Το Αιγαίο

Γιάννης Καρτάλης

«Η Ελλάς δεν θεωρεί το Αιγαίο ελληνική λίμνη. Η Ελλάς δέχεται ότι υπάρχουν σ΄ αυτό ύδατα διεθνή, όπως υπάρχουν και τουρκικά χωρικά ύδατα. Ούτε αρνείται ότι η Τουρκία, ως παράκτια χώρα, έχει ορισμένα δικαιώματα στο Αιγαίο. Εκείνο που ζητούμε από την Τουρκία είναι να αντιληφθεί επιτέλους ότι το Αιγαίο είναι κατάσπαρτο από ελληνικά νησιά. Οτι τα νησιά αυτά είναι ελληνικά. Και ότι έχουν, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, τα δικαιώματά τους. Από τη στιγμή που η Τουρκία αντιληφθεί την αλήθεια αυτή, θα είναι ασφαλώς ευχερέστερη η διευθέτηση των διαφορών μας». Αυτά τόνιζε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (ο μεγάλος εννοείται) μιλώντας στη Βουλή για τα εθνικά θέματα τον Ιανουάριο του 1980. Εκτοτε έχουν περάσει πάνω από τριάντα χρόνια, έχουν διεξαχθεί αλλεπάλληλες ελληνοτουρκικές συναντήσεις για την επίλυση των διαφορών, χωρίς όμως να έχει σημειωθεί καμία απολύτως πρόοδος. Φαίνεται λοιπόν, όπως άλλωστε αποδεικνύουν τα πρόσφατα επεισόδια στην περιοχή του Καστελόριζου, αλλά και οι συνεχιζόμενες προκλητικές περιπλανήσεις των τουρκικών πολεμικών ακόμη και ανοιχτά του Σουνίου (!), ότι οι Τούρκοι αρνούνται να αντιληφθούν την αλήθεια, όπως πολύ ορθά την είχε εκφράσει ο Κ. Καραμανλής.

O υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, δικαιολόγησε τη στάση της χώρας του στο Αιγαίο με το επιχείρημα ότι οι Τούρκοι δεν μπορούν να καταπιέζονται από το γεγονός ότι οι Ελληνες θεωρούν ότι ολόκληρο το Αιγαίο τούς ανήκει και ότι είναι ιδιαίτερα δυσχερής η θαλάσσια επικοινωνία μεταξύ των νότιων και των βόρειων ακτών της Τουρκίας. Το επιχείρημα όμως αυτό δεν δικαιολογεί ενέργειες όπως ο περίπλους τουρκικών αντιτορπιλικών έξω από την Τζια ή την Εύβοια (νησιά τα οποία δεν βρίσκονται στη θαλάσσια οδό που συνδέει τις νότιες με τις βόρειες ακτές της Τουρκίας) ή η καινοφανής θεωρία ότι το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο, όταν είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες ότι ανήκει στο σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου. Προφανές είναι πως οι πράξεις αυτές αποκαλύπτουν ότι εφαρμόζεται το περιώνυμο δόγμα της στρατηγικής ισχύος της Τουρκίας, σε μια στιγμή μάλιστα που η Ελλάδα έχει απολέσει το διεθνές κύρος της. Ετσι όμως πέφτουν στο κενό τα ευχολόγια που παράλληλα εκφράζει ο κ. Νταβούτογλου για βελτίωση των σχέσεων και για ένα νέο ξεκίνημα. Για να συμβούν αυτά πρέπει να σταματήσουν προηγουμένως οι προκλήσεις.
Tο ερώτημα λοιπόν είναι αν τα προβλήματα θα λυθούν με τους κανόνες της στρατιωτικής ή άλλης μορφής ισχύος, ή με βάση το Διεθνές Δίκαιο, όπως επιμένει εδώ και χρόνια η ελληνική πλευρά. Γι΄ αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η ενδεχόμενη τελικά προσφυγή στη Χάγη, την οποία με τόση ευκολία απέρριψε ο Κ. Καραμανλής ο νεότερος, τορπιλίζοντας τη συνετή πολιτική του θείου του. Διότι τι πιο λογικό, στην περίπτωση που οι δύο πλευρές δεν τα βρουν, να λύσει τη διαφορά το Διεθνές Δικαστήριο. Οχι φυσικά ότι από την εξέλιξη αυτή θα δικαιωθούν 100% οι ελληνικές θέσεις, διότι, είτε μας αρέσει είτε όχι, δεν έχουμε σε όλα δίκιο, αλλά τουλάχιστον θα προκύψει ένας αναπόφευκτος συμβιβασμός, ο οποίος όμως θα στηρίζεται στους διεθνείς κανόνες. Πώς θα υποδεχθεί η κοινή γνώμη των δύο χωρών (και κυρίως οι γνωστοί κύκλοι των υπερπατριωτών που τρέφονται από τη συνέχιση της έντασης), αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Το βέβαιο όμως είναι ότι και οι δύο χώρες θα ωφεληθούν τελικά πολύ περισσότερο από μια έντιμη συνεννόηση παρά από τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση.

ΒΗΜΑ