Τουρκική κουτοπονηριά

Σύμφωνα με το σημερινό πρωτοσέλιδο της τουρκικής εφημερίδας Αksam, προέκυψε θέμα μεταξύ του Δήμου Κωνσταντινούπολης και της Διεύθυνσης Αρχαιολογίας της Νομαρχίας Κωνσταντινούπολης, με αντικείμενο τη θέση κατασκευής ενός “Μνημείου Ανοχής και Μακροθυμίας” (Hoşgörü Anıtı) σε ανάμνηση της μακροθυμίας που έδειξαν οι Σουλτάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προς τους διωκόμενους από την ιερά εξέταση της Ισπανίας (1492) Εβραίους, προσφέροντας καταφύγιο στα εδάφη της αυτοκρατορίας (επισημαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των Εβραίων κατέληξε στη Θεσσαλονίκη). Το θέμα ξεκίνησε με πρόταση του μέλους του Δημοτικού Συμβουλίου της Πόλης, Erhan Bozan, που ανήκει στην αντιπολίτευση (CHP), στην επιτροπή πολιτισμού του Δήμου με το σκεπτικό ότι το μνημείο θα επιδεικνύει τη μακροθυμία των Οθωμανών Σουλτάνων και της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας προς το Ισραήλ και το σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα των μειονοτήτων σε αντίθεση με την επιθετική στάση που έδειξε αυτό, κατά του τουρκικού πλοίου “Γαλάζιος Μαρμαράς”, το οποίο δέχθηκε επίθεση από ισραηλινούς κομάντος μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, με αποτέλεσμα το θάνατο τούρκων πολιτών και την όξυνση στις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών.

Η πλειοψηφία της επιτροπής, που ανήκει στο κυβερνών κόμμα AKP, άδραξε την ευκαιρία ενέκρινε το αίτημα και το διαβίβασε στο Δημοτικό Συμβούλιο, όπου και υπερψηφίστηκε. Ως προς τη θέση κατασκευής του μνημείου ο Bozan πρότεινε την περιοχή άνωθεν των υπόγειων δεξαμενών του έναντι της Αγίας Σοφίας, βυζαντινού υδραγωγείου, δηλαδή μεταξύ Αγίας Σοφίας και Ιπποδρόμου, με τη δικαιολογία ότι το μνημείο θα είναι επισκέψιμο από τα εκατομμύρια των τουριστών που επισκέπτονται την περιοχή και ιδιαίτερα το σύμβολο της ορθοδοξίας την Αγία Σοφία.

Η Διεύθυνση Πολιτισμού της Νομαρχίας συμφωνεί με την ιδέα αλλά απορρίπτει τη θέση με καθαρά αρχαιολογικά κριτήρια τονίζοντας ότι στη Θέση αυτή γίνεται απομάκρυνση των φορτίων (κατεδάφιση δημοτικού κτιρίου) προς αποφυγή καταστροφής των υπόγειων δεξαμενών και είναι επικίνδυνο να προσθέσουμε νέα φορτία με τη κατασκευή του μνημείου. Η αρμόδια επιτροπή του Δήμου επιμένει στη θέση της και θα διαβιβάσει το θέμα στην ολομέλεια του Συμβουλίου του Μητροπολιτικού Δήμου Κων/πολης. Αναμένονται εξελίξεις και πιθανόν η λύση να δοθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού της ευρισκόμενης σε προεκλογικό αναβρασμό κυβέρνησης Ερντογάν.

Γνωρίζοντας την επικρατούσα κατάσταση, τα ιστορικά δεδομένα και την καλλιτεχνική “ευαισθησία” της κυβέρνησης Ερντογάν, ο οποίος προ μερικών εβδομάδων απαίτησε την καταστροφή μνημείου στο Καρς, μάλλον η κατασκευή του ισραηλιτικού μνημείου υποκρύπτει άλλες σκέψεις και ειδικότερα:

α . Η κυβέρνηση Ερντογάν επιθυμεί τη βελτίωση των σχέσεων με το Ισραήλ , χωρίς όμως να θιγεί το γόητρο της Τουρκίας και του ιδίου προσωπικά, ιδιαίτερα τώρα που γίνονται ανακατατάξεις στη Β. Αφρική και Μέση Ανατολή.

β . Η ψήφος των μειονοτήτων είναι μεν μικρή σε μέγεθος αλλά σημαντική στη προσπάθεια του Ερντογάν να επιτύχει το 50% στις επικείμενες εκλογές, που θα του δώσει 367 βουλευτές ( επί συνόλω 550) και θα του επιτρέψει να δρομολογήσει τις εξελίξεις για αλλαγή του Συντάγματος , της μορφής του πολιτεύματος (με ενίσχυση των εξουσιών του Προέδρου) και την εκλογή του ιδίου ως του πρώτου προέδρου εκλεγέντος απευθείας από το λαό.

Η κατασκευή του μνημείου και η θέση του, ουδόλως ενδιαφέρει τον γράφοντα αντίθετα επικροτεί την ενέργεια καθώς και άλλες παρόμοιες, θεωρεί όμως όψιμη την “τουρκική ευαισθησία” η όποια απουσίασε όταν:

α . Η πολυπληθής ελληνική μειονότητα Κων/πολης – Ίμβρου και Τενέδου, με τους διάφορους νόμους και επιθετικές ενέργειες των τούρκων κατέληξε σε 2000-2500 άτομα στη πλειοψηφία υπερήλικες .

β . Η εισβολή στη Κύπρο οδήγησε στο ξεριζωμό χιλιάδων ελλήνων Κυπρίων και στη καταστροφή του Βορείου τμήματος της Νήσου.

γ . Οι δολοφόνοι του αρμένιου εκδότη Hrant Dink, παραμένουν ακόμη ασύλληπτοι και χιλιάδες άλλα παραδείγματα, που απαιτούν χιλιάδες σελίδες για να καταγραφούν.

Στρατής Χαραλάμπους