Αθήνα και Άγκυρα «στρώνουν» τραπέζι με… δύσπεπτο μενού.

ΤΗΝ ΕΡΧΟΜΕΝΗ Παρασκευή θα κάτσουν στο ίδιο τραπέζι για πρώτη φορά το μισό ελληνικό υπουργικό συμβούλιο και το μισό τουρκικό. Πρόκειται για το πρώτο κοινό ελληνοτουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο με τη συμμετοχή των δυο πρωθυπουργών Γ. Παπανδρέου και Ρ.Τ. Ερντογάν και 17 συνολικά υπουργών, 7 Ελλήνων και 10 Τούρκων (λόγω διαφορετικών αρμοδιοτήτων).
Είναι σίγουρα το πιο τολμηρό βήμα που έχουμε δει στις σχέσεις δυο χωρών, για το αποτέλεσμα της οποίος όμως κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά. Την επόμενη Παρασκευή θα κάτσουν στο ίδιο τραπέζι οι υπουργοί: Εξωτερικών Δ. Δρούτσας και Α. Νταβούτογλου, Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου και Αλή Μπαμπατζάν, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Τίνα Μπιρμπίλη και Βέισελ Έρογλου (Περιβάλλοντος) και Τανέρ Γιλντίζ (Ενέργειας). Υποδομών Δ. Ρέππας και Μουσταφά Μτεμίρ και Μπίναλι Γιλντιρίμ, Πολιτισμού και Τουρισμού Π. Γερουλάνος κοι Ερτουγκρούλ Γκιουνέι, Προστασίας του Πολίτη Μ. Χρυσοχοϊδης και Μπεσίρ Αταλάι, Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου και Νιμέτ Τσουμπουκτσού.

Θα υπάρξουν διμερείς συναντήσεις πριν από τη συνεδρίαση όπως και κατ’ ιδίαν συνάντηση των δυο πρωθυπουργών. Εδώ και μέρες υπάρχει έντονη διαβούλευση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, ανάμεσα στα υπουργεία, προκειμένου να διαμορφωθεί η κοινή ατζέντα της ελληνοτουρκικής συνάντησης. Κάθε υπουργείο στέλνει τις θέσεις του γιο τα ποια θέματα θα μπορούσαν να συζητηθούν και για ποια θα μπορούμε να υπάρξει συμφωνία ή υπογραφή κάποιου Μνημονίου. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να ολοκληρωθεί την ερχόμενη Πέμπτη, μια μέρα πριν από τη συνάντηση. Το γενικό συντονισμό έχουν τα δυο υπουργεία Εξωτερικών και τα γραφεία πρωθυπουργών. Εξετάζονται λοιπόν όλα τα θέματα διμερώς (μεταξύ των υπουργείων δηλαδή) αλλά γενικώς για να μην προκύψουν εκπλήξεις και αντιφάσεις την τελευταία στιγμή. Έχουμε ήδη εκφράσει τις τελευταίες εβδομάδες τις επιφυλάξεις μας για την αναβαθμισμένη τουρκική συνάντηση.
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι αυτή τη στιγμή π ελληνική κυβέρνηση έχει την ψυχραιμία να διαπραγματευθεί με την Τουρκία. 0 λόγος είναι φυσικά η κρίση, η συμφωνία με το Μηχανισμό Στήριξης και το ΔΝΤ, οι έντονες αντιδράσεις και η ανησυχία για τις μελλοντικές εξελίξεις μετά το θάνατο των τριών τραπεζοϋπαλλήλων.
Δεν πρόκειται να «ξεπουληθεί» έδαφος ή να συμφωνηθεί κάτι που θα θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Όμως οι απειλές της Τουρκίας θα είναι εντονότερες και η προσπάθειά της για οικονομική διείσδυση στην Ελλάδα θα είναι ακόμα πιο επικίνδυνη.
Η προσπάθεια της τουρκικής κρατικής εταιρείας ΒΟΤΑΣ να μπει στον Ελληνοϊταλικό αγωγό αερίου, είναι μια ισχυρή ένδειξη.
Από το παρασκήνιο στο προσκήνιο…
Ο ΑΧΜΕΤ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ, που είναι ο μόνος εξωκοινοβουλευτικός υπουργός, θεωρείται ο αρχιτέκτονας της πολιτικής του Ερντογάν που συνοψίζεται στη φράση «μηδέν πρόβλημα με τους γείτονες» καθώς και της πρόσφατης πολιτικής της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή (πρόσκληση της Χαμός το 2006, επαφές με Ιρακινούς Κούρδους ηγέτες κ.λπ.). Ο γεννημένος στην Τασκένδη το 1959 Νταβούτογλου δήλωσε, κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής του ΥΠ.ΕΞ., που έγινε το περασμένο Σάββατο: Ή τουρκική εξωτερική πολιτική έχει αλλάξει σημαντικά, πέρασε από την προσέγγιση “αντιδρούμε όταν υπάρχει κρίση” στην προσέγγιση “εξωτερική πολιτική με όραμα”.
Η προσπάθεια μου θα είναι να προχωρήσουμε και να μετατρέψουμε την πολιτική του μηδενικού προβλήματος στις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες σε πολιτική όπου η κάθε χώρα θα απολαμβάνει το “μάξιμουμ των συμφερόντων της”».Το «νεο- οθωμανικό όραμα· του Νταβούτογλου, έγκειται σε αυτό που επανέλαβε στη συνέχεια των εν λόγω δηλώσεών του, ότι «η Τουρκία είναι ως προς τα όρια της, χώρα βαλκανική, του Καυκάσου, της Μαύρης θάλασσας, της Μέσης Ανατολής, της Μεσογείου και της Κασπίας και ως προς την επιρροή της χώρα του Κόλπου·.
Ο τουρκικός Τύπος σχολιάζοντας την υπουργοποίηση Νταβούτογλου γράφει ότι ο ίδιος προτιμούσε το παρασκήνιο και δεν στάθηκε εύκολη υπόθεση να πεισθεί να βγει στο προσκήνιο της διπλωματίας». Για να γίνει αυτό χρειάστηκε, λένε, να μεσολαβήσει και ο πρόεδρος της Τουρκίας Γκιούλ. 0 νέος υπουργός Εξωτερικών είναι συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων: ‘Alternative Paradigms- (Εναλλακτικές Νοοτροπίες) και “Clvlllzational Transformations and the Muslim World» (Πολιτισμικοί μετασχηματισμοί στον μουσουλμανικό κόσμο), • Kuresel Bunalim» (Παγκόσμια Κρίση, 2002) και · Stratejlk Derinlik- (Στρατηγικό Βάθος, 2001) στα τουρκικά. Σ’ αυτό το τελευταίο, που έχει κάνει μέχρι σήμερα 20 ανατυπώσεις, ο Νταβούτογλου βασίζει τις θέσεις του στη θέση του Σάμιουελ Χάντιγκτον για τη «σύγκρουση των πολιτισμών» και είναι σαφές ότι έχει ως «ιδανικό· παράδειγμα την «αμερικανική οπτική προς τον κόσμο μετά την 11η Σεπτεμβρίου·. Να δούμε κατά πόσο θα τον αναγκάσει το «προσκήνιο· να προσαρμόσει το όραμα του σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα – αν βέβαια η πολιτική Ομπάμα αποδειχτεί όντως -διαφορετική·. Γεγονός είναι πάντως ότι ο Νταβούτογλου παραβλέπει, στο εν λόγω πόνημά του, την παράμετρο της «οικονομικής πολιτικής».
Αλή Μπαμπατζάν και Αχμέτ Ντοβούτογλου: Οι άνθρωποι-κλειδιά στη νέα κυβέρνηση Ερντογάν.
ΑΛΗ Μπαμπατζαν, Αχμέτ Νταβούτογλου. Αυτοί Είναι οι δυο ισχυροί άνδρες της τουρκικής κυβέρνησης στους οποίους ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρ.Τ. Ερντογσν έδωσε μεγάλες εξουσίες αλλά και μεγάλες ευθύνες, με τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης του που ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή. Ο Α. Μπαμπατζαν παίρνει στα χέρια ίου το τιμόνι της οικονομίας και ο Α. Νταβούτογλου παύει πλέον να είναι σκιώδης ΥΠ.ΕΞ. και αναλαμβάνει επίσημα την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Το σημαντικότερο είναι άτι ο κ. Νταβούτογλου μετέχει στο πανίσχυρο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας μαζί με δυο ακόμα υπουργούς, Αρϊντς και Εργκιν.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός με τη νέα σύνθεση του 27μέ\όύς Υπουργικοί) Συμβουλίου (το προηγούμενο ήταν 26μελές, ενώ προστέθηκε το υπουργείο Προεδρίας) έστειλε μήνυμα στην κομματική βάση με δύο στελέχη (που ανήκουν στους ριζοσπάστες, ισλαμιστές) που δεν κρύβουν λογία στις επικρίσεις τους εναντίον του στρατού. Τον Μπουλέντ Αρίντς και τον Ομερ Ντίντσερ. Τον πρώτο τον είχε διακριτικά απομακρύνει από την Προεδρία της Εθνοσυνέλευσης και τον δεύτερο τον κρατούσε γ.γ. της Πρωθυπουργίας ως ενός είδους «συμβιβασμού με την καθεστηκυία κοσμική τάξη. Τώρα, επαναφέρει τον πρώτο σαν δεξί του χέρι και υπουργοποιεί τον δεύτερο στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Ο Ερντογάν έφερε ακόμα πιο κοντά τους δικούς του ανθρώπους και επιβράβευσε τις γυναίκες (που ψήφισαν μαζικό το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ σης δημοτικές εκλογές της 29ης Μαρτίου).
Υπουργοποίησε τη Σελμά Αλιγιε Καβαφ πρόεδρο της Οργάνωσης Γυναικών του ΑΚΡ θέση την οποία προηγουμένως κατείχε η Νιμέτ Τσουμπουκτσού. π οποία. τώρα. είναι η νέα υπουργός Εθνικής Παιδείας. Βασικές προτεραιότητες της νέος κυβέρνησης είναι η οικονομία και η εξωτερική πολιτική. Ο Ερντογάν απομάκρυνε 8 υπουργούς, που είχαν παραμείνει στην ίδια θέση εδώ και περίπου 7 χρονιά, πράγμα που τους είχε φθείρει αρκετά, ενώ θεωρείται ότι 5 από αυτούς (Τσελίκ, Σαχίν. Τουζμεν. Γκιουλέρ. Μπασεζγκίογλου) «τους -τιμώρησε·· γιατί ίο ΑΚΡ κατατροπώθηκε στις Δημοτικές στις περιοχές όπου εκλέγονται. Τα νέα υπουργικά συμβούλια αποτελείται κατά το 1/3 από πρόσωπα που πρόσκεινται στην * Εθνική Αντίληψη (Milli Goru). δηλαδή, το ιδεολογικά ρεύμα ηου εγκαθίδρυσε ο ισλαμιστής Νετίμετίν Ερμπακον, οπό το οποίο αίρει τις καταβολές του ίο ΑΚΡ κοι οι ιδρυτές του. Σε αυτό πρόσκεινται 9 σημερινοί υπουργοί: Χαγιατί Γιαζιτζί, Φαρουκ Τσελικ, Βεισελ Ερογλου, Μηινολι Γιλνκριμ. IVIcxvti Εκερ, Μηουλέντ Αριντς. Σοντουλαχ Εργκιν. Νιχατ Εργκιουν και Μουσταψα Ντεμιρ. Στο νέο τουρκικό Υπουργικό Συμβουλιο. ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 55,6 χρόνια (του προηγούμενου ήταν 53,8). Ο γηραιότερος είναι ο 70χρονος υπ. Εθνικής Άμυνας Βετζντι Γκιονουλ, οι νεότεροι είναι τρεις 42χρονοι: Αλι Μηπμπητζαν. Μεχμέτ Σιμσέκ και οΤζεβντέτ Γιλμάζ.
Το μεγαλύτερο νυστέρι, ομολογουμένως, έπεσε στην οικονομία, όπου εκδιώχθηκε όλο το επιτελείο και τα ηνία δόθηκαν στα χέρια του επιτυχημένου το διάστημα 2002 2007 ως υπουργού Προεδρίας Αρμόδιου για την Οικονομία Αλη Μπαμπατζαν. Η αδράνεια του ΑΚΡ στο θέμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και οι κακές επιλογές στο θέμα της λήψης μέτρων, θεωρούνται ο κύριος λόγος της πτώσης ιου ποσοστού του ΑΚΡ στις δημοτικές εκλογές (40% έναντι 47% που είχε πάρει στις βουλευτικές του Ιουλίου 2007). Τώρα. ο Μπαμπατζάν χρίστηκε -υπέρ-υπουργός Οικονομίας. Ο θεωρούμενος παιδί του Γκιουλ Μηαμπατζάν χρημάτισε ΥΠ.ΕΞ στυ διάστημα 29.8.2007· 1.5.2009. υπό τπ σκιά όμως του καθηγητή και πρέσβη εκ προσωπικοτήτων Αχμέτ Νταβούτογλου. ο οποίος είχε μέχρι προχθές επισήμως τον τίτλο του Συμβούλου του Ερντογάν σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, είναι γνωστό, ωστόσο, ότι παρείχε συμβουλευτικές υπηρεσίες και στον πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ. ο οποίος τον είχε φέρει στη θέση του Συμβούλου του πρωθυπουργού στη διάρκεια ιης πρωθυπουργίας τou {58η κυβέρνηση Γκιουλ, 18.11,2002 14,3.2003). Παρ’ όλα αυτά ο Μπαμπατζαν θεωρήθηκε προφανώς ανεπαρκής ως ΥΠ.ΕΞ. Το ΑΚΡ ετοιμάζεται επίσης για συνέδριο τον Σεπτέμβριο 2009, πράγμα που προοιωνίζει αλλαγές και στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Πάντως, οι δρόμοι που έχει να επιλέξει το ΑΚΡ (και η νέα του κυβέρνηση) δεν φαίνεται να είναι περισσότεροι από τρεις:
(1) ο δρόμος της αλλαγής και τωνευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων,
(2)ο δρόμος που εστιάζει μόνο στο αποτέλεσμα των εκλογών του 2011. και
(3) ο δρόμος που οδηγεί από το «δημοκρατικό συντηρητισμό- στην επιστροφή στονθρησκευτικό συντηρητισμό.
Ο ανασχηματισμός δείχνει προς αλλαγές στα θέματα της οικονομίας, της εξωτερικής πολιτικής και της ενεργείας και είναι τόσο εκτεταμένος ώστε να επιδέχεται την ανακοίνωση προγραμματικών δηλώσεων·. Δεν θα αργήσουμε, σε κάθε περίπτωση, να δούμε τις προθέσεις.

Εφημερίδα: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ + 13