Το ενεργειακό παζλ που στήνεται στη Θράκη

* H άγνωστη επένδυση του Κοπελούζου στην Αλεξανδρούπολη
* Ποια άλλα επενδυτικά project αλλάζουν το ρόλο της περιοχής και ενισχύουν τη γεωστρατηγική θέση ολόκληρης της Ελλάδας;
* Ενεργειακό σταυροδρόμι, με εμβέλεια που θα ξεπερνά τα στενά ελληνικά σύνορα, τείνει να εξελιχθεί η ευρύτερη περιοχή της Αν. Μακεδονίας και Θράκης με «αιχμή του δόρατος» τον τομέα του φυσικού αερίου όπου ήδη δρομολογούνται επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ


Το συνολικό ενεργειακό «παζλ» που πάει να «στηθεί» συγκροτείται από τέσσερα επιμέρους κομμάτια εκ των οποίων τα δύο είναι προχωρημένα και τα άλλα δύο έχουν ολοκληρωθεί σε επίπεδο σχεδιασμού, αλλά μένει να διευθετηθούν λεπτομέρειες για να ξεκινήσουν να υλοποιούνται.


Τα δρομολογημένα αφορούν στους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου Τουρκία– Ελλάδα – Ιταλία (ο γνωστός TGI) και (τον διακρατικό) Ελλάδα – Βουλγαρία (Κομοτηνή – Στάρα Ζαγόρα), ενώ τα προωθούμενα project σχετίζονται με αποθήκες υγροποιημένου φυσικού αερίου σε Καβάλα και, εσχάτως, στην Αλεξανδρούπολη.

Ο αγωγός TGI, που έχει μεταφορική δυναμικότητα έως 11,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, θα δώσει τη δυνατότητα διοχέτευσης του αερίου του Αζερμπαϊτζάν στις αγορές της Δύσης, κι ως εκ τούτου έχει κομβικό ρόλο στην παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα.

Καθοριστικής σημασίας, ιδιαίτερα για τη βαλκανική μας γειτονιά και δη για τη Βουλγαρία, χαρακτηρίζεται, επίσης, ο αγωγός IGB, ο οποίος έχει και τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συνδράμει με ποσό 45 εκ. ευρώ, στο συνολικό προϋπολογισμό του έργου, ύψους 130-140 εκ. ευρώ.

Ο εν λόγω αγωγός ενισχύει τη θέση της Ελλάδας, γεωστρατηγικά, αλλά και την ασφάλεια της τροφοδοσίας με φυσικό αέριο. Παράλληλα, καθώς θα είναι «κάθετος» στον TGI, θα τροφοδοτεί με φυσικό αέριο και την βουλγαρική αγορά και θα συνεισφέρει στη δημιουργία ανταγωνιστικού περιβάλλοντος και χαμηλότερων τιμών φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Όσον αφορά τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις για τη δημιουργία δεξαμενών αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου, εκτός από το γνωστό, πια, project στο, σχεδόν εξαντλημένο, υποθαλάσσιο κοίτασμα στην περιοχή του νότιου Πρίνου, εσχάτως εκδηλώθηκε πρόθεση για την υλοποίηση μιας ακόμη ενδιαφέρουσας επένδυσης στην Αλεξανδρούπολη. Για την τελευταία, φορέας υλοποίησης εμφανίζεται η εταιρία GasTrade S.A., του ομίλου Κοπελούζου, η οποία δρομολογεί την ανάπτυξη ενός ενεργειακού συγκροτήματος στον ακριτικό νομό, το οποίο σε πλήρη ανάπτυξη, όπως διέρρευσε, θα περιλαμβάνει και δύο μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, πέραν του πλωτού σταθμού αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Η εταιρεία έχει καταθέσει σχετική αίτηση στη ΡΑΕ και το ΥΠΕΚΑ από τις 17 Δεκέμβρη και προβλέπει τη δημιουργία υπεράκτιου τερματικού σταθμού δυναμικότητας 135.000–145.000 κ. μ., στην περιοχή Αμφιτρίτη, στις εκβολές του ποταμού Έβρου. Θα συνδέεται δε, μέσω αγωγών, με τη βιομηχανική ζώνη Αλεξανδρούπολης, καθώς και με το εθνικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου.
Πρόκειται για τη νέα τεχνολογία FSRU που επιτρέπει την αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου σε πλοία, τα οποία είναι εφοδισμένα με μονάδα επαναεροποίησης. Η θέση του τερματικού σταθμού θα βρίσκεται 22 χλμ. νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης, σε απόσταση 12 χλμ από τις ακτές, ενώ η διασύνδεσή του περιλαμβάνει επίσης υποθαλάσσιο τμήμα μήκους 22 χλμ, καθώς και επίγειο τμήμα μήκους 9 χλμ. Σε ετήσια βάση ο υπεράκτιος σταθμός θα έχει δυναμικότητα περίπου 4 δισ. κυβικά μέτρα, ενώ στόχος του επενδυτή είναι να ασκείται εμπορία του φυσικού αερίου τόσο εντός της Ελλάδας, όσο και προς γειτονικές χώρες.

Το project του Πρίνου σχετίζεται με το παλιό σχέδιο για την αποθήκευση αερίου σε υποθαλάσσια φυσική αποθήκη, από κοίτασμα που αξιοποιεί, με άδεια έως το 2014, η Ενεργειακή Αιγαίου και τείνει να εξαντληθεί. Η δυναμικότητα αυτής της φυσικής υποθαλάσσιας αποθήκης ανέρχεται σε 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, που σημαίνει ότι θα μπορούν να εγχέονται στο σύστημα περί τα 4 εκ. κ.μ. ημερησίως για 90 ημέρες, ενώ το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 400 εκ. ευρώ.

Πρόσφατα ολοκληρώθηκε μελέτη που είχε αναθέσει το ΥΠΕΚΑ, ώστε να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος αξιοποίησης του κοιτάσματος, μια και, όπως έχει διαρρεύσει, υπάρχουν σοβαρά νομικά προβλήματα, δεδομένου ότι εμπλέκονται πολλοί φορείς, άδειες, κ.λπ.

Τα πράγματα σε αυτή την περίπτωση, πάντως, περιπλέκονται και από τις διαφορετικές προσεγγίσεις που εκφέρουν τα τρία εμπλεκόμενα μέρη και ειδικότερα η Ενεργειακή Αιγαίου, η ΔΕΠΑ και ο ΔΕΣΦΑ, με τον υφυπουργό Γιάννη Μανιάτη να φέρεται να εξετάζει μια «πολιτική λύση», όπως προτείνει και η ίδια επιτροπή, μέσω διεθνούς διαγωνισμού στον οποίο η Ενεργειακή Αιγαίου ίσως να έχει ελαφρά «πριμοδότηση» λόγω του ό,τι κατέχει την άδεια εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Διάσταση απόψεων έχει καταγραφεί, και για το αν το τερματικό θα αποτελέσει μέρος του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Αερίου (ΕΣΦΑ) ή θα είναι Ανεξάρτητο Σύστημα Μεταφοράς (ΑΣΦΑ).