Η αναβάθμιση της Τουρκίας.-

Η αυξανόμενη τουρκική σημασία αποτυπώνεται και από τη συμμετοχή της στην ομάδα G20, όσο και με την εκλογή της ως μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το διάστημα 2009-2010.

Η αναθέρμανση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, που είχαν περάσει περίοδο αμφισβήτισης μετά την απόφαση της Τουρκίας να μην επιτρέψει τη διέλευση αμερικανικών στρατευμάτων προς το Ιράκ, έρχεται σε μια συγκυρία που η Ουάσιγκτον επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στη Μέση Ανατολή, το Ιράν, τον Καύκασο και την κεντρική Ασία, περιοχές στις οποίες η Αγκυρα ασκεί επιρροή, έχει έντονη διπλωματική παρουσία και, κυρίως, παίρνει πρωτοβουλίες που συμπλέουν με τα δυτικά συμφέροντα.

Συγκεκριμένα, η Τουρκία έχει διαδραματίσει τα τελευταία δύο χρόνια κρίσιμο ρόλο στις μυστικές συνομιλίες Συρίας-Ισραήλ για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας και την επιστροφή των κατεχόμενων Υψωμάτων του Γκολάν.

Οι Τούρκοι έχουν παράλληλα αναβαθμίσει τις στρατιωτικές, οικονομικές και πολιτικές σχέσεις τους με το Ισραήλ, παρά την οργισμένη επίθεση Ερντογάν κατά του Σιμόν Πέρες στο Φόρουμ του Νταβός για τη σφαγή στη Γάζα. Η Αγκυρα συμπλέει, επίσης, με αμερικανικές θέσεις για προσέγγιση με την Τεχεράνη και επιζητεί την ειρηνική επίλυση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Πιο σημαντικός θεωρείται ο ρόλος της στο Ιράκ, καθώς το τουρκικό έδαφος θα αποτελέσει τη βασική δίοδο για τα αμερικανικά στρατεύματα. Σημαντική για τα αμερικανικά συμφέροντα είναι και η προσέγγιση της Τουρκίας με τους Κούρδους του Ιράκ. Οι δύο πλευρές συνεργάζονται για την εξουδετέρωση των ανταρτών του ΡΚΚ, ενώ υπέγραψαν συμφωνίες για την εξόρυξη πετρελαίου, την ανάπτυξη του εμπορίου και την ανταλλαγή πληροφοριών.

Ρόλο διεκδικεί η Τουρκία και στο Αφγανιστάν, καθώς συμμετέχει στις χώρες που διαβουλεύονται με την Ουάσιγκτον για το μέλλον της περιοχής. Αλλωστε, τουρκική ενδοχώρα θεωρείται από πολλούς αναλυτές η κεντρική Ασία, όπου κατοικούν λαοί φυλετικά συγγενείς και διαθέτει βεβαίως, τεράστια ενεργειακά αποθέματα που δεν βρίσκουν διέξοδο στις ευρωπαϊκές αγορές.

Η Τουρκία διεκδικεί να αναλάβει τη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω αγωγών και η Αγκυρα θα αποτελέσει σύντομα μια νέα Ουκρανία, χώρα που θα κρατάει τη στρόφιγγα της ενέργειας προς την Ευρώπη. Ο αγωγός πετρελαίου Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν που ήδη λειτουργεί και οι σχεδιαζόμενοι αγωγοί φυσικού αερίου Ναμπούκο και TGI (Τουρκία-Ελλάδα-Ιταλία) αναγορεύουν την Αγκυρα σε έναν ντε φάκτο στρατηγικό εταίρο της Ευρώπης.

Ο ενεργειακός δρόμος δίνει στην Τουρκία ένα ακόμη όπλο να διαπραγματευτεί με την Ευρώπη με όρους ισχύος την πλήρη ένταξή της χωρίς απαραίτητα να εκπληρώνει όλα τα κριτήρια που θέτει ως προϋπόθεση η Ενωση.

Καθοριστικός για την ευρύτερη Μέση Ανατολή μπορεί να αποδειχτεί και ο ρόλος της στη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο έλεγχος των υδάτων των ποταμών Τίγρη και Εφράτη, που διασχίζουν την Τουρκία, τη Συρία και το Ιράκ, με το νερό είδος εν ανεπαρκεία, δίνει στην Αγκυρα ένα ακόμη στρατηγικό πλεονέκτημα.

Κάποιοι έσπευσαν να παραβλέψουν τους λόγους της επίσκεψης Ομπάμα στην Αγκυρα. Η «Χουριέτ» υποστήριξε ότι η επίσκεψη είναι έργο του νέου προεδρικού συμβούλου εθνικής ασφαλείας, στρατηγού Τζέις Τζόουνς, ο οποίος είναι προσωπικός φίλος του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Χικμέτ Τσετίν.

Πράγματι, ο Τσετίν έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν τον Τζόουνς, αλλά αυτή η σχέση δεν μπορεί να επηρεάζει τα συμφέροντα μιας υπερδύναμης. Οι λόγοι είναι βαθιά πολιτικοί και καθορίζονται από συμφέροντα και μόνο. Και τα συμφέροντα αυτά γίνονται συνεχώς όλο και πιο κοινά για τις δύο πλευρές.

Αντίθετα από την εποχή Μπους, που αντιμετώπιζε την Τουρκία ως χώρα της Μέσης Ανατολής που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η εποχή Ομπάμα βλέπει την Αγκυρα ως έναν ευρωατλαντικό εταίρο με επιρροή και λόγο στη Μέση Ανατολή.