Μετά την εκλογική νίκη το μποϊκοτάζ και η πολιτική ένταση στην Τουρκία

Σε πολιτικό αδιέξοδο έχει περιέλθει η Τουρκία μετά την απόφαση των κούρδων βουλευτών και της κεμαλικής παράταξης να απέχει από την τελετή ορκωμοσίας. Η ένταση ενδέχεται να κορυφωθεί ακόμη περισσότερο εάν δεν υπάρξει πολιτική απόφαση στο θέμα των φυλακισμένων βουλευτών.

Την εβδομάδα που πέρασε, η τουρκική κοινή γνώμη ήρθε αντιμέτωπη με ένα πρωτάκουστο γεγονός: την αποχή βουλευτών από την τελετή ορκωμοσίας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση. Οι βουλευτές που απείχαν από την ορκωμοσία ήταν, κατ' αρχάς, οι κούρδοι βουλευτές, οι οποίοι μποϊκόταραν την τελετή εις ένδειξη δυσαρέσκειας προς το πολιτικό σύστημα, αλλά και συμπαράστασης προς τους έξι κούρδους βουλευτές που κρατούνται φυλακισμένοι, ενώ θα έπρεπε να αφεθούν ελεύθεροι μετά την εκλογή τους. Πέρα από τους κούρδους βουλευτές, ωστόσο, απείχαν και οι βουλευτές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, διαμαρτυρόμενοι επίσης για τη μη αποφυλάκιση δύο βουλευτών τους.

Η τελετή ορκωμοσίας αποτελεί πάντα σοβαρό πρόβλημα για τους κούρδους βουλευτές, καθώς θεωρούν τον όρκο σύμβολο του τουρκικού σοβινισμού. Κατά το παρελθόν έγιναν απόπειρες να παρακαμφθεί η εν λόγω σκόπελος χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Ας υπενθυμίσουμε τις διώξεις που είχαν ασκηθεί στη Λεϊλά Ζανά, η οποία είχε αποτολμήσει να ορκιστεί στη μητρική της γλώσσα τη δεκαετία του 1990. Το μποϊκοτάζ, όμως, που αποπειράται το κεμαλικό κόμμα διαφέρει, καθώς επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τις αντίξοες πολιτικές συγκυρίες για να ασκήσει επιπλέον πιέσεις στο κυβερνών ισλαμικό κόμμα. Εξάλλου, θα πρέπει να υπολογίζει κανείς ότι οι εν λόγω δύο βουλευτές του κεμαλικού κόμματος κρατούνται στο πλαίσιο της γνωστής δίκης του «παρακράτους», η οποία ήρθε εκ νέου στο προσκήνιο αυτήν την εβδομάδα. Πριν από λίγες μέρες υιοθετήθηκε το κατηγορητήριο της υπόθεσης «Βαριά», στο πλαίσιο της οποίας αντιμετωπίζουν τη Δικαιοσύνη αρκετοί υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί, όπως ο στρατηγός Μπαλανλί, το όνομα του οποίου είχε έρθει στο προσκήνιο πριν από έναν μήνα με αφορμή την ακύρωση των γνωστών ναυτικών ασκήσεων στο Αιγαίο («Θαλασσόλυκος» και «Έφεσος»).

Για την επίλυση της κρίσης κινητοποιήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αμπντουλάχ Γκιούλ, ο οποίος απηύθυνε πρόσκληση προς τους πολιτικούς αρχηγούς για διαβουλεύσεις. Την πρόσκλησή του τη δέχτηκαν τόσο οι κούρδοι, οι οποίοι έστειλαν αντιπροσωπεία να τον συναντήσει, όσο και το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Στην πρόσκληση του Προέδρου δεν ανταποκρίθηκε, ωστόσο, το ακροδεξιό κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης. Ο πρόεδρός του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επέκρινε μάλιστα σφοδρότατα τις δύο παρατάξεις που απείχαν από την τελετή ορκωμοσίας, επιχειρώντας να συσπειρώσει τους οπαδούς του. Γεγονός είναι πάντως ότι αυτή τη στιγμή το κόμμα του είναι το μόνο που συμμετέχει στη βουλή μαζί με το ισλαμικό κόμμα και είναι ενδιαφέρον να δούμε έως ποιο σημείο θα συμπορευτούν, συμβάλλοντας με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στην Τουρκοϊσλαμική Σύνθεση.

Οι απρόσμενες εξελίξεις που έλαβαν χώρα στην τουρκική πολιτική σκηνή μαρτυρούν μία ένταση, η οποία θα αποκλιμακωθεί μόνο κατόπιν πολιτικής απόφασης της ισλαμικής κυβέρνησης. Στην περίπτωση αυτή θα αναγκαστεί, δηλαδή, το ΑΚΡ να δρομολογήσει τις απαραίτητες νομικές ρυθμίσεις για να επιτραπεί η αποφυλάκιση των βουλευτών και η είσοδός τους στην Εθνοσυνέλευση.

Το ενδεχόμενο αυτό κάνει την κεμαλική και κουρδική αντιπολίτευση να πιστεύει ότι είναι δυνατόν να αντιστραφεί το νικηφόρο αποτέλεσμα της 12ης Ιουνίου, γεγονός που, αν τελικά πραγματοποιηθεί, θα επιτρέψει στους εν λόγω κύκλους να το εκμεταλλευτούν στο έπακρο.

Σε κάθε περίπτωση, η ομαλοποίηση της κατάστασης μάλλον δεν θα είναι ανώδυνη για την ισλαμική κυβέρνηση, η οποία -απ' ό,τι φαίνεται- αντιμετωπίζει και την «ανεξάρτητη» τουρκική δικαιοσύνη.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 3/7/2011