Ετήσια Έκθεση Δραστηριοτήτων της Τουρκικής Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών με Αποδέκτες την Ελλάδα και την Κύπρο

Η τουρκική Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών δημοσίευσε την Ετήσια Έκθεση Δραστηριοτήτων της για το έτος 2009 της οποίας τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά για τις προθέσεις της Άγκυρας σχετικά με το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών αναφέρει ότι τα Ίμια περιφρουρούνται και επιτηρούνται επί 24ώρου βάσεως, χωρίς όμως να γίνεται καμία αναφορά στην κυριότητα των νησίδων, όπως έκαναν στις αντίστοιχες εκθέσεις του 2007 και 2008 όπου τις αποκαλούσαν ως «τουρκικό έδαφος».
Η τουρκική Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών θα αποτελέσει ένα σημαντικό «εργαλείο» των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, δεδομένου ότι ο τομέας των αρμοδιοτήτων της επικεντρώνεται σε δύο πολύ κρίσιμους τομείς, την έρευνα-διάσωση και τη λαθρομετανάστευση, όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για δημιουργία θερμού επεισοδίου και γενίκευσης της κρίσης.....

Του Χρήστου Μηνάγια
Η τουρκική Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών δημοσίευσε την Ετήσια Έκθεση
Δραστηριοτήτων της για το έτος 2009 της οποίας τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα
αποκαλυπτικά για τις προθέσεις της Άγκυρας σχετικά με το Αιγαίο και την Ανατολική
Μεσόγειο. Η εν λόγω έκθεση έχει ιδιαίτερη σημασία διότι υπογράφεται από τον
υπουργό Εσωτερικών Beşir Atalay και τον αρχηγό της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών
υποναύαρχο İzzet Artunç.
Υπαγωγή, Αποστολή και Εκθέσεις Δραστηριοτήτων της Διοίκησης Ασφαλείας
Ακτών
Στο βιβλίο μου που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τίτλο «Η γεωπολιτική στρατηγική
και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας» (εκδόσεις Τουρίκη) η εν λόγω τουρκική
διοίκηση εξετάζεται διεξοδικά και αναλύεται η υπαγωγή της, η οργάνωσή της, οι
αποστολές που αναλαμβάνει και τα κύρια ναυτικά-αεροπορικά μέσα που διαθέτει.
Παράλληλα παρουσιάζονται οι Ετήσιες Εκθέσεις Δραστηριοτήτων για τα έτη 2007 και
2008, όπου αμφισβητούνται τα δικαιώματα της Ελλάδος και της Κύπρου στο Αιγαίο
και στην Ανατολική Μεσόγειο. Συγκεκριμένα αναγράφονται τα εξής:
· […] Η Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών υπάγεται στο υπουργείο Εσωτερικών ως
μία ένοπλη δύναμη ασφαλείας. Στις 18-6-2003, σύμφωνα με τον υπ. αριθ.
4902 νόμο, υπήχθη στο Γενικό Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων ως μία
ανεξάρτητη διοίκηση και αποτελεί τον συντονιστή σε θέματα ναυτιλίας μεταξύ
του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, της τουρκικής
Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων και του υφυπουργείου Ναυτιλίας. Σε περίοδο
κρίσεως ή πολέμου υπάγεται απευθείας στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικών
Δυνάμεων. (σελ.181)
· […] Τα καθήκοντα της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών αφορούν στη διεξαγωγή
αποστολών και δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τους νόμους του εθνικού και
διεθνούς δικαίου, σε όλες τις ακτές της Τουρκίας, στα εσωτερικά χωρικά ύδατα
της χώρας που αποτελούν η Θάλασσα του Μαρμαρά, τα Στενά της
Κωνσταντινούπολης και του Τσανάκαλε, στα λιμάνια, στους κόλπους, στα
τουρκικά χωρικά ύδατα και στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (Α.Ο.Ζ.).
2
Επίσης έχει αποστολή να διεξάγει επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην
περιοχή έρευνας και διάσωσης της Τουρκίας με βάση τις διεθνείς συμφωνίες
και τον τουρκικό Εθνικό Κανονισμό Έρευνας και Διάσωσης (SAR). (σελ. 182)
· Στις Ετήσιες Εκθέσεις Πεπραγμένων για τα έτη 2007 και 2008 οι Τούρκοι
αναφέρουν ότι τα Ίμια αποτελούν τουρκικό έδαφος και επιτηρούνται επί
24ώρου βάσεως 365 ημέρες ετησίως. Επίσης δημοσίευσαν χάρτες βάσει των
οποίων αμφισβητούνται τα δικαιώματα της Ελλάδος και της Κύπρου για
έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. (σελ. 99-107)
Ετήσια Έκθεση Δραστηριοτήτων για το 2009
Στην ετήσια έκθεση της για το 2009, η Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών αναφέρει ότι τα
Ίμια περιφρουρούνται και επιτηρούνται επί 24ώρου βάσεως, χωρίς όμως να γίνεται
καμία αναφορά στην κυριότητα των νησίδων, όπως έκαναν στις αντίστοιχες εκθέσεις
του 2007 και 2008 όπου τις αποκαλούσαν ως «τουρκικό έδαφος». Ένα άλλο
ανησυχητικό στοιχείο εστιάζεται στο γεγονός ότι οι Τούρκοι αναφέρουν ότι η Διοίκηση
Ασφαλείας Ακτών διαφυλάττει και παρέχει ασφάλεια στην θαλάσσια περιοχή που
οριοθετείται μεταξύ της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και των ακτών και
χωρικών υδάτων της Τουρκίας.
Οι χάρτες της εν λόγω έκθεσης που ακολουθούν είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικοί
των τουρκικών αμφισβητήσεων.
Στις σελίδες 43 και 44 της έκθεσης αναγράφονται τα εξής:
· «Μεταξύ των βασικών χαρακτηριστικών που παγιώνουν τη γεωστρατηγική
σημασία της Τουρκίας είναι ότι αυτή αποτελεί μία από τις κύριες διαδρομές
μεταφοράς στη Δύση του πετρελαίου και φυσικού αερίου της Κεντρικής Ασίας
και του Καυκάσου. Ο αγωγός φυσικού αερίου της Μαύρης Θάλασσας Blue
Stream, ο αγωγός Μπακού-Τζεϋχάν, ο αγωγός Μπακού-Τυφλίδα-Τζεϋχάν, ο
αγωγός Κιρκούκ-Γιουμουρταλίκ και ο μελλοντικός αγωγός Σαμψούντα-
Τζεϋχάν καθιστούν τις περιοχές που η Τουρκία έχει θαλάσσια δικαιοδοσία
περισσότερο σημαντικές απ’ ότι στο παρελθόν. Σ’ όλα αυτά προστίθεται και η
4
αυξανόμενη σημασία των θαλασσίων ενεργειακών διαδρόμων οι οποίοι μέσω
των Στενών φθάνουν ση Μαύρη Θάλασσα, στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο.»
· «Οι αγωγοί Μπακού-Τυφλίδα-Τζεϋχάν και Κιρκούκ-Γιουμουρταλίκ που
καταλήγουν στον κόλπο της Αλεξανδρέττας (İskenderun) έχουν αναδείξει
αυτόν ως μία ειδική περιοχή, δεδομένου ότι οι γραμμές των θαλασσίων
μεταφορών που αρχίζουν από εκεί έχουν καταστεί ταυτόχρονα ζωτικές
αρτηρίες που στηρίζουν τα παγκόσμια δίκτυα ενέργειας. Επίσης, με τη θετική
ολοκλήρωση των σεισμολογικών ερευνών που πραγματοποιούνται από την
ΤΡΑΟ (Τουρκικός Οργανισμός Ερευνών Πετρελαίου) στην Αποκλειστική
Οικονομική Ζώνη της Μαύρης Θάλασσας και στην Πιθανή Αποκλειστική
Οικονομική Ζώνη της Μεσογείου (σ.σ. εννοεί την περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου όπου η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν κυριαρχικά δικαιώματα),
εκτιμάται ότι θα αυξηθεί η στρατηγική σημασία και των δύο θαλασσών.»
Όλα τα παραπάνω συνάδουν πλήρως με τις απόψεις του Τούρκου υπουργού
Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου ο οποίος επισημαίνει τα εξής1:
· […] «Όσον αφορά στην πραγματική έννοια της βούλησης της Τουρκίας να
γίνει μία περιφερειακή δύναμη, επιβάλλεται να αυξήσει την πολιτική και
οικονομική επιρροή της στις θαλάσσιες οδούς, οι οποίες επεκτείνονται μέχρι
τον Κόλπο, από το Αιγαίο μέχρι την Αδριατική και από το Σουέζ μέχρι την
Ερυθρά Θάλασσα. Επίσης, η Τουρκία δεν πρέπει να αποφύγει την υιοθέτηση
μιας δραστήριας πολιτικής σε κάθε σημείο που αποτελεί διέξοδο στις ανοικτές
θάλασσες του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας. Η Τουρκία πρέπει να
προσέξει να μην κάνει λάθη που θα επηρεάσουν τις μακροπρόθεσμες
πολιτικές της σε ευαίσθητα θέματα όπως το Αιγαίο.»
· […] «Είτε εξετάσουμε το θέμα από την πλευρά των παγκόσμιων ισορροπιών
είτε από την πλευρά των περιφερειακών και τοπικών ισορροπιών, δεν
υφίσταται ξεχωριστή πολιτική για τα Βαλκάνια και ξεχωριστή πολιτική για τη
Μέση Ανατολή, δεδομένου ότι υπάρχει μια ενιαία πολιτική Μέση Ανατολή-
Βαλκάνια της οποίας το επίκεντρο είναι η Μεσόγειος Θάλασσα».
· […] «Καμία παγκόσμια και περιφερειακή δύναμη που έχει στρατηγικές βλέψεις
στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στη διώρυγα του
Σουέζ, στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Περσικό Κόλπο δεν μπορεί να
παραβλέψει το νησί της Κύπρου».
Η τουρκική πολιτική για τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια είναι ενιαία και έχει ως
επίκεντρο τη Μεσόγειο Θάλασσα. Σύμφωνα με τον τουρκικό σχεδιασμό, τα
προβλήματα του Αιγαίου και της Κύπρου ομαδοποιήθηκαν και έχουν ενταχθεί σε μία
εξειδικευμένη διπλωματική επιθετική θαλάσσια στρατηγική. Η σημασία της ελληνικής
κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου, η στρατηγική θέση της Κύπρου, καθώς επίσης και
το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλάδος-Κύπρου είναι οι βασικοί λόγοι
εφαρμογής της εν λόγω τουρκικής στρατηγικής, διότι αυτοί θεωρούνται ως τα πιο
σημαντικά εμπόδια στις νέες γεωπολιτικές παραμέτρους του εγγύς θαλάσσιου χώρου
της Τουρκίας. Για τον λόγο αυτό, οι Τούρκοι, με τις συνεχείς αμφισβητήσεις των
1 Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας, σελ. 58-62-63-65, Χρ. Μηνάγιας,
εκδόσεις Τουρίκη, 2010
5
κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου στις προαναφερθείσες
περιοχές, μέσω της δημοσίευσης εκθέσεων, αναφορών, ανακοινώσεων, μελετών και
στρατιωτικής, ναυτικής, αεροπορικής παρουσίας, επιδιώκουν τον επηρεασμό της
διεθνούς κοινής γνώμης, με απώτερο σκοπό την παγίωση των θέσεών τους,
ενδεχομένως μετά και από την πρόκληση μιας «θερμής» κρίσεως την κατάλληλη γι’
αυτούς στιγμή.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να τονισθεί ιδιαίτερα ότι, σε μία ενδεχόμενη
ελληνοτουρκική κρίση η τουρκική Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών θα αποτελέσει ένα
σημαντικό «εργαλείο» των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, δεδομένου ότι ο τομέας
των αρμοδιοτήτων της επικεντρώνεται σε δύο πολύ κρίσιμους τομείς, την έρευνα-
διάσωση και τη λαθρομετανάστευση, όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για
δημιουργία θερμού επεισοδίου και γενίκευσης της κρίσης. Άλλωστε με τον αριθμητικό
και ποιοτικό εκσυγχρονισμό της σε ναυτικά και αεροπορικά μέσα, από το 2011 και
μετά, θα έχει πολύ σημαντικές δυνατότητες για διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας-
διάσωσης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες θα αναβαθμίσουν σε
σημαντικό βαθμό την υπάρχουσα απειλή.