Αντιμέτωπη με την οικονομική κρίση η τουρκική αμυντική βιομηχανία

Τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης θα νιώσει η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, στο προσεχές μέλλον, σύμφωνα με προβλέψεις αναλυτών του χώρου των στρατιωτικών εξοπλισμών.

Αν και η επίσημη θέση της τουρκικής κυβέρνησης είναι ότι η τοπική βιομηχανία θα μείνει ανεπηρέαστη, εκτιμάται πως κάτι τέτοιο δεν θα ισχύσει: «είναι αναπόφευκτο πως η στρατιωτική βιομηχανία της Τουρκίας θα νιώσει την κρίση, καθώς ένα μεγάλο τμήμα του κρατικού προϋπολογισμού πηγαίνει στους εξοπλισμούς» δήλωσε στέλεχος δυτικής αμυντικής βιομηχανίας που εδρεύει στην Άγκυρα.



Ο προϋπολογισμός του υπουργείου Εθνικής Άμυνας είναι 9,56 δισεκατομμύρια δολάρια για το 2009, γεγονός που αποτελεί αύξηση της τάξεως του 9,1% σε σχέση με το 2008 (8,7 δισεκατομμύρια). Όπως είπε ο Μουράντ Μπαγιάρ, στέλεχος της Γραμματείας Τουρκικών Αμυντικών Βιομηχανιών (SSM), η τουρκική βιομηχανία θα ξεπεράσει την κρίση μέσω της ανάπτυξης τοπικής τεχνολογίας, που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και αύξηση των εξαγωγών. Ωστόσο, η πεποίθηση αυτή κρίνεται ως εξαιρετικά αισιόδοξη από ξένους αναλυτές: το 95% των εξαγωγών οπλισμού της Τουρκίας γίνεται μέσω ειδικών εγγυητικών ρυθμίσεων ανάμεσα στις τουρκικές βιομηχανίες και τους αγοραστές- οι οποίες θα εκλείψουν, καθώς οι αγοραστικές δυνατότητες (και κατ'επέκτασιν οι δυνατότητες εγγύησης πληρωμών) των εν δυνάμει πελατών μειώνονται. Επίσης, ήδη σημειώνεται πτώση των τουρκικών εξαγωγών σε όλους τους τομείς (πτώση 25% από το 2007 ως το 2008, ποσοστό που αναμένεται να μεγαλώσει για το 2009).

Ακόμη, η γενική κατάσταση της τουρκικής οικονομίας δεν είναι καλή: παρά τις προβλέψεις για αύξηση του τουρκικού ΑΕΠ κατά 4% μέσα στο 2008, οι μετρήσεις έδειξαν μόλις 0,5% μέσα στους τελευταίους μήνες του έτους.

Μέχρι τώρα πάντως, η τουρκική κυβέρνηση αντιστέκεται πεισματικά στο ενδεχόμενο περικοπών στις αμυντικές της δαπάνες, καθώς δεν έχει ακυρώσει κανένα από τα εξοπλιστικά της προγράμματα. Ωστόσο, Τούρκοι στρατιωτικοί αναλυτές πιστεύουν πως αυτό δεν θα αργήσει, εκτιμώντας ως «ώρα της κρίσης» την αρχή του 2010.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η τουρκική βιομηχανία στο προσεχές μέλλον έχει να κάνει με την έλλειψη κεφαλαίων για τον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης: μέχρι πρόσφατα, η αμυντική βιομηχανία της γείτονος χώρας βασιζόταν στην εισαγωγή τεχνογνωσίας από εξωτερικές πηγές (κυρίως τις ΗΠΑ). Το αποτέλεσμα ήταν να μη δοθεί η απαιτούμενη σημασία στη δημιουργία μιας ισχυρής ερευνητικής βάσης, πάνω στην οποία θα μπορούσε μετέπειτα να στηθεί το οικοδόμημα μιας αυτόνομης (όσον αφορά στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης) στρατιωτικής βιομηχανίας.

Επίσης, τίθεται πάντα και το θέμα του υπάρχοντος ανταγωνισμού: ποιος ο λόγος να απευθυνθεί κάποιος στην Τουρκία όταν οι περισσότερες χώρες του κόσμου αυτή τη στιγμή στρέφονται σε ήδη υπάρχοντα προγράμματα παραδοσιακών δυνάμεων του χώρου όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία (οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο συγκεκριμένο τομέα); Οι υπάρχουσες συμφωνίες (παραγωγή εκπαιδευτικών αεροσκαφών, συμπαραγωγή και ανάπτυξη αρμάτων μάχης με τη Νότια Κορέα, επιθετικών ελικοπτέρων με την Ιταλία και μη επανδρωμένων αεροσκαφών με το Ισραήλ) δεν θεωρούνται ικανές να κρατήσουν την τουρκική βιομηχανία στην ίδια πορεία- πόσο μάλλον αν αρχίσουν να εμφανίζονται προβλήματα (κάτι εξαιρετικά πιθανό, αν ληφθεί η δύσκολη θέση της τοπικής οικονομίας και το ότι οι συμφωνίες αυτές έχουν διάρκεια μέχρι το 2012).

Το τελικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως, παρά τις επίσημες θέσεις της Τουρκίας σχετικά με το «απρόσβλητο» της αμυντικής βιομηχανίας της, η κρίση δεν θα κάνει εξαιρέσεις. Το 2012 θα είναι το έτος-ορόσημο για να φανεί η έκταση των επιπτώσεών της.