι μεγάλη τιμή να γίνεις δεκτός για να φοιτήσεις στη Ακαδημία Εθνικής Ασφάλειας».