Τουρκικές επιδιώξεις στη Μεσόγειο Θάλασσα

Του Θεόδωρου Καρυώτη, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στις ΗΠΑ, μέλους της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας

H Τουρκία είναι έτοιμη να δημιουργήσει μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) στη Μεσόγειο, όπως έκανε και στη Μαύρη Θάλασσα, αγνοώντας τη Διεθνή Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας, προσπαθώντας να επιφέρει ένα προηγούμενο και να αποκόψει την Ελλάδα από την Κύπρο. Τα τελευταία δύο χρόνια οι Τούρκοι προσπαθούν να δημοσιεύουν, όποτε τους δοθεί η ευκαιρία, έναν εντελώς απαράδεκτο χάρτη χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το Δίκαιο της Θάλασσας. Οπως φαίνεται από τον χάρτη αυτό, εμφανίζουν την Κύπρο να αποτελείται από δύο κράτη, με την αποκαλούμενη «Νότιο» Κύπρο να έχει μια περιορισμένη ΑΟΖ. Επιπλέον αρνούνται να δώσουν δικαιώματα ΑΟΖ στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα, πετυχαίνοντας έτσι να... αποκτήσουν θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο!

Η τραγωδία έγκειται στο γεγονός ότι έχουν προσεγγίσει τους Αιγυπτίους, που φαίνεται ότι αποδέχονται μια τέτοια οριοθέτηση, που δεν δίνει δικαιώματα ΑΟΖ στα ελληνικά νησιά Καστελόριζο και Στρογγύλη, κι έτσι εμφανιζουν την ΑΟΖ της Αιγύπτου να συνορεύει με την ΑΟΖ της Τουρκίας. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι «καταργούνται» τα θαλάσσια σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο. Ο χάρτης που δείχνει τι ισχύει σήμερα, παρουσιάζει ξεκάθαρα την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το μεγάλο πρόβλημα της Τουρκίας και τον λόγο που δεν επιθυμεί καμία διαπραγμάτευση με την Ελλάδα σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ στο Αιγαίο. Από τον ίδιο χάρτη διαπιστώνουμε επίσης τη μεγάλη ζημιά που κάνει το Καστελόριζο στην Τουρκία, αγκάθι πραγματικό για τα πονηρά της σχέδια στη Μεσόγειο. Τέλος, ο χάρτης δείχνει την ΑΟΖ της Κύπρου και της Αιγύπτου, όπου ξεκάθαρα φαίνεται ότι η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έκανε ένα τραγικό λάθος όταν αποφάσισε να αρχίσει συνομιλίες με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών των δύο κρατών. Το τραγικό λάθος έγκειται στο γεγονός ότι η Ελλάδα άρχισε τις συνομιλίες της με την Αίγυπτο, χωρίς να πάρει κάποια ρητή και σαφή διαβεβαίωση από αυτήν ότι θα δοθούν πλήρη δικαιώματα στο Καστελόριζο. Τώρα που οι συνομιλίες έχουν προχωρήσει φαίνεται ότι οι Αιγύπτιοι δεν θέλουν να δώσουν πλήρη δικαιώματα στο Καστελόριζο και αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα στην ελληνική πλευρά.

Συνομιλίες
Τα πράγματα βέβαια έγιναν χειρότερα όταν οι Αιγύπτιοι ενημέρωσαν την ελληνική πλευρά ότι θα αρχίσουν συνομιλίες για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με τη Τουρκία τη στιγμή που η Αίγυπτος δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με τη γείτονα χώρα! Η Αίγυπτος θα μπορούσε να διαθέτει θαλάσσια σύνορα με τη Τουρκία μόνο αν δεν αναγνωρισθούν τα δικαιώματα του Καστελόριζου. Ο νοών νοείτω! Η Αίγυπτος ενημέρωσε την ελληνική πλευρά ότι θα είχε συνομιλίες μαζί της στο Κάιρο, στις 20 Ιουνίου του 2009, και αμέσως μετά, στις 22 Ιουνίου 2009, με την τουρκική πλευρά! Η Ελλάδα αντί να προβεί σε έντονη διαμαρτυρία γι’ αυτή την αιγυπτιακή θέση, που παραβιάζει ξεκάθαρα το Δίκαιο της Θάλασσας, πήγε στη συνάντηση στις 20 Ιουνίου γνωρίζοντας ότι δυο μέρες αργότερα Αιγύπτιοι και Τούρκοι θα κάθονταν στο ίδιο τραπέζι.
Αμεση οριοθέτηση ζώνης μεταξύ Ελλάδας - Κύπρου
Η σημερινή κυβέρνηση φαίνεται να μην έχει ασχοληθεί καθόλου με το θέμα και δεν έχει αναλάβει καμία πρωτοβουλία ζητώντας δύο απλά πράγματα από του Αιγυπτίους.
Πρώτον, να μη κάνουν κάποια συμφωνία με την Τουρκία και δεύτερον, να κάνουν οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, που και αυτοί έχουν υπογράψει. Πριν από μερικά χρόνια η κυπριακή πλευρά προσέγγισε την ελληνική κυβέρνηση και της ζήτησε να προχωρήσουν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ των δύο κρατών, αλλά δυστυχώς η Ελλάδα δεν άδραξε μια τόσο μεγάλη ευκαιρία που θα δημιουργούσε κι ένα προηγούμενο για το Καστελόριζο, αλλά και θα δημιουργούσε μόνιμα θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο! Η άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να οριοθετήσει τη δική της ΑΟΖ με αυτή της Κύπρου δεν αποτελεί μόνο πράξη δειλίας, αλλά και μεγάλης απερισκεψίας.
Εύχεται κανείς η νέα κυβέρνηση, του ΠΑΣΟΚ, να διορθώσει σύντομα αυτό το λάθος και ταυτόχρονα να ζητήσει την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) γι’ αυτή την οριοθέτηση δύο κρατών-μελών της. Η ΕΕ πρέπει επιτέλους να προστατέψει τα συμφέροντά της στην περιοχή, γιατί μια οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Τουρκία μειώνει το μέγεθος της ΑΟΖ της ΕΕ στη Μεσόγειο.
Εάν η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν πραγματοποιήσει άμεσα οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ώστε να προκαταλάβει την παράνομη Τουρκική ΑΟΖ στη Μεσόγειο, τότε η Ελλάδα θα υποστεί μια μεγάλη ήττα.