Το σχέδιο της Τουρκίας για αποσταθεροποίηση της Ελλάδας μέσω της λαθρομετανάστευσης

Η Τουρκική πολιτική τη τελευταία περίοδο διακρίνεται από την τάση περικύκλωσης των Ελληνικών συμφερόντων και επιρροής στις Βαλκανικές χώρες, εκμεταλλευόμενη τις υπάρχουσες αντιθέσεις με την ΠΓΔΜ ή την Αλβανία.
Σε δεύτερο επίπεδο υποβοηθά συχνά με εμφανή τρόπο ακραία μειονοτικά στοιχεία στη Θράκη προκειμένου να προκαλεί ανησυχία στην Ελληνική κοινή γνώμη που συχνά παρασυρόμενη από άστοχες εγχώριες εκτιμήσεις, πιστεύει ότι η Θράκη κινδυνεύει από του Μουσουλμάνους Τουρκογενείς μειονοτικούς, κάτι που δεν συμβαίνει λόγω μιας πλειάδας παραγόντων που μπορεί να αναλυθεί σε μία δεύτερη φάση.

Η λαθρομετανάστευση αποτελεί όμως μία ασύμμετρη απειλή στα θεμέλια του Ελληνικού κράτους και αποτελεί ένα από κύρια όπλα πίεσης της Άγκυρας προς την Αθήνα. Οι πρόσφατες αποκαλύψεις τον περασμένο Σεπτέμβριο με οπτιακουστικό υλικό που παρουσίαζε Τουρκική ακταιωρό να αποβιβάζει λαθρομετανάστες στη Λέσβο, αποτελεί μια αδιάψευστη ζώσα μαρτυρία.
Η Τουρκία ως Ευρασιατικό πέρασμα
Οι Τουρκικές αρχές κατά περιόδους ανακοινώνουν στο τύπο ότι απελαύνουν τουλάχιστον 100.000 παράνομους μετανάστες το χρόνο, ενώ ο πρώην γενικός διευθυντής της Τουρκικής αστυνομίας, Στρατηγός Γκοκαν Αιντινέρ υπολόγισε ότι μεταξύ 1995 και 2005 τουλάχιστον 575.000 λαθρομετανάστες έχουν απελαθεί από τη χώρα και 6.100 δουλέμποροι έχουν συλληφθεί. Παρόλα αυτά η ροή ανθρώπων από την Ανατολή συνεχίζει αμείωτη παρουσιάζοντας μια κατάσταση μη αντιστρέψιμη.
Η βιομηχανία της λαθρομετανάστευσης υπολογίζεται σε τουλάχιστον 8 δις. δολάρια το έτος στην Τουρκία, σύμφωνα με έκθεση της Τουρκικής αστυνομίας που είδε το φως της δημοσιότητας πριν από μερικούς μήνες. Μάλιστα οι ίδιες εγκληματικές ομάδες που δραστηριοποιούνται σε αυτό το τομέα κατέχουν και τη διακίνηση των ναρκωτικών ουσιών και στην ουσία το οργανωμένο έγκλημα σε αυτή τη χώρα μπορεί να χαρακτηριστεί ως πολυσυλλεκτικό, πολυπλόκαμο και κατά βάση ενιαίο ως προς τη δομή του και τις λειτουργίες του.
Οι «Τιμές» διάβασης του Αιγαίου από τις Μικρασιατικές ακτές, συχνά ένα ταξίδι μερικών λεπτών κοστίζει από 2.000 έως 5.000 δολάρια, ενώ για διαδρομές από τη Τουρκία στην Βόρεια Ευρώπη αγγίζει μέχρι και τα 15.000 δολάρια.
Οι μετανάστες που προέρχονται από τις Αφρικανικές χώρες, φθάνουν στη Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη και Μερσίνα μέσω πλοίων ή και αεροπλάνων. Οι Άραβες περνούν τα σύνορα με τη Συρία και οι Ιρανοί, Αφγανοί και Πακιστανοί μέσω των Ιρανικών συνόρων. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Τουρκία και το Ιράν δεν έχουν καθεστώς βίζας μεταξύ τους, διευκολύνοντας κατά αυτό τον τρόπο τη μεταφορά ανθρώπων...
Άμα την άφιξη τους στο Τουρκικό έδαφος, οι λαθρομετανάστες οδηγούνται σε κατάλληλα διαμορφωμένες παράνομες αποθήκες ή κτίσματα, στα προάστια των προαναφερθέντων πόλεων. Σε πολλές περιπτώσεις δουλεύουν έναντι ελαχίστων χρημάτων σε μικρές βιοτεχνίες ή στο τουριστικό τομέα έως ότου προετοιμαστεί το ταξίδι προς την Ελλάδα και Ευρώπη. Το μεσοδιάστημα αυτό διαρκεί μέχρι 2 έτη και κατά αυτό τον τρόπο οι μικρομεσαίες Τουρκικές επιχειρήσεις εξασφαλίζουν μεγάλη μείωση του εργατικού κόστους.
Την παρούσα περίοδο υπολογίζεται ότι 1 εκ. λαθραίοι μετανάστες βρίσκονται «Τράνζιτ» από την Τουρκία στην Ευρώπη και ουκ ολίγοι από αυτούς θα διέλθουν από το Ελληνικό έδαφος και σε πολλές περιπτώσεις θα καταλήξουν στα νεοεμφανιζόμενα γκέτο του κέντρου της Αθήνας, του λιμένα της Πάτρας και στις αγροικίες της Ελληνικής επαρχίας, διογκώνοντας τον αριθμό των λαθραίων μεταναστών που αριθμεί τουλάχιστον 2.5 εκατομμύρια στη χώρα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στο τέλος Ιουνίου 2007 διαρροές από τη κυβέρνηση του Πακιστάν αποκάλυψαν ότι οργανωμένα Τούρκο-Πακιστανικά κυκλώματα ετοίμαζαν τη μαζική μετακίνηση 10.000 πακιστανών προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας, με ημερομηνία άφιξης τα μέσα Σεπτεμβρίου 2007. Οι πληροφορίες βεβαίωναν για την ειδοποίηση των Τουρκικών αρχών , αλλά και των Ελληνικών. Όλως συμπτωματικώς ο Σεπτέμβριος 2007 έδωσε ρεκόρ «Αφίξεων» στα Ελληνικά νησιά του Α. Αιγαίου από λαθρομετανάστες και η εφημερίδα Ιντερνάτιοναλ Χέραλντ Τριμπιούν περιέγραψε τη κατάσταση ως «Δραματική». Παρ' όλες λοιπόν τις διαβεβαιώσεις ένα τμήμα τουλάχιστον ήδη αποβιβάσθηκε σε Ευρωπαϊκή χώρα και μάλλον ήδη τώρα έχει οδεύσει προς τα γκέτο του Παρισιού, του Μιλάνου και του Λονδίνου.
Οι κυριότερη συμφωνία που έχει υπογραφεί το τελευταίο διάστημα από τη Τουρκία και την Ελλάδα σχετικά με θέματα που άπτονται της αντιμετώπισης του οργανωμένου εγκλήματος είναι η ακόλουθη:
- Συμφωνία Ιράν, Ελλάδας, Πακιστάν, Τουρκία για το οργανωμένο έγκλημα και τη λαθρομετανάστευση (17/12/2005)
Μπορεί με βεβαιότητα να εκτιμηθεί ότι δεν μπόρεσε να αποτρέψει την ενδυνάμωση των εγκληματικών ομάδων όπως και να αποτρέψει την Άγκυρα από το να καταπατήσει τόσο το γράμμα όσο και το πνεύμα της συμφωνίας.
Το Ελληνικό διακύβευμα
Η Ελλάδα ως πύλη της Ευρώπης αντιμετωπίζει μία οξύτατη απειλή που διακρίνεται από τρεις παραμέτρους:
Την Τουρκική προσπάθεια αποδόμησης και εξάντλησης των Ελληνικών αρχών ασφαλείας και του Πολεμικού Ναυτικού, μέσω των συνεχών περιπολιών και επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Περαιτέρω η δημιουργία ευάριθμων Μουσουλμανικών και άλλων κοινοτήτων σε ταχύ διάστημα στη Ελλάδα προκαλεί ήδη έντονα κοινωνικά προβλήματα που ενδεχομένως να συντελέσουν και σε πολιτική αποσταθεροποίηση στο όχι τόσο μακρινό μέλλον.
Κατά δεύτερο, η εισαγωγή ανεξέλεγκτου αριθμού άγνωστης ταυτότητας ατόμων εγκυμονεί άμεσους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, προκαλεί το πειρασμό εισδοχής εξτρεμιστικών στοιχείων στην Ελλάδα και επιβαρύνει σημαντικά τις δαπάνες στο τομέα της υγείας, παιδείας, μεταφορών και κοινωνικής πρόνοιας μεταξύ των άλλων. Συνεπώς τα δημοσιονομικά του κράτους επιβαρύνονται κατά την ίδια περίοδο που η Τουρκία προχωρεί σε μεγαλεπήβολα εξοπλιστικά σχέδια. Αποτελεί μέγα ζήτημα να εξακριβωθεί εάν η λαθρομετανάστευση αποτελεί μορφή ακήρυκτου ασσυμετρικού πολέμου με συγκεκριμένα επιτελικά χαρακτηριστικά εμπορευόμενη από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας. Έχοντας υπόψη το συγκεντρωτικό χαρακτήρα του γειτονικού κράτους και την τάση υποταγής των κοινωνικών τάσεων σε έναν κρατικό προγραμματισμό, το παραπάνω φαντάζει αρκούντως πιθανό όσο και λίαν ανησυχητικό για την Αθήνα.
Τέλος η λαθρομετανάστευση αποτελεί πρόσφορο μέσο διείσδυσης ξένων μυστικών υπηρεσιών και αποκόμισης ευαίσθητων πληροφοριών για την επιτήρηση-αστυνόμευση συγκεκριμένων περιοχών. Οι ήδη επιβαρημένες Ελληνικές αρχές λόγω τεραστίου και κατακερματισμένου τουριστικού ρεύματος σε εκατοντάδες νησιά, έχουν να αντιμετωπίσουν και μία ακόμη πρόκληση που κινείται σε άκρως ευαίσθητες εθνικά περιοχές όπως τα Δωδεκάνησα και το Βορειοανατολικό Αιγαίο.
Εκτιμήσεις
Η λαθρομετανάστευση αποτελεί πλέον ένα ακόμη στοιχείο της Ελληνό-Τουρκική αντιπαράθεσης, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσα από την συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων και όχι από αποκομμένα τμήματα του κρατικού μηχανισμού.
Είναι δεδομένο ότι οι αποβιβάσεις των δουλεμπορικών σε Ελληνικά νησιά εξασφαλίζεται ως προς το σκέλος των πληροφοριών από ντόπιους συνεργάτες και σε αρκετές περιπτώσεις και δημόσιους λειτουργούς. Αυτό σημαίνει ότι προτού υπάρξει οποιαδήποτε σοβαρή αντιμετώπιση του ζητήματος, τα Ελληνικά δουλεμπορικά κυκλώματα πρέπει να εξαρθρωθούν.
Επίσης, ο ρόλος της Τουρκίας στο ευρύτερο Πανευρωπαϊκό σκηνικό σε σχέση με θέματα λαθρομετανάστευσης, εάν και γνωστός στις Βρυξέλλες, δεν τυγχάνει της κατάλληλης αξιοποίησης από την Ελληνική πλευρά που αντιμετωπίζει τους Τούρκους αξιωματούχους σε διεθνή φόρα και δημόσιες διαβουλεύσεις με ηπιότερο τρόπο από ότι οι Ιταλοί ή οι Γάλλοι λόγου χάρη.
Ακόμα, η ύπαρξη συγκεκριμένων κανόνων εμπλοκής στους υπεύθυνους τήρησης της τάξης στα θαλάσσια περάσματα αποτελεί ένα ακόμη ζήτημα. Ίσως πρέπει να εξεταστεί η τυποποιημένη λελογισμένη χρήση του ελαφρού οπλισμού που φέρουν τα σώματα του Λιμενικού, ώστε να αποτρέπετε η μαζική είσοδος ξένων υπηκόων. Η παράνομη είσοδος δεν παύει να είναι αυτό ακριβώς και η ασφάλεια των συνόρων δεν αποτελεί άσκηση εξωτερικής πολιτικής ή ακόμα χειρότερα δημοσίων σχέσεων προς τέρψη συγκεκριμένης τάξης σχολιαστών των δημοσίων πεπραγμένων.
Τέλος οι συνεννοήσεις της Ελληνικής ηγεσίας με τα κράτη αποστολής μεταναστών όπως το Πακιστάν μπορεί να βοηθήσει έως ένα βαθμό στην αντιμετώπιση του φαινομένου, εάν και πρέπει να υπογραμμισθεί ότι οι μετακινήσεις του πληθυσμού οφείλονται σε ποικίλους παράγοντες εκτός των δυνατοτήτων ελέγχου των Ασιατικών κρατών.
Παρόλα αυτά η διαμόρφωση διεθνούς κλίματος ότι η Ελληνική επικράτεια δεν αποτελεί «Ιδανική περιοχή μετάβασης και διέλευσης» ίσως να ελάττωση την πίεση του λαθρεμπορικού κύματος, έστω και εάν αυτό επιβαρύνει άλλα γειτονικά ή όχι κράτη. Δυστυχώς οι διεθνείς σχέσεις διαμορφώνονται με βάση την ωφελιμότητα και υπέρτατο καθήκον των αξιωματούχων είναι η διασφάλιση της ευημερίας των συμπολιτών τους και η διαμόρφωση κλίματος σταθερότητας, πρωτίστως στη δική τους πατρίδα.

Σ.Σ: Οι παραπάνω εκτιμήσεις δεν αποτελούν παρά ένα πρωτόλειο έναυσμα για διαβούλευση προκειμένου να εξεταστούν σε πρακτική βάση τα θέματα αντιμετώπισης του λαθρομεταναστευτικού ρεύματος πέρα από την κοινότυπη διαπίστωση της ήδη τραγικής κατάστασης. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν πλέον και η συνέχιση της παρούσας συνθήκης θα περιπλέξει υπέρ του δέοντος την Ελληνική ασφάλεια και την κοινωνική τάξη.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Στρατηγική», Οκτώβριος 2008.