Ο ΑΠΟΗΧΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΧΙΛΑΡΙ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ

Η Τουρκία θα είναι ο προορισμός της πρώτης επίσημης επίσκεψης του Προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, όπως προέκυψε από την πρόσφατη επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον στην Άγκυρα, ταξίδι που τελικά αποδείχθηκε επίσκεψη-προπομπός για την προετοιμασία της επίσκεψης Ομπάμα, με τρόπο μάλιστα που έδειξε για ποιον λόγο οι Αμερικανοί είναι αυτοί που κυβερνούν τον κόσμο.

Πολλοί ήταν αυτοί που έψαχναν, και ψάχνουν ακόμη μάλιστα, τα μηνύματα και τις ειδήσεις από το μονοήμερο ταξίδι της κυρίας Κλίντον στην Άγκυρα στις 7 Μαρτίου. Τι ζήτησε από την Άγκυρα για την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ, για τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, για τη Μέση Ανατολή, τι θα πει για το Κυπριακό και άλλα παρόμοια. Τίποτε από όλα αυτά δεν είχε σημασία και ουσία, πράγμα που μπορεί να επιβεβαιωθεί και με αυτό που είπε ο Τούρκος ομόλογός της Αλί Μπαμπατζάν μετά τις συνομιλίες. «Συζητήσαμε ακόμη και θέματα της Κορέας» είπε ο κ. Μπαμπατζάν. Και ενώ όλοι κουφαίνονταν από την πλούσια αυτή ατζέντα του αμερικανοτουρκικού διαλόγου, η εικόνα ήταν απλή.
Όσο συμβολικό ήταν αυτό που είπε η κυρία Κλίντον ότι συζητήθηκε «και το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη», τόσο συμβολικό ήταν και το υπόλοιπο μέρος της ατζέντας. Από το 1991 εργάζομαι στην Τουρκία ως ανταποκριτής και δεν θυμάμαι να έχει περάσει χρονιά χωρίς να συζητήσουν οι Αμερικανοί με τους Τούρκους το θέμα της Χάλκης! Ο τρόπος με τον οποίο κινήθηκε η κυρία Κλίντον στην Τουρκία, αλλά και ο απόηχος των επαφών της, δείχνουν άλλα πράγματα. Δείχνουν ότι επρόκειτο για μία επίσκεψη στο πλαίσιο της «επιχείρησης» που αντικατοπτρίζει και η εκλογή Ομπάμα στις ΗΠΑ. Η οικοδόμηση της νέας εικόνας των ΗΠΑ σε ολόκληρο τον κόσμο. Μιας εικόνας που θα φέρει ομοιότητες με την εικόνα που είχαν οι Αμερικανοί την εποχή του συζύγου της κυρίας που επισκέφθηκε την Τουρκία. Διότι από την Ουάσιγκτον που ζητούσε συγγνώμη για τα αμερικανοκίνητα πραξικοπήματα –επί Κλίντον–, καταλήξαμε σε μια Ουάσινγκτον που κάνει ό,τι θέλει και θέλει ό,τι τις κατεβαίνει, αδιαφορώντας για την έξωθεν καλή μαρτυρία. Η περίπτωση της Τουρκίας στο όλο θέμα είναι ξεχωριστή διότι σημαντικός δείκτης της επιρροής των ΗΠΑ στην περιοχή ήταν τα τελευταία χρόνια η αλματώδης αύξηση του αντιαμερικανισμού στους κόλπους του τουρκικού λαού.
«Η Τουρκία είναι ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή», «μπορεί να προσφέρει πολλά στις χώρες της περιοχής» και άλλα παρόμοια ήταν αυτά με τα οποία η κυρία Κλίντον χάιδεψε το γόητρο των Τούρκων, είτε κυβερνητικοί είναι αυτοί είτε λαός, ή ισλαμιστές ή κεμαλιστές.
Στις δύο συνεντεύξεις που έδωσε σε τουρκικά ΜΜΕ αξιοποίησε στο έπακρο όλο το προσωπικό υπόβαθρο που απέκτησε καθώς ήταν μάρτυρας της πορείας της γενιάς της αμφισβήτησης στις ΗΠΑ. Η ευαισθησία που πρόβαλε σε θέματα για το παιδί και τη γυναίκα ήταν τελικά πολύ πιο ουσιαστικά από τα όσα πολιτικά παχιά λόγια χρησιμοποίησε στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ. Μπαμπατζάν.
Με άλλα λόγια η κυρία Κλίντον πραγματοποίησε ένα πέρα για πέρα επιτυχημένο ταξίδι. Ο κ. Ομπάμα απλώς περίπατο θα κάνει τώρα στην Τουρκία στις αρχές Απριλίου, στον δρόμο που χάραξε η πρώην αντίπαλός του και σημερινή υπουργός Εξωτερικών. Ο ίδιος σαφώς και δεν θα μπορούσε να εντυπωσιάσει, όσο το έκανε η κυρία Κλίντον, με δεδομένες και τις μνήμες από τις συμπάθειες που είχε αποκτήσει στην Τουρκία ο σύζυγός της ως πρόεδρος.
Από εδώ και πέρα ξεκινά η ατζέντα, η οποία πράγματι είναι πλούσια. Η Τουρκία είναι σημαντικό σημείο αναφοράς των Αμερικανών και για το Ιράκ και για το Αφγανιστάν. Μέση Ανατολή, Γεωργία και γενικότερα Καύκασος και Αρμενία, είναι άλλα σημαντικά θέματα. Κυπριακό και Ελληνοτουρκικά μάλλον είναι παράπλευρα θέματα στη φάση αυτή.
Φυσικά υπάρχει και η συζήτηση αν το πλαίσιο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων είναι στρατηγική συμμαχία ή συνεργασία. Έννοιες πολύ διαφορετικές. Ο ορισμός του σάκου όμως προκύπτει από το είδος και τον αριθμό των απιδιών που περιέχει. Προς το παρόν υπάρχει η ατζέντα. Από τον τρόπο με τον οποίο η ατζέντα αυτή θα γίνει σάκος, θα προκύψει και ο νέος ορισμός των σχέσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας. Βλέπετε η διεθνής διπλωματία, ειδικά στην περιοχή αυτή, δεν είναι στατική. Και η Τουρκία βρίσκεται σε αυτή την περιοχή. Το αν και κατά πόσο θα γίνει επίκεντρο, θα εξαρτηθεί από το περιεχόμενο του σάκου.
Σαφώς η Άγκυρα δεν είναι η μοναδική παράμετρος. Εκτός από τη σύγκρουση και τον συνδυασμό συμφερόντων που ανακύπτουν συνεχώς στην περιοχή, υπάρχουν και άλλοι πρωταγωνιστές. Πράγμα που δημιουργεί πρόβλημα όταν αξιώνεις να γίνεις παράγοντας σε έναν χώρο με ζητήματα και χώρες υπό πλοκή. Εκεί, το περιεχόμενο του σάκου, από απίδια μπορεί να γίνει ξαφνικά… αβγά.