Θερμό καλοκαίρι σε 6 μέτωπα

Μετά τις ευρωεκλογές αναμένεται να ανοίξουν ταυτόχρονα όλα τα εθνικά μέτωπα. Η ελληνική διπλωματία διανύει μεταβατική περίοδο λόγω της προεκλογικής συγκυρίας αλλά στο παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη σοβαρές διεργασίες που θα κορυφωθούν το προσεχές φθινόπωρο με ορίζοντα το τέλος του 2009.
Τα ελληνοτουρκικά, το Σκοπιανό, το Κυπριακό και οι διεθνείς συνεργασίες θα περάσουν σε στάδιο έντονης κινητικότητας, η οποία μπορεί να ανακοπεί μόνο εάν πραγματοποιηθούν πρόωρες εθνικές εκλογές. Συγκεκριμένα:

1. Ο Τούρκος πρωθυπουργός κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απάντησε καταφατικά στην πρόσκληση να παρευρεθεί στα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης (20 Ιουνίου) και με αφορμή την τελετή θα έχει συνομιλίες με τον κ. Κ. Καραμανλή στην Αθήνα. Έτσι, θα ανταποδώσει την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα (Ιανουάριος 2008) και θα επιχειρήσει, όπως όλα δείχνουν, την άμβλυνση των εντυπώσεων επιδείνωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων λόγω της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο. Η τουρκική κυβέρνηση χρειάζεται την υποστήριξη της Αθήνας στην ενταξιακή της προσπάθεια και ιδιαίτερα την ανοχή της στην άρνηση επέκτασης της τελωνειακής σύνδεσης στην κυπριακή δημοκρατία. Ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Αχμέτ Νταβούτογλου θα συμμετάσχει στη σύνοδο ΥΠΕΞ του ΟΑΣΕ (28-29 Ιουνίου) στην Κέρκυρα, ενώ δεν αποκλείεται να συνοδεύσει νωρίτερα τον κ. Ερντογάν στην Αθήνα. Τον Ιούλιο θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Άγκυρα η υπουργός Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη. Ως προς την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η Άγκυρα εξακολουθεί να τη συνδέει με την τουρκική απαίτηση για εκλογή των μουφτήδων στη Θράκη. Ως προς την πίεση της τουρκικής αεροπορίας στο Αγαθονήσι και στο Φαρμακονήσι, η τουρκική διπλωματία επιμένει να θεωρεί ως αδιευκρίνιστης κυριαρχίας τα νησιά τα οποία δεν κατονομάζονται ρητώς στις διεθνείς συνθήκες.
2. Ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ κ. Μάθιου Νίμιτς πρόκειται να αναλάβει νέα πρωτοβουλία για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας της πΓΔΜ μετά τις ευρωεκλογές. Η σουηδική προεδρία της Ε.Ε., η οποία θα ξεκινήσει τον Ιούλιο, επιδιώκει τον καθορισμό ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της πΓΔΜ με την Ε.Ε. ως το τέλος του έτους και για τον λόγο αυτόν θα ενθαρρύνει την εντατικοποίηση της προσπάθειας για άρση του αδιεξόδου. Ανάλογη επιδίωξη έχει και η νέα αμερικανική διοίκηση, η οποία θα παρέμβει στο μέτρο του δυνατού. Από την πλευρά της ηγεσίας των Σκοπίων τα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά. Η ελληνική πλευρά θα επιμείνει στο «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», το οποίο περιλαμβάνεται στην τελευταία πρόταση Νίμιτς, και θα προσπαθήσει να αφήσει εκτός ατζέντας διαπραγματεύσεων τα ζητήματα που άπτονται της ταυτότητας και της πολιτισμικής κληρονομιάς.
3. Η αξιολόγηση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας τον προσεχή Δεκέμβριο δημιουργεί δυναμική επίλυσης του Κυπριακού με όρους που θα θυμίζουν την περίοδο που προηγήθηκε των δημοψηφισμάτων του 2004. Η ερχόμενη σουηδική προεδρία της Ε.Ε. έχει ήδη διαμηνύσει προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές ότι πρέπει να λυθεί άμεσα το πολιτικό πρόβλημα του νησιού ώστε να μην επιβαρυνθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις από το Κυπριακό. Εξάλλου, η Άγκυρα επιδιώκει παράταση ενός έτους στην υποχρέωσή της να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμια στα κυπριακά πλοία και αεροσκάφη και διαφημίζει τη βούλησή της για εντατικές διαπραγματεύσεις με χρονοδιάγραμμα και επιδιαιτησία ώστε να αρθεί το αδιέξοδο. Ο Κύπριος πρόεδρος κ. Δ. Χριστόφιας θα βρεθεί σύντομα ενώπιον σκληρού και ιστορικού βάρους διλήμματος.
4. Το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει να πραγματοποιηθεί επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή στην Ουάσινγκτον τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να εκπεμφθεί μήνυμα αναθέρμανσης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων στον απόηχο της ραγδαίας αναβάθμισης της συνεργασίας ΗΠΑ - Τουρκίας. Σύμφωνα με πολλές ενδείξεις, στις αρχές του φθινοπώρου θα είναι ώριμες οι συνθήκες για την κατάργηση της βίζας στην οποία υποχρεούνται οι Έλληνες πολίτες που ταξιδεύουν στις ΗΠΑ. Ο κυβερνητικός σχεδιασμός, λοιπόν, προβλέπει συνάντηση Ομπάμα - Καραμανλή και ταυτόχρονα ανακοίνωση της ενθαρρυντικής αυτής είδησης. Η πρόθεση του αντιπροέδρου της αμερικανικής κυβέρνησης κ. Τζ. Μπάιντεν να παρευρεθεί στα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης διευκολύνει αυτούς τους σχεδιασμούς.
5. Ως το φθινόπωρο αναμένεται να πραγματοποιηθεί συνάντηση του πρωθυπουργού με την Γερμανίδα καγκελάριο κυρία Άνγκελα Μέρκελ. Στη Γερμανία θα πραγματοποιηθούν εθνικές εκλογές τον Σεπτέμβριο και η σημασία της ψήφου των ομογενών είναι ένας παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την προσπάθεια αναθέρμανσης των σχέσεων Αθήνας - Βερολίνου, οι οποίες έχουν δοκιμαστεί το τελευταίο διάστημα.
6. Η σύγκρουση της ελληνικής προεδρίας του ΟΑΣΕ με τη Μόσχα για την παραμονή των παρατηρητών στη Γεωργία έχει επιβαρύνει τις ελληνορωσικές σχέσεις. Η ρωσική πλευρά απαιτούσε ένα καθεστώς ανάλογο με αυτό του Κοσόβου για την Οσετία και απέρριψε την ελληνική συμβιβαστική πρόταση, καταγγέλλοντας στη συνέχεια την ελληνική προεδρία ότι ανέστειλε κακώς τις διαπραγματεύσεις.
Με αυτά τα δεδομένα θα έχει ενδιαφέρον η Σύνοδος ΥΠΕΞ του ΟΑΣΕ στην Κέρκυρα στο τέλος Ιουνίου. Η παρουσία της κυρίας Χίλαρι Κλίντον και του κ. Σεργκέι Λαβρώφ στο ίδιο τραπέζι, με οικοδέσποινα την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, είναι από μόνη της ένα διπλωματικό γεγονός, το λιγότερο ενδιαφέρον.