Σε νέα περίοδο οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις

Όλα δείχνουν ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις εισέρχονται σε νέα περίοδο με την Αθήνα να παρακολουθεί απλώς τα τεκταινόμενα.
Ο Τ/ΥΠΕΞ Μπαμπατζάν, εμφανίστηκε στο τηλεοπτικό δίκτυο ΝΤV, και απάντησε σε ερωτήσεις του επικεφαλής του δικτύου στην Άγκυρα, Μουράτ Ακγκιούν.
Ο κ. Μπαμπατζάν τόνισε ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση εισέρχονται σε μια νέα περίοδο και ότι ήδη φθάνουν τα μηνύματα αυτής της νέας περιόδου.

Ο Μπαμπατζάν επεσήμανε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η Τουρκία είχε...επαφή με πολλούς υψηλά ιστάμενους Αμερικανούς αρμοδίους και πρόσθεσε: «Από πλευράς περιεχομένου συμπίπτουν πλήρως οι θεμελιώδεις προτεραιότητές μας όσον αφορά την εξωτερική μας πολιτική. Εισερχόμεθα σε μια περίοδο με επίκεντρο τις διαβουλεύσεις και τη συνεργασία. Εκείνοι μας ερωτούν “τι μπορούμε να κάνουμε μαζί στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στα Βαλκάνια και στη Μ. Ανατολή”. Αναφέρουν ότι επιθυμούν συνεργασία σε όλα αυτά τα θέματα.
Ο Πρόεδρος Ομπάμα έρχεται για μια διμερή επίσκεψη. Δηλαδή δεν πρόκειται για μια πολυμερή σύνοδο. Έρχεται ειδικά για να επισκεφθεί την Τουρκία. Ακόμη, δεν είναι γνωστό αν θα αποτελέσει θέμα η Συμμαχία Πολιτισμών ή αν θα πραγματοποιήσει ή όχι την ομιλία του προς τον ισλαμικό κόσμο. Το γεγονός ότι στην Τουρκία βρίσκονται ταυτόχρονα η δημοκρατία, ο κοσμικός χαρακτήρας και ο ισλαμισμός είναι ένα άκρως σημαντικό παράδειγμα για όλη την περιοχή. Οι ΗΠΑ αποδίδουν σημασία σε αυτό. Εμείς επιθυμούμε κατά την προσεχή περίοδο να συνεργαστούμε σε πολλούς τομείς. Η αξιότιμη Κλίντον επεσήμανε τη σημασία της Τουρκίας χαρακτηρίζοντάς την στρατηγικό εταίρο. Αυτό το επεσήμανε πιο ξεκάθαρα από την προηγουμένη κυβέρνηση. Η νέα κυβέρνηση έχει επίγνωση της σημασίας της Τουρκίας. Το γεγονός ότι ο Ομπάμα θα πραγματοποιήσει μια από τις πρώτες επισκέψεις του εκτός των ΗΠΑ στην Τουρκία αποτελεί σημαντικό μήνυμα προς τον κόσμο. Προσελκύει την προσοχή το παράδειγμα αλλαγής της Τουρκίας των 5 – 6 τελευταίων ετών.
Χθες, η Κλίντον έθεσε πολλά ερωτήματα. Είπαμε το τι κάναμε. Εξηγήσαμε το τι κάναμε στον τραπεζικό τομέα. Και εκείνο που είπε ήταν “Εσείς προχωρήσατε πολύ”.
Η Έκθεση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Το θέμα αυτό ήρθε στην ημερήσια διάταξη στην κατ’ ιδίαν συνάντηση. Κατά την άποψή μου, το γεγονός ότι εξετάζεται το θέμα αυτό ευρέως, οφείλεται στο ότι έχει σχέση με ένα σημαντικό Όμιλο ΜΜΕ. Αυτό δεν ήταν ένα βασικό θέμα της ημερήσιας διάταξης. Συζητήθηκε για ένα δίλεπτο. Σημασία έχει το εξής: Οι ΗΠΑ ετοιμάζουν εκθέσεις κάθε χρόνο για πολλές χώρες. Μπορεί να κάνει λάθος και το αμερικανικό ΥΠΕΞ. Δεν πρόκειται για έκθεση που έγραψε η ίδια η Κλίντον. Έχει γραφεί από κατώτερους αρμοδίους. Δεν πρέπει να μεγαλοποιείται το θέμα αυτό. Πρέπει να σκεφτούμε γιατί ένα θέμα σαν αυτό, το οποίο κάθε χρόνο δεν συζητείται, φέτος μεγαλοποιείται. Επιθυμούμε να είναι ουδέτερη και ισορροπημένη [η έκθεση]. Στην περίπτωση που και εμείς συντάξουμε κάποια έκθεση, στα μητρώα κάθε χώρας θα βρίσκαμε ότι κάτι υπάρχει.

Για την αποχώρηση από το Ιράκ
Ερ.: Στο θέμα της αποχώρησης από το Ιράκ είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν την Τουρκία. Υπάρχει κάποια εξέλιξη στο θέμα αυτό;
Απ.: Για το θέμα της αποχώρησης δεν έχουμε προχωρήσει σε λεπτομέρειες. Λένε ότι μπορεί να μας ζητήσουν το τάδε. Αν υπάρξει κάτι τέτοιο, η κατεύθυνση είναι γνωστή. Θα βγουν από το Β. Ιράκ, θα περάσουν από την Τουρκία και θα μεταβούν σε κάποιο λιμάνι στη Μεσόγειο.
Αναμφισβήτητα είναι σημαντικό το είδος του υλικού, η ποσότητα, ο χρόνος, η κατεύθυνση και ο τελικός στόχος. Θα φύγει από το Ιράκ και στη συνέχεια πού θα πάει; Αυτά όλα θα πρέπει να συζητηθούν. Ίσως σε ορισμένα σημεία του σχεδίου πούμε ναι και σε ορισμένα όχι. Έχουμε κάποιους όρους για το θέμα της αποχώρησης μέσω της Τουρκίας. Τις λεπτομέρειες θα τις συζητήσουν τα δύο Επιτελεία.

Σχέσεις με την Αρμενία
Ερ.: Κατά τη γνώμη σας, μετά από όλα αυτά θα επικρατήσει δυσφορία στις 24 Απριλίου; Υπάρχει το ρίσκο να κάνει λόγο ο Ομπάμα για γενοκτονία;
Απ.: Ο Ομπάμα, κατά την προεκλογική του εκστρατεία, έδωσε 5 φορές γραπτές υποσχέσεις. Υπάρχει και επιστολή. Θα δούμε τι θα γίνει στη συνέχεια. Εγώ βλέπω ακόμη ρίσκο. Το βασικό είναι να αντιληφθούν τις ευαισθησίες σχετικά με την Τουρκία. Πρόκειται για μια φράση και μπορεί για εκείνους να είναι κάτι το εύκολο. Όμως, πρέπει να αντιληφθούν από τη δική μας πλευρά τις αντιδράσεις και τις επιδράσεις. Προσπαθούμε να τους δώσουμε να καταλάβουν ποιες θα είναι οι συνέπειες μιας τέτοιας κατάστασης στη θετική ατμόσφαιρα που υπάρχει. Το μήνυμα αυτό το δώσαμε και στην Κλίντον. Κάθε φορά που συναντιόμαστε, παρατηρώ ότι κατέχει καλύτερα το θέμα. Εμείς ήδη αυτό το θέμα το συζητούμε με τους Αρμένιους, με τους οποίους υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα που κυλάει. Αυτό δεν είναι για την 24η Απριλίου. Εμείς ξεκινήσαμε το χρονοδιάγραμμα αυτό με τους Αρμένιους το Σεπτέμβριο του 2007. Αυτό το κρύψαμε επί ένα χρόνο, διότι έτσι θέλησαν οι Αρμένιοι.

Συζήτηση για την υποστήριξη στο Σουδάν
Το θέμα, στο οποίο αποδίδουμε σημασία είναι η ειρήνη και η σταθερότητα στο Σουδάν. Κατά τα τελευταία 3 χρόνια παρατηρείται μια βελτίωση στο Σουδάν. Οι συμφωνίες που γίνονται, τηρούνται. Οι συγκρούσεις έχουν μειωθεί. Βέβαια, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Ενώ γίνεται τόσο σημαντική προσπάθεια στο Σουδάν, δεν είναι σωστό να λέγεται ότι “έγινε αυτό και το άλλο πριν από τόσα χρόνια”. Ό,τι απαιτεί η δικαιοσύνη θα γίνει. Σημασία έχει, όμως, η κατάλληλη στιγμή. Αν αρχίσουν και πάλι οι συγκρούσεις στο Σουδάν, πρέπει να μελετηθούν τα αποτελέσματα της απόφασης της σύλληψης. Πρέπει να γίνει αυτό που απαιτεί η δικαιοσύνη. Αλλά πάντα έχει σημασία το να γίνεται κάτι την κατάλληλη στιγμή.

Αφγανιστάν
Δεν υπήρξε αίτημα για στρατιώτες στο Αφγανιστάν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει. Είχαν πει στους συμμάχους του ΝΑΤΟ “αυξήστε τη συμβολή σας”. Όμως, δεν υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο αίτημα από την Τουρκία. Τα στρατιωτικά στοιχεία είναι σημαντικά, αλλά σημασία έχει και η πολιτική λύση».

Το Ιράκ θα αρχίσει να έρχεται στο προσκήνιο
Ο Μπαμπατζάν, ο οποίος αξιολόγησε το θέμα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, είπε ότι με το πέρασμα των ευθυνών στην ιρακινή πλευρά, θα αρχίσει να έρχεται περισσότερο στο προσκήνιο το Ιράκ κατά την προσεχή περίοδο και ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί ο τριπλός μηχανισμός. Ο Μπαμπατζάν υπενθύμισε ότι στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν ενεργεί μόνο η στρατιωτική πλευρά, αλλά βρίσκονται στο κύκλωμα και άλλα μέσα, όπως οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και διπλωματικά.
Ο Μπαμπατζάν είπε ότι στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας συμβάλλει και η τοπική διοίκηση του Β. Ιράκ. Στη συνέχεια, επεσήμανε ότι η συμβολή αυτή δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο, αλλά η διοίκηση στην περιοχή πήρε κάποια απόσταση μεταξύ της ίδιας και του ΡΚΚ. Ακόμη, είπε ότι οι ΗΠΑ κήρυξαν το PJAK τρομοκρατική οργάνωση. Ο Μπαμπατζάν τόνισε ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ θα γίνει σταδιακά και δεν θα πρέπει να προκαλέσει κάποια δυσφορία. Επίσης, τόνισε ότι στο Ιράκ υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι, υπενθυμίζοντας ότι δεν υπάρχει μόνο ο φόβος πόλωσης Κούρδων – Αράβων αλλά και θέμα έντασης μεταξύ Σιϊτών και Σουνιτών. Ο Μπαμπατζάν είπε ότι, για να μη συμβούν αυτά, πρέπει να πραγματοποιηθούν σωστά βήματα και επεσήμανε ότι αναλογούν μεγάλα καθήκοντα στην κεντρική διοίκηση του Ιράκ.

Δεν μεταφέρω μήνυμα από τις ΗΠΑ στο Ιράν
Ο Τ/ΥΠΕΞ Μπαμπατζάν τόνισε ότι η Τουρκία υπογραμμίζει τη λέξη «σεβασμός» στις διμερείς σχέσεις της και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, στις σχέσεις με το Ιράν. Ο Μπαμπατζάν τόνισε ότι για τη λύση των προβλημάτων με το Ιράν σημασία έχει ο διάλογος, η διπλωματία και η ίση μεταχείριση. Ο Μπαμπατζάν τόνισε ότι συνέστησαν στις ΗΠΑ το διάλογο με το Ιράν και ότι με σκληρές δηλώσεις δεν είναι εφικτή η εξασφάλιση αποτελέσματος. Ο Μπαμπατζάν είπε ότι τα ίδια συνέστησαν και στο Ιράν και υπογράμμισε ότι η Τουρκία προσπαθεί οι ενδιαφερόμενες χώρες να αντιλαμβάνονται καλύτερα η μία την άλλη. Ακόμη, είπε ότι δεν μεταφέρει κανένα μήνυμα από τις ΗΠΑ στο Ιράν.
Ισραήλ
Όσον αφορά τις σχέσεις με το Ισραήλ, ο Μπαμπατζάν είπε ότι οι επαφές δεν σταμάτησαν ποτέ και ότι πιστεύουν πως τα προβλήματα στην εξωτερική πολιτική μπορούν να επιλυθούν με συζήτηση. Επίσης, επεσήμανε ότι οι σχέσεις με το Ισραήλ έχουν στρατηγικό χαρακτήρα και, όταν υπάρχουν εθνικά συμφέροντα, «πρέπει να βλέπουμε τις σχέσεις από αυτή την προοπτική».
Η Hürriyet σε μονόστηλο των εσωτερικών σελίδων και με την υπογραφή του διπλωματικού της συντάκτη Ουγούρ Εργκάν γράφει με τον τίτλο «Ο Γκιούλ θα μεταφέρει το μήνυμα του Λευκού Οίκου στην Τεχεράνη» ότι, κατά την επίσκεψη της Αμερικανίδας ΥΠΕΞ Κλίντον στην Άγκυρα, η οποία κράτησε μόνο 16 ώρες, επιτεύχθηκε ταύτιση απόψεων μεταξύ των πλευρών ειδικά στο θέμα του Ιράν.
Η Κλίντον, η οποία γνωρίζει ότι ο Πρόεδρος Γκιούλ μεταβαίνει αύριο στο Ιράν λόγω της Συνάντησης Κορυφής της Οργάνωσης Οικονομικής Συνεργασίας, κατά τη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο είπε: «Είναι ολοφάνερο ότι γνωρίζετε πολύ περισσότερο από εμάς το Ιράν. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στις απόψεις σας σχετικά με το Ιράν. Επίσης, αποδίδουμε μεγάλη σημασία στις επαφές που θα έχετε στις 11 Μαρτίου στο Ιράν και με ανυπομονησία περιμένουμε τις εντυπώσεις σας από το Ιράν».
Ο Πρόεδρος Γκιούλ κατά τη συνάντηση, που θα έχει στην Τεχεράνη με τον Ιρανό Πρόεδρο Αχμεντινετζάντ, θα του μεταφέρει αυτό ακριβώς το μήνυμα των ΗΠΑ.
Εξάλλου, ο Τ/ΥΠΕΞ Μπαμπατζάν, που μετέβη στο Ιράν για την ίδια Σύνοδο, είπε ότι η Τουρκία μπορεί να παίξει μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, στην περίπτωση που υπάρξει συγκεκριμένο αίτημα.
www.anixneuseis.gr