Οι Ελληνοισραηλινές σχέσεις και οι γεωστρατηγικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Του Χρήστου Καπούτση
Ο χώρος του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, κατά το 2011 θα «εγκλωβίσει» το πολυσχιδές ενδιαφέρον των μεγάλων πρωταγωνιστών της διεθνούς σκηνής και θα παράξει πολιτικά αποτελέσματα. Αυτός ο ενιαίος γεωγραφικός χώρος, είναι ο χώρος συνάντησης Ανατολής και Δύσης, αλλά και θέρετρο θρησκευτικών πολεμικών αναμετρήσεων των μονοθεϊστικών θρησκειών (ιουδαϊσμού, χριστιανισμού και μουσουλμανισμού) με οικονομικά λάφυρα.

Στη σημερινή εποχή το διακύβευμα είναι επιπλέον, η εξόρυξη και η μεταφορά της ενέργειας (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), προς την ευημερούσα κεντρική και βόρεια Ευρώπη.
Η «επίθεση» φιλίας του Ισραήλ στην Ελλάδα, αποδίδει θεαματικά αποτέλεσμα στις διμερείς ελληνο-ισραηλινές σχέσεις.
Το Ισραήλ αναζητάει εταίρο στην περιοχή, προκειμένου να συνεργαστεί σε δύο καίριους τομείς.
Στον ενεργειακό και τον στρατιωτικό τομέα. Δηλαδή αναζητά διακρατικές σχέσεις με Στρατηγικό περιεχόμενο.


Και επειδή, οι σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία είναι σε τροχιά ρήξης, αλλά και διότι οι ελληνο-τουρκικές σχέσεις παραμένουν προβληματικές, η στροφή του Ισραήλ προς την Ελλάδα, είναι μάλλον μονόδρομος, για την Κυβέρνηση του Τελ Αβιδ.
Η Κυβέρνηση Νετανιάχου – Λίμπερμαν
Η Κυβέρνηση του Ισραήλ συγκροτείται, από το συντηρητικό κόμμα ΛΙΚΟΥΝΤ, και ο επικεφαλής του ο Βενιαμίν Νετανιάχου είναι και ο Πρωθυπουργός, από το ακραίο υπερεθνικιστικό κόμμα το «Μπετεινού» με επικεφαλής τον Άβιγκτορ Λίμπερμαν που είναι αν.Πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών και από το Εργατικό Κόμμα που ο Αρχηγός του είναι ο Έχουντ Μπαρακ, απόστρατος Στρατηγός, ο οποίος μετέχει στην Κυβέρνηση ως Υπουργός Άμυνας. Όμως ο Ε. Μπάρακ είναι και αντιπρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, με πρόεδρο τον Γ.Α.Παπανδρέου.
Η επικεφαλής του δεύτερου σε εκλογική δύναμη ισραηλινού κόμματος του κεντρώου «Καντίμα», η Τζίπι Λίβνι, πρώην Υπουργός Εξωτερικών, αρνήθηκε να συμμετάσχει σε Κυβέρνηση υπό τον Νετανιάχου και Λίμπερμαν, διότι υποστήριξε, ότι αυτή η Κυβέρνηση θα εξαρτάται από την άκρα Δεξιά και δεν επιθυμεί να νομιμοποιήσει με τη συμμετοχή της μια συντηρητική Κυβέρνηση δέσμια της ακροδεξιάς. Πάντως ο σοσιαλιστής Ε.Μπάρακ δεν είχε κανένα ιδεολογικό πρόβλημα συμμετοχής σε αυτή την συντηρητική Κυβέρνηση. Και να προσθέσουμε ότι στα αιματηρά γεγονότα του 2007 στο Λίβανο (σύγκρουση ισραηλινού στρατού με τη Χεζμπολάχ), αλλά και στην εισβολή των Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας , που προκάλεσε εκατόμβη θυμάτων, κυρίως αμάχων Παλαιστινίων, Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ ήταν και είναι ακόμη, ο επικεφαλής του σοσιαλιστικού κόμματος ο Εχουντ Μπάρακ.
Φυσικά, το «φλέρτ» των υπερσυντηρητικών Ισραηλινών Νετανιάχου- Λίμπερμαν προς την Ελληνική σοσιαλιστική Κυβέρνηση του Γ.Α.Παπανδρέου είχε τα «αναμενόμενα» θετικά αποτελέσματα! Γιατί άραγε;
Στο Ισραήλ όμως, έχει ξεσπάσει Κυβερνητική κρίση.
Η υποστήριξη των συντηρητικών θέσεων των Νετανιάχου – Λίμπερμαν από τον Έχουντ Μπάρακ , επικρίθηκε από πολλά στελέχη του Εργατικού κόμματος, με αποτέλεσμα τη διάσπασή του. Ο Έχουντ Μπάρακ αποχώρησε από το κόμμα του και ίδρυσε νέο! Παρέμεινε ωστόσο στη θέση του Υπουργού Άμυνας. Επίσης τρείς Υπουργοί στελέχη της αριστερής πτέρυγας του Εργατικού κόμματος αποχώρησαν από την Κυβέρνηση Νετανιάχου. Ο Πρωθυπουργός Β.Νετανιάχου, αποδεχόμενος τις παραιτήσεις των Υπουργών δήλωσε ότι, «η

κυβέρνησηέγινε πολύ ισχυρότερη, στη διακυβέρνησή της» , ενώ η επικεφαλής τηςισραηλινής αντιπολίτευσης Τζίπι Λίβνι ζήτησε να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές. Μετά την παραίτηση των Εργατικών υπουργών, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου διατηρεί πάντως μια σταθερή πλειοψηφία 66 βουλευτών στους 120 που αριθμεί η Κνεσέτ.
Αν όμως παραιτηθεί η Κυβέρνηση Νετανιάχου ή γίνουν πρόωρες εκλογές και σχηματίσει Κυβέρνηση συνασπισμού το κόμμα «Καντίμα» με πρωθυπουργό τη Τζίπι Λίβνι, δεν αποκλείεται επαναπροσέγγιση του Ισραήλ με την Τουρκία, άρα υπεισέρχονται νέες παράμετροι στις ελληνο-ισραηλινές σχέσεις!
Ο Α.Λίμπερμαν στην Αθήνα
Την Αθήνα επισκέφτηκε για τρείς μέρες ο αν. πρωθυπουργός του Ισραήλ και ΥΠΕΞ Άβιγκτορ Λίμπερμαν.
Έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ.Παπούλια και τον Πρωθυπουργό Γ.Α.Παπανδρεόυ, ενώ συναντήθηκε με τον ΥΠΕΘΑ Β.Βενιζέλο και με τον ΥΠΕΞ Δ.Δρούτσα.
Η επίσκεψη του κ.Λίμπερμαν στη χώρα μας θεωρείται πολύ σημαντική.
Η Ενέργεια και η στενή συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ στον ενεργειακό και τον στρατιωτικό τομέα , ήταν στην κορυφή της ατζέντας των συζητήσεων του κ.Λίμπερμαν με την πολιτική ηγεσία της χώρας μας.
Στη συνάντηση των A. Λίμπερμαν και Β. Βενιζέλου στο Πεντάγωνο συζητήθηκε ακόμη η διμερής αμυντική συνεργασία, με έμφαση τη συνεργασία των Πολεμικών Αεροποριών, αλλά και θέματα προμήθειας στρατιωτικού υλικού, από τις Ισραηλινές Πολεμικές Βιομηχανίες.
Οι Πολεμικές αεροπορίες Ελλάδας και Ισραήλ έχουν ήδη πραγματοποιήσει κοινές ασκήσεις, που έχουν προκαλέσει το ζωηρό ενδιαφέρον των πολιτικών αναλυτών διεθνών ΜΜΕ, αφού προβάλλονται ερωτήματα σχετικά με τον πραγματικό στόχο της προχωρημένης αεροπορικής εκπαίδευσης. Μάλιστα υπήρξε έντονη διαμαρτυρία από το Ιράν, διότι πιστεύει ότι οι ελληνο-ισραηλινές ασκήσεις, έχουν στόχο, να προετοιμάσουν την αεροπορική προσβολή κατά των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, από την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία. Το Ιράν, δια της διπλωματικής οδού εξέφρασε προς την Κυβέρνηση των Αθηνών, τη δυσαρέσκειά του, για την στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ.
Επίσης οι Υπουργοί Εξωτερικών Δ.Δρούτσας και Α.Λίμπερμαν αποφάσισαν το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας και Ισραήλ, να συνεδριάσει , σε πλήρη σύνθεση και με τη συμμετοχή των δύο Πρωθυπουργών, αλλά και κορυφαίων Υπουργών, μέσα στο επόμενο τρίμηνο στο Ισραήλ (μέχρι το τέλος Μαρτίου εκτιμάται ότι θα έχει γίνει η κοινή υπουργική συνεδρίαση στο Τελ Αβίδ) .
τι ζητάει ο Ισραήλ από Ελλάδα και Κύπρο
Η προτεραιότητα που δίνει το Ισραήλ στην αναβάθμιση της ενεργειακής και στρατιωτικής συνεργασίας με την Ελλάδα, έχει προφανώς πολιτικό και γεωστρατηγικό υπόβαθρο.
Η αξιοποίηση πιθανών ορυκτών κοιτασμάτων στο βυθό της Ανατολικής Μεσογείου και οι διακρατικές συμφωνίας για την Ενέργεια (φυσικό αέριο, πετρέλαιο), προϋποθέτουν τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών, δηλαδή οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Σύμφωνα με πληροφορίες ο Α.Λίμπερμαν στις συναντήσεις με τους Γ. Παπανδρέου Δ.Δρούτσα και Β.Βενιζέλο, παρουσίασε γεωγραφικό (ενεργειακό ) χάρτη με οριοθετημένες τις ΑΟΖ και μάλιστα, είχε οριοθετήσει και την Ελληνική ΑΟΖ.
Ουσιαστικά δηλαδή το Ισραήλ ανεγνώρισε την Ελληνική ΑΟΖ, ακόμη και πιο πριν και από την Ελλάδα!!
Επίσης , πολύ πρόσφατα το Ισραήλ και η Κύπρος υπέγραψαν συμφωνία οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), αγνοώντας τις απειλές της Τουρκίας. Όπως είναι γνωστό από τη Βίβλο, ο Λεβιάθαν είναι το παντοδύναμο τέρας που έβγαινε από τη θάλασσα. Λεβιάθαν λοιπόν , ονόμασαν οι Ισραηλινοί ένα τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου που βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κύπρου , στην ισραηλινή ΑΟΖ και στην συνορεύουσα θαλάσσια ζώνη Ισραήλ και Κύπρου.
Είναι προφανές ότι λόγω της οριοθέτησης των ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, θα είναι αναπόφευκτες οι πολιτικο-διπλωματικές διενέξεις, αν όχι και οι στρατιωτικές συγκρούσεις, των ενδιαφερομένων Μεσογειακών κρατών, της Τουρκίας, της Συρίας, του Λιβάνου, του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Αιγύπτου.
Το Ισραήλ ενδιαφέρεται για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από την περιοχή ΛΕΒΙΑΘΑΝ, μέσω Κρήτης και Ιονίων Νησιών, στην Ευρώπη. Το Ισραήλ θα επιδιώξει να εξασφαλίσει συμφέρουσες συμφωνίες για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της ανατολικής Μεσογείου. Και όπως είναι γνωστό, το Ισραήλ στηρίζει τις διπλωματικές συμφωνίες, όπου απαιτηθεί, με την τεράστια στρατιωτική ισχύ που διαθέτει. Αποτελεί Στρατηγικό δόγμα για το Ισραήλ, που θεμελιώθηκε από τους ιστορικούς ηγέτες του Μπεν Γκουριόν, Μωσέ Νταγιάν, Γκόλντα Μεγίρ και Γιτζαχκ Ράμπιν, ότι «η στρατιωτική ισχύς αποτελεί το μέσο για τη διπλωματία της βίας. »! Είναι μια τακτική , που ακολουθεί το Ισραήλ, σύμφωνα με την οποία, με την απειλή χρήση στρατιωτικής βίας ή και κάποιων προειδοποιητικών στρατιωτικών χτυπημάτων , υποχρεώνει τους συνομιλητές του να συμφωνήσουν στις προτάσεις που προωθεί η ισραηλινή διπλωματία…
Ωστόσο θα πρέπει να επισημάνουμε το εξής: Το Ισραήλ διαμορφώνει μια ισχυρή πολιτική συμμαχία με Κύπρο και Ελλάδα, προκειμένου να αξιοποιήσει το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου.
Οι πρωτοβουλίες όμως του Ισραήλ έχουν προκαλέσει αντιδράσεις.
Συγκροτείται γρήγορα ένα μέτωπο της Τουρκίας και των Αραβικών κρατών (Συρίας, Λιβάνου και Αιγύπτου, αλλά και υπό προϋποθέσεις του Ιράν και της Λιβύης), προκειμένου να ανακόψουν την βουλιμία του Ισραήλ να κυριαρχήσει στον τομέα της ενέργειας στην ανατ. Μεσόγειο.
Έτσι είναι πολύ πιθανόν, η αναβαθμισμένη συνεργασία της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ, να δημιουργήσει αντισυσπειρώσεις και τελικά, Ελλάδα και Κύπρος να έλθουν σε τροχιά αντιπαράθεσης με την Τουρκία, τη Συρία, το Λίβανο, την Αίγυπτο και το Ιράν. Η αναγνώριση από τη Συρία της FYROM ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας» αποτελεί το πρώτο προειδοποιητικό σήμα προς την Αθήνα.
Είναι σαφές ότι, στην εντυπωσιακή αναβάθμιση των ελληνο-ισραηλινών σχέσεων, έχει ενεργό ανάμιξη η αμερικανική διπλωματία. Άλλωστε, τις υποθαλάσσιες έρευνες και την εκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Αν.Μεσόγειο, έχουν ήδη εξασφαλίσει αμερικανικές εταιρείες, εταιρείες κολοσσοί στον τομέα της ενέργειας, που έχουν δημιουργήσει κοινοπρακτικά σχήματα με ισραηλινές εταιρείες. Προφανώς, η αμερικανική διπλωματία προλείανε το έδαφος, ώστε ο συντηρητικός Νετανιάχου να συνάψει συμφωνίες με τον σοσιαλιστή Παπανδρέου και τον κομμουνιστή Χριστόφια!
Και ακολουθεί η επίσκεψη της ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Χίλαρυ Κλίντον στην Αθήνα. Στο πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα η επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Χ.Κλίντον, μαζί με μεγάλη αντιπροσωπεία του αμερικανο-εβραϊκού λόμπυ! Η Χ.Κλίντον κατά την παραμονή της στην Αθήνα θα «σφραγίσει» την ελληνοισραηλινή συμφωνία.
Το «παρόν» της Α.Μέργκελ από την Κύπρο
Η Γερμανία εκδήλωσε το ενδιαφέρον της για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας η πράγματι ιστορική επίσκεψη της Αngela Merkel στη Λευκωσία, που είναι και η πρώτη επίσκεψη Γερμανού καγκελαρίου από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960.
Η επίσκεψη της κ.Μέργκελ στην Κύπρο, αναμφίβολα σηματοδοτεί και το αυξανόμενο ενδιαφέρον του Βερολίνου, για τις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές εξελίξεις στη ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Η Γερμανία δηλώνει παρούσα και στη Μεσόγειο.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών της Γερμανίδας Καγκελαρίου με το πρόεδρο της Κύπρο Δημήτρη Χριστόφια βρέθηκαν οι εξελίξεις στο Κυπριακό, οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ, σε συνάρτηση με τις Κύπρο-τουρκικές σχέσεις.
Η καγκελάριος της Γερμανίας διαβεβαίωσε ότι η χώρα της θα κάνει ό,τι μπορεί για να ξεπεραστεί ο διαμελισμός της Κύπρου, τονίζοντας ότι η τουρκική πλευρά δεν ανταποκρίνεται στα βήματα των Ελληνοκυπρίων για έναν συμβιβασμό. Και η Angela Merkel διευκρίνισε ότι, όσο η Τουρκία δεν εφαρμόζει το πρωτόκολλο της Άγκυρας, δεν μπορεί να υπάρχει συνέχεια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Αναμφίβολα, είναι πολύ θετική η παρέμβαση της Angela Merkel στο Κυπριακό. Είναι η πρώτη ηγέτης της Ε.Ε. που επιρρίπτει ευθύνες στην Τουρκία για τη στασιμότητα στο Κυπριακό. Ωστόσο το μήνυμα της Μέργκελ προς την Άγκυρα περιείχε και την εξής προειδοποίηση. Να περιορίσει η τουρκική ισλαμική κυβέρνηση τις ηγεμονικές βλέψεις της στην Μεσόγειο.
Η Γερμανίδα καγκελάριος επέλεξε την Κύπρο , προκειμένου να αμφισβητήσει κυρίως, την αμερικανοβρετανική πρωτοκαθεδρία στην περιοχή και ακόμη, για να διεκδικήσει τη θέση, που νομίζει, ότι αρμόζει στον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας, ως χώρας με παγκόσμια εμβέλεια. Η Κύπρος, για μία ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι αποτελεί το «κλειδί» των γεωστρατηγικών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τέλος επισημαίνουμε και τα εξής: Η θεώρηση μιας διπλωματικής επιτυχίας είναι πολυπρισματική. Ίσως οι αθέατες όψεις να είναι και οι πιο σημαντικές. Η ουσιαστική αναβάθμιση των ελληνο- ισραηλινών σχέσεων, είναι δυνατόν, να δημιουργήσει ρηγματώσεις στις παραδοσιακά καλές σχέσεις της Ελλάδος με τον Αραβικό κόσμο και αυτή η εξέλιξη, δεν θα είναι ανώδυνη για τα εθνικά μας συμφέροντα. Η ελληνο-ισραηλινή συνεργασία είναι ασφαλώς, μια πολύ δύσκολη υπόθεση στον διπλωματικό της χειρισμό. Πολλοί έγκυροι αναλυτές , αλλά και το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy προβλέπουν τουρκο-ιρανική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή. Οι αραβομουσουλμανικοί πληθυσμοί έχουν ηρωοποιήσει τον Ερντογάν, τον Αχμαντινετζάν, τον Νασράλα, τη Χαμάς, ενώ η ακροδεξιά πολιτική των Νετανιάχου και Λίμπερμαν προβληματίζει τον αμερικανό πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα και διχάζει ακόμη και το παγκόσμιο εβραϊκό λόμπυ.
Γι’ αυτό επιβάλλεται οι διπλωματικές πρωτοβουλίες, ειδικά της Ελλάδας που αντιμετωπίζει και σφοδρή οικονομική κρίση, να είναι ισοσταθμισμένες, ειδικά μάλιστα, όταν το διεθνές περιβάλλον είναι έντονα συγκρουσιακό. Και το περιβάλλον στο Αιγαίο, την ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή είναι ιδιαίτερα συγκρουσιακό, καθώς διακυβεύονται τεράστια στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “πολιτικά ΘΕΜΑΤΑ”