Συζήτηση για τον Κεμαλισμό, το Ισλάμ και τη Δημοκρατία στην Τουρκία

Η πολυπλοκότητα του τουρκικού πολιτικού συστήματος αναλύθηκε σε συζήτηση με θέμα «Κεμαλισμός, Ισλάμ και Δημοκρατία στην Τουρκία», την οποία οργάνωσε το Ινστιτούτο Ευρωδημοκρατίας «Γλαύκος Κληρίδης».

Το θέμα ανέπτυξαν από διάφορες οπτικές γωνίες οι Θανάσης Βερέμης , καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών- Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, 'Αλκης Κούρκουλας , Δημοσιογράφος- Ανταποκριτής στην Τουρκία και Ουμίτ Φιράτ, Κούρδος διανοούμενος.

Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ο καθηγητής Βερέμης χαρακτήρισε τον Κεμάλ Ατατούρκ «κατακλυσμική προσωπικότητα, σπουδαίο μεταρρυθμιστή, αλλά όχι δημοκράτη».

Επεσήμανε ότι ο Ατατούρκ δεν δήλωσε ποτέ ότι αφήνει το στρατό ως θεματοφύλακα της πολιτικής του.

Ο κ. Βερέμης υποστήριξε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του το ΑΚΡ «αποτελούν υπόσχεση για την Τουρκία» και επεσήμανε ότι ο Ερντογάν δεν αμφισβητεί τον Κεμαλισμό ως φορέα των ευρωπαϊκών τουρκικών αξιών, αλλά επαναπροσδιορίζει το περιεχόμενό του έτσι που να περιλαμβάνει και τη θρησκευτική παράδοση, όπως είχε προτείνει ο μεγάλος θεωρητικός του τουρκικού εθνικισμoύ Τζιβά Γιολκάπ, πριν από 100 περίπου χρόνια.«Αν επαναφέρει τους Κούρδους στην οικογένεια της Τουρκίας μέσω της θρησκείας, ο ίδιος ο Ερντογάν θα εξασφαλίσει πολιτική μακροζωία και η Τουρκία ειρήνευση», πρόσθεσε.

Ο δημοσιογράφος 'Αλκης Κούρκουλας ανέφερε ότι στην Τουρκία «η σχέση στρατού - πολιτικής εξουσίας είναι κάτι ανάλογο με τη σχέση Εκκλησίας- πολιτικής εξουσίας στην Ελλάδα».
«Αρχικά», είπε, «ο στρατός λειτούργησε θετικά, αλλά κυρίως μετά το 1980 επέβαλε τη δική του άποψη στην πολιτική ζωή της χώρας».Αναφέρθηκε στην πολύκροτη υπόθεση Εργκένεκον ,επισημαίνοντας ότι αποτελεί «κομβικό σημείο» στις σχέσεις στρατού- πολιτικής εξουσίας και πρόσθεσε ότι η ηγεσία της παράνομης αυτής οργάνωσης είναι η «νομενκλατούρα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, η οποία πλέον είναι απολίθωμα του εαυτού της».Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, τόνισε ότι το στρατιωτικό κατεστημένο εξυπηρετεί η υποκατάσταση της κομμουνιστικής απειλής από την ισλαμική απειλή.Αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις , ο κ.Κούρκουλας υπογράμμισε ότι μετά το 1999 η ελληνική εξωτερική πολιτική «ξέφυγε από τις προκαταλήψεις του παρελθόντος και όρισε τις σχέσεις με την Τουρκία πρωτογενώς».

Ο Κούρδος διανούμενος Ουμίτ Φιράτ, αφού έκανε μια εκτενή αναδρομή στην ιστορία του κουρδικού ζητήματος, μίλησε με θετικό τρόπο για το «κουρδικό άνοιγμα» του Ερντογάν.
Επεσήμανε ότι οι αλλαγές στην Τουρκία γίνονται πάντα αργά και ότι ο στρατός δεν έχει χάσει ακόμη τη δύναμη του.Ωστόσο, υποστήριξε ότι το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει βήματα, τα οποία δεν είχαν γίνει για δεκαετίες.Ο κ.Φιράτ διατύπωσε την εκτίμηση ότι «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω» αναφορικά με τα «ανοίγματα» Ερντογάν στα πολιτιστικά και γλωσσικά δικαιώματα των Κούρδων.
«Δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσουμε πίσω στην εποχή, που μας αποκαλούσαν ορεσίβιους Τούρκους και αγνοούσαν τη γλώσσα, την ταυτότητα και τον πολιτισμό μας», κατέληξε ο κ. Φιράτ.

ΕΞΠΡΕΣΣ