TOYΡΚΙΑ – AMYNTIKH ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Η Λαλέ Σαριιμπραχίμογλου δημοσιεύει στη στήλη της, στις εσωτερικές σελίδες της σημερινής αγγλόγλωσσης Τοday’s Zaman, άρθρο με τίτλο «Τurkey intensifies lobbying for european force».

Στο άρθρο αναφέρεται πως η Τουρκία, χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ αλλά όχι της Ε.Ε., έχει εντατικοποιήσει τις δραστηριότητες lobby με στόχο να συμμετάσχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας ESDP, κατά τη διάρκεια του σταδίου προπαρασκευής ειρηνευτικών επιχειρήσεων, όπου γης.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές αμυντικές απόψεις, το ελληνικό τμήμα της Κύπρου, μέλος της Ε.Ε., το οποίο έχει αναγνωριστεί ως ο μοναδικός εκπρόσωπος στο νησί, παρά την ύπαρξη τουρκοκυπριακής κοινότητας, χρησιμοποιεί το δικαίωμα του veto εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να εμποδίσει τις προσπάθειες της Τουρκίας να κινηθεί εγγύτερα της Ε.Ε..


Ανταποδίδοντας, η Τουρκία εμποδίζει τις κοινές ειρηνευτικές αποστολές ΝΑΤΟ – Ε.Ε. και απορρίπτει τη συμμετοχή των Ελληνοκυπρίων σε αυτές, αφού οι συμφωνίες, που αφορούν στη στρατιωτική συνεργασία ΝΑΤΟ – Ε.Ε. για ειρηνευτικές αποστολές, εξαιρούν την Κύπρο.

Οι ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας με την Ε.Ε. έχουν επίσης μπλοκάρει, όταν η Άγκυρα αρνήθηκε να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας, στο οποίο υπάρχει πρόνοια για άνοιγμα λιμένων και αεροδρομίων στους Ελληνοκύπριους.

Στο μεταξύ, ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων εντός της Ε.Ε. κατά τη διάρκεια συζητήσεων για ειρηνευτικές αποστολές αντιφάσκει με τη Συνθήκη της Νίκαιας, η οποία αφορά στην εμπλοκή με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφαλείας και Άμυνας ESDP όσων χωρών – συμμάχων στην Ευρώπη δεν είναι μέλη της Ε.Ε. και είναι επίσημα γνωστή ως NID (Nice Implementation Document), που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Οκτώβριο του 2002. Η NID, μεταξύ άλλων, προνοεί για διαβουλεύσεις σε καιρό ειρήνης, σε μόνιμη βάση, οι οποίες να καλύπτουν πλήρως τα θέματα ασφαλείας.

Σχετικά με τους τρόπους της συμμετοχής σε επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της Ε.Ε., στην περίπτωση της Τουρκίας δεν εφαρμόστηκε η αρχή των εντατικοποιημένων διαβουλεύσεων με συμμάχους μη μέλη της Ε.Ε. όπως η ίδια, προ της έκδοσης μιας απόφασης της Ε.Ε. σχετικά με τον κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης μιας κρίσης. Συνεπώς, δεν υπήρξαν διαβουλεύσεις με την Τουρκία, προ της EUJUST THEMIS στη Γεωργία και της EUJUST LEX στο Ιράκ. Τούρκοι διπλωμάτες σημείωσαν πως «παρά τη γεωγραφική μας εγγύτητα, η ίδια απουσία διαβουλεύσεων επαναλήφθηκε στην περίπτωση της EUPOL COPPS στη Μέση Ανατολή και της ΕUBAM στη Rafah».

Από τον Ιούλιο, που αρχίζει η σουηδική προεδρία της Ε.Ε., η οποία θα συνεχιστεί από την προεδρία της Ισπανίας μέχρι τον Ιούνιο του 2010, η Τουρκία θα επιταχύνει τις προσπάθειες επηρεασμού, ώστε να κερδίσει τα δικαιώματά της, όπως προβλέπονται από τη Συνθήκη της Νίκαιας, σχετικά με τη συμμετοχή της στη διαδικασία λήψης αποφάσεων προ των ειρηνευτικών αποστολών.

Η Τουρκία πιστεύει πως, επειδή Σουηδία και Ισπανία φαίνονται να είναι γενικά θερμότερες για την τουρκική θέση στις ευρωπαϊκές υποθέσεις, μπορεί να κερδίσει το δικαίωμά της, όπως περιγράφεται στη Συνθήκη της Νίκαιας, κατά τη διάρκεια των εκ περιτροπής προεδριών τους.

Η Άγκυρα, προκειμένου να κερδίσει υποστήριξη για τη θέση της, φιλοξένησε μία από κοινού διάσκεψη του εδρεύοντος στις Βρυξέλλες European Institute for Security Studies και του Μiddle East Technical University, στην οποία συμμετείχαν αρκετοί εν ενεργεία Ευρωπαίοι στρατιωτικοί αλλά και πολιτικοί υπάλληλοι.

Μετά από αρκετά χρόνια διαπραγματεύσεων, η Τουρκία και χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, η πλειοψηφία των οποίων είναι μέλη της Ε.Ε., υπέγραψαν το Δεκέμβριο του 2002 μια Διακήρυξη για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας ESDP, σύμφωνα με την οποία παρεχόταν η δυνατότητα χρήσης στοιχείων και δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ από την Ε.Ε. ως τμήμα των επιχειρήσεων της ESDP, γνωστής και ως Ρυθμίσεις Berlin Plus.

Αυτό έγινε δυνατό υπό τη Συμφωνία της Άγκυρας το 2001, η οποία ορίζει σαφώς και κατηγορηματικά πως η Τουρκία θα συμμετέχει αυτομάτως σε στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της Ε.Ε., εάν χρησιμοποιούνται στοιχεία και δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Όταν υπεγράφη η συμφωνία, η “ε/κ διοίκηση” δεν ήταν μέλος της Ε.Ε., αφού εντάχθηκε το 2004.

Στο πλαίσιο της σουηδικής και της ισπανικής προεδρίας, η Τουρκία ενδέχεται να λάβει υποστήριξη για να ασκήσει τα δικαιώματά της, που της έχουν δοθεί από τη Συνθήκη της Νίκαιας. Πλην όμως, ως σύνολο, τα πάνω-κάτω στις σχέσεις Τουρκίας – Ε.Ε. θα συνεχίζονται, μέχρις ότου η Άγκυρα συγκεντρωθεί ξανά στις από μακρού παραμελημένες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, καταλήγει το άρθρο.