Από τον Κλίντον στην Κλίντον

Ένας από τους καλύτερους «αποκωδικοποιητές» του πολιτικού συστήματος εξουσίας των ΗΠΑ και καταξιωμένος εδώ και δεκαετίες μελετητής του Αμερικανικού Πενταγώνου, ο William M. Arkin, έχει αποκρυσταλλωμένη θέση και άποψη αναφορικά με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ σε ζητήματα Εθνικής Ασφάλειας (National Security). Τον Μάιο του 2008, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας ο Arkin παρακολούθησε ως προσκεκλημένος συνέδριο που οργανώθηκε υπό την αιγίδα του John F. Kennedy School Government και του Center for Strategic Leadership (U.S. Army War College).

Τίτλος του συνεδρίου ήταν "Civil - Military Relations in a post -9/11 World". Καθ' όλη τη διάρκεια του συνεδρίου, υπογραμμίζει ο Arkin, κανένας από τους συνέδρους, όλοι «επαγγελματίες» (professionals) σε ζητήματα Εθνικής Ασφάλειας δεν αναφέρθηκε είτε στον John McCain, τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων, ούτε στον υποψήφιο των Δημοκρατικών Barak Obama, ένας εκ των οποίων θα ήταν ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ.

Το συμπέρασμα του Arkin από όσα άκουσε και αποκωδικοποίησε ("I had to listen to code") ήταν ότι για τους επαγγελματίες του είδους (τους "national security professionals") «δεν έχει πραγματική αξία ποιος είναι ο πρόεδρος» και ότι για την επιτυχή «διαχείριση ζητημάτων εθνικής ασφάλειας το μόνο που χρειάζεται είναι να ακολουθηθεί ένα γενικό πρότυπο (template) δράσης». Το γενικό αυτό πρότυπο, προϊόν διαχρονικής υπερκομματικής συναίνεσης, καθορίζεται από τους «επαγγελματίες του είδους», σχεδόν κατά κανόνα, στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου (transition period) από την εκλογή του νέου προέδρου στις αρχές Νοεμβρίου μέχρι την εγκατάστασή του στις 20 Ιανουαρίου του επόμενου έτους.



Καλύτερη απόδειξη για την εκτίμηση του Arkin, και τον καταλυτικό ρόλο των «επαγγελματιών του είδους» καθώς επίσης και για τη διαχρονική συνέχεια της αμερικανικής πολιτικής σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, καταγράφεται για μια ακόμη φορά, με την επίσκεψη της κας Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Κλίντον στην Τουρκία και την εξαγγελθείσα για τον Απρίλιο επίσκεψη του προϊσταμένου της Ομπάμα στην ίδια χώρα, μετά την ολοκλήρωση του ταξιδιού του στην Ευρώπη.



Ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας έχουμε τον θρίαμβο της ελίτ των «διανοούμενων του πολέμου» (war intellectuals), που απαρτίζονται από μέλη των think tanks της Ουάσιγκτον («συντηρητικά» και «φιλελεύθερα») και της στρατο-γραφειοκρατίας, δηλαδή μελών του Υπουργείου Άμυνας, του Υπουργείου Εξωτερικών και των «επαγγελματιών του είδους».



Οι τελευταίοι «περιφέρονται» από τα think tanks, στα πανεπιστήμια, στην κυβέρνηση και τούμπαλιν ή καταλήγουν από την κυβέρνηση να εργάζονται σε οίκους δημοσίων σχέσεων που είναι συμβεβλημένοι με κράτη όπως είναι η Τουρκία για παράδειγμα και λειτουργούν ως «ξένοι πράκτορες» (foreign agents) των κρατών αυτών. Κλασσικό παράδειγμα της τελευταίας περίπτωσης είναι αυτή του Marc Grossman που σήμερα εργάζεται ως μέλος της εταιρείας δημοσίων σχέσεων του Cohen Group, που είναι συμβεβλημένη με την Τουρκία. Όχι τυχαία ο Cohen είναι ο William Cohen, τελευταίος Υπουργός Άμυνας των Δημοκρατικών επί προεδρίας Κλίντον την δεκαετία του 1990.



Ο κ. Marc Grossman , επαγγελματίας διπλωμάτης, διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία (1994-1997) και Υφυπουργός για ευρωπαϊκές υποθέσεις (2001 - 2005) υπό την ευθύνη του οποίου δρομολογήθηκε η τελευταία φάση του Σχεδίου Ανάν. Για τον κ. Grossman υπάρχει ωστόσο και κάτι άλλο. Εναντίον του εκκρεμούν ισχυρισμοί και κατηγορίες ότι την περίοδο που διετέλεσε Υφυπουργός (2001-2005) υπήρξε αποδέκτης τουλάχιστον 15,000 δολαρίων σε μετρητά υπό τη μορφή δωροδοκίας (bribe) από την τούρκο-αμερικανική οργάνωση American - Turkish Council. Κατά τους ισχυρισμούς ο Grossman συνεργάζετο με την Τουρκική πρεσβεία και Τούρκους πράκτορες στην παροχή πληροφοριών για πυρηνικά ζητήματα, που κατέληγαν στην Τουρκία, το Πακιστάν και το Ισραήλ. Για τον Grossman ανοίχθηκε φάκελος από την αμερικανική FBI , τα τηλέφωνα παρακολουθούντο και από την παρακολούθηση προέκυψαν οι ισχυρισμοί εναντίον του. Η υπόθεση δεν έχει κλείσει αλλά δεν φαίνεται και να προχωρεί. Η αμερικανική δικαιοσύνη έχει επιβάλλει δικαστικά ασφαλιστικά μέτρα για λόγους «εθνικής ασφάλειας» στην υπόθεση Grossman.



Τίποτα από τα παραπάνω ωστόσο, δεν σταμάτησαν τον κ. Grossman που εμφανίστηκε την επομένη του ταξιδιού της κας Κλίντον στην Τουρκία ως το κύριο πρόσωπο που παρείχε πληροφορίες στην εφημερίδα The Washington Post ("Obama Trip to Include Turkey Visit", March 8, 2009). Η εφημερία στο πρωτοσέλιδό της εκθειάζει την Τουρκία και την στρατηγική της συμμαχία για τις ΗΠΑ, στην προσπάθεια της τελευταίας να κερδίσει τον μουσουλμανικό κόσμο, να απεμπλακεί από το Αφγανιστάν, και να εκτονώσει την Μέση Ανατολή.



Αυτά που λέει ο κ. Grossman σήμερα, ότι δηλαδή η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο του στρατηγικού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ είναι αυτολεξεί αυτό που έλεγε ο Richard Hollbrooke (σήμερα εκπρόσωπος του Ομπάμα για το Αφγανιστάν) στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και τα οποία εκφώνησε ο Κλίντον στην Άγκυρα το 1999, στον πανηγυρικό του λόγο στη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, όπου οι Τούρκοι τον χειροκροτούσαν επί ποδός για αρκετή ώρα.



Ωστόσο, οι σχέσεις ΗΠΑ - Άγκυρας δεν βρίσκονται σε αυτό το επίπεδο λόγω και μόνο της σύμπλευσης συμφερόντων των δυο κρατών σε μια γκάμα ζητημάτων. Θυμίζω ότι ο αντιαμερικανισμός και ο αντισημητισμός (που πάνε χέρι χέρι) βρίσκεται στα ύψη στην Τουρκία. Και ότι τον Μάρτιο του 2003 οι σχέσεις ΗΠΑ-Άγκυρας ήταν στο ναδίρ λόγω της άρνησης της τελευταίας να συνδράμει τη μεγάλη σύμμαχό της στην εισβολή στο Ιράκ.



Από τις αρχές του 1980, η τουρκική κυβέρνηση υλοποιεί, με τη βοήθεια των ΗΠΑ και του Ισραήλ, μια στρατηγική άλωσης και βραχυκύκλωσης όλων των κέντρων εξουσίας των ΗΠΑ, κυρίως μέσα στην Ουάσιγκτον αλλά και έξω από αυτήν.



Είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι δεν υπάρχει think tank στην Ουάσιγκτον το οποίο ασχολείται με ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, όπου δεν υπάρχει τουρκική παρουσία και πάμπολα τούρκικα λεφτά. Πουθενά στην Ουάσιγκτον δεν λαμβάνει χώρα δραστηριότητα που να επηρεάζει τα τούρκικα συμφέροντα και να μην εμφανίζεται μια χορωδία «επαγγελματιών» σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας για να την ακυρώσει.



Αντίθετα η παρουσία της Κύπρου και της Ελλάδας στα κέντρα εξουσίας στην Ουάσιγκτον είναι από παθητική μέχρι γελοία. Και όχι τυχαία. Δυστυχώς.