Εταιρείες όπλων και ενέργειας στηρίζουν την Τουρκία

Η αρνητική εικόνα της Τουρκίας στο διεθνές στερέωμα έχει ωθήσει την Άγκυρα, εδώ και μερικές δεκαετίες, να εντείνει τις πολιτικές δραστηριότητές της στην πρωτεύουσα της παγκόσμιας υπερδύναμης, με απώτερο στόχο την απόκτηση σημαντικών ερεισμάτων. Οι τουρκικές προσπάθειες φαίνεται να αποδίδουν καρπούς, εάν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι η Τουρκία χαίρει της υποστήριξης ισχυρών αμερικανικών εταιρειών σε ολοένα και πιο σημαντικά ζητήματα.
Πρόσφατα δημοσιεύματα διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων αποκάλυψαν ότι αμερικανικοί κολοσσοί ανέπτυξαν δραστηριότητες λόμπι υπέρ των τουρκικών θέσεων. Η είδηση, που κατά πάσα πιθανότητα δεν προκαλεί καμία εντύπωση στον αναγνώστη που είναι εξοικειωμένος με τα θέματα άμυνας και διπλωματίας, αξίζει να καταγραφεί και να μη διαφύγει της προσοχής του ευρέος αναγνωστικού κοινού, καθώς η ταυτότητα των εταιρειών και η βαρύτητα των θεμάτων με τα οποία σχετίζεται η δραστηριότητά τους είναι εξαιρετικά σοβαρές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, έξι αμερικανικές εταιρείες κολοσσοί παρείχαν σημαντική πολιτική στήριξη στην Άγκυρα το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Το ποσό που ξόδεψαν οι εταιρείες αυτές για την άσκηση πίεσης στα αμερικανικά κέντρα εξουσίας για την προώθηση των θέσεών τους συνολικά ανέρχεται, βάσει των δημοσιευμάτων, στα 14 εκατ. δολάρια (Associated Press, 13/6/2009). Ωστόσο, το ακριβές ποσό που δαπανήθηκε ειδικά για την υποστήριξη του τουρκικού λόμπι δεν έγινε γνωστό.
Η ιδιαιτερότητα των εταιρειών αυτών είναι ότι δραστηριοποιούνται στους τομείς των οπλικών συστημάτων και της ενέργειας διεθνώς. Το γεγονός αυτό και μόνο ίσως είναι αρκετό για να κινήσει τις υποψίες του αναγνώστη για τη σοβαρότητα του ζητήματος. Η αποκάλυψη των επωνυμιών των βιομηχανικών κολοσσών, όμως, δίνει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του πράγματος. Οι έξι εταιρείες, λοιπόν, είναι οι εξής: α) BAE Systems Inc., β) Goodrich Corp., γ) Northrop Grumman Corp., δ) Raytheon Corp., ε) United Technologies Corp. και στ) Chevron.
Στα θέματα όπου εξασκήθηκε πίεση εκ μέρους των εταιρειών συγκαταλέγονται γενικότερα τα ζητήματα που άπτονται των δαπανών του Πενταγώνου, της κλιματικής αλλαγής, της φορολογίας κ.λπ. Στο θέμα, όμως, της υποστήριξης του τουρκικού λόμπι το σκηνικό είναι διαφορετικό. Οι εταιρείες περιέπεσαν, όπως προκύπτει από τα δημοσιεύματα, στο σοβαρό ολίσθημα της φανερής άσκησης πίεσης υπέρ της προώθησης των τουρκικών εθνικών ζητημάτων και ειδικότερα της τουρκικής ιστορικής θεώρησης, όπως φερ' ειπείν, στο ζήτημα της Αρμενικής Γενοκτονίας!
Οι σχέσεις της Τουρκίας με την αμερικανική οπλική βιομηχανία, βέβαια, δεν είναι καινούργιες. Η Άγκυρα επιδίωξε να αποκτήσει στενές επαφές με τον συγκεκριμένο κλάδο της αμερικανικής οικονομίας από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τότε ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα λόμπι ικανό να εξουδετερώσει τα υπόλοιπα εθνικά λόμπι (το ελληνικό, το αρμενικό και το εβραϊκό), ούτως ώστε η χώρα να εξέλθει από τη δεινή διεθνή θέση που της είχε επιβληθεί μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974. Απ' ό,τι φαίνεται όμως και από το 28ο ετήσιο Συνέδριο Αμερικανοτουρκικών Σχέσεων, που διοργάνωσαν τα τουρκικά σωματεία και κέντρα μελετών στην Ουάσινγκτον στις αρχές του μήνα, η Άγκυρα τελικά έχει αναπτύξει υπέρ το δέον τις σχέσεις της αυτές. Εξάλλου, αρκεί κανείς να ενδιαφερθεί να μάθει την ταυτότητα των χορηγών του συνεδρίου, αν όχι και των μελών του Αμερικανοτουρκικού Συμβουλίου, υπεύθυνου για τη διοργάνωση του συνεδρίου. Θα διαπιστώσει, λοιπόν, ότι τα ονόματα της πλειοψηφίας των εν λόγω έξι εταιρειών -αλλά και άλλων σημαντικότερων- φαντάζουν σε περίοπτη θέση. Ας σημειωθεί ακόμη ότι όλες αυτές οι εταιρείες οπλικών συστημάτων που έτειναν «χείρα βοηθείας» στην Άγκυρα είτε προσδοκούν μερίδιο από το εξοπλιστικό πρόγραμμα δισεκατομμυρίων δολαρίων των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων είτε τους έχει ήδη ανατεθεί πρόσφατα η υλοποίηση ενός απ' αυτά…
Το γεγονός ότι αμερικανικές εταιρείες όπλων και ενέργειας έχουν ταχθεί φανερά υπέρ των τουρκικών θέσεων και έχουν αναλωθεί σε δραστηριότητες λόμπι δίχως να τηρούν τα προσχήματα, είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. Δίνει, όμως, το στίγμα της κατάστασης που επικρατεί στα κέντρα αποφάσεων στις υπερατλαντικές συμπολιτείες εν όψει των επερχόμενων κρίσιμων αναμετρήσεων στα εθνικά μας θέματα, όπως το Κυπριακό, το Αιγαίο και η Θράκη.
Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος