Η Τουρκία μπροστά σε πραξικόπημα;

Η μήνυση κατ' αγνώστων που κατέθεσε το κόμμα του πρωθυπουργού, Ταγίπ Ερντογάν, μετά την αποκάλυψη της εξυφαινόμενης στρατιωτικής συνωμοσίας εναντίον του, είχε στην πραγματικότητα γνωστούς αποδέκτες.
Για την ακρίβεια, τους «γνωστούς-άγνωστους» με τα πηλήκια στους στρατώνες και στα γραφεία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Τους ένστολους με την πλούσια παράδοση πραξικοπημάτων και συνωμοσιών. Μόνο η αξιωματική αντιπολίτευση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος του Ντενίς Μπαϊκάλ ψέλλισε ότι πρόκειται για σκευωρία των ισλαμιστών με στόχο τις ένοπλες δυνάμεις...
Η αποκάλυψη του ντοκουμέντου της συνωμοσίας υπενθύμισε την ύπαρξη του λεγόμενου «τουρκικού παράδοξου» (την ασυνήθιστη λειτουργία των τουρκικών πολιτικών ελίτ, όπου οι κοσμικοί κύκλοι εκφράζουν το μιλιταρισμό και την αντίδραση και το πολιτικό Ισλάμ τη μετριοπάθεια και τον εκσυγχρονισμό) και ανέδειξε τα δύο βασικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν την τουρκική πολιτική πραγματικότητα: το πρόβλημα ανεξαρτησίας της τουρκικής Δικαιοσύνης και το πρόβλημα των αναχρονιστικών στρατιωτικών δομών.

Υπότροποι
Δεν είναι, λοιπόν, αναπάντεχο το γεγονός ότι το ντοκουμέντο της συνωμοσίας έφερε την υπογραφή ενός εν ενεργεία ναυάρχου, του Ντουρσούν Τσιτσέκ, και βρέθηκε στο γραφείο ενός απόστρατου υπολοχαγού, του Σερντάρ Οζτούρκ, που δικάζεται ενεχόμενος στην πολύκροτη υπόθεση της παρακρατικής «Εργκενεκόν».
Η εμπλοκή αυτών των προσώπων και των κύκλων τους, δίνουν ήδη τις πρώτες εγγυήσεις γνησιότητας του ντοκουμέντου. Κάτι που για να τεκμηριωθεί οριστικά και επίσημα απαιτεί την ετυμηγορία της στρατιωτικής εισαγγελίας του Γενικού Επιτελείου.
Το πρόβλημα είναι ότι, όπως αναφέρεται στο ντοκουμέντο της συνωμοσίας, το Γενικό Επιτελείο είναι εκείνο που φέρεται να σχεδίαζε το πραξικόπημα. Με άλλα λόγια, εκείνος που σχεδίαζε την παράνομη δραστηριότητα καλείται να την... καταγγείλει.
Πρόκειται ακριβώς για μια ορατή παρενέργεια της εξάρτησης της Δικαιοσύνης από το στρατό, καθώς η Τουρκική Δημοκρατία διαθέτει το μοναδικό χαρακτηριστικό της ενσωμάτωσης στρατοδικείων στην ιεραρχία των λειτουργιών της.
Οπως επισημαίνει ο δρ Αντνάν Κουτσούκ, λέκτορας στο πανεπιστήμιο Κιρικαλέ, «τα στρατοδικεία πρέπει να αποβληθούν από τον πολιτικό οργανισμό της Τουρκίας και οι αρμοδιότητές τους να μεταφερθούν στα ποινικά και αστικά δικαστήρια, διότι υπό τις συνθήκες αυτές η χώρα δεν θα καταφέρει να κάνει ούτε βήμα προς τον εκδημοκρατισμό και τη νομιμότητα».
Το δεύτερο πρόβλημα, του αναχρονιστικού μιλιταρισμού που διακατέχει τις στρατιωτικές ελίτ και διδάσκεται στις στρατιωτικές ακαδημίες της χώρας, αναδείχτηκε από την υπόθεση της εξυφαινόμενης συνωμοσίας.
Σύμφωνα με τον δόκτορα Εμρέ Ουσλού, αναλυτή στο ίδρυμα Jamestown της Ουάσιγκτον, «το ντοκουμέντο, αν είναι αληθινό, είναι άριστη απόδειξη του πώς η στρατιωτική αφοσίωση μεταλλάσσεται σε στρατιωτική ηλιθιότητα». Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αναφέρει «δεν κατόρθωσαν ακόμη να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες πολιτικές συνθήκες και αντιδρούν με τον παραδοσιακό τρόπο τους, οργανώνοντας παρανοϊκά πραξικοπήματα».
Η αποκάλυψη της τελευταίας στρατιωτικής συνωμοσίας στην Τουρκία θύμισε με οδυνηρό τρόπο ότι, παρά τη νηνεμία των τελευταίων μηνών, μαίνεται ο πόλεμος του ευρωπαϊστή ισλαμιστή πρωθυπουργού Ερντογάν με το απολιθωμένο μιλιταριστικό παρελθόν της χώρας του.