Τούρκοι επιχειρηματίες βάζουν πόδι στη Θράκη

Με κερκόπορτα μοιάζει η εγκατάλειψη από την ελληνική πολιτεία του οικονομικού ιστού στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης, όπου τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, που φτάνουν έως και το 35%, πιέζουν ασφυκτικά την ακριτική περιφέρεια, ενώ προβλέπεται ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ στην περιοχή θα ξεπεράσει και το 10%. Η εκμετάλλευση της επιδότησης (65%) του αναπτυξιακού νόμου 1892 καθιστά υπόλογες και τις δύο κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ - ΝΔ καθώς ο νόμος έδωσε τη δυνατότητα σε επιτήδειους με υπερτιμολογήσεις να δημιουργήσουν «κουφάρια» βιομηχανικών μονάδων και ταυτόχρονα φρούδες ελπίδες σε γηγενείς για βελτίωση του επιπέδου ζωής. Οι Τούρκοι επιχειρηματίες ταξιδεύουν στη Θράκη και προωθούν οικονομικές συνεργασίες με ελληνικές εταιρείες που βρίσκονται σε δύσκολη θέση εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Το τελευταίο διάστημα υπήρξε έντονη κινητικότητα σχετικά με το επιχειρηματικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από την πλευρά της Τουρκίας, με σκοπό την ενισχυμένη επενδυτική παρουσία τους στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης.


Ο τοπικός τύπος καταγράφει πολλές τέτοιες επαφές, ενώ οι Έλληνες επιχειρηματίες βλέπουν μια διέξοδο στη συνεργασία με τις τουρκικές επιχειρήσεις. Μιλώντας στην «Ι» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων Ροδόπης Γιώργος Νικολαΐδης επιβεβαίωσε τις επαφές που είχε με τον Τούρκο πρόξενο Μουσταφά Σαρνίτς με σκοπό την ανάπτυξη διμερών εμπορικών σχέσεων.
«Εμείς δεν είμαστε Αιγαίο και το μόνο που επιθυμούμε είναι η φιλική συνύπαρξη με τις γειτονικές χώρες και η εξασφάλιση υγιών οικονομικών συναλλαγών», επισήμανε ο Γιώργος Νικολαΐδης τονίζοντας: «Οι επιχειρήσεις πρέπει να επιβιώσουν και θεωρούμε αδιανόητο τον τρόπο που προβάλλουν ορισμένα μέσα το θέμα των επαφών μας με Τούρκους ομολόγους.
Το μήνα Μάιο θα γίνει και η προγραμματισμένη έκθεση των βιομηχανιών της Θράκης και ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον από τουρκικής πλευράς επιχειρηματίες που επιθυμούν να επισκεφθούν την έκθεση και τοπικές μονάδες για να συζητηθούν θέματα ευρύτερης συνεργασίας.

Από την πλευρά μας στο πλαίσιο των επαφών προγραμματίζουμε και τη διοργάνωση ειδικής εκδήλωσης σε συνεργασία με άλλους τοπικούς φορείς. Άλλωστε διατηρούμε πολλές οικονομικές συναλλαγές σε επιχειρηματικό επίπεδο με την Τουρκία.
Επί κυβερνήσεων ΝΔ για πέντε ολόκληρα χρόνια η ΒΙΠΕ Κομοτηνής -αν και παραμένει η πλέον σύγχρονη βιομηχανική περιοχή- παραμένει παραμελημένη χωρίς επενδυτικά σχέδια και χωρίς ενδιαφέρον για ανάπτυξη νέων επενδυτικών έργων και χρηματοδότηση σχεδίων επέκτασης και εκσυγχρονισμού.

Πέρα από τις επαφές με τους αρμόδιους υπουργούς και τις υποσχέσεις για διευθέτηση των οικονομικών εκκρεμοτήτων προωθούμε την ενοποίηση των Συνδέσμων και τη δημιουργία ενός ενιαίου επαγγελματικού φορέα, του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θράκης, και πιστεύουμε ότι το επόμενο δίμηνο θα έχει υλοποιηθεί». Πριν από λίγους μήνες ο Τούρκος πρόξενος επισκέφτηκε τοπικές μονάδες στη Θράκη μεταξύ των οποίων και την Alpha Plast, τα Υγρά Λιπάσματα Θράκης, με σκοπό να βρεθεί μια φόρμουλα επιχειρηματικής συνεργασίας.
Η ανεργία στην περιοχή της Ροδόπης αγγίζει το 35% - 40% και η αδιαφορία της πολιτείας δίνει την ευκαιρία σε γειτονικές χώρες να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα της οικονομικής διείσδυσης, καθώς η περιοχή έχει κομβική σημασία και στον τομέα των μεταφορών, σχολιάζει ο τοπικός τύπος.

Η σημερινή κυβέρνηση μέσω του εκπροσώπου της Γιώργου Πεταλωτή -ο οποίος είναι και βουλευτής Ροδόπης- σε συναντήσεις με τοπικούς παράγοντες δεσμεύτηκε για την αποπληρωμή των ολοκληρωμένων επενδύσεων από την περιφέρεια. Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ξάνθης Βασίλης Σκαρλάτος εξακολουθεί να διατηρεί κάποια ψήγματα αισιοδοξίας ως προς τις προοπτικές αναδιάρθρωσης των υπαρχουσών παραγωγικών μονάδων όπως της Αλουμύλ, της Γερμανός και της Χαρτοποιίας Θράκης.

Αν και ο ίδιος εκτιμά πως εξαιτίας των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται ο αναπτυξιακός νόμος απαιτεί εκσυγχρονισμό. «Δεν αρκούν οι σφραγίδες και τα προεδρικά διατάγματα. Οι επιχειρήσεις που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Θράκης έδωσαν υπεραξίες στην τοπική κοινωνία. Με ποια λογική η κάθε προβληματική επιχείρηση, εφόσον δεν έχει πλέον δουλειά, θα πρέπει να στηρίξει τους εργαζομένους; Ασφαλώς οι αλλαγές στα βόρεια σύνορα επηρέασαν τη λειτουργία των μονάδων εντάσεως εργασίας. Με αποτέλεσμα αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις να ‘εκμεταλλευτούν’ το φθηνό εργατικό της και να εγκατασταθούν στη γειτονική Βουλγαρία, και όχι μόνο».

Πώς φτάσαμε στα εργοστάσια-κουφάρια

ΕΔΩ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ γίνεται λόγος «για τρωκτικά τα οποία κυριολεκτικά λεηλάτησαν τον τόπο, πήραν τεράστια ποσά για «επενδύσεις» χωρίς αναπτυξιακόπαραγωγικό αντίκρισμα στη Θράκη, και χωρίς να τιμωρηθεί μέχρι σήμερα έστω και ένας υπεύθυνος. Επενδύσεις οι οποίες είτε υλοποιήθηκαν και στη συνέχεια τα εργοστάσια έκλεισαν, είτε οι παραγωγικές μονάδες «μετακόμισαν» στο εξωτερικό και φαγώθηκαν επιδοτήσεις, ενώ επρόκειτο για βιομηχανικές εγκαταστάσεις και νέες θέσεις εργασίας στην ελληνική επικράτεια και όχι σε γειτονικές χώρες.

Απόρροια της επιχειρηματικής αναλγησίας και της αδιαφορίας των κυβερνήσεων αποτελούν σήμερα τα «χωριά-φαντάσματα» σε περιοχές γύρω από τις άλλοτε ενεργές βιομηχανικές μονάδες. Κόμαρα, Φέρες είναι μόνο δύο από τα χωριά που απειλούνται με εξαφάνιση εξαιτίας της απουσίας των άλλοτε ισχυρών μονάδων (Θράκη, ΑΝΚΕΡ, Κλωστήρια Νάουσας), οι οποίες απασχολούσαν και δορυφορικά εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Πολλοί τοπικοί φορείς -ειδικά στο νομό Έβρουκάνουν λόγο για νέο κύμα μετανάστευσης, από ένα νομό όπου το 50% των κατοίκων από τους 150.000 εναπομείναντες είναι ήδη μετανάστες. Η οικονομία της συγκεκριμένης ακριτικής περιοχής βασίζεται στον εκτεταμένο δημόσιο τομέα, στο στρατό, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, και ελάχιστα πλέον στην περιορισμένη βιομηχανία και στην φθίνουσα γεωργία καθώς πάνω από 14.000 οικογένειες στην Ξάνθη και στη Ροδόπη στο παρελθόν είχαν ως κύρια απασχόληση τα καπνά.

Παρά τα πριμ που δόθηκαν για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, η αξιοποίηση του αγροτικού τομέα παραμένει στάσιμη, ενώ έχει «παγώσει» και το αρδευτικό έργο αξίας 70 εκατ. ευρώ εξαιτίας των αντιδράσεων των οικολογικών φορέων.

Η καταιγίδα λουκέτων την τελευταία δεκαετία

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ πλήγμα υπέστη και η εποχική απασχόληση καθώς στην περιοχή της Ξάνθης μπήκαν λουκέτα σε πολλές συνεταιριστικές μονάδες που δραστηριοποιούνται στα καπνά, στην παραγωγή τεύτλων και ντομάτας, ενώ τεράστιο είναι το πρόβλημα με τα καπνομάγαζα. Μετά το κλείσιμο της ΣΕΒΑΘ, της ΣΕΠΕΚ και την υπολειτουργία της Βιομηχανίας Ζάχαρης αλλά και πολλών κλωστηρίων όπως της καλτσοβιομηχανίας Venus Victoria, η κατάσταση επιδεινώθηκε.
Την τελευταία διετία μετά την κορύφωση της αποβιομηχάνισης προστέθηκε και η μεγάλη καθίζηση στην οικοδομή, που οδήγησε στην ανεργία το 70% των απασχολουμένων στον κλάδο.

Εξίσου αποκαρδιωτική όμως είναι και η οικονομική ζωή στην περιοχή της Ροδόπης όπου -σύμφωνα με τα στοιχεία του Επιμελητηρίου- ενώ το 2004 λειτουργούσαν στη βιομηχανική ζώνη 90 και πλέον παραγωγικές μονάδες με 17.000 εργαζομένους, σήμερα μόλις 17 επιχειρήσεις εξακολουθούν να λειτουργούν υπό συνθήκες κανονικής απασχόλησης.
Το αποτέλεσμα είναι η εκρηκτική άνοδος της ανεργίας ειδικά στις περιοχές όπου είναι εγκατεστημένοι οι παλιννοστούντες, όπου το ποσοστό της ανεργίας ξεπερνά το 50%.Εντονότερο καταγράφεται το πρόβλημα της ανεργίας στις νεαρές ηλικίες στις οποίες βάσει εκτιμήσεων -και όχι καταγραφών- ένας στους δύο σήμερα αδυνατεί να εξασφαλίσει θέση εργασίας.

Μεταξύ των πλέον προβληματικών στην περιοχή κλάδων κατατάσσονται οι βιομηχανίες πλαστικών ειδών, ζυμαρικών, τα σφαγεία, οι εταιρείες παραγωγής σκυροδέματος, ξυλείας και παραγωγής κουφωμάτων αλουμινίου. Την τελευταία διετία ακολούθησαν και εταιρείες κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης, φαρμάκων-καλλυντικών, παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών, μπαταριών αυτοκινήτου, βαφείων, υποδημάτων. Το μεγαλύτερο πλήγμα στην περιοχή προήλθε από την απόλυση εκατοντάδων εργαζομένων στον Όμιλο Λαναρά.

Λουκέτα

Στο νομό Έβρου τα λουκέτα ήταν πολλαπλά, με αποτέλεσμα η ανεργία να ξεπεράσει το 25%. Την ίδια ώρα στο ιδιαίτερα βαρύ οικονομικό κλίμα οι τοπικές αρχές εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία σε βάθος χρόνου για την υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου. Λουκέτα έβαλαν ακόμη και μεγάλες εταιρείες όπως το Αλουμίνιο Αττικής, η τεχνική εταιρεία ΕΤΕΟ, η κατασκευαστική ΔΕΠΕΑ, η Αλλαντοβιομηχανία Θράκη, ενώ στον τομέα του μεταξιού απέμειναν κυρίως οικοτεχνίες. Σημαντική ήταν η αύξηση της ανεργίας και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όπου το ποσοστό έφτασε το 30% και προβλέπεται περαιτέρω επιδείνωση.

Εμπορικό σταυροδρόμι ο νομός Ροδόπης

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ θέση του Νομού Ροδόπης λόγω και των γεωπολιτικών αλλαγών που πραγματοποιήθηκαν από το 1991 και μετά στις Βαλκανικές χώρες αλλά και τις Παρευξείνιες, δεν επιβεβαίωσε την άποψη ότι η περιοχή μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για κάθε είδους οικονομική δραστηριότητα, τόσο εμπορική όσο και βιομηχανική και τουριστική.

Παρά τη γεωγραφική γειτνίαση του Ν. Ροδόπης με τις χώρες της Ανατ. Ευρώπης και τα ειδικά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις στην περιοχή τόσο στη βιομηχανία όσο και στον τουρισμό, που κυμαίνονται από 45% έως 55%, η περιοχή δεν κατόρθωσε να ξεφύγει από τον οικονομικό μαρασμό και την αποβιομηχάνιση.
Ως ιστορικά μόνο καταγράφονται πλέον και τα Σωματεία Μεταξεργατών καθώς το παραδοσιακό μετάξι που απασχολούσε πάνω από 12.000 εργαζομένους στη σηροτροφία και την ύφανση έσβησε. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 αγροτικά προϊόντα όπως το καλαμπόκι και τα ζαχαρότευτλα έδωσαν τη θέση τους σε ανταγωνιστικά προϊόντα του εξωτερικού. Ειδικότερα η μαζική εισαγωγή πρώτης ύλης από την Κίνα οδήγησε σε συρρίκνωση της παραγωγικής δραστηριότητας.

Η φυγή στα Βαλκάνια
Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ του ‘90 προκάλεσε τριγμούς στην τοπική οικονομία εξαιτίας της μετανάστευσης χιλιάδων μικροεπιχειρήσεων από τη Βόρεια Ελλάδα στις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης υπολογίζεται ότι χάθηκαν περισσότερες από 5.000 θέσεις εργασίας, γεγονός που οδήγησε πολλούς Έλληνες σε αναζήτηση εργασίας σε χώρες της Δύσης.
Η απουσία επεξεργασμένης εναλλακτικής λύσης για την ανάπτυξη της Θράκης έχει οδηγήσει σε μια επικίνδυνη επενδυτική στασιμότητα. Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι εκτοξεύουν κατηγορίες σε βάρος επιχειρηματιών για διασπάθιση κονδυλίων και δημιουργία στρατιάς ανέργων.