Κλίμα ευφορίας στην Τουρκία μετά την επίσκεψη Κλίντον

Ιδιαιτέρως μετά την απρόσμενη αναγγελία για επίσκεψη Ομπάμα
Του Αλεξανδρου Μασσαβετα
Κλίμα ευφορίας επικρατεί στην Τουρκία μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών το Σαββατοκύριακο. Αναμφίβολα, σημαντικότερο λόγο ευφορίας αποτέλεσε η ανακοίνωση από την Κλίντον ότι ο πρόεδρος Ομπάμα σχεδιάζει να επισκεφθεί την Τουρκία «μάλλον εντός μηνός». Ολοι οι αναλυτές ερμηνεύουν το απρόσμενο γεγονός ως απόδειξη της αυξημένης σημασίας που αποδίδει στην Τουρκία η εξωτερική πολιτική της νέας διοίκησης των ΗΠΑ.

Η επίσκεψη Κλίντον ήλθε να κλείσει τη χειρότερη περίοδο στις...τουρκοαμερικανικές σχέσεις, υποστηρίζουν οι Τούρκοι αρθρογράφοι, και να σηματοδοτήσει μια νέα αρχή διμερούς συνεργασίας. Ο αντιαμερικανισμός στην Τουρκία άγγιξε πρωτοφανή επίπεδα κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μπους, κυρίως λόγω της αντίθεσης της κοινής γνώμης στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, αλλά και της διάστασης απόψεων ΗΠΑ – Τουρκίας όσον αφορά την αυτονομία των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ. Χαρακτηριστικά, σε όλες τις δημοσκοπήσεις οι Τούρκοι κατονόμαζαν τις ΗΠΑ ως «τη σοβαρότερη απειλή» κατά της ακεραιότητας της Τουρκίας. Λογοτέχνημα που περιέγραφε υποθετική τουρκοαμερικανική σύγκρουση στο μέλλον ήλθε στην πρώτη σειρά των πωλήσεων. Η Κλίντον μπορεί να μη δώρισε κουτί reset στον Τούρκο ομόλογό της Αλί Μπαμπατζάν, όπως στον Σεργκέι Λαβρόφ, πολλοί όμως είναι εκείνοι και στις δύο πλευρές που εύχονται η επίσκεψη να επανεκκινήσει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις σε νέο επίπεδο.
Στην Αγκυρα, η Κλίντον επιβεβαίωσε τη στήριξη των ΗΠΑ στα φιλόδοξα ανοίγματα εξωτερικής πολιτικής που επιχειρεί η Τουρκία τα τελευταία χρόνια, προς μεγάλη και γενική ικανοποίηση. Οι συζητήσεις με τον πρόεδρο Γκιουλ και τον πρωθυπουργό Ερντογάν επικεντρώθηκαν στις επανειλημμένες προσπάθειες της Τουρκίας, τον τελευταίο χρόνο, να μεσολαβήσει σε διμερείς διαπραγματεύσεις για την ειρήνευση Συρίας – Ισραήλ. Ηδη πριν από την άφιξή της, έρχονταν σαφή μηνύματα από τις ΗΠΑ πως η νέα προεδρία ευχόταν και ανέμενε την επανάληψη των προσπαθειών αυτών. Ακόμη πιο αξιοσημείωτη και σίγουρα λιγότερο αναμενόμενη η δήλωση της κ. Κλίντον ότι οι ΗΠΑ θα ζητήσουν τη μεσολάβηση της Τουρκίας προκειμένου να «συμμαζέψουν» τις κάκιστες σχέσεις που από το 1979 διατηρούν με την Τεχεράνη. Ο Τούρκος ομόλογός της Αλί Μπαμπατζάν, εμφανώς ικανοποιημένος, απαντούσε πως η Τουρκία είναι έτοιμη να αναλάβει δράση όποτε της ζητηθεί. Η απόφαση να εμπλακεί η Τουρκία στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν συνιστά τη σημαντικότερη και πλέον τολμηρή πρωτοβουλία που φαίνεται διατεθειμένη να αναλάβει η Ουάσιγκτον. Ολοι οι Τούρκοι σχολιαστές και παρατηρητές βλέπουν στη στάση των ΗΠΑ μια προφανή αλλαγή από την αλαζονεία της εποχής Μπους. Κάποιοι, δε, σημειώνουν ότι οι ΗΠΑ «συνήλθαν», αποδίδοντας εν μέρει και στην αμέλεια της προεδρίας Μπους να συμβουλευθεί την Τουρκία και τις άλλες γειτονικές στο Ιράκ χώρες το εκεί χάος και αιματοκύλισμα, που «έσυραν τη διεθνή εικόνα της Αμερικής στο βόρβορο».

Η Κλίντον ήλθε στην Αγκυρα πολύ καλά διαβασμένη και φρόντισε να φλερτάρει με όλες τις πλευρές. Η επιβράβευση, έστω καθυστερημένη, του «ανοίγματος προς Ανατολάς» ικανοποίησε τους φιλοκυβερνητικούς. Η δήλωσή της πως η Τουρκία αποτελεί απόδειξη ότι Ισλάμ και δημοκρατία μπορούν να συνυπάρξουν, το γεγονός ότι αναφέρθηκε επανειλημμένως στον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, αλλά και ότι επισήμανε, με χαρίεντα τόνο, στον Ερντογάν ότι οι πολιτικοί πρέπει να ανέχονται την κριτική των μέσων ενημέρωσης, ικανοποίησαν το κεμαλικό στρατόπεδο.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ