Η Μ. Ανατολή στο επίκεντρο της επίσκεψης Κλίντον στην Τουρκία

Ουάσιγκτον και Άγκυρα περιμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στη γείτονα χώρα.
Αναμένεται απόψε στην Τουρκία η υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρυ Κλίντον, η οποία αύριο θα έχει επαφές με τον πρόεδρο, Αμπντουλάχ Γκιουλ, τον πρωθυπουργό, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και τον υπουργό εξωτερικών, Αλί Μπαμπατζάν.

Η επίσκεψη της Αμερικανίδας υπουργού στην Τουρκία είναι η πρώτη επίσημη υψηλόβαθμου αξιωματούχου μετά την εκλογή Ομπάμα και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω της «κινητικότητας» για το Μεσανατολικό, αλλά και εξαιτίας πολλών ζητημάτων σε εκκρεμότητα, όπως το Ιράκ, το Ιράν, το Αφγανιστάν, το ενεργειακό και η υπόθεση της...Γεωργίας.
Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις, στις οποίες έχουν προβεί τις τελευταίες δέκα μέρες, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τζέϊμς Τζέφρι, και ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Νταν Φριντ, αλλά και από τα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, η ατζέντα των επαφών της Χ. Κλίντον, έχει ως εξής:
-Η τουρκική παράμετρος στην αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ.
-Η επερχόμενη επιχείρηση στο Αφγανιστάν. Το όλο πλέγμα του ρόλου της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή, με αφορμή την υπόθεση της Γάζας.
-Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και γενικότερα οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη.
-Οι εξελίξεις στο Νότιο Καύκασο.
-Η υπόθεση του νομοσχεδίου περί αναγνώρισης της γενοκτονίας των αρμενίων στις ΗΠΑ.
-Η αμερικανοτουρκική συνεργασία εναντίον του ΡΚΚ και γενικότερα η κατάσταση στο Βόρειο Ιράκ.
-Η υπόθεση της ενέργειας με βασικές παραμέτρους το φυσικό αέριο και τη μεταφορά του.
Σημειώνεται ότι στις 26 του προηγούμενου μήνα, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, Τζωρτζ Μίτσελ, επισκέφθηκε την Τουρκία και τότε, έγινε γνωστή η πρόθεση της Χ. Κλίντον να επισκεφθεί τη χώρα. Ο Μίτσελ, κατά τις επαφές του, είχε δηλώσει ότι «η Τουρκία είναι σύμμαχος των ΗΠΑ και σημαντική δύναμη για την ειρήνη και την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή. Μπορεί να παίξει μοναδικό ρόλο ως σημαντική δημοκρατική χώρα που διατηρεί στενές σχέσεις με το Ισραήλ».
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή είναι γνωστός στην Τουρκία και από την «Επιτροπή Μίτσελ», που είχε συσταθεί το Νοέμβριο του 2000, επί προεδρίας Κλίντον. Στην επιτροπή, όπου είχε παρουσιάσει έκθεση προτείνοντας στο Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους την αποδοχή των αρχών της συμβίωσης, υπήρχε και τουρκική συμμετοχή. Ένας εκ της πενταμελούς Επιτροπής (πλην του Μίτσελ), ήταν ο πρώην πρόεδρος της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Τα υπόλοιπα μέλη ήταν ο Χαβιέ Σολάνα εκ μέρους της ΕΕ, ο Αμερικανός πρώην γερουσιαστής Γουώρεν Ρούντμαν και ο υπουργός εξωτερικών της Νορβηγίας Θόρμπιορν Ιακλαντ.
Σημαντικό σημείο που προκαλεί έντονο προβληματισμό στην Τουρκία, είναι η εικόνα που προέκυψε για το ρόλο της χώρας, κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Γάζα. Χαρακτηριστικά, ο Τούρκος σχολιαστής Τζενγκίζ Τσαντάρ, σε άρθρο του στη «Ραντικάλ» (στις 24 Ιανουαρίου) υπογράμμιζε ότι «από την πρώτη στιγμή της κρίσης στη Γάζα, ο Ερντογάν εμφανίστηκε υπέρ της Χαμάς» και τόνιζε ότι «η Τουρκία, ενώ πριν από την επίθεση στη Γάζα παρουσίαζε εικόνα χώρας που μπορεί να μεσολαβήσει μεταξύ του Ισραήλ και της Συρίας, κατά τη διάρκεια του πολέμου περιορίστηκε σε ρόλο μεσολαβητή μεταξύ Αιγύπτου και Χαμάς».
Το ίδιο υποστηρίζει και ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ σε συνέντευξή του στο τελευταίο τεύχος του τουρκικού περιοδικού «Ekoenerji».
Πάντως, το γενικότερο πλαίσιο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων είναι για άλλη μια φορά θέμα συζητήσεων στην Τουρκία.
Στις 3 Μαρτίου, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Άγκυρας, Τσαγρί Ερχάν, σε άρθρο του στην τουρκική εφημερίδα «Τούρκιγιε», σημείωνε πως «από τον ψυχρό πόλεμο έως και σήμερα, το στρατηγικό πλαίσιο στις Αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι η στρατιωτική συνεργασία. Είναι δύσκολο οι ΗΠΑ να ξεγράψουν την Τουρκία, με βάση τα συμφέροντά τους στην περιοχή. Και οι ΗΠΑ είναι για την Τουρκία χώρα αναγκαία από πλευράς στρατιωτικής εξάρτησης και οικονομικής αναγκαιότητας. Δεν τίθεται θέμα σχέσεων στρατηγικής συμμαχίας, αλλά συνεργασίας. Οι ΗΠΑ έχουν μόνο δύο στρατηγικούς συμμάχους, την Αγγλία και το Ισραήλ».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ