ΤΟΥΡΚΙΑ. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ.

Σε λίγες ώρες ανοίγουν οι κάλπες στη γείτονα για την εκλογή των τοπικών αρχών. Και όσο και εάν προσπαθήσουμε να πείσουμε εαυτούς και αλλήλους ότι η κάλπη μπορεί να κυοφορεί εκπλήξεις δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ότι ουσιαστικά δεν έχουμε να περιμένουμε και καμία ιδιαίτερη εξέλιξη που θα γινόταν ξεχωριστό πρωτοσέλιδο τη Δευτέρα. Έχοντας σαφώς υφή και χαρακτήρα δημοψηφίσματος και «πρόβας» γενικών εκλογών, η εκλογική διαδικασία της Κυριακής έχει ήδη χαρακτηριστεί προκαταβολικά από το επικείμενο αποτέλεσμα.

Εάν τέλος πάντων γίνεται μία συζήτηση για τις εκλογές της Κυριακής -μάλλον γιατί έτσι είθισται- αυτή είναι γύρω από το εύρος της νίκης του ΑΚΡ του Ερντογάν και των υποψηφίων του. Εάν δηλαδή το ΑΚΡ ξεπεράσει τα ποσοστά του σε όλη την επικράτεια, εάν αυτά μειωθούν, και εάν και κατά πόσο απειλείται σε μεγάλες πόλεις, ποιους νέους δήμους δύναται να κερδίσει κ.ο.κ. Τι ρόλο παίζουν όλα αυτά; Παίζουν, θα λέγαμε, έτσι για την οικονομία της συζήτησης, αλλά και για μελλοντικές προβλέψεις. Πάντως, όπως και να έχει το θέμα, όσο και να είναι προβλέψιμες, οι εκλογές της Κυριακής παραμένουν ιστορικές και σημαντικές για τη μελλοντική πορεία της Τουρκίας γιατί καταδεικνύουν για άλλη μία φορά τη μεγάλη σελίδα που γυρίζει σιγά σιγά αλλά σταθερά στη γείτονα. Όλα αυτά βέβαια θα τα μάθουμε τη Δευτέρα και θα τα δούμε σε πολιτικές αναλύσεις στα μέσα της επόμενης εβδομάδας.
Πέραν όλων αυτών όμως, το σίγουρο είναι ότι η αρθρογραφία των αγγλόγλωσσων αλλα και των άλλων τουρκικών εφημερίδων δεν περιορίζεται μόνο στα περί των δημοτικών εκλογών. Μάλιστα θα λέγαμε ότι η αρθρογραφία και ειδησεογραφία για τις εκλογές υπολείπεται όλων των άλλων και μάλιστα αισθητά.

Βασικό θέμα των εφημερίδων (κυρίως πρωτοσέλιδα), τραγικό αλλά και επικοινωνιακό, φυσικά και είναι η πτώση του ελικοπτέρου που μετέφερε τον αρχηγό του ΒΒΡ Yazıcıoğlu μαζί με άλλα 5 άτομα στο Kahramanmaraş σε προεκλογική συγκέντρωση. Πρώτο στοιχείο είναι ότι, σύμφωνα με όλες τις μέχρι τώρα ενδείξεις και εκτός εάν υπάρξει κάποια άλλη εξέλιξη, είναι πολύ πιθανό να έχει χάσει με τραγικό τρόπο τη ζωή του ένας αρχηγός κόμματος, γεγονός που έχει κάνει την προεκλογική Τουρκία να μουδιάσει. Το δεύτερο στοιχείο είναι η αναποτελεσματικότητα και ο ερασιτεχνισμός, πάντα σύμφωνα με μερίδα των ΜΜΕ, που επιδεικνύεται απο τις τοπικές, και όχι μόνο, αρχές που επί 48 ώρες δεν έχουν ιδέα πού μπορεί να βρίσκονται τα συντρίμμια του ελικοπτέρου. Αυτό το γεγονός έχει δώσει τροφή στα ΜΜΕ να επιτίθενται με δριμύτητα εμμέσως ή αμέσως προς τις εν λόγω αρχές όχι μόνο γιατί 3000 διασώστες έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει αλλά γιατί από την πρώτη στιγμή της πτώσης του ελικοπτέρου υπήρξε μεγάλης διαρκείας σήμα κινητού τηλεφώνου ενός δημοσιογράφου που επέβαινε σε αυτό, κάτι που έχει δημιουργήσει ιδιαίτερη αίσθηση. Το τραγικό αυτό γεγονός δεν επηρεάζει τις εκλογές αλλά οπωσδήποτε έχει ρίξει βάριά σκιά 48 ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες και έχει θα λέγαμε «σκοτεινιάσει» την ατμόσφαιρα, συναισθηματικά .

Κυρίαρχο όμως θέμα, όσο και να φαίνεται περίεργο, είναι η αποδοχή του δεύτερου κατηγορητηρίου για την Εργκενεκόν από το 13ο Ανώτατο Δικαστήριο αλλά και η δημοσιοποίηση του. Όλες οι εφημερίδες αναφέρουν ότι είναι πραγματικά συγκλονιστικά τα στοιχεία που αναφέρονται για αυτή τη σκοτεινή υπόθεση που συνεχίζει να συγκλονίζει την Τουρκία και που όλοι τα πιθανολογούσαν όμως τώρα τα αναγιγνώσκουν στο κατηγορητήριο. Η ουσία είναι ότι λίγο πριν τις εκλογές που, αν μη τι άλλο, θα νομιμοποιήσουν ακόμα μία φορά το ΑΚΡ αλλά και την προσπάθεια του Ερντογάν και του κόμματος του να λυτρώσουν, όπως οι φίλα προσκείμενοι στην κυβέρνηση δημοσιογράφοι και αναλυτές αναφέρουν, τη χώρα από το σκοτεινό παρελθόν της, η κυβέρνηση δημοσιοποιεί ενα δευτερο κατηγορητήριο που, αν μη τι άλλο, δημιουργεί τις κατάλληλες εκείνες συνθήκες οι κατηγορούμενοι στρατιωτικοί να δικαστούν για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας από πολιτικό δικαστήριο με ό,τι αυτό σημαίνει για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της χώρας. Ας έλθουμε όμως πάλι στη αρθρογραφία και ειδησεογραφία της ημέρας.

Η Fatma Dişli στο editorial στη σημερινή ΤΖ αναφέρεται στο δεύτερο κατηγορητήριο της Εργκενεκον σύμφωνα με το οποίο πρώην στρατιωτικοί διοικητές κατηγορούνται για απόπειρα πραξικοπήματος. Το γεγονός ότι, σημειώνει η Dişli, για πρώτη φορά παραπέμπονται σε δίκη άτομα που σχεδίαζαν πραξικόπημα στην Τουρκία, η οποία πολλές φορές στο παρελθόν είχε την εμπειρία διάφορων στρατιωτικών παρεμβάσεων με τους δραστες και τους υποστηρικτές αυτών να παραμένουν σε όλες τις περιπτώσεις ατιμώρητοι, αποτελεί για πολλούς σημείο καμπής για την τουρκική δημοκρατία.

Στη συνέχεια του άρθρου η Dişli παραθέτει τις απόψεις του Ahmet Taşgetiren της Star ο οποίος υποστηρίζει ότι η Τουρκία για πρώτη φορά έρχεται αντιμέτωπη με εκείνους που σχεδίασαν πραξικοπήματα. Σύμφωνα με τον Taşgetiren, το δεύτερο κατηγορητήριο για την τη δίκη της Εργκενεκον αποκαλύπτει το πώς κάποια κέντρα εξουσίας στην Τουρκία θέλησαν να αρχίσουν μία διαδικασία πραξικοπημάτων, πώς προσπάθησαν να κάνουν αλλαγές σε κρατικούς θεσμούς και πώς άλλαξαν τη νοοτροπία κάποιων ανθρώπων υπογραμμίζοντας ότι αυτό το κατηγορητήριο θα ρίξει, κατά κάποιο τρόπο, φως σε γεγονότα που βιώθηκαν στη χώρα αλλά δεν ήταν δυνατόν να γίνει πλήρως αντιληπτό σε ποιο πλαίσιο ανήκαν. Ο Taşgetiren παραδέχεται ότι κανένας δεν ξέρει πώς θα τελειώσει αυτή η δίκη ή εάν οι κατηγορίες για τους υπόπτους αποδειχθούν αληθινές. Πιστεύει όμως ότι αυτό το «διάγραμμα της διαδικασίας των πραξικοπημάτων», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, θα αυξήσει την κοινωνική ευαισθησία στο θέμα αυτό και θα επιδράσει αρνητικά στους υποστηρικτές τέτοιων έκνομων πράξεων.

Στη συνέχεια του άρθρου η Dişli παραθέτει τις απόψεις του Erhan Başyurt της Bugün ο οποίος υποστηρίζει ότι από το δεύτερο κατηγορητήριο προκύπτει ότι η Εργκενεκόν φαίνεται ότι είχε θεωρήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα ως νόμιμα προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της και έφθασε στο σημείο να έχει αναπτύξει σχέσεις με το ΡΚΚ και το Hizb ut-Tahrir ενώ ο Ali Bayramoğlu της Yeni Şafak αναφέρει ότι το κατηγορητήριο περιγράφει σε ποιο σημείο είχε φτάσει η ένταση και η οργή μέσα στο σύστημα καθώς και η θεσμική αντίσταση προς την κυβέρνηση. Η Dişli καταλήγει με τις απόψεις του Fatih Altaylı του Haber Τürk, ο οποίος συγκρίνοντας το πρώτο με το δεύτερο κατηγορητήριο για τη δίκη της Εργκενεκον αναφέρει ότι το δεύτερο κατηγορητήριο έχει μεγαλύτερη «νομική συνέπεια» και η γλώσσα που χρησιμοποιείται σε αυτό είναι περισσότερο κατανοητή.

Στο θέμα των δημοτικών εκλογών της Κυριακής, ο Yavuz Baydar στην ΤΖ υπογραμμίζει ότι οι δημοτικές εκλογές αφορούν κατά κύριο λόγο στο μέλλον της Τουρκίας και στο τι πρόκειται να ακολουθήσει μετά τον Απρίλιο, και όχι τόσο στην εκλογή των ηγετών της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι εκλογές της Κυριακής, υπογραμμίζει ο αρθρογράφος, αφορούν στην παγίωση ή μη της δύναμης του κυβερνώντος κόμματος και στην επίδραση που αυτό θα έχει στο πολιτικό τοπίο. Στη συνέχεια του άρθρου του ο Baydar παραθέτει τρεις δημοσκοπήσεις από τις αξιόπιστες εταιρίες KONDA, A&G και MetroPOLL. Στην πρώτη δημοσκόπηση, η εταιρία KONDA προβλέπει ότι τα αποτελέσματα της Κυριακής θα αντικατοπτρίζουν το πολιτικό τοπίο των εθνικών εκλογών της 22ας Ιουλίου 2007, με το 47,5% των ψηφοφόρων να ψηφίζουν ΑΚΡ, 23,5% CHP και 14,3% ΜHP ενώ στην ερώτηση προς τους ψηφοφόρους σχετικά με το ποιο κόμμα θα ψήφιζαν στην περίπτωση που την επόμενη ημέρα λάμβαναν χώρα οι εθνικές εκλογές, τα ποσοστά διαμορφώθηκαν σε 51,8 των ψήφων για το ΑΚΡ, 22,9 για το CHP και 13,2 για το MHP. Όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος, αξιοσημείωτα είναι τα συμπεράσματα της δημοσκόπησης σύμφωνα με τα οποία το ΑΚΡ και το CHP έχουν αυξήσει το ποσοστό των ψήφων τους σε σύγκριση με τις δημοτικές εκλογές του 2004 και ότι τα μικρότερα κόμματα εξασθενούν. Το ΑΚΡ, σύμφωνα τα συμπεράσματα της δημοσκόπησης, λαμβάνει ψήφους κατά κύριο λόγο από τις μεσαίες και χαμηλότερες τάξεις σε εθνικό επίπεδο. Επομένως, το ΑΚΡ, συνεχίζει ο Baydar, φαίνεται να έχει παγιώσει την ταυτότητά του ως το πλέον αντιπροσωπευτικό κόμμα των μαζών ενώ οι Κούρδοι της Τουρκίας τείνουν να στραφούν γενικότερα προς το ΑΚΡ και το DTP και το 23% των ερωτώμενων επισημαίνει την ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου κόμματος.

Στη συνέχεια του άρθρου του, ο Baydar αναφέρεται στις προβλέψεις της MetroPOLL σύμφωνα με τις οποίες το 44,3 των ψηφοφόρων θα ψηφίσει ΑΚΡ, το 19,2% CHP και το 11,3 MHP ενώ τα εκλογικά αποτελέσματα της 22ας Ιουλίου 2007 θα επαναληφθούν με τον Ερντογάν να προηγείται σε δημοτικότητα ως ηγέτης. Μόνο ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους του CHP εμπιστεύονται τον Μπαικάλ ως ηγέτη, γεγονός που δείχνει, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι, αντίθετα με την θέληση τους, δεν θα ψηφίσουν CHP λόγω της απουσίας μίας «καλύτερης» επιλογής.

Ο Baydar αναφέρεται, τέλος, στη δημοσκόπηση της A&G σύμφωνα με την οποία το 39,8% των ψηφοφόρων θα ψηφίσει ΑΚΡ, το 26,4% CHP και το 15,2 MHP ενώ στην ερώτηση εάν πραγματοποιούνταν εθνικές εκλογές την επόμενη ημέρα τα ποσοστά διαφοροποιούνται σε 42,5% για το AKP, 35,3% για το CHP και 15,8% για το MHP. Ο Baydar υπογραμμίζει ότι και οι τρεις δημοσκοπήσεις εστιάζουν στο νέο φαινόμενο ότι οι ψήφοι συγκεντρώνονται στα τρία κόμματα και ότι το CHP κερδίζει ψήφους στις αστικές περιοχές. Καταλήγει δε κάνοντας τη δική του πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία με το ΑΚΡ θα συγκεντρώσει 45% των ψήφων, με μικρές παρεκκλίσεις, το CHP περισσότερο από 23% και με τα κόμματα ΜΗΡ, DTP και SP δεν θα αλλάξουν τα ποσοστά τους σε σημαντικό βαθμό.