Τουρκία: Οι Κούρδοι αψηφούν το Κράτος-Έθνος. Μέρος Δεύτερο.

Ο αρμενικός συλλογικός ιστότοπος VAN φιλοξενεί ένα μεγάλο άρθρο της αρθρογράφου Ayse Gunaysu, δημοκρατικών και φεμινιστικών πεποιθήσεων που δημοσιεύτηκε στον αρμενικό εβδομαδιαίο περιοδικό The Armenian Weekly στις 21 Ιανουαρίου 2011.
Η παρούσα ανάρτηση αφορά το δεύτερο μέρος του άρθρου, το πρώτο μέρος αναρτήθηκε εδώ.
Δεν αποτελεί σύμπτωση που πρώτοι οι Κούρδοι - o κύριος μαζικός και δύσκαμπτος αντίπαλος της Τουρκίας από την ίδρυσή της- αναγνώρισαν δημοσίως την ασσυριακή και την αρμενική γενοκτονία του 1915-16, πολύ καιρό πριν από τους Τούρκους διανοουμένους.

Ο Ρετζέπ Maraşli ήταν ο πρώτος Κούρδος διανοούμενος, συγγραφέας, πολιτικός ακτιβιστής και ένα από τα θύματα βασανιστηρίων στη φυλακή του Ντιαρμπακίρ. Ήταν ένας από τους κατηγορουμένους στην περίφημη δίκη Rizgari – Ala Rizgari που διεξήχθη από το στρατιωτικό δικαστήριο του Ντιαρμπακίρ μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980. (Το Rizgari ήταν ένα από τα κυριότερα κουρδικά εθνικά κινήματα στην Τουρκία).
Ο Maraşli κρατήθηκε στις στρατιωτικές φυλακές Alemdag στην Κωνσταντινούπολη το 1982 όταν οι «αρμενικές οργανώσεις», όπως τις κατονομάζει, ξεκίνησαν μια σειρά επιθέσεων εναντίον Τούρκων διπλωματών. Κυριαρχούσε τότε ένα κύμα ρατσιστικού μίσους στις εφημερίδες και οι κρατούμενοι ύποπτοι για αρμενική καταγωγή υποβάλλονταν σε ακόμη πιο βάρβαρα βασανιστήρια στις φυλακές του Ντιγιαρμπακίρ. Ο Maraşli μαζί με έναν φίλο του, είχαν ετοιμάσει ένα φυλλάδιο σχετικά με τη γενοκτονία των Αρμενίων, στο οποίο κατήγγελλαν τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράττονταν εις βάρος των Αρμενίων της οθωμανικής επικράτειας. Το φυλλάδιο διενεμήθη μυστικά στους κρατουμένους και αργότερα, θα αποτελέσει ένα μέρος της δικαστικής υπεράσπισης του Maraşli ενώπιον του στρατιωτικού δικαστηρίου. Το κείμενο της υπεράσπισης εκδόθηκε υπό μορφή βιβλίου από τις εκδόσεις Komal στο Duisburg και στην Κωνσταντινούπολη το 1986, και ανέφερε το θέμα της γενοκτονίας των Αρμενίων στις σελίδες 286-292.

Η μικρή ομάδα του Maraşli από το 1982 και μετά θέσπισε την 24η Απριλίου ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας και τιμούσαν αυτή την ημέρα με διάφορους κάθε φορά τρόπους, είτε επικολλώντας μια χειρόγραφη αφίσα στον τοίχο της φυλακής, είτε διοργανώνοντας σχετικά σεμινάρια, είτε μοιράζοντας ενημερωτικά φυλλάδια.

Παράλληλα, με το βιβλίο του που εκδόθηκε στην Τουρκία το 2008, το οποίο είναι προϊόν μακράς μελέτης, ανέλαβε να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των ανθρώπων σχετικά με την γενοκτονία των Αρμενίων.

Φαίνεται ότι οι τουρκικές φυλακές έχουν διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην ευαισθητοποίηση των Κούρδων σχετικά με τους Αρμένιους. Ο Naci Kutlay, ένας άλλος γνωστός Κούρδος διανοούμενος, συγγραφέας και πνευματικός άνθρωπος, αναφέρεται σε μια λίγο παλαιότερη εποχή της σημερινής Τουρκίας – στη στρατιωτική επέμβαση του 1971- όταν ο ίδιος και οι Κούρδοι σοσιαλιστές σύντροφοι του δικάστηκαν από τα στρατιωτικά δικαστήρια. Υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια των ακροάσεων, ορισμένες εκθέσεις αποκάλυψαν την αρμενική καταγωγή πολλών Κούρδων κατηγορούμενων, πράγμα που εξέπληξε τους φίλους τους. Έτσι βρέθηκε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με το γεγονός ότι οι Κούρδοι είχαν σφαγιάσει τους Αρμένιους και ότι αυτό δεν οφειλόταν μόνο στα ψέματα της κυβέρνησης, ότι δήθεν οι Αρμένιοι ήθελαν να ιδρύσουν ένα κράτος και να εκδιώξουν τους Κούρδους, αλλά επειδή (οι Κούρδοι) ήταν πρόθυμοι να αρπάξουν τις παρουσίες των Αρμενίων.
Οι Naci Kutlay και Recep Marasli δεν είναι οι μόνοι Κούρδοι αντιφρονούντες που αναγνώρισαν την αλήθεια. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί Κούρδοι διανοούμενοι εξέφρασαν δημοσίως την ντροπή τους σχετικά με το ρόλο των Κούρδων στη γενοκτονία και ζήτησαν συγγνώμη μέσω συνεντεύξεων που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Ο ένας από αυτούς είναι ο Orhan Miroglu, ένας Κούρδος διανοούμενος, άλλο θύμα στις φυλακές του Ντιγιαρμπακίρ, που τραυματίστηκε σοβαρά από σφαίρα κατά τη δολοφονία του Κούρδου θρυλικού ποιητή και ακτιβιστή Musa Anter, στο Ντιγιαρμπακίρ το 1992. Στην ερώτηση δημοσιογράφου της εφημερίδας Birgun, «τι πιστεύετε για τους ισχυρισμούς για την γενοκτονία των Αρμενίων», ο Miroglu απάντησε: «Η γενοκτονία των Αρμενίων δεν είναι ισχυρισμός, είναι γεγονός που απορρέει από την κεμαλική ιδεολογία της ίδρυσης της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Στην έκθεση του Στρατηγού Harbord σχετικά με το αρμενικό ζήτημα, αναφέρεται ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ να δηλώνει τα εξής: «Θα φροντίσουμε ώστε να μην διαπραχτεί καμία άλλη τουρκική κτηνωδία εναντίον των Αρμενίων». Το UPC (Επιτροπή Ένωση και Πρόοδος) προγραμμάτισε την γενοκτονία των Αρμενίων. Οι Κούρδοι ήταν συνένοχοι σε αυτή τη γενοκτονία. Οι Κούρδοι θα πρέπει να ζητήσουν συγνώμη από τους Αρμενίους για αυτή τη γενοκτονία, στο όνομα της φιλίας και της ειρήνης. Εγώ ως Κούρδος διανοούμενος, ζητώ συγνώμη από τους Αρμενίους. Για να συμφιλιωθούμε με το παρελθόν μας, πρέπει να ζητήσουμε συγνώμη»

Οι Κούρδοι στο προσκήνιο της πάλης για μια δημοκρατική Τουρκία
Ομαδικός τάφος στο τουρκικό Κουρδιστάν
 Σήμερα, οι Κούρδοι αγωνίζονται για την εθνική τους ταυτότητα, καθώς επίσης και για μια δημοκρατικότερη Τουρκία. Απέναντί τους στέκεται ο τουρκικός στρατός, το εθνικιστικό μέτωπο γενικά και το AKP που βρίσκεται στην εξουσία, το οποίο έχει ζητήσει (και το έχει πετύχει ως ένα βαθμό) τους ψήφους του αριστερού δημοκρατικού, προοδευτικού πληθυσμού, υποσχόμενο ότι δήθεν θα αγωνισθεί για τη Δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά του μιλιταριστικού κεμαλικού καθεστώτος.

Σήμερα, 13 Ιανουαρίου 2011 η δίκη του KCK επαναλαμβάνεται στο Ντιγιαρμπακίρ και ακούω τις ειδήσεις από την τηλεόραση. Έγιναν βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των διαδηλωτών και των δυνάμεων ασφαλείας στην πόλη, καθώς και στις κουρδικές επαρχίες, Hakkari, Cizre, Nusaybin και Batman, ενώ χιλιάδες άνθρωποι ζητούν δικαιοσύνη για τους κατηγορούμενους του KCK. Όταν κατά τη διάρκεια της ακρόασης ο πρώτος κατηγορούμενος άρχισε να μιλά κουρδικά, απενεργοποίησαν το μικρόφωνο.

Είναι προφανές ότι στην Τουρκία καμία πρόοδος δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς πρώτα οι Κούρδοι να κερδίσουν έδαφος στον αγώνα τους για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους και τη δημοκρατία στην Τουρκία. Το μέλλον της Τουρκίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιτυχία του μαζικού κουρδικού πολιτικού κινήματος, που αγωνίζεται για τα δικαιώματά του. Το τουρκικό κράτος-έθνος θα πρέπει επιτέλους να παραιτηθεί από τον παλιό τρόπο διοίκησης και να δρομολογήσει μια νέα πορεία προς ένα μέλλον με μεγαλύτερη δικαιοσύνη για όλους.

Ως προς τη φύση της κουρδικής πραγματικότητας στο παρελθόν και στο παρόν, δεν θα έπρεπε να θεωρηθεί παράδοξο ότι οι Κούρδοι ήταν ταυτόχρονα εγκληματίες και σωτήρες το 1915 (ιδιαίτερα οι αλεβίτες Κούρδοι του Dersim), επειδή δεν υπήρξε ποτέ ομοιόμορφη κουρδική ταυτότητα (ή άλλη), τελείως ανεξάρτητη από τις ατομικές διαφορές, περιφερειακές, κοινωνικές ή πολιτιστικές. Ομοίως, δεν είναι παράδοξο σε μία δεδομένη ιστορική περίοδο, μια ομάδα να διαπράττει εγκλήματα κατά μιας άλλης και να γίνεται ταυτόχρονα θύμα του κοινού δυνάστη. Και τρίτον, δεν είναι παράδοξο, τα μέλη μιας ομάδας που ήταν εγκληματίες για μια περίοδο, να είναι αργότερα οι πρώτοι που αναγνωρίζουν την ενοχή τους και να ζητούν συγνώμη, καθώς η ομάδα αυτή έχει επίσης υποφέρει. Διότι δεν μπορούμε απλώς να βάλουμε την ζωή αυτών των δραστών σε προκατασκευασμένες έτοιμες κατηγορίες. Η ζωή είναι πολύ πιο περίπλοκη, πιο αντιφατική και περιέχει πολλές ελπίδες, παρά την συχνότητα της αδικίας και του πόνου.

Αλλά δεν θα έπρεπε να εκπλαγούμε εάν το ίδιο έδαφος – η πατρίδα των Αρμενίων και των Κούρδων– συνεχίζει να αιμορραγεί, καθώς είναι η σκηνή του εγκλήματος. Τίποτα καλό δεν μπορεί να μεγαλώσει στο έδαφος μιας σκηνής εγκλήματος όσο δεν απονέμεται δικαιοσύνη.

Μόνο τότε οι νεκροί, θύματα της ασσυριακής και αρμενικής γενοκτονίας οι οποίοι στερούνται ταφής, θα μπορούν να θαφτούν με σεβασμό, μόνο τότε οι πονεμένες ψυχές των νεκρών θα ελευθερωθούν από την αγωνία τους και θα μπορέσουν να βρουν τον ειρηνικό αιώνιο ύπνο. Τότε μόνο θα εξαγνιστεί το έδαφος της σκηνής του εγκλήματος για τους Κούρδους και για όλους μας, ώστε να φυτρώνουν πάλι οι καρποί που θα θρέψουν τα παιδιά μας.

Ayse Gunaysu
Τέλος.
Collectif VAN 04-02-2011
The Armenian Weekly