Μάθημα πατριωτισμού

Έχει περάσει πολύς καιρός. Μήνες ολόκληροι που είχα να επισκεφτώ τον φίλο μου τον Αμέτ, που ζει με την οικογένειά του σε ένα πανέμορφο Πομακικό χωριό στην ορεινή Ξάνθη. Δυστυχώς δεν μπόρεσα να τον επισκεφτώ ούτε στην γιορτή του Κουρμπάν Μπαϊράμ…
Έχει αρχίσει να χειμωνιάζει για τα καλά, αφού το κρύο είναι αρκετά τσουχτερό. Φτάνοντας στο σπίτι του, ο Αμέτ με υποδέχτηκε γεμάτος χαρά στην είσοδο. Προχωρήσαμε στο εσωτερικό και καθίσαμε στο κουζινάκι, ένα υπέροχο μικρό δωμάτιο όπου η θαλπωρή από την ζέστη της ξυλόσομπας ήταν μοναδική. Ο μικρός του γιός, ο Μουσταφά, είχε πάρει την «μασιά» (σιδερένια λαβίδα) και ανακάτευε τα πυρωμένα κάρβουνα. Στο πάνω μέρος της σόμπας ακουμπούσαν μερικά κάστανα, χαραγμένα στη μέση και ανέδιδαν το άρωμά τους, προσκαλώντας με να γευτώ τα χαρίσματα της φύσης…
Με το που καθίσαμε, η Νεδιμέ –η γυναίκα του Αμέτ- ήρθε με έναν δίσκο και μου πρόσφερε νερό. Μετά από λίγο ακολούθησε και ο καφές… Είναι γεγονός πως από την στιγμή που πήρα τηλέφωνο για να ενημερώσω για την επίσκεψη, μου φάνηκε πολύ παράξενο που απάντησε ο Αμέτ, επειδή τέτοιο καιρό, μετά την γιορτή του Κουρμπάν Μπαϊράμ φεύγει για δουλειά στο εξωτερικό…

Η Νεδιμέ αποτραβήχτηκε σε άλλο δωμάτιο και μας άφησε μόνους μας να τα πούμε. Ο Αμέτ έδειχνε προβληματισμένος. Το χαμόγελό του δεν μπορούσε να κρύψει την ανησυχία του.
- Ανησυχώ, Κώστα. Ανησυχώ, επειδή δουλειές δεν υπάρχουν. Καθόλου. Καμία οικοδομή, σχεδόν, δεν γίνεται. Και αυτές που προχωράνε έχουν συνεργεία, αλλά δεν μπορώ να μπω σε αυτά τα συνεργεία. Εκεί μπαίνουν μόνο όσοι τα έχουν καλά με τους «απέναντι» (εννοώντας τους Τούρκους και τους πρακτορίσκους τους στην περιοχή).
- Και γιατί ρε Αμέτ δεν λες ότι είσαι δικός τους; Πες το μόνο. Δεν χρειάζεται να το εννοείς. Αν έτσι μπορείς να βρεις δουλειά, δεν πειράζει.
- Άκουσέ με, Κώστα. Αν δεχτώ μία φορά όσα μου πούνε, αν δηλώσω μία φορά όσα θέλουν να ακούσουν, αυτά θα ισχύουν για πάντα. Έχουν τον τρόπο τους. Αλλά, είναι και το άλλο… Εγώ δεν θέλω να «σκύψω». Δεν θέλω να κάνω ή να πω πράγματα που δεν πιστεύω. Δεν θέλω να βάλω κανέναν τους στο κεφάλι μου. Γιατί, μετά, αυτοί οι άνθρωποι θα είναι και στα κεφάλια των παιδιών μου. Κατάλαβες; Εγώ δεν θέλω κάτι τέτοιο. Εγώ θέλω στο σπίτι μου κουμάντο να κάνω εγώ, όχι άλλοι…
- Τότε γιατί δεν πας στο εξωτερικό για δύο-τρεις μήνες; Μου έχεις πει ότι δίνουν πολύ καλά λεφτά…
- Ναι, δίνουν καλά λεφτά, αλλά… Λεφτά για την κηδεία σου δίνουν… Άσε που για να πιάσεις δουλειά πρέπει να μπεις σε συνεργείο. Και τα συνεργεία τα έχουν άνθρωποι που ζητάνε τα ίδια με εδώ.
- Καλά, το δεύτερο το καταλαβαίνω, αλλά τι εννοείς, ότι σου δίνουν λεφτά για την κηδεία σου;
- Οι δουλειές που μας βάζουν να κάνουμε, δεν είναι για ανθρώπους. Να σου πω να το καταλάβεις. Μπαίνουμε σε μεγάλες δεξαμενές πλοίων να τις καθαρίσουμε ή δουλεύουμε στην κατασκευή σε κότερα. Και στις δύο περιπτώσεις τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι πολύ επικίνδυνα για την υγεία. Και δεν μας δίνουν προστατευτικές στολές, μάσκες να αναπνέουμε… Έτσι, όποιος κάνει αυτή τη δουλειά, θεωρείται πεθαμένος. Ξέρεις, έχουνε πεθάνει αρκετοί στα γύρω χωριά από τέτοιες δουλειές.
- Μάλιστα. Δουλειά που σε στέλνει στον άλλο κόσμο…
- Και γρήγορα. Εάν κάποιος δουλέψει συνεχόμενα περισσότερο από 3 μήνες, πεθαίνει μετά από 2 χρόνια… Έτσι λοιπόν, όπως καταλαβαίνεις, δουλειά δεν υπάρχει. Και αυτό είναι πολύ κακό. Έχω κάποιες οικονομίες που θα με βοηθήσουν να βγάλω το χειμώνα πολύ δύσκολα. Αλλά μετά; Τι θα γίνει μετά; Εγώ δεν έχω ενοίκια. Άντε και θα βγω να βρω χόρτα στο βουνό ή θα κυνηγήσω κάτι και θα φάμε. Θα κόψω και τον καφέ, θα κόψω και το ηλεκτρικό. Τα παιδιά μου, όμως, έχουν ανάγκες. Και δεν είναι οι ανάγκες για να φάνε κάτι στο σχολείο ή να έχουν 5 ευρώ στην τσέπη τους. Είναι η ανάγκη να μάθουν μία ξένη γλώσσα, είναι η ανάγκη να μάθουν υπολογιστές, είναι η ανάγκη να κάνουν, όποτε χρειαστεί, μαθήματα για να μπορέσουν να μπούνε στο πανεπιστήμιο και να σπουδάσουν… Αυτές τις ανάγκες δεν μπορώ να τις καταργήσω. Αλλά και από την άλλη, πρέπει να δουλεύω. Κάθομαι 3 μήνες, τώρα, και με τρώνε τα ρούχα μου. Νιώθω άχρηστος…
- Έχεις δίκιο Αμέτ. Τι να πω!!! Πάρα πολλοί βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση. Και γίνονται συνέχεια περισσότεροι. Μακάρι κάποιοι εκεί στην Αθήνα να σκεφτούν κάποια στιγμή πως οι αποφάσεις τους επηρεάζουν ζωές ανθρώπων.
Σκύψαμε και οι δυό μας να πιούμε τον καφέ και να φάμε από τα φρεσκοψημένα ζεστά κάστανα.
Μπήκε και η Νεδιμέ στο κουζινάκι κρατώντας το φλιτζανάκι με τον καφέ της. Κάθισε απέναντί μας και αφού μας κοίταξε λίγο, είπε:
- Τα παιδιά, κύριε Κώστα. Τα παιδιά είναι που έχουμε στο μυαλό μας. Πριν από λίγες ημέρες πήγα στο σχολείο για να ρωτήσω πως τα πάνε. Ήταν και μια άλλη μητέρα και μάλωνε με την δασκάλα, επειδή ζήτησε από τα παιδιά να μαζέψουν τα σκουπίδια από την αυλή. Το ζήτησε και από το δικό μου παιδί, όχι μόνο από το δικό της. Και δεν κατάλαβα γιατί διαμαρτύρονταν. Αν δεν μάθει το παιδί μου να μαζεύει τα σκουπίδια, τότε θα μάθει να φτιάχνει μόνο σκουπίδια. Και αυτό το παιδί μου θα το μάθει από εμένα, αλλά θα το καταλάβει καλύτερα στο σχολείο. Εκεί, όλα μαζί, μαθαίνουν μικρά ή μεγάλα πράγματα. Αλλά, εμείς οι γονείς φταίμε όταν νομίζουμε ότι κάνουν τα παιδιά μας σκουπιδιάρηδες. Ανθρώπους τα κάνουν, αλλά… Τι να πω; Μάλλον έχουμε γεμίσει από ανθρώπους σκουπίδια και εμείς κοιτάζουμε αλλού… Αλλά και αυτούς τους ανθρώπους σκουπίδια, εμείς τους κάναμε…
Έμεινα να την κοιτάζω. Με ένα παράδειγμα της καθημερινότητας, με απλά λόγια, η σοφία που κρύβει μέσα της η Νεδιμέ και ο κάθε απλός άνθρωπος, απάντησε στην αιτία των κακών που σήμερα βιώνουμε…
Είχε περάσει περίπου 1 ώρα που απολάμβανα την φιλοξενία του Αμέτ και της Νεδιμέ. Σηκώθηκα και αφού αποχαιρετιστήκαμε με μία χειραψία από καρδιάς με τον Αμέτ, έφυγα και πήρα τον δρόμο του γυρισμού, εκεί που αισθήσεις, ψευδαισθήσεις, λογική και προπαγανδιστική λογική μπερδεύονται, γίνονται ένα κουβάρι και δεν μας αφήνουν να καταλάβουμε τα αυτονόητα…

Κωνσταντίνος

ΥΓ. Η ιστορία είναι πραγματική και αποτελεί ένα απλό ζωντανό παράδειγμα αυτών που σήμερα βιώνουμε σχεδόν όλοι οι Έλληνες, ανεξαρτήτως θρησκείας και μόρφωσης