Αχμέτ Νταβούτογλου: «Φυσική ροή της ιστορίας»

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας λέει ότι οι επαναστάσεις στη Μέση Ανατολή είναι ζωτικής σημασίας για να αποκατασταθεί μια κοινή μοίρα των μαζών. "Τώρα είναι η ώρα να γίνουν ιστορικές επανεκτιμήσεις, προκειμένου να μετατραπεί η περιοχή μας σε σταθερή, ελεύθερη, με ευημερία, πολιτιστική αναγέννηση και συνύπαρξη". Το κύμα των επαναστάσεων στον αραβικό κόσμο ήταν αυθόρμητο. Αλλά έπρεπε επίσης να συμβεί. Πρόκειται για αναγκαιότητα προκειμένου να αποκατασταθεί η φυσική ροή της ιστορίας. Στην περιοχή μας - δυτική Ασία και νότια Μεσόγειο - υπήρχαν δύο ανωμαλίες κατά τον τελευταίο αιώνα:

Πρώτον, η αποικιοκρατία στη δεκαετία του 1930, '40 και '50 που χώριζε την περιοχή σε αποικιακές οντότητες, και διέκοψε τους φυσικούς δεσμούς μεταξύ των λαών και των κοινοτήτων. Για παράδειγμα, η Συρία ήταν μια Γαλλική αποικία και το Ιράκ μια Βρετανική, έτσι οι ιστορικοί και οικονομικοί δεσμοί μεταξύ Δαμασκού και Βαγδάτης διακόπηκαν.

Η δεύτερη ανωμαλία ήταν αυτή του ψυχρού πολέμου: Οι χώρες που έζησαν μαζί για αιώνες έγιναν εχθροί, όπως η Τουρκία και η Συρία. Ήμασταν στο ΝΑΤΟ, η Συρία ήταν υπέρ-σοβιετική. Τα σύνορά μας δεν έγιναν τα σύνορα μεταξύ δύο κρατών-εθνών, αλλά τα σύνορα μεταξύ των δύο συνασπισμών. Η Υεμένη ήταν επίσης διχασμένη.

Τώρα είναι καιρός να πραγματοποιηθεί η φυσική ροή της ιστορίας. Βλέπω όλες αυτές τις επαναστάσεις ως μια καθυστερημένη διαδικασία που έπρεπε να είχε γίνει στα τέλη της δεκαετίας του '80 και του '90, όπως στην Ανατολική Ευρώπη. Ορισμένοι υποστήριξαν ότι στις αραβικές κοινωνίες δεν άξιζε η δημοκρατία, και έπρεπε αυταρχικά καθεστώτα να διατηρήσουν το status quo για την πρόληψη του ισλαμικού ριζοσπαστισμού. Ορισμένες χώρες και οι ηγέτες που είχαν, ο καθένας υπερήφανος για το καθεστώς, επέμενε ότι η δημοκρατία στη Μέση Ανατολή, θα απειλήσει την ασφάλεια στην περιοχή μας.

Τώρα λέμε όλοι μαζί: Κίνδυνος δεν υπάρχει. Ένα συνηθισμένος Τούρκος, ένας συνηθισμένος Άραβας, ένας συνηθισμένος Τυνήσιος μπορεί να αλλάξει την ιστορία. Πιστεύουμε ότι η δημοκρατία είναι καλή, και ότι οι άνθρωποι μας, την αξίζουν. Αυτή είναι μια φυσική ροή της ιστορίας. Όλοι πρέπει να σέβονται αυτή την βούληση του λαού.

Εάν αποτύχουμε να κατανοήσουμε ότι είναι ανάγκη να επανασυνδεθούν οι κοινωνίες, οι κοινότητες, οι φυλές και οι εθνότητες της περιοχής μας, θα χάσουμε τη δυναμική της ιστορίας. Το μέλλον μας είναι η αίσθηση της κοινής μοίρας. Όλοι μας στην περιοχή έχουμε ένα κοινό πεπρωμένο.

Τώρα, αν αυτή η μεταμόρφωση είναι μια φυσική ροή της ιστορίας, τότε πώς πρέπει να αντιδράσουμε; Πρώτον, χρειαζόμαστε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να σώσει τις ζωές των ανθρώπων, για την πρόληψη καταστροφών. Δεύτερον, πρέπει να εξομαλυνθεί η ζωή. Και τέλος, πρέπει να ανακατασκευάσουμε και να αποκαταστήσουμε τα πολιτικά συστήματα στην περιοχή μας, ακριβώς όπως θα ξαναφτιάχναμε τα σπίτια μας μετά από ένα τσουνάμι.

Αλλά για να κάνουμε την αποκατάσταση, χρειαζόμαστε ένα σχέδιο, ένα όραμα. Και χρειαζόμαστε την αυτοπεποίθηση να το κάνουμε: Αυτή η περιοχή είναι δική μας, και εμείς θα την ξαναχτίσουμε. Αλλά για να συμβούν όλα αυτά, πρέπει να είμαστε σαφείς σχετικά με τις βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθήσουμε.

«Η εμπιστοσύνη στις μάζες»

Πρώτον, πρέπει να εμπιστευόμαστε τις μάζες στην περιοχή μας, οι οποίες θέλουν σεβασμό και αξιοπρέπεια. Αυτή είναι η κρίσιμη έννοια σήμερα: αξιοπρέπεια. Για δεκαετίες την έχουμε προσβάλει. Για δεκαετίες έχουμε ταπεινωθεί. Τώρα θέλουμε την αξιοπρέπεια. Αυτό είναι που οι νέοι άνθρωποι στην πλατεία Tahrir απαίτησαν. Μετά την ακρόαση τους, έγινα πολύ πιο αισιόδοξος για το μέλλον. Η σημερινή γενιά είναι το μέλλον της Αιγύπτου. Ξέρουν τι θέλουν. Πρόκειται για μια νέα δυναμική στην περιοχή μας, και θα πρέπει να γίνει σεβαστή.

Η δεύτερη αρχή είναι ότι η αλλαγή και η μεταμόρφωση, είναι μια αναγκαιότητα, δεν είναι επιλογή. Όσοι αντισταθούν στην ροή της ιστορίας θα χάσουν. Κανένας ηγέτης, όσο χαρισματικός κι αν είναι δεν μπορεί να σταματήσει τη ροή της ιστορίας. Τώρα ήρθε η ώρα για αλλαγή. Κανείς δεν θα πρέπει να προσκολλάται στην παλιά λογική του ψυχρού πολέμου. Κανείς δεν θα πρέπει να υποστηρίζει ότι μόνο ένα συγκεκριμένο καθεστώς ή ένα πρόσωπο μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα μιας χώρας. Η μόνη εγγύηση για τη σταθερότητα είναι οι άνθρωποι.

Τρίτον, η αλλαγή αυτή πρέπει να είναι ειρηνική με ασφάλεια και ελευθερία. Στην περιοχή αυτή έχουν απηυδήσει με τους εμφύλιους πολέμους, και την ένταση. Όλοι μας πρέπει να ενεργήσουμε με σύνεση χωρίς βία ή πόλεμο μεταξύ αδελφών. Πρέπει να κάνουμε αυτή την αλλαγή όσο είναι δυνατόν με το ίδιο πνεύμα της κοινής μοίρας.

Τέταρτον, χρειαζόμαστε διαφάνεια, λογοδοσία, ανθρώπινα δικαιώματα και κράτος δικαίου, καθώς και προστασία των κοινωνικών και δημόσιων οργανισμών μας. Επανάσταση δεν σημαίνει καταστροφή. Η αιγυπτιακή υπόθεση είναι ένα καλό παράδειγμα: ο στρατός ενήργησε πολύ σοφά. Αλλά αν δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ των στρατιωτικών και πολιτικών ρόλων δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Έχω εντυπωσιαστεί από την απόφαση Στρατάρχη Tantawi να παραδώσει την εξουσία σε πολιτική αρχή, το ταχύτερο δυνατόν.

Τέλος, η εδαφική ακεραιότητα των χωρών μας και της περιοχής πρέπει να προστατεύεται. Το νομικό καθεστώς και η εδαφική ακεραιότητα των κρατών συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης και της Υεμένης θα πρέπει να προστατεύονται. Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου και της αποικιοκρατίας είχαμε αρκετούς διαχωρισμούς.

Η διαδικασία αυτή πρέπει να καθοδηγείται από τον λαό της κάθε χώρας, αλλά θα πρέπει να υπάρχει περιφερειακή σύμπνοια. Αυτή είναι η περιοχή μας. Διανοούμενοι, διαμορφωτές της κοινής γνώμης, πολιτικοί της περιοχής αυτής θα πρέπει να συναντιούνται συχνότερα, προκειμένου να αποφασίσουν τι πρέπει να συμβεί στην περιοχή μας και στο μέλλον. Είμαστε συνδεδεμένοι μεταξύ μας για αιώνες.

Ό, τι συμβαίνει στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στην Υεμένη, στο Ιράκ ή στο Λίβανο, μας επηρεάζει όλους. Ως εκ τούτου θα πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύη προς το λαό των χωρών αυτών. Θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερα περιφερειακά φόρα, για τους πολιτικούς και ηγέτες, για τους διανοούμενους, για τα μέσα ενημέρωσης.

Συνήθως στη «Μέση Ανατολή» ο όρος οριενταλιστής θεωρείται συνώνυμος με συγκρούσεις εντάσεις, και υπανάπτυξη. Όμως η περιοχή μας είναι το κέντρο του πολιτισμού για χιλιετίες, οδηγώντας σε ισχυρές παραδόσεις την πολιτική τάξη η οποία άνθισε σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα. Εκτός από αυτή την πολιτισμική και πολιτική κληρονομιά, έχουμε επαρκείς οικονομικούς πόρους σήμερα, να κάνουμε την περιοχή μας ένα παγκόσμιο κέντρο.

Τώρα είναι καιρός να κάνουμε ιστορικές επανεκτιμήσεις, προκειμένου να μετατρέψουμε την περιοχή μας σε περιοχή με σταθερότητα, ελευθερία, ευημερία, πολιτιστική αναγέννηση και συνύπαρξη προκειμένου να υπάρχει λιγότερη βία και λιγότερα εμπόδια μεταξύ των κοινωνιών, των χωρών και των αιρέσεων. Αλλά πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη οικονομική αλληλεξάρτηση, περισσότερος πολιτικός διάλογος και περισσότερη πολιτιστική αλληλεπίδραση.

Σήμερα, η αναζήτηση για μια νέα παγκόσμια τάξη βρίσκεται σε εξέλιξη. Μετά από την διεθνή οικονομική κρίση, πρέπει να αναπτύξουμε μια οικονομική τάξη βασισμένη στη δικαιοσύνη, καθώς και μια κοινωνική τάξη βασισμένη στο σεβασμό και στην αξιοπρέπεια. Και η περιοχή μας μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση αυτής της αναδυόμενης νέας τάξης: μιας παγκόσμιας, πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής νέας τάξης πραγμάτων.

Η ευθύνη μας είναι να ανοίξουμε το δρόμο για αυτή τη νέα γενιά, και να οικοδομήσουμε μια νέα περιοχή κατά την επόμενη δεκαετία που θα καθορίζεται από τη βούληση του λαού της.

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου είναι υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα The Guardian.