Πρόσφυγες: μειώνονται στο Αιγαίο, αυξάνονται στον Έβρο…

Σημαντική μείωση αναμένεται να σημειώσει στο τέλος του χρόνου, σύμφωνα με τις ενδείξεις που έχουν οι αρχές ως τώρα, ο αριθμός των παράνομα διακινούμενων προσώπων από την Τουρκία προς τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Αντίθετα με την ως σήμερα θεωρία που απέδιδε το γεγονός αυτό στην παρουσία, πλέον σε μόνιμη βάση, της Ευρωπαϊκής Frontex και των συνεχών ναυτικών και αεροπορικών περιπολιών, το γεγονός οφείλεται στο ότι ο Ελληνικός Στρατός έχει προχωρήσει σημαντικά στο έργο της αποναρκοθέτησης των Έλληνο -Τουρκικών συνόρων, πράγμα που κάνει ευκολότερη τη διέλευσή τους από τον Έβρο. Αυτός είναι και ο λόγος που ο πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου, πρόσφατα αναφερόμενος στο ζήτημα τόνισε πως η πολιτεία θα ενισχύει οικονομικά άμεσα την κατασκευή σύγχρονου κέντρου προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, ώστε να αποσυμφορηθούν τα δυο κέντρα κρατουμένων στο νόμο Έβρου.

Παρόλα αυτά, η κριτική των ομάδων πίεσης που υπάρχουν για τους πρόσφυγες στην ΕΕ αλλά και των αρχών των Ηνωμένων Εθνλών εξακολουθεί να βάλλει κατά της Ελλάδας, εγκαλόντας την κυρίως για έλλειψη νομοθεσίας που να προστατεύει τους πρόσφυγες, ιδιαίτερα τους αιτούντες άσυλο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, το γεγονός πως και η Φινλανδία μετά τη Σουηδία αποφάσισαν να μην στέλνουν πίσω στην Ελλάδα άτομα που εχουν ζητήσει άσυλο, καθώς κινδυνεύουν να απελαθούν από τις Ελληνικές αρχές.
Δανία επαναποροωθεί στην Ελλάδα αιτούντες άσυλο
Στο ελληνικό σύστημα ασύλου και στην απόφαση των δανικών αρχών, σχετικά με τις επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα αναφέρεται άρθρο των Anton Geist και Sebastian Gjerding, με τίτλο «H Δανία επισπεύδει τις επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στο χάος του ελληνικού συστήματος ασύλου», που δημοσιεύεται στη δανέζικη εφημερίδα Information.
«Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναμένεται να εκδώσει απόφαση, η οποία θα προβλέπει την παύση των επαναπροωθήσεων αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, οι δανικές αρχές έχουν τροποποιήσει την συνηθισμένη τους πρακτική και επισπεύδουν τις επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στο χάος, το οποίο επικρατεί στην Ελλάδα, όσον αφορά το σύστημα χορήγησης ασύλου. “Είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι δανικές αρχές έλαβαν αυτή την απόφαση”, δήλωσε ο αρμόδιος για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης, Thomas Hammarberg. “Το σύστημα στην Ελλάδα έχει καταρρεύσει, πλήρως και αυτό σημαίνει ότι οι αιτήσεις των ατόμων, τα οποία επαναπροωθούνται, δεν εξετάζονται δίκαια, προκειμένου να λάβουν άσυλο. Είναι περίεργο το γεγονός που η Δανία δεν μπορεί να περιμένει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία πρόκειται να εκδοθεί σε λίγους μήνες και θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα”, πρόσθεσε ο Thomas Hammarberg.
Λόγω της εν λόγω απόφασης, ενδεχομένως το Βέλγιο να καταδικασθεί για παραβίαση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς οι βελγικές αρχές προχώρησαν στην επαναπροώθηση ενός άνδρα, αφγανικής καταγωγής, στην Ελλάδα. “Ελπίζω η Δανία να μην προσπαθεί να απαλλαγεί από κάποιους ανθρώπους, πριν την προλάβει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου”, υπογράμμισε ο Thomas Hammarberg. Η Δανία προχώρησε, την περασμένη Πέμπτη, στην καταναγκαστική επαναπροώθηση 12 αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν Αφγανοί, σύμφωνα με τη Βασιλική Αστυνομία.
Οι επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της Συνθήκης του Δουβλίνου. Η Ελλάδα αποτελεί, πολύ συχνά, τον πρώτο σταθμό των αιτούντων άσυλο στο ταξίδι τους προς την Ευρώπη. Η χώρα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, δέχεται, ετησίως, περίπου 150.000 αιτούντες άσυλο και μετανάστες, παρά τις προσπάθειες της FRONTEX για τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο των συνόρων. Ωστόσο, το πρόβλημα, το οποίο προκύπτει, είναι ότι το ελληνικό σύστημα ασύλου δεν λειτουργεί στην Ελλάδα, στην οποία καταγράφεται το μικρότερο ποσοστό χορήγησης ασύλου στην Ευρώπη, καθώς μόλις το 0,04% των αιτούντων λαμβάνουν άσυλο από τις ελληνικές αρχές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας, αντιστοιχούν 45.000 αιτούντες άσυλο σε 1.000 θέσεις, οι οποίες έχουν δημιουργηθεί στα κέντρα υποδοχής προσφύγων της χώρας. Οι αιτούντες άσυλο δεν μπορούν να λάβουν ταυτότητα, η οποία θα τους επιτρέψει την πρόσβαση στο υγειονομικό σύστημα και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, χωρίς την υποβολή σχετικής αίτησης. Επίσης, πολλές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και αυτή της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες, περιγράφουν ότι χιλιάδες αιτούντες άσυλο κοιμούνται στους δρόμους και δεν μπορούν να καταθέσουν τις αιτήσεις τους στις ελληνικές αρχές. Ακόμη, όμως, και οι αιτήσεις, οι οποίες κατατίθενται, δεν εξετάζονται με δίκαιο τρόπο. Για αυτό το λόγο, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες έχει ζητήσει την παύση των επαναπροωθήσεων αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν σταματήσει αυτή την τακτική. Την περασμένη εβδομάδα, σουηδικό δικαστήριο σταμάτησε την επαναπροώθηση πέντε ατόμων. Σύμφωνα με την εκτίμηση του δικαστηρίου, “η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων παρουσιάζει τόσες ελλείψεις”, ώστε ελλοχεύει σημαντικός κίνδυνος απέλασης των αιτούντων άσυλο, παρά την ανάγκη που έχουν για προστασία.
Στις 26 Μαΐου του 2010, δύο μήνες μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το αρμόδιο για θέματα μεταναστευτικής πολιτικής δανικό Υπουργείο τροποποίησε την τακτική του, σχετικά με την εξέταση των επαναπροωθήσεων αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. “Οι επαναπροωθήσεις ενηλίκων αιτούντων άσυλο θα πραγματοποιούνται, στο μέλλον, εάν η Ελλάδα, όπως ορίζει η Συνθήκη του Δουβλίνου, είναι υπεύθυνη για την εξέταση των αιτήσεων”, αναφέρθηκε σε ανακοίνωση Τύπου του αρμόδιου για θέματα μεταναστευτικής πολιτικής δανικού Υπουργείου. Με άλλα λόγια, οι δανικές αρχές εγκατέλειψαν την αρχή, σύμφωνα με την οποία οι ελληνικές αρχές θα έπρεπε να εγγυηθούν ότι θα εξετάσουν τις αιτήσεις των αιτούντων άσυλο, καθώς η Συνθήκη του Δουβλίνου επιτρέπει την επαναπροώθηση αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Με τον τρόπο αυτό, όμως, αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά οι επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο από τη Δανία προς την Ελλάδα, όπως άλλωστε αποδεικνύουν και τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας.
Ο ερευνητής σε θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου του Δανικού Ινστιτούτου Διεθνώς Σπουδών, Thomas Gammeltoft Hansen, ασκεί αυστηρή κριτική στην απόφαση των δανικών αρχών, ενώ θεωρεί ότι οι δανικές αρχές δεν παρακολουθούν τις εξελίξεις, οι οποίες συμβαίνουν σε άλλες χώρες, οι οποίες έχουν σταματήσει τις επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Ο Thomas Gammeltoft Hansen πιστεύει ότι το Βέλγιο και ενδεχομένως και η Δανία, διατρέχουν τον κίνδυνο να καταδικαστούν από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς αφενός γιατί οι ελληνικές αρχές φέρονται στους αιτούντες άσυλο με απάνθρωπο ή απαξιωτικό τρόπο και αφετέρου γιατί το σύστημα ασύλου στην Ελλάδα δεν λειτουργεί και οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να απελαθούν στις χώρες καταγωγής τους, όπου ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν διώξεις και βασανιστήρια.
Η δανική οργάνωση για την προστασία των προσφύγων κατάφερε, σε 15 μεμονωμένες περιπτώσεις, να ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να εκδώσει προσωρινή απαγόρευση στις δανικές αρχές, όσον αφορά την πραγματοποίηση επαναπροωθήσεων στην Ελλάδα. Η Οργάνωση καταβάλλει προσπάθειες, προκειμένου να σταματήσει και άλλες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα».