Η ειρηνική επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος

Του Υποστράτηγου ε.α. Ανδρέα Πενταρά

Η ειρηνική επίλυση των διαφορών μεταξύ των κρατών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του διεθνούς δικαίου. Παράλληλα όμως, ο καταστατικός χάρτης των ΗΕ προβλέπει το δικαίωμα της αυτοάμυνας των κρατών στη περίπτωση που θα υποστούν επίθεση από άλλη χώρα. Αυτή είναι η μία από τις δύο περιπτώσεις που το διεθνές δίκαιο επιτρέπει τη χρήση ένοπλης βίας από τα κράτη. Η δεύτερη περίπτωση είναι ύστερα από απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας και εφόσον διαπιστωθεί ότι απειλείται σοβαρά η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια. Με λίγα λόγια, ο ΟΗΕ όχι μόνο δεν απαγορεύει τη χρήση ένοπλης βίας, αλλά αναθέτει στα κράτη την υπεράσπιση της δικής τους ασφάλειας και ειρήνης, διατηρώντας για τον εαυτό του την ευθύνη της υπεράσπισης της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης.Μέσα στα πλαίσια αυτά, τα κράτη εκείνα που θέλουν να υπερασπισθούν τα εθνικά τους συμφέροντα, εφαρμόζουν βασικούς κανόνες της στρατηγικής επιστήμης έτσι όπως διαμορφώθηκαν μέσα από τη διαδρομή της ιστορίας εδώ και τριάντα αιώνες.

Μια από τις αρχές αυτές, λέει, ότι όταν ένα κράτος επιδιώκει ένα εθνικό στόχο, δεν ανακοινώνει στον αντίπαλο ούτε τα σχέδια ούτε τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει για την επίτευξη του στόχου αυτού. Πολύ περισσότερο, όταν ο σκοπός είναι η εκδίωξη του κατακτητή και η απελευθέρωση εθνικού εδάφους. Είναι γνωστή η ρήση "εάν ο εχθρός εγνώριζε τι θα πράξει ο εχθρός, τότε ο εχθρός θα ενίκα τον εχθρό".
Και επειδή αναφέρομαι στο Κυπριακό πρόβλημα, οι πολιτικοί μας ηγέτες έσπευσαν αμέσως μετά το 1974 να διακηρύξουν ότι η λύση του Κυπριακού θα είναι ειρηνική και απέκλειαν κάθε ενδεχόμενο χρήσης ένοπλης βίας. Κάτι που εφαρμόζεται πιστά μέχρι σήμερα, ακόμα και όταν ο Τουρκικός στρατός απροκάλυπτα δολοφονούσε Κύπριους στρατιώτες στη πράσινη γραμμή και η πλευρά μας δεν έριχνε ούτε ένα πυροβολισμό, έστω για την τιμή των όπλων!
Ως στρατιωτικός γνωρίζω πολύ καλά τη σύγκριση και αναλογία δυνάμεων μεταξύ ΕΦ και κατοχικών δυνάμεων καθώς και τα στρατιωτικά δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή. Και γνωρίζω ότι η ανάληψη μιας πρωτοβουλίας για απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών δεν θα ήταν η πιο σοφή ενέργεια της πλευράς μας. Αυτό όμως δεν έχει καμιά σχέση με το να βγαίνει η πολιτική μας ηγεσία και να αποκαλύπτει στη Τουρκία ότι την όποια στρατιωτική δύναμη διαθέτει η Κύπρος, δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει στη προσπάθεια εκδίωξης των τουρκικών στρατευμάτων και επανένωσης της πατρίδας μας.
Η επίλυση του Κυπριακού όπως και κάθε άλλου διεθνούς προβλήματος δεν μπορεί παρά να είναι ειρηνική. Ακόμα και πόλεμος να υπάρξει , στο τέλος οι δύο αντιμαχόμενοι θα κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να υπογράψουν την ειρήνη, όπως έγινε με όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Η χρήση ένοπλης βίας δεν είναι παρά ένα από τα μέσα στη διάθεση των κρατών για την επίτευξη των εθνικών τους στόχων. Όπως είναι η διπλωματία, η οικονομκή ισχύς, η τρομοκρατία για κάποιες χώρες κλπ. Ακόμα και αν δεν έχεις πρόθεση να χρησιμοποιήσεις ένοπλη βία, δεν το αποκαλύπτεις στον αντίπαλο. Η συμπεριφορά του αντιπάλου είναι εντελώς διαφορετική όταν πιστεύει ότι υπάρχει η απειλή χρήσης βίας και διαφορετική όταν είναι βέβαιος ότι βαδίζει εκ του ασφαλούς. Και η συμπεριφορά της Τουρκίας όλα αυτά τα χρόνια με την αδιάλλακτη στάση που επιδεικνύει στις διεξαγόμενες συνομιλίες, είναι σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα αυτής της ανεκδιήγητης και ανιστόριτης πολιτικής που διακηρύξαμε για δήθεν ειρηνική επίλυση του προβλήματος.
Τα σοβαρά κράτη δεν διαχωρίζουν το πόλεμο και την ειρήνη όταν πρόκειται να υπερασπισθούν αρχές και αξίες και προπαντός την ελευθερία και τη δημοκρατία. Απλά, καθορίζουν το σκοπό και εμμένουν σ΄αυτόν, προσαρμόζοντας κάθε φορά τα μέσα που διαθέτουν. Ξεκινούν με ειρηνικές διαδικασίες και εκεί που αυτές δεν αποδίδουν, τη σκυτάλη αναλαμβάνει ο αρχιστράτηγος. Όταν όμως ο αρχιστράτηγος έχει αυτοκαταργηθεί όπως στη δική μας περίπτωση και αυτό το έχεις διαμηνύσει στον αντίπαλο προ πολλού, τότε, οι υποχωρήσεις που είσαι υποχρεωμένος να κάμεις στο όνομα της ειρήνης, δεν έχουν όρια. Ο Θουκυδίδης έλεγε ότι ο ισχυρός προχωρεί μέχρις εκεί που του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί μέχρις εκεί που του επιτρέπει η αδυναμία του. Εμείς εδώ στη Κύπρο, ξεπεράσαμε ακόμα και το Θουκυδίδη, αφού οι Τούρκοι προχωρούν μέχρις εκεί που τους επιτρέπει η δύναμή τους, ενώ εμείς υποχωρούμε μέχρις εκεί που επιτρέπει η δηλωθείσα απεριόριστη αδυναμία μας. Όταν λίγα γραμμάρια εκρηκτικής ύλης στο εσώρουχο ενός αεροπορικού επιβάτη, επιφέρουν τα άνω –κάτω στη μεγαλύτερη υπερδύναμη, μπορούν οι ηγέτες μας να αντιληφθούν ποιά αποτελέσματα θα είχαμε στις συνομιλίες, αν η απειλή της δύναμης της ΕΦ επικρέμμετο στο κεφάλι του Αττίλα;