Η Αίγυπτος, η Τουρκία και ο «στρατηγικός στραγγαλισμός» της Ελλάδας

Του Μανώλη Κυπραίου

- «Στήστε το αυτί σας και ακούστε το κλάμα του λαού». Με αυτή τη φράση ο τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, έκανε την πρώτη δημόσια επέμβασή του για τα όσα συμβαίνουν στην Αίγυπτο ενώ παράλληλα έδειξε πως υπάρχει και ο δεύτερος δρόμος για την πολιτική διαχείριση των αραβικών εθνών: Ο ισλαμοδημοκρατικός. Η Τουρκία είχε και έχει πολλά κοινά με την Αίγυπτο. Οι δημοκρατίες τους δημιουργήθηκαν από στρατιωτικούς. Το 1923 στην Τουρκία από μια ομάδα στρατιωτικών. Τον Μουσταφά Κεμάλ, τον Ισμέτ Ινονού και τον Καζίμ Καραμπεκίρ. Το 1952 στην Αίγυπτο επίσης από μια ομάδα στρατιωτικών. Τον Γκαμάλ Αμντέλ Νάσερ, τον Μοχάμεντ Ναγκουίμπ και τον Αμντέλ χακίρ Αμέλ.

Και ο Μουσταφά Κεμάλ και ο Γκαμάλ Νάσερ λατρεύτηκαν σαν «θεοί» από τους λαούς τους. Ανέτρεψαν σουλτάνους και βασιλείς, ερχόμενοι σε πλήρη σύγκρουση με τις δύο πανίσχυρες δυνάμεις της εποχής τους. Το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Με κοινό σκοπό: την ευημερία των λαών τους.
Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, μεγαλύτερο εμπόδιο για τα σχέδιά τους ήταν ο φόβος του Ισλάμ και η άμεση επήρεια των θρησκευτικών ηγετών σε όλες τις πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης. Ετσι και ο Κεμάλ και ο Νάσερ, πολέμησαν μέχρι «εξοντώσεως» την θρησκευτική διείσδυση. Θρησκευτικά σχολεία, πολιτικά κόμματα φίλια προσκείμενα στο Ισλάμ, βρέθηκαν στο στόχαστρο των στρατιωτικών.
Η εξουσία και η θρησκεία διαχωρίστηκαν δια της βίας. Πολεμήθηκαν ανηλεώς και «στιγματίστηκαν» ως «κατάρα» για την πρόοδο της χώρας. Οι στρατιωτικοί ανέλαβαν και εγγυήθηκαν τη διατήρηση του κοσμικού και δημοκρατικού κράτους και στις δύο χώρες, έως σήμερα…
Πέρασαν σχεδόν οκτώ δεκαετίες, ώσπου να βρεθεί το «αντίβαρο» του Κεμάλ στην Τουρκία. Το όνομα αυτού, Ταγίπ Ερντογάν. Ηρθε σε αντιπαράθεση με τους στρατιωτικούς, αργά αλλά σταθερά πολέμησε επί ίσοις όροις τους στρατιωτικούς και το «βαθύ κράτος». Άλλες φορές κέρδισε, άλλες έχασε αντιμετωπίζοντάς τους, τελικά όμως κατάφερε να γίνει «αποδεκτός».
Οι στρατιωτικοί δέχθηκαν τη «μαλακή επιστροφή του Ισλάμ» και ο Ερντογάν υποστηρίζει την «κόκκινη βίβλο» τους για τους εχθρούς της χώρας, τηρώντας «μέχρι κεραίας» την εξωτερική πολιτική που εφαρμόζεται δεκαετίες τώρα, με κύριο στόχο την Ελλάδα, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Εξάλλου όπως και όλα τα πράγματα σε αυτή τη ζωή, όλα κρίνονται από τις πράξεις. Και οι πράξεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτισης.


Και ερχόμαστε στην Αίγυπτο.
Τα κοινά με την Τουρκία είναι πολλά. Ο Γκαμάλ Νάσερ είχε πάντα ως πρότυπό του τον Μουσταφά Κεμάλ. Και ο ίδιος κυνήγησε ανηλεώς την οργάνωση των «Αδελφών Μουσουλμάνων» αλλά και τους κληρικούς. Ηρθε σε αντιπαράθεση με την Βρετανική και Αμερικανική ηγεμονία και εκδίωξε βίαια το σύνολο των αιγυπτίων πολιτών που δεν ήταν Αραβες, με το βαρύτερο τίμημα να το πληρώνουν (και εκεί) οι Ελληνες…
Όπως και στην Τουρκία όπου η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε κατά της διεφθαρμένης κυβέρνησης του Μπουλέντ Ετσεβίτ-η οποία ήταν υποχείριο των στρατιωτικών-έτσι και τώρα στην Αίγυπτο οι πολίτες της χώρας ξεσηκώνονται ζητώντας αλλαγή του καθεστώτος. Μια αλλαγή όμως που πρέπει να βασίζεται σε ένα νέο μοντέλο.
Ένα μοντέλο που θα σέβεται το Ισλάμ αλλά παράλληλα θα επιτρέπει να εκμεταλλεύεται μια χώρα πλήρως τις δυτικές καινοτομίες στην τεχνολογία και την οικονομία. Ένα μοντέλο που το κράτος θα υπηρετεί την «Ούμα» (τον κόσμο των μουσουλμάνων) και θα τους παρέχει αξιοπρέπεια στον τρόπο ζωής τους.
Αυτό ακριβώς το πρότυπο παρέχει ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είναι εξαιρετικά δημοφιλής στις τάξεις των «Αδελφών Μουσουλμάνων» αλλά και σε αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης. Μάλιστα κατά το παρελθόν ηγετικά μέλη του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας, έχουν συναντηθεί με μέλη των «Αδελφών Μουσουλμάνων» ανταλλάσοντας ιδέες και τρόπους για τη μελλοντική διακυβέρνηση των μουσουλμανικών χωρών μέσω ενός πολιτικού σχήματος που θα ισορροπεί το Ισλάμ με τη Δημοκρατία.
Ο Ταγίπ Ερντογάν το γνωρίζει και ως μια σπουδαία πολιτική προσωπικότητα, ξέρει να αφουγκράζεται το χρόνο και τον τρόπο για να το πράξει. Και πλέον από ό,τι φαίνεται η ώρα για να ξεκινήσει το δικό του «μεγάλο παιχνίδι» στην Αίγυπτο έφτασε.
Ακριβώς αυτό κρύβεται πίσω από τις ανησυχίες των «μεγάλων δυνάμεων». Η επιρροή του κάθε άλλο παρά «φιλοδυτικού» Ερντογάν στην Αίγυπτο και η δημιουργία ενός «δεύτερου πόλου αντίδρασης» απέναντι στα συμφέροντα των ΗΠΑ και της ΕΕ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Μαγκρέμπ.
Και βέβαια, αυτό δεν αφήνει αδιάφορο ούτε το Ισραήλ αλλά ούτε και την Ελλάδα, μιας και ο κοινός αντίπαλος, εν προκειμένω η Τουρκία, πολλαπλασιάζει το στρατηγικό της βάθος στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή-με δεδομένη τη συμμαχία με τη Συρία-αλλά παράλληλα βρίσκει τρόπο να επιτηρεί το νότο της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και τα δυτικά σύνορα του Ισραήλ.
Ουσιαστικά με αργά αλλά σταθερά βήματα, ο μεγαλοϊδεατισμός του «νεοοθωμανικού» μοντέλου που έχει εκφράσει ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέντ Νταβούντογλου, αρχίζει να παίρνει «σάρκα και οστά» και αυτό πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα από την ελληνική κυβέρνηση αφενός γιατί τα κοιτάσματα φυσικού πλούτου στη νότιο Κρήτη θα τα μοιραστεί με την Αίγυπτο και αφετέρου γιατί μια μεταστάθμευση τουρκικών πλοίων σε απόσταση αναπνοής από την Κρήτη σημαίνει υπερκερασμός, αντίστοιχος με το παράδειγμα της μεταστάθμευσης των τουρκικών υποβρυχίων σε αλβανικό λιμάνι. Πρέπει λοιπόν να καταλάβουμε πως η πολιτική κατάσταση στην Αίγυπτο μας αφορά άμεσα σαν χώρα, περισσότερο ως θέμα γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής, παρά ως ζήτημα λαθρομετανάστευσης, μιας και το δεύτερο είναι ένα ενδεχόμενο αλλά με λίγες πιθανότητες υλοποίησης. Ενώ αντίθετα ο «στρατηγικός στραγγαλισμός» της Ελλάδας από την Τουρκία είναι δεδομένος…

newscode