Οι τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών στη Κύπρο

Με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ το 1955, η Άγκυρα είδε τα στρατηγικά της συμφέροντα στη ΝΑ Μεσόγειο να απειλούνται, ιδιαίτερα στη περίπτωση ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.
Η OHD (Ozel Harp Daiseri/Διεύθυνση Ειδικού Πολέμου) ανέλαβε δράση στα τέλη του 1957 με την ίδρυση της ΤΜΤ (Turk Mukavement Teskilati/Τουρκική Οργάνωση Αντίστασης), μιας ένοπλης ομάδας δολιοφθορών υπό τον έλεγχο των μυστικών υπηρεσιών του στρατού με σκοπό τη χειραγώγηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Σύμφωνα με αναφορά του επικεφαλής του κλιμακίου της ελληνικής ΚΥΠ στη Κύπρο, Τούρκοι αξιωματικοί που είχαν διεισδύσει στο νησί χαρτογραφούσαν τις ακτές και την ευρύτερη περιοχή της Κυρήνειας, όπου και εκδηλώθηκε η τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου 1974 ενώ αναφέρθηκε και η πολυετής παρουσία Τούρκου αντισυνταγματάρχη έξω από στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ) στη Πάφο.

Με το ιδιότυπο διεθνές καθεστώς των Κατεχομένων μετά το 1974, το βόρειο τμήμα του νησιού μετατράπηκε σε παράδεισο του οργανωμένου εγκλήματος, κυρίως διακίνησης ναρκωτικών και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Μέχρι σήμερα συνεχίζονται οι προσπάθειες αποσταθεροποίησης της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη διοχέτευση ναρκωτικών και όπλων στις ελεύθερες περιοχές, αποκαλύπτοντας παράλληλα εκτεταμένο δίκτυο εν υπνώσει Ελληνοκυπρίων πρακτόρων.
Αποκορύφωμα της δράσης των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών αποτέλεσε η δολοφονία του εκπροσώπου της Επιτροπής Αλληλεγγύης στο Κουρδιστάν Θεόφιλου Γεωργιάδη στις 20 Μαρτίου 1994. Ο Γεωργιάδης, αξιοποιώντας τη θέση του στο Τμήμα Τουρκικών Θεμάτων του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνέβαλε στη προβολή του κουρδικού ζητήματος, είχε όμως ως αποτέλεσμα της στοχοποίησή του από τις τουρκικές υπηρεσίες. Η φυσική του εξόντωση, μπορεί να ερμηνευθεί και ως άσκηση ψυχολογικής βίας με πολλαπλούς αποδέκτες, καθώς σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στη Κύπρο του τότε υπουργού Άμυνας Γεράσιμου Αρσένη στο πλαίσιο της υλοποίησης του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, την παραμονή της κουρδικής εορτής Νεβρόζ, που συνδέθηκε με την εξέγερση των Κούρδων κατά του τουρκικού κράτους.
Σε μία από τις πλέον στρατιωτικοποιημένες περιοχές του πλανήτη, η ανάγκη συλλογής πληροφοριών είναι αυξημένες. Παρά το γεγονός ότι τα τεχνικά μέσα του κατοχικού 11ου Σώματος Στρατού έχουν αναβαθμιστεί με σύγχρονα συστήματα υποκλοπής τακτικών επικοινωνιών, συχνή είναι η παρουσία του σκάφους υποκλοπών TCG CANDARLI (A588) και αεροσκαφών EC-235M της 7ης Μοίρας Ηλεκτρονικού Πολέμου που εδρεύει στην αεροπορική βάση Etimesgut, για την παρακολούθηση των ηλεκτρονικών εκπομπών και τηλεπικοινωνιών της ΕΦ. Παράλληλα, κλιμάκιο της ΜΙΤ αναλαμβάνει τη συλλογή πληροφοριών με ανθρώπινα μέσα (HUMINT).
Στις 8 Μαρτίου 1997 συνελήφθησαν τρεις Τουρκοκύπριοι με τη κατηγορία της κατασκοπείας σε βάρος της Εθνικής Φρουράς και της βομβιστικής επίθεσης εναντίον του κουρδικού πολιτιστικού κέντρου στη Λεμεσό, κοινό στοιχείο των οποίων ήταν ότι είχαν αυτομολήσει στις ελεύθερες περιοχές την περίοδο 1982-83. Η υπόθεση Σαριτσιτσεκλί, όπως έγινε γνωστή, αποκάλυψε τη χρήση της μεθόδου των επί μακρών κοιμωμένων κατασκόπων (sleepers), οι οποίοι ενεργοποιούνται κατόπιν εντολής αρκετά χρόνια μετά τη διείσδυσή τους στη χώρα-στόχο. Η σύλληψη των δύο στελεχών της ισραηλινής MOSSAD στις 7 Νοεμβρίου 1998 με προηγμένης τεχνολογίας κατασκοπευτικό εξοπλισμό στη στρατιωτικά ευαίσθητη περιοχή Ζυγίου αποδόθηκε στη παρακολούθηση των κινήσεων της Εθνικής Φρουράς κατά την διάρκεια της άσκησης "Νικηφόρος-Τοξότης" αν και επικρατέστερη εκδοχή τμημάτων των αντιαεροπορικών συστημάτων S-300. Ο τότε υπουργός Άμυνας Γιαννάκης Ομήρου συνέδεσε την όλη υπόθεση με την τουρκοϊσραηλινή συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας, η οποία περιλαμβάνει και την ανταλλαγή πληροφοριών ενώ στον κυπριακό Τύπο δημοσιεύθηκε και η εκτίμηση ότι οι δύο πράκτορες αναζητούσαν τις θέσεις των συστοιχιών παράκτιας άμυνας ΜΜ-40 Exocet, για λογαριασμό της ΜΙΤ. Οι συγκεκριμένοι πράκτορες μαζί με άλλους δύο συνελλήφθησαν ξανά στη Κρήτη στις 18 Οκτωβρίου 2001, όταν βιντεοσκοπούσαν τις εγκαταστάσεις της αεροπορικής βάσης Σούδας, έδρα της 115 Πτέρυγας Μάχης.