ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΚΟΥΡΔΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Η ε/φ NZZ (12-13/9/2009) με τίτλο «Ο Ερντογάν σε τεντωμένο σχοινί για το Κουρδικό» περιγράφει τα διλήμματα της κυβέρνησης Ερντογάν και της τουρκικής κοινωνίας στην αντιμετώπιση του κουρδικού προβλήματος. «Όποιος λύσει το Κουρδικό θα γράψει ιστορία. Είναι ένα ζήτημα που αφορά όλη την Τουρκία», δηλώνει ένα ηγετικό μέλος του κόμματος της αντιπολίτευσης.

Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης Ερντογάν να προτείνει ένα σχέδιο επίλυσης του Κουρδικού έχει διαιρέσει την τουρκική κοινωνία ακόμη μια φορά, αφού οι Κεμαλιστές κατηγορούν τον Ερντογάν για προδοσία και διαμελισμό του κράτους. Για αυτούς οι Κούρδοι, παρότι η πλειοψηφία τους είναι πιστοί πολίτες της χώρας, αποτελούν ένα δυνητικό κίνδυνο.

Η δήλωση Ερντογάν τον περασμένο Αύγουστο που έθεσε στην ίδια μοίρα τις τουρκάλες και κούρδες μητέρες που έχουν χάσει τους γιούς της στην ένοπλη σύρραξη, θα ήταν αδιανόητη στο παρελθόν. Η παλαιά πολιτική της μιας και μοναδικής τουρκικής ταυτότητος που χρησιμοποίησε ως όπλα την καταπίεση και αφομοίωση των Κούρδων φαίνεται ότι έχει αποτύχει. Τώρα γίνεται αντιληπτό ότι το κουρδικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί μόνο με τον τρόμο και στρατιωτικά μέσα., μία ιδέα που φαίνεται να αρχίζει να ενστερνίζεται και η ηγεσία του τουρκικού στρατού.

Πολλοί Κούρδοι αισθάνονται πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Γι αυτούς σημασία δεν έχει τόσο η εδαφική αυτονομία, όσο η προστασία της κουρδικής ταυτότητας, κουλτούρας και γλώσσας. Η ένοπλη σύρραξη από το 1984 έως το 1989 έχει προκαλέσει βαθιές πληγές και δυσπιστία μεταξύ των δύο μερών. Η ιδέα όμως μιας ομοιογενούς Τουρκίας χρειάζεται μια νέα ριζική αναθεώρηση, αφού ένας Τούρκος μπορεί να έχει κουρδική ή άλλη εθνοτική ταυτότητα, σημειώνει ο δημοσιογράφος.

Εκφράζονται αμφιβολίες αν και κατά πόσο ο Ερντογάν θα ικανοποιήσει τα αιτήματα των Κούρδων, καθώς δεν διαθέτει υποστήριξη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και «το σχέδιο για αδελφοσύνη», που αρέσκεται να διακηρύττει η κυβέρνηση, δεν φαίνεται να ωφελεί τις μη μουσουλμανικές θρησκευτικές μειονότητες, όπως τους Έλληνες, Αρμενίους και Εβραίους, των οποίων τα παράπονα αγνοούνται.

Και άλλες πρωτοβουλίες για την επίλυση του Κουρδικού στο παρελθόν έχουν αποτύχει. Το Κουρδικό χρειάζεται χρόνο και υπομονή. Το ερώτημα παραμένει αν οι Κούρδοι εξτρεμιστές θα καταθέσουν τα όπλα τους, αξιολογώντας θετικά την πρόταση Ερντογάν. Ο κίνδυνος ριζοσπαστικοποίησης των Κούρδων θα αυξηθεί, αν το εγχείρημα αποτύχει, όπως συνέβη και με τον Οζάλ το 1993. Εάν ο Ερντογάν πετύχει σε αυτό το εγχείρημα, τότε θα γράψει ιστορία, καταλήγει ο δημοσιογράφος.