Οι νέες μπαλιές της Άγκυρας

Η τουρκική ηγεσία έχει παραγάγει πολλά δόγματα και ρητορικές γύρω από την εξωτερική της πολιτική. Από το δόγμα του «αν η Τουρκία θα έκανε ποτέ πόλεμο, θα ήταν για το Αιγαίο» ή «το Ιράν αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την Τουρκία» μέχρι το «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες» και «ο Αχμαντινετζάντ και η Τεχεράνη είναι φίλοι-σύμμαχοι πλέον της Τουρκίας» έχουν περάσει μόνο λίγα χρόνια. Η αλλαγή αυτή καταδεικνύει και την αλλαγή στρατηγικής ή συμφερόντων της Τουρκίας απέναντι στους γείτονές της κι όχι μόνο. Αντίστοιχα δόγματα έχει αναπτύξει και για το Κυπριακό και, μάλιστα, τελευταία βρισκόμαστε στη φάση αλλαγής και πάλι αυτής της ρητορικής.

Επί χρόνια και ειδικά μετά το 2004 η Άγκυρα χρησιμοποιούσε ως επιχείρημα στο Κυπριακό ότι η ίδια πάντα ήταν η θετική απέναντι στις προτάσεις για λύσεις και ότι εκείνη πάντα έκανε ή τουλάχιστον έπρεπε να κάνει τα βήματα προκειμένου να προχωρήσουν οι συνομιλίες, αλλά και η ευρωπαϊκή της πορεία. Από τις παραμονές, όμως, της δημοσίευσης της φετινής έκθεσης προόδου για την Τουρκία της Ε.Ε., η ρητορική της τουρκικής ηγεσίας για το Κυπριακό φάνηκε να αλλάζει και να αποκτά νέες λέξεις και κατευθύνσεις. Διά στόματος πρώτα του Τούρκου προέδρου, Αμπντουλάχ Γκιουλ, κι έπειτα των υπολοίπων (πρωθυπουργών, υπουργών κ.λπ), η νέα λεκτική είχε ως εξής: «Ας μην περιμένει κανένας πλέον από εμάς άλλα βήματα, είναι πια η σειρά των Ε/κ». Μέχρι λοιπόν την προηγούμενη εβδομάδα, η Άγκυρα απλώς το υπονοούσε ότι δεν θέλει να κάνει βήματα. Από τη δημοσίευση της έκθεσης όμως και μετά, το εξέφρασε και δημοσίως και μάλιστα κατηγορηματικά. Δεν προβαίνει σε καμία μονομερή κίνηση, παρά μόνο στο πλαίσιο της αμοιβαιότητας και της ανταλλαγής. Το πλαίσιο αυτό περιέγραφε και το πρόσφατο άρθρο της εφημερίδας «Μιλιέτ», η οποία ανέφερε ότι στις Βρυξέλλες διεξάγονται μυστικές συνομιλίες, προκειμένου να πειστεί η Άγκυρα να προβεί σε μία κίνηση καλής θέλησης και πιο συγκεκριμένα στο θέμα του ανοίγματος των λιμανιών και των αεροδρομίων της στην Κύπρο. Η απάντηση της Άγκυρας, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, είναι όμως πλέον ότι μόνο αν υπάρξει ταυτόχρονη κίνηση και από την πλευρά της Ε.Ε., δηλαδή να ξεκινήσει απευθείας πτήσεις προς το αεροδρόμιο Ερτζάν των κατεχομένων, τότε θα προβεί κι αυτή στο άνοιγμα. Κάτι για το οποίο η Ε.Ε. -δημοσίως τουλάχιστον- δεν μπορεί να δεσμευτεί, αλλά η Άγκυρα επιδιώκει δημόσια δέσμευση και δημόσια ανταλλαγή.
«Η μπάλα είναι πλέον στο γήπεδο των Ε/κ», δήλωσε και ο αρμόδιος διαπραγματευτής της Τουρκίας στην Ε.Ε., Εγκεμέν Μπαγίς, σε συνέντευξη Τύπου προς ξένους ανταποκριτές στην Κωνσταντινούπολη το βράδυ της δημοσίευσης της έκθεσης, σφραγίζοντας τη νέα στάση της Άγκυρας στο Κυπριακό και τις διαπραγματεύσεις. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, από την άλλη εξέφρασε απογοήτευση για τα σημεία που αφορούσαν την Κύπρο στην έκθεση προόδου. «Απογοητεύτηκα γιατί δεν είναι δίκαιη για την Κύπρο», δήλωσε. «Τόσο η Τουρκία όσο και η ΤΔΒΚ έχουν επιδείξει τρομερή ευελιξία και συγκεκριμένη πολιτική. Η Τουρκία πάντα έκανε αυτό που της αναλογούσε», είπε.


Χαμόγελα…
Η Άγκυρα φέτος εμφανίζεται αρκετά ικανοποιημένη από τη 13η έκθεση προόδου, καθώς της αναγνωρίζονται οι προσπάθειές της για μεταρρυθμίσεις και της δίνονται εύσημα για το άνοιγμα της εξωτερικής της πολιτικής. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερμήνευσε με αντικειμενικό τρόπο ότι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας είναι παράγοντας σταθερότητας στη γειτονιά της και μπορεί να λειτουργήσει το ίδιο και στην Ε.Ε.», τόνιζε ο Αχμέτ Νταβούτογλου. Ο αρθρογράφος της «Ταράφ» και πρώην πρέσβης, Τεμέλ Ισκίτ, φέρνει στο προσκήνιο όμως και κάποιες άλλες πτυχές της έκθεσης, οι οποίες -σύμφωνα με τον ίδιο- δεν είναι και τόσο κολακευτικές, παρά τα χαμόγελα. «Η τουρκική κοινή γνώμη, παρά τα όσα αναφέρει η έκθεση προόδου, γνωρίζει ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες και να συνεχίσει τις προσπάθειες στο Κουρδικό, ότι είναι αναγκαίο να αλλάξει ο αντιτρομοκρατικός νόμος, ώστε να βελτιωθεί το επίπεδο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κατοίκων της νοτιοανατολικής Τουρκίας.


Εξακολουθεί να δέχεται πυρά
»ΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΟΙ περιορισμοί στην κουρδική γλώσσα, στην εκπαίδευση, στην καθημερινή ζωή είναι γνωστοί άσχετα με την έκθεση προόδου. Οι πιέσεις κατά της ελευθερίας του Τύπου και της έκφρασης καυτηριάζονται καθημερινά και δεν χρειάζεται η έκθεση προόδου να τις καταγράψει», υποστηρίζει. Αναμφισβήτητα, η Τουρκία έχει κάνει βήματα προόδου όσον αφορά την κοινωνική ζωή και τη γενικότερη εξωτερική πολιτική της. Στο θέμα του Κυπριακού, όμως, εξακολουθεί να δέχεται πυρά και να της ζητείται συνέχεια προσπάθεια από την Ε.Ε. Η Άγκυρα απ’ ό,τι φαίνεται όμως έχει αποφασίσει -με βάση τουλάχιστον την τελευταία ρητορική της- να σηκώσει πλέον τα χέρια ψηλά και να ρίξει το μπαλάκι στους απέναντι. Ή τουλάχιστον να ζητεί κι επισήμως ανταλλαγές και αμοιβαιότητες, ακόμη και σε θέματα που μέχρι πρότινος τουλάχιστον δεν επιδέχονταν παζάρια!

Σημερινή