Η οκτωβριανή επίθεση του Ερντογάν...

Επτά χρόνια μετά τον πρώτο εκλογικό του θρίαμβο στις αρχές Νοεμβρίου του 2002 και λίγο πριν από την κρισιμότερη αξιολόγηση στη μέχρι τώρα ενταξιακή πορεία της χώρας, ο Ερντογάν περνά στην τελική επίθεση:

- Προωθεί στη Βουλή πακέτο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων με κυριότερη την αφαίρεση της δυνατότητας διάλυσης κόμματος από το Συνταγματικό Δικαστήριο, αλλά και τη συρρίκνωση των αρμοδιοτήτων της στρατιωτικής δικαιοσύνης.

- Συνεχίζει την προσπάθεια εξεύρεσης πολιτικής φόρμουλας διευθέτησης του Κουρδικού εντός συνόρων.


- Υπερδραστηριοποιείται στην εξωτερική πολιτική με τελευταία σημαντική κίνηση την προσπάθεια μεσολάβησης στην κρίση για τα πυρηνικά του Ιράν.

Όλα τα παραπάνω με φόντο τόσο τη συνεχιζόμενη δικαστική διερεύνηση της συνωμοτικής οργάνωσης Εργκενέκον όσο και το εξοντωτικό πρόστιμο που επεβλήθη για φορολογικές παραβάσεις στο εκδοτικό συγκρότημα Ντογάν που πρωτοστατούσε στη στήριξη κάθε προσπάθειας υπονόμευσης της κυβέρνησης.

Η συνταγματική μεταρρύθμιση αλλά και η πολιτική προσέγγιση του Κουρδικού απαιτούν τόσο αριθμητικά με τη μορφή ενισχυμένης πλειοψηφίας στη Βουλή όσο και ως ευρύτερη συναίνεση τη συνεργασία τόσο του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος CHP όσο και του Εθνικιστικού ΜΗΡ.

Η θέση των δύο κομμάτων είναι ιδιαίτερα δυσχερής, καθώς θα πρέπει να αιτιολογήσουν στην κοινή γνώμη την άρνησή τους να στηρίξουν τον πλήρη εκδημοκρατισμό. Στη χειρότερη των περιπτώσεων ο Ερντογάν μπορεί να απειλήσει με πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, όπου δεν θα κριθεί για την κυβερνητική διαχείριση ή για τον χειρισμό των επιπτώσεων της κρίσης, αλλά θα θέσει το δίλημμα διεύρυνσης ή όχι της λαϊκής κυριαρχίας.

Σε ό,τι αφορά το Κουρδικό με δεδομένη την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αυτόνομη Κουρδική Οντότητα στο Βόρειο Ιράκ θα πιέσει προς δύο μέτωπα:

- Προς το CHΡ και το ΜΗΡ που ήδη επικαλούνται κινδύνους για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

- Προς το Κουρδικό Κόμμα DTP αλλά και το σύνολο των ηγετικών κέντρων του ΡΚΚ (εντός Τουρκίας, στο Βόρειο Ιράκ, στην Δυτική Ευρώπη του φυλακισμένου στο Ιμραλι Οτσαλάν περιλαμβανομένου).

Ακόμη και στη δυσμενέστερη δυνατή την άρνηση δηλαδή όλων των πλευρών για συνεργασία, ο Ερντογάν μπορεί να προβάλει ως η μόνη πλευρά που επενδύει στη συναίνεση και τη συμφιλίωση.

Είναι σαφές ότι όποια εξέλιξη και να υπάρξει στα πολλά ταυτόχρονα μέτωπα που άνοιξε ο Ερντογάν, η θέση του στην προσπάθεια διασφάλισης ομαλής διεξαγωγής και συνέχειας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. ενισχύεται, καθώς λίγο πριν από την κρίσιμη αξιολόγηση της ευρωπαϊκής της προσαρμογής, η Τουρκία θα βρίσκεται στην πιο κρίσιμη μεταρρυθμιστική καμπή μετά το 1923 με την εξωτερική της πολιτική να διαδραματίζει συνολικό σταθεροποιητικό ρόλο στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Ο Σαρκοζί, κατά κύριο λόγο, και η Μέρκελ κατά δεύτερο, δεν θα πρέπει μόνο να συγκρουσθούν με την ασκούσα την Προεδρία Σουηδία και μια σημαντική Ομάδα Χωρών-Μελών, αλλά να υπονομεύσουν τόσο τον εκδημοκρατισμό στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και την περιφερειακή σταθερότητα στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Ό,τι ισχύει για το Παρίσι και το Βερολίνο, θα ισχύσει κατά μείζονα λόγο για την Αθήνα και για τη Λευκωσία, καθώς η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας είναι μια σύνθετη πρόκληση και όχι μια διμερής διαφορά, όπως η διένεξη Σλοβενίας-Κροατίας που επέτρεψε στην πρώτη να παγώσει για μήνες τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της δεύτερης.
Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Kapopoulos@pegasus.gr
ΗΜΕΡΗΣΙΑ