Οι φοβίες του Casus belli

* Του Ν. Λυγερού

Όταν εξετάζουμε το Casus belli της Τουρκίας, αποκλειστικά σε ελληνικό χώρο και μάλιστα ελλαδικό, έχουμε την εντύπωση ότι είναι σημαντικό κι ότι ουσιαστικά καθορίζει τη σχέση μας στο Αιγαίο.
Αυτή η εντύπωση δημιουργεί βέβαια και φοβίες, όσον αφορά στις κινήσεις μας, όχι μόνο σε στρατηγικό επίπεδο, αλλά και σε επιχειρησιακό. Υπάρχουν ακόμα επιπτώσεις και στην αντίληψή μας όσον αφορά στην ερμηνεία των αναχαιτίσεων. Από την μία πλευρά οι δικοί μας παράγουν το πρέπον έργο των πιλότων των μαχητικών αεροσκαφών, από την άλλη η αναχαίτιση μετατρέπεται σε ρουτίνα, η οποία δεν έχει νόημα στη γεωστρατηγική σκακιέρα.
Ξεχνάμε βέβαια, συνειδητά ή όχι, ότι ο τουρκικός παίχτης δεν είναι νεόφερτος κι ότι παίζει διαχρονικά το ίδιο παίγνιο. Ξεχνάμε, επιπλέον, την συμβολή του Αρτσάχ όσον αφορά στη διαμάχη μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας. Για όσους πιστεύουν ότι αυτός ο πόλεμος δεν έχει καμία σχέση με την Τουρκία και με την υψηλή στρατηγική της, υπάρχει η απάντηση του ίδιου του Υπουργού Εξωτερικών της:

«Ως αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων περίπου το ένα πέμπτο του Αζερμπαϊτζάν περιήλθε υπό αρμενική κατοχή (στην πραγματικότητα αυτή η νίκη ερμηνεύεται ως απελευθέρωση για όσους γνωρίζουν την ιστορία του Αρτσάχ, ας συνεχίσουμε όμως την ανάγνωσή μας), κάτι που θεωρείται ως η σοβαρότερη στρατηγική απώλεια της Τουρκίας κατά την μεταψυχροπολεμική περίοδο». Και για όσους δεν έχουν πεισθεί αρκεί να διαβάσουν την επόμενη σελίδα.
« Αν χρειαστεί να γίνει κάποια σύγκριση από την άποψη των περιφερειακών συνδέσμων, όσο δεν αποκτά μία σταθερή και ισχυρή περιφερειακή θέση το Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο κι η Αλβανία στα Βαλκάνια, δεν θα είναι εφικτό για την Τουρκία ούτε να αυξήσει τη βαρύτητά της και στις δύο περιοχές, αλλά ούτε να και αναπτύξει πολιτικές προς την Αδριατική και την Κασπία, που βρίσκονται στην εγγύτερή της θαλάσσια περιοχή κι εντός της σφαίρας επιρροής της».
Πολλά λόγια βέβαια και λίγες πράξεις. Μετά από την ήττα του Αζερμπαϊτζάν, η επιθετική στάση της Τουρκίας ήταν άκρως εντυπωσιακή: απλώς έκλεισε τα σύνορα με την Αρμενία. 150.000 Αρμένιοι νίκησαν 7 εκατομμύρια Αζέρους, τους οποίους ονομάζουν Τούρκους κι η Τουρκία παρέμεινε με την μυθική της επιθετικότητα. Το Casus belli είναι τόσο ισχυρό όσο είναι ισχυρές οι φοβίες, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.