Ετοιμάζουν σκηνικό «συναξιοποίησης» στο Αιγαίο

Των ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ- ΜΙΧΑΛΗ ΓΕΛΑΝΤΑΛΙ
«Οργασμός» συμφωνιών και ερευνών για την αναζήτηση και εκμετάλλευση ενεργειακών πηγών (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μεσογείου τη στιγμή που η ελληνική πλευρά τηρεί «μετριοπαθή» στάση και αποφεύγει επιμελώς να «εκτεθεί» με ανάλογες δραστηριότητες.

Ενδεικτικά, έχουν περάσει 5 και πλέον μήνες από τότε που ο υφυπουργός Ενέργειας, Γιάννης Μανιάτης, δήλωνε πως ξεκινούν έρευνες σε χρονικό ορίζοντα ενός έτους και ακόμη δεν έχει δοθεί μορφή στον φορέα του Δημοσίου που θα αναλάβει τη σχετική ευθύνη.

Ο υφυπουργός δήλωνε τότε πως «οι υπάρχουσες ενδείξεις στα εθνικά χωρικά ύδατα είναι αρκετά ισχυρές ώστε να πείθουν πως ταχύτατα θα πρέπει να δημιουργηθεί ο δημόσιος φορέας που θα προκηρύξει τους διαγωνισμούς». Πρόκειται στην ουσία για ανασύσταση της παλαιότερης ΔΕΠ-ΕΚΥ, που αποτελούσε τον φορέα για την έρευνα και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Σημειώνεται ότι στην ελληνική επικράτεια αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, σύμφωνα με επίσημες μελέτες, «κρύβονται», σε σημαντικές ποσότητες, οικονομικά εκμεταλλεύσιμοι φυσικοί πόροι.
Η περίπτωση του Αιγαίου διαπλέκεται γενικότερα με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την πολυετή, λόγω τουρκικής σκοπιμότητας, εκκρεμότητα για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, η οποία με τη σειρά της αποτελεί προϋπόθεση για την ανάληψη πρωτοβουλιών στην περιοχή.
Γκρίζο πάγωμα
Η Τουρκία έχει ουσιαστικά επιβάλει «πάγωμα» των ελληνικών δραστηριοτήτων με τη θεωρία των γκρίζων ζωνών, χωρίς πάντως η ίδια να αφίσταται συστηματικών κινήσεων που κρίνονται από ελληνικής πλευράς ως προκλητικές (έρευνες με ειδικά σκάφη).
Το τελευταίο διάστημα έχουν πολλαπλασιαστεί οι πληροφορίες και οι «διαρροές», σύμφωνα με τις οποίες μεθοδεύεται ελληνοτουρκική συμφωνία που θα οδηγήσει σε ένα είδος συνεκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στο Αιγαίο.
Τη φόρμουλα αυτή προωθούν και διεθνείς επιχειρηματικοί κύκλοι, οι οποίοι εκτιμούν πως ένας εύσχημος τρόπος «συναξιοποίησης» στο Αιγαίο θα μπορούσε να γίνει υπό την αιγίδα μιας πολυεθνικής κοινοπραξίας ιδιωτικών εταιρειών υπό την πλατφόρμα της οποίας θα μπορούσαν να συνυπάρξουν και ιδιωτικοί όμιλοι ελληνικών συμφερόντων.
Για μια τέτοια λύση οι ίδιοι κύκλοι προβάλλουν το επιχείρημα πως είναι «από οικονομικής-επιχειρηματικής πλευράς και η πιο βιώσιμη, καθώς σήμερα πλέον κανένα κράτος δεν αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου τη διεξαγωγή ερευνών για υδρογονάνθρακες διότι τα ποσά θα χαρακτηρίζονταν μάλλον απαγορευτικά».
Για τον λόγο αυτό συνήθως αναζητούνται συνέταιροι σε διεθνείς ομίλους που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ενέργειας.
Μια τέτοια εκδοχή εκτιμάται ότι θα μπορούσε να καταστήσει τη φόρμουλα αυτή πιο… εύπεπτη και απολύτως δεσμευτική για την αποδοχή των όρων που θα τεθούν στην ελληνική και τουρκική πλευρά από τις πολυεθνικές.
Το κόστος για τη διεξαγωγή ερευνών είναι τεράστιο. Ξεπερνά τα 50 εκατ. δολάρια σε μικρά βάθη, τα 120 εκατ. δολάρια σε μεγάλα βάθη, και για τον λόγο αυτό κανένα κράτος δεν αναλαμβάνει από μόνο του να προχωρήσει σε έρευνες, αλλά ζητεί τη συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών, πάντοτε με τον κίνδυνο να αποβούν άκαρπες οι έρευνες.
Τον κίνδυνο αυτό επισείουν οι «σκεπτικιστές» σχετικά με την ύπαρξη πετρελαϊκών κοιτασμάτων, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι στο υπέδαφος, όπως και στον βυθό της Ελλάδας δεν υπάρχουν αξιόλογες ποσότητες υδρογονανθράκων.
Και σημειώνουν ότι ακόμη και στην περίπτωση που θα υπήρχαν, δεν θα άξιζε να ασχοληθεί κανείς διότι είτε είναι «κρυμμένοι» σε πολύ μεγάλα βάθη, γεγονός που καθιστά ιδιαιτέρως δαπανηρή έως και ασύμφορη την όποια προσπάθεια εξόρυξής τους, είτε η ποιότητά τους δεν είναι καλή.
Ομως, έρευνες και γεωτρήσεις δεν έχουν γίνει μέχρι στιγμής για να διαπιστωθεί η ορθότητα αυτής της άποψης…
* Σε τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από το 1980 έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 161 γεωτρήσεις σε έκταση περίπου 63.000 τ.χλμ.
Εκτός των «Πρίνου Ι» και «ΙΙ», αξιόλογα κοιτάσματα υδρογονανθράκων εκτιμάται ότι υπάρχουν στον Θερμαϊκό κόλπο, στο Θρακικό πέλαγος, στο Ιόνιο πέλαγος, κατά μήκος της δυτικής Ελλάδας, στην Ηπειρο (θαλάσσια και χερσαία περιοχή), στην Αιτωλοακαρνανία και γύρω από την Κρήτη.
Αξιοποιήσιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου υπάρχουν ακόμη ανοιχτά της Κέρκυρας, σύμφωνα με μελέτη του Γεωλογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών. *