Το μεγάλο ναι Ή το μεγάλο όχι.

“Ο Ταγίπ Ερντογάν θα ήθελε να υπάρξει μια κατ' αρχήν συμφωνία για το Αιγαίο μέχρι το τέλος του έτους. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει σε ορισμένες αρχές, χωρίς όμως να έχει οριστικοποιηθεί συγκεκριμένη «λύση-πακέτο». Οι Τούρκοι πιστεύουν ότι έχει φτάσει η ώρα η διαπραγμάτευση να γίνει σε πολιτικό επίπεδο, ενώ κανείς, και από τις δύο πλευρές, δεν αποκαλύπτει το περιεχόμενο των όσων έχουν μέχρι τώρα συμφωνηθεί. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η λύση που προκρίνεται είναι η αυξομείωση της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων, τα οποία σε ορισμένες περιοχές θα φθάσουν τα 12 μίλια, ενώ σε άλλες, κυρίως γύρω από τα νησιά, θα είναι πιο περιορισμένα. Πρακτικά, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, η φόρμουλα αυτή δίνει στην Ελλάδα τον έλεγχο ποσοστού λιγότερου του 80% του Αιγαίου, που θεωρείται αναμενόμενο σε περίπτωση που τη σχετική απόφαση εξέδιδε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.”

Με αυτό το κείμενο ανακοινώνεται από την Καθημερινή η διαφαινόμενη ελληνοτουρκική συμφωνία για μοίρασμα του Αιγαίου. Διότι περί αυτού πρόκειται.

Μα, είναι κακό αυτό;

Δεδομένου ότι δε γνωρίζουμε τι συζητείται, προφανώς δε μπορούμε να εκφράσουμε άποψη. Οι πληροφορίες που διοχετεύονται στον τύπο είναι διατυπωμένες, έτσι ώστε να μπορούν να σημαίνουν τα πάντα: Η διατύπωση: “η λύση που προκρίνεται είναι η αυξομείωση της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων, τα οποία σε ορισμένες περιοχές θα φθάσουν τα 12 μίλια, ενώ σε άλλες, κυρίως γύρω από τα νησιά, θα είναι πιο περιορισμένα” μόνον υποψίες μπορεί να γεννά – και κανένα καλό σενάριο δε θα μπορούσε να προοιωνίζει.

Κι αν η αοριστία γεννά υποψίες, η επόμενη πρόταση δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το γκαιμπελικό χαρακτήρα των διαρροών:

“Πρακτικά, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, η φόρμουλα αυτή δίνει στην Ελλάδα τον έλεγχο ποσοστού λιγότερου του 80% του Αιγαίου, που θεωρείται αναμενόμενο σε περίπτωση που τη σχετική απόφαση εξέδιδε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.”

“Πρακτικά”, λοιπόν – γιατί μη νομίσετε ότι είμαστε εμείς τίποτα θεωρητικοί τύποι, εμείς σηκώνουμε τα μανίκια αντιμετωπίζουμε προβλήματα – “πρακτικά”, λοιπόν, “σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς” (που κανένας εκτός από το συντάκτη του άρθρου δεν έχει δει, διότι σύμφωνα με κάποιους άλλους υπολογισμούς που έχουν γίνει αλλού – δε μπορώ να σας πω που – θα μας δώσουν και τη Μαύρη Θάλασσα), “η φόρμουλα αυτή δίνει στην Ελλάδα τον έλεγχο ποσοστού λιγότερου του 80% του Αιγαίου, που θεωρείται αναμενόμενο σε περίπτωση που τη σχετική απόφαση εξέδιδε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.” Βρε τη φόρμουλα!... Θεωρείται, λοιπόν, αναμενόμενο ότι θα εξέδιδε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης σχετική απόφαση! Σχετική απόφαση σχετικά με τον καθορισμό των χωρικών μας υδάτων! Παρ' όλο που είναι πάγια θέση της ελληνικής πολιτικής (κι απ΄όσο ξέρουμε δεν έχει αναθεωρηθεί) ότι το μόνο θέμα προσφυγής στο Δικαστήριο της Χάγης είναι η υφαλοκρηπίδα, και ΟΧΙ τα χωρικά ύδατα, το καθεστώς των οποίων διέπεται από διεθνές δίκαιο αποδεκτό από όλες της χώρες του κόσμου ΠΛΗΝ της Τουρκίας. (συνθήκη του Montego Bay). Τι μάθαμε, λοιπόν, με αυτή την πρόταση;

1. ότι σκεφτόμασταν να προσφύγουμε στη Χάγη για τον καθορισμό των χωρικών μας υδάτων,
2. ότι υπολογίζαμε (πρακτικά, πάντα), ότι το Δικαστήριο, με κάποια “φόρμουλα”, θα μας έδινε τον έλεγχο... ποσοστού λιγότερου του 80% του Αιγαίου (βέβαια, αν αυτό το ποσοστό έχει κάποια σημασία, γιατί δεν παρατίθεται και το...ποσοστό που θα περιερχόταν σε ελληνική κυριαρχία κατ' εφαρμογήν του Διεθνούς Δικαίου; έτσι, για να έχουμε μία αίσθηση των πραγμάτων...) και
3. ότι... μιας και το Δικαστήριο της Χάγης θα μας αφαιρούσε κυριαρχικά δικαιώματα και θα τα έδινε στους Τούρκους (αφού εμείς θα τα θέταμε στην κρίση του, κατά παγκόσμια πρωτοτυπία), αποφασίσαμε να μη μπούμε στον κόπο, και να τα δώσουμε οι ίδιοι, με απ΄ευθείας συζητήσεις.

Fast track λέγεται αυτό, εσχάτως.

Αλλά, μπορεί κανείς να αντιτείνει: Παρά της εικασίες του δημοσιογράφου, στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε τι συζητούν. Δεκτόν. Μπορεί να μην ξέρουμε ΤΙ συζητούν, γνωρίζουμε όμως ΠΟΙΟΙ συζητούν.

Από την τουρκική πλευρά, συζητά ο Τούρκος πρωθυπουργός που ερχόμενος στην Αθήνα δηλώνει ευθαρσώς:
«στην πραγματικότητα, επιθυμούμε να μη γίνονται καθόλου πτήσεις πάνω από τα νησιά».
Η σαρκαστική και περιφρονητική διάθεση σε όλο της το μεγαλείο.

Επίσης, από την τουρκική πλευρά συζητά ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών. Ο οποίος τυγχάνει και συγγραφέας του δόγματος της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Και ο οποίος, για το θέμα των υπό εξέλιξη συζητήσεων έχει την εξής, ρητή άποψη:

Σήμερα είναι γνωστά πλέον τα αποτελέσματα της στρατηγικής ολιγωρίας για το ότι δεν τέθηκαν υπό έλεγχο τα νησιά του Αιγαίου και εγκαταλείφθηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τη στιγμή που η Τουρκία κρατά τον σφυγμό του μαλακού υπογάστριου της Ρωσίας μέσω των Στενών, η Ελλάδα έχει αποκτήσει στρατηγικό πλεονέκτημα απέναντι στην Τουρκία, μέσω των νησιών του Αιγαίου. Ο χώρος στον οποίο η Τουρκία βρίσκεται κοντά στον πόλεμο, περισσότερο από κάθε άλλη περίπτωση, είναι τα νησιά του Αιγαίου, που περιορίζουν σε σημαντικό βαθμό τον ζωτικό της χώρο, πράγμα που οφείλεται στα ασυγχώρητα λάθη που έχουν γίνει, εξαιτίας της απουσίας συνεπούς θαλάσσιας στρατηγικής. Η κρίση στο Καρντάκ (Ιμια), που έφερε στην επιφάνεια την ελληνική κυριαρχία ακόμη και σε βραχονησίδες που βρίσκονται κοντά στις ακτές μας, είναι το πικρό αντίτιμο των συσσωρευμένων αυτών λαθών»

Όπως και παρακάτω:

«Η πηγή του βασικού προβλήματος στο Αιγαίο είναι η αντίθεση μεταξύ της γεωλογικής και γεωπολιτικής πραγματικότητας και του τρέχοντος στάτους κβο. Σε αντίθεση προς το γεγονός ότι τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους είναι φυσική προέκταση της γεωλογικής δομής της χερσονήσου της Ανατολίας, και προς τις γεωπολιτικές αναγκαιότητες που γεννιούνται από την παραπάνω κατάσταση, η πολιτική διανομή έγινε μέσω διεθνών συμφωνιών, υπέρ της Ελλάδας, πράγμα που υποδαυλίζει προβλήματα όπως η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, ο εναέριος χώρος, η γραμμή FIR, οι περιοχές διοίκησης και ελέγχου και η στρατιωτικοποίηση των νησιών» .

Όπως, εύστοχα παρατήρησε ο καθηγητής κος Βασίλης Φίλιας, αυτές οι δηλώσεις θα αρκούσαν για να κυρυχθεί ο κ. Νταβούτογλου persona non grata στη χώρα. Συμβαίνει κάτι τέτοιο; Μάλλον όχι. Συμβαίνει, όμως, το αντίθετο:

"Ο κ. Νταβούτογλου επέλεξε (στσ: πριν από δύο μήνες) ελληνικό νησί [Ρόδος] , για να κάνει διακοπές με την οικογένειά του, και από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να επισκεφτεί το τέμενος του Μουράτ Ρέις, που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης της Ρόδου. [...] Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του κ. Νταβούτογλου, ο οποίος από την Αλικαρνασσό τηλεφώνησε στον κ. Δρούτσα και τον ρώτησε αν θα μπορούσαν να συναντηθούν στη Ρόδο, πριν ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών καταλήξει στο Καστελόριζο."

Και τι δήλωσε ο προσκεκλημένος, και βασικός συνομιλητής, από τη Ρόδο:

"Ο κ. Νταβούτογλου χαρακτήρισε "κοινό σπίτι" Ελλήνων και Τούρκων τη θάλασσα του Αιγαίου. "Είμαστε σαν μία οικογένεια, Τούρκοι και Έλληνες, καθώς μοιραζόμαστε την ίδια γεωγραφία, την ίδια πολιτιστική κληρονομιά, το ίδιο τουριστικό περιβάλλον και την ίδια μακραίωνη πολιτιστική κληρονομιά", ανέφερε μεταξύ άλλων."

Με άλλα λόγια, ο κος Νταβούτογλου αποφάσισε να κάνει διακοπές στη Ρόδο, φώναξε εκεί και τον κ. Δρούτσα (τον τέταρτο συνομιλητή) και του είπε για το “κοινό μας σπίτι”, το Αιγαίο.

Όλοι, λοιπόν, αυτοί, μαζί με τον Γεώργιο Ανδρέα Παπανδρέου, σε μυστικές συνομιλίες, οδεύουν προς διευθέτηση των “διαφορών στο Αιγαίο”. Όπως επεδίωκαν τη λύση του Κυπριακού, με το κατάπτυστο Σχέδιο Ανάν, πριν από μερικά χρόνια.

Ένα είναι το ερώτημα που απομένει: Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ενημερωθεί για τις συνομιλίες; Κι αν ναι, συμφωνεί; Κι αν όχι, το προτίθεται να κάνει;

Για ορισμένους πολιτικούς, η κρίση είναι τελεσίδικη, ήδη από το σχέδιο Ανάν. Για μερικούς, αναμένεται να πουν το “μεγάλο ναι, ή το μεγάλο όχι” του Αλεξανδρινού ποιητή.

Περιμένουμε με αγωνία.